Poezıa áleminde. Farıza Ońǵarsynovanyń jyr álemi
Jambyl oblysy, Qordaı aýdany,
№6 negizgi mektep
Bahytjanova D. Ý.
«Poezıa áleminde»
Taqyryby: «Farıza Ońǵarsynovanyń jyr álemi»
Maqsaty: Farıza Ońǵarsynovanyń ómirimen tanystyrý, óleńderine sholý jasaý, maǵynasyn ashý. Oqýshylardy mánerlep oqýǵa úıretý, óleńge degen qushtarlyǵyn oıatý, týǵan jer, týǵan eldi súıýge, qasterleýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: sýretter, gazet, qanatty sózder, slaıd.
Barysy.
İ. Uıymdastyrý.
Án. Toǵjan.
Kirispe.
Qurmetti qonaqtar, ustazdar, oqýshylar. Búgingi kúni synybymyzda Batys Qazaqstan oblysynyń týmasy, Atyraý óńiriniń kıeli topyraǵynda dúnıege kelip, Aqjaıyq pen Kaspııdiń asaý tolqynynan nár alyp, birin - biri qýǵan tolqyn ıirimderi sekildi ár jyrlary, oqyrman qaýymynyń aq edil kóńiliniń bıiginen oryn alǵan, qazaqtyń bir týma aqynynyń biri, Halyq jazýshysy, keshe ǵana ómirden ozǵan Farıza Ońǵarsynova apamyzdy eske alý keshimizge qosh keldińizder. Marqum aqyn F. Ońǵarsynovany bir mınýt únsizdikpen eske alý.
Qazaq halqy sóz ónerin kórkem ónerdiń ózge túrlerinen joǵary baǵalap, dańqty jyraý, talantty aqyndaryn, jez tańdaı sheshenderin marapat tuǵyryna qondyryp, syrly sózben soǵylǵan sulý sóz saraılaryn urpaǵyna amanattap otyrǵan. Sóz qadirin, óz qadirinen artyq kórgen halqymyzdyń dúldúl aqyndary da óleńmen órilgen rýh murasynyń altyn qaqpasy syndy. Osyndaı qazaqtyń bir týar aqynynyń biri F. Ońǵarsynova apamyz 75 jasynda ómirden ozdy. Farıza óleńderi oqyrmandarynyń jan azyǵyna aınalǵan qymbat dúnıe. Kórkemsóz maıdanynda aqynǵa, jazýshyǵa tán erlik, batyldyq, adaldyq, ultjandylyq, namysqoılyq sıaqty adamgershilik - azamattyq qasıetterdiń asqar bıiginen kóringen aqyn. Farıza jyrlary keıingi urpaqty adamgershilikke, ar - namysqa, erlikke, náziktikke, anany, ákeni, týǵan jer men adamzatty súıýge bastap aparatyn aq jol ispetti.
İ - bólim. «Aqyn ómirinen úzdik syr»
Uljan. Farıza Ońǵarsynova 1939 jyly 25 jeltoqsanda Atyraý oblysy, Novobogat aýdanynyń Manash aýylynda dúnıege kelgen. Naryn qumynyń arasynda, asyp - tasqan baılyǵy bolmasa da ózindik dáýleti bar otbasynda dúnıege kelgen.
Ákem bireý, anamda bireý meniń.
Men jyǵylsam súıener tireýlerim.
Olar barda - mereke kórgen emen
Qabaqtaryn shytqanyn, túnergenin.
Áke - bilek, saýsaǵy - balalary,
qan tamyrmen jalǵasqan aralary.
Ana - tamyr boıymen bárine de,
tirshiliktiń jylýy taralady.
Farıza Ońǵarsynovanyń balalyq shaǵy Naryn qumynyń arasynda qarapaıym januıada ótedi. Ol balalyq shaǵyna bylaı dep oralady: « men ylǵı er balalarmen birge óstim, qyrda da, qysta da men qatarly qyz bala bolyp kórgen emes. Jasyrynbaq, dop oınaý, asyq oıyndary meni er balalardan jeńilmeýge úıretti.
Men ázirshe jas balamyn,
aldymda áli baq - talabym.
Atalarǵa tartyp týǵan ulanmyn dep maqtanamyn.
Er aıalar suńqar ulyn - batyrlardyń urpaǵymyn.
Ákesi eline syıly, ashyq - jarqyn adam bolǵan. Ol ákesine arnap kóptegen óleńder shyǵarǵan. Bul óleńder óz ákesimen birge barlyq ákelerge arnalǵan.
Ákem - meniń táńirim, paıǵambarym, umtylatyn bıigim, saıran baǵym.
Ol bilmeıtin dúnıede qupıa joq. bilip alǵan, ıapyr - aý, qaıdan bárin?
Kúshti de joq dál sondaı jer betinde, sulý músin, bir min joq kelbetinde.
Batyr, dana sol ǵana Asyǵamyn, ákeme uqsap tezirek erjetýge,
Ákem barda, arqam keń, joq alańym, bári ornynda: sharýań, qora, malyń,
Tórt jaǵymyz qubyla, Men óskende qıyndaý - aý ákemdeı bola alarym.
Besikte jatyp, ýildep sol bir, surapyl soǵys kúnderde,
Qan keship bizdiń ákeler sonaý, Batysta jyraq júrgende.
«Jan - papa» degen bir aýyz sózdi aıta almaı qalǵandar kóp qoı, bir men be.
Jıyrmada qyzdar jaıqalǵan gúldeı kóz tartyp beıne janasyń,
Sol jıyrma jasta qushaqtap meni qalypty úıde anashym.
Tuńǵyshym degen myna men shirkin, kenjesi de bolyp qalyppyn,
jaza almaı júrek jarasyn úmitpen árkez alańdaýshy edim,
keler dep meniń papam da, balalyq júrek sezbedi onyń ketkenin máńgi saparǵa.
Ósirdi meni sol ana gúldeı mápelep,
er jettim turdym qatarda.
Baqytty mynaý sábıler búgin jetelep júrse ákesin,
qyzyǵa qarap, kúrsine qarap. janynan únsiz ótesiń.
Farıza ákesinen jastaı jetim qalyp, anasy Halımanyń tárbıesinde bolady. Anasy kóp sóılemeıtin, sóılese maqaldap sóıleıtin, asa aqyldy, rýhanı qýatty, sulý adam bolǵan. Farıza anasy arqyly ertegi, ańyzdardy kishkentaıynan bastap qulaǵyna quıyp ósedi.
Erkelesem kúlimdeıtin, urysqany bilinbeıtin. «Mańdaıymnan ıiskep meniń qulynshaǵym, kúnim!»- deıtin álemdegi aqyldy adam. bárinen sol jaqyn maǵan! Ol janymda júrse men de, batyrlarsha, batyldanam, Jamandyqtan saqtandyryp, jaqsy isimdi maqtan qylyp, aq mamamdy men árqashan, júrsem deımin shattandyryp.
Jylylyqtan jaralǵan, qushaǵy onyń tań meken,
Meniń aıdaı anamnan Asqan sulý bar ma eken?!
Meıirim - nur tógilgen kún kózindeı janary,
oıymdy oqyp óńimnen, dirildeıdi qabaǵy.
Jerdegi bar taǵamnan ana súti nárli eken,
Bul jalǵanda anamnan súıikti adam bar ma eken.
Júrgende janymdy arbap jyr bulaǵym,
ótipti zymyraýmen suńǵyla kún.
Búginde armandaımyn bir kórýdi
Anamnyń syr shertisken qurbylaryn.
Uqsaıdy ómir keıde tústengende,
Adamǵa ony búger kúsh bergen be?
Bir sálem bersem - aý dep asyǵamyn
Anamnyń qolynan shaı ishkenderge.
Baıaǵy kelinshekter júzi elikteı
Júr me eken áli kúnge tize búkpeı?
Kózderi sıredi me olardyń da
Anamnan qalǵan kúmis bilezikteı.
ósirip ul men qyzdyń taý ǵyp bárin,
bul kúnde júrsińder me saýlyqta muń?
Qorqamyn kózden ushyp barady - aý dep
Senderdiń qardaı appaq jaýlyqtaryń.
Erkelesem kúlimdeıtin
Urysqany bilinbeıtin.
Mańdaıymnan ıiskep meniń qulynshaǵym, kúnim!»- deıtin álemdegi aqyldy adam. bárinen sol jaqyn maǵan! Ol janymda júrse men de, batyrlarsha, batyldanam,
Farıza Ońǵarsynova aqyndyǵymen qatar, jazýshy, aýdarmashy jáne depýtat bolǵan. Depýtat bolǵan jyldarynda ana men bala problemasyn kóterip, olarǵa memleket tarapynan qoldaý kórsetýdi usynǵan.
Keýdeńde meni terbettiń, jas shybyq endi kóktedi.
Minekı men de erjettim. Eńbegiń beker ketpedi.
Ómirde mynaý eń jaqyn aıaýly sensiń anashym!
Ámına.. F. Ońǵarsynova Atyraý pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen. 1961 - 1978 jyldary orta mektepte muǵalim, oqý isiniń meńgerýshisi, dırektor, «Jas alash» gazetinde tilshi, «Ulan», « Aıgólek» jýrnaldarynyń bas redaktory bolyp qyzmet atqarǵan.
Jazý bilgen balaǵa qaraıtynmyn qyzyǵyp «Hat jazshy, - dep aǵama» baratynmyn júgirip. Jaqsy oqýdy úlgi etken, bala bol dep til alǵysh, bárin maǵan úıretken ustazyma myń alǵys.
Onyń aýdarmasyna toqtalsaq: orys tilinen «fransýz tiliniń sabaqtary», «Haıýanattar jaıly áńgimeler» atty aýdarmalary bar. Sonymen birge «sóz syryna úńilsek» atty shaǵyn sóz toptamalaryn jazǵan.
Janym – dala, kóginen bult arylmaı,
Batpan zilder bassa da júr tarylmaı,
Shiderleýli kóńildi zýlat, jyrym,
Baıaǵynyń qus qanat tulparyndaı.
Estimeıdi qalǵyǵan shaqqa janym
Umtylysta, júıtkýde baq, talabym.
Talma shaqta talyqsyp ketsem jyrym,
Sen qaqyrat máńgilik qaqpalaryn.
Jol – darıa turmaıdy aǵyn urmaı,
Joǵalma jyr, jyldarǵa tamyryń jaı.
Dáýirlerdiń daýyly daq salmaǵan
Ata - mura qobyzdyń sarynyndaı.
İİ - bólim. «Týǵan jer, týǵan aýyl - qymbat maǵan!»
Árkimniń týǵan jeri, týǵan ólkesi bar. Týǵan jerge, týǵan elge degen mahabbat árkimniń júreginen oryn alǵan. Oǵan aqyndar óleń jazsa, sazgerler án arnaǵan. Sol sıaqty Farıza apamyz da óziniń týǵan jerge degen ystyq yqylasyn óz óleńderi arqyly bere bildi.
Aýyl dese, jaılaıdy janymdy úmit,
Sonda ǵana atardaı tańym kúlip.
Jasyl shardyń betinde jalǵyz noqat.
Meni máńgi taratatyn saǵyndyryp - dep týǵan aýylyna degen mahabbatyn bildiredi.
Týǵan jer, týǵan aýyl qymbat maǵan.
Eshkimge bul sezimdi bylǵatpaǵam,
Men onyń ózim ǵana sezinetin,
Qasterli qasıetin jyrlap baǵam.
Ol jerge degen mende sezim bólek.
Jatpasyn kelgenime ózimdi elep.
Al onyń qasıetin sezý úshin,
Tek meniń júregim men kózim kerek.
O, týǵan jer, keńpeıil, qushaǵyń keń.
Saǵan kóńil bulqynar kúsh aǵynmen.
Saǵynyshymdy qanat qyp saǵan qaraı,
balapandaı talpynyp ushamyn men.
Alaqany anamnyń topyraǵyń,
sendik mahabbatymnyń oty jalyn
seni qalaı súıýdiń kerektigin men eshqandaı kitaptan oqymadym.
Sende tasta qasterli, aspada alaý,
Sende jandy terbeter dastan bar - aý,
Meniń mynaý ómirge qushtarlyǵym, seni jaqsy kórýden bastalǵan - aý.
Keshirme sen, jat qylyqpen janyńdy jaralasam, bar syrymdy búkpesiz saǵan asham.
Men el kezip ketermin otansyzdaı úmitińdi aqtaýǵa jaramasam.
Tabıǵatty jyrlaý. Munda aqynnyń eshkimge uqsamaıtyn ózindik úni, daýsy anyq baıqalady. Sulýlar barǵan saıǵa buǵyp
Qaraıdy kóldiń betin aına qylyp.
Shirkin, jaz jomartsyń - aý bazarlyqqa beresiń jan bitkenge jaıdarylyq.
Kóp saǵynǵan kóktem keldi
Nur orady kók pen jerdi bala saǵym júgiredi gúlmen oınap bókterdegi.
Gúl jamylǵan ólkedegi butalarda án tógedi,
Qyrlardaǵy qyzǵaldaqtaı kóktem netken kórkem edi.
Bizdiń shalqar baı dalany, taý, ormandy, saı, jaǵany,
meni súıgen anashymdaı kún shýaǵy aımalady.
Mine osylaı barshalary, kóktemeni qarsy alady.
Dala jaınap, gúl atady, qustar saırap, án salady.
İİİ - bólim. «Óleń men seni aıalap ótem!»
Óleń ómir, óleń jan, óleń sezim desek, syrly lırıkaǵa tán erekshelik ómir qubylysyn júrek tolqynysy men shynaıy terbelis arqyly jetkizý bolyp tabylady. Farıza apamyzdyń muńaıǵan, qınalǵan, qýanǵan, kezderdegi syrlasy da, muńdasy da, dosy da poezıa bolǵany anyq. Dala kúnderimniń, nala túnderimniń serigi bolǵanyń úshin, senimi bolǵanyń úshin, men seni aıalaımyn. Kóńildi jaıly kúnimdi.
Azapty qaıǵy, muńymdy,
ózińmen bóliskeniń úshin,
qapam men jeńisterim úshin.
Meniń mynaý qıyndaý taǵdyrym bolyp, o basta kóriskeniń úshin,
Óleń men seni aıalap ótem!.
Taǵyda kóktem keldi bal sezimderge, sal sezimderge uran sap
Ótkinshi ǵumyrdaı qylyqtary mol bulań shaq!
Kón kóńilderde teńiz bop kólkip ketipti - aý
Arý qyz ańsap, jyr ańsap! Bu ne degen qudiret!
Dúnıeni túgel qushtarlyq qaptap ketken be,
adamnyń bári mas bolyp júr ǵoı ot - demge,
baıyrǵy kúńgirt kúnderde qaıtyp kelmesteı, jabyrqap júrgen joq pende.
Umytyp jatyr jumyr jer,
Kóktem mezgildiń qaldyrǵan qaza - qaıǵysyn, jas kóńilmenen tyńdaıdy dúnıe maı qusyn. Ájimder basyp, mazasyz jatqan Jer - Ana, kóktemde netken jaılysyń.
Qyz kóktem kelip, qyzǵaldaq qalap júr belde, qatigezderde kóz salady eken gúlderge,
Tabıǵat shirkin adamdy bir sát sergitip alady eken - aý,
Tirlikten qajyp, qaljyrap júrgen kúnderde.
Qonaqtarǵa sóz beriledi.
F. Ońǵarsynovanyń - ónegeli ómiri, aıtqan ósıetteri arqyly jas urpaq elin súıýge, úlgili azamat bolýǵa umtylady degen úmitpen búgingi keshimizdi aıaqtaımyz.
№6 negizgi mektep
Bahytjanova D. Ý.
«Poezıa áleminde»
Taqyryby: «Farıza Ońǵarsynovanyń jyr álemi»
Maqsaty: Farıza Ońǵarsynovanyń ómirimen tanystyrý, óleńderine sholý jasaý, maǵynasyn ashý. Oqýshylardy mánerlep oqýǵa úıretý, óleńge degen qushtarlyǵyn oıatý, týǵan jer, týǵan eldi súıýge, qasterleýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: sýretter, gazet, qanatty sózder, slaıd.
Barysy.
İ. Uıymdastyrý.
Án. Toǵjan.
Kirispe.
Qurmetti qonaqtar, ustazdar, oqýshylar. Búgingi kúni synybymyzda Batys Qazaqstan oblysynyń týmasy, Atyraý óńiriniń kıeli topyraǵynda dúnıege kelip, Aqjaıyq pen Kaspııdiń asaý tolqynynan nár alyp, birin - biri qýǵan tolqyn ıirimderi sekildi ár jyrlary, oqyrman qaýymynyń aq edil kóńiliniń bıiginen oryn alǵan, qazaqtyń bir týma aqynynyń biri, Halyq jazýshysy, keshe ǵana ómirden ozǵan Farıza Ońǵarsynova apamyzdy eske alý keshimizge qosh keldińizder. Marqum aqyn F. Ońǵarsynovany bir mınýt únsizdikpen eske alý.
Qazaq halqy sóz ónerin kórkem ónerdiń ózge túrlerinen joǵary baǵalap, dańqty jyraý, talantty aqyndaryn, jez tańdaı sheshenderin marapat tuǵyryna qondyryp, syrly sózben soǵylǵan sulý sóz saraılaryn urpaǵyna amanattap otyrǵan. Sóz qadirin, óz qadirinen artyq kórgen halqymyzdyń dúldúl aqyndary da óleńmen órilgen rýh murasynyń altyn qaqpasy syndy. Osyndaı qazaqtyń bir týar aqynynyń biri F. Ońǵarsynova apamyz 75 jasynda ómirden ozdy. Farıza óleńderi oqyrmandarynyń jan azyǵyna aınalǵan qymbat dúnıe. Kórkemsóz maıdanynda aqynǵa, jazýshyǵa tán erlik, batyldyq, adaldyq, ultjandylyq, namysqoılyq sıaqty adamgershilik - azamattyq qasıetterdiń asqar bıiginen kóringen aqyn. Farıza jyrlary keıingi urpaqty adamgershilikke, ar - namysqa, erlikke, náziktikke, anany, ákeni, týǵan jer men adamzatty súıýge bastap aparatyn aq jol ispetti.
İ - bólim. «Aqyn ómirinen úzdik syr»
Uljan. Farıza Ońǵarsynova 1939 jyly 25 jeltoqsanda Atyraý oblysy, Novobogat aýdanynyń Manash aýylynda dúnıege kelgen. Naryn qumynyń arasynda, asyp - tasqan baılyǵy bolmasa da ózindik dáýleti bar otbasynda dúnıege kelgen.
Ákem bireý, anamda bireý meniń.
Men jyǵylsam súıener tireýlerim.
Olar barda - mereke kórgen emen
Qabaqtaryn shytqanyn, túnergenin.
Áke - bilek, saýsaǵy - balalary,
qan tamyrmen jalǵasqan aralary.
Ana - tamyr boıymen bárine de,
tirshiliktiń jylýy taralady.
Farıza Ońǵarsynovanyń balalyq shaǵy Naryn qumynyń arasynda qarapaıym januıada ótedi. Ol balalyq shaǵyna bylaı dep oralady: « men ylǵı er balalarmen birge óstim, qyrda da, qysta da men qatarly qyz bala bolyp kórgen emes. Jasyrynbaq, dop oınaý, asyq oıyndary meni er balalardan jeńilmeýge úıretti.
Men ázirshe jas balamyn,
aldymda áli baq - talabym.
Atalarǵa tartyp týǵan ulanmyn dep maqtanamyn.
Er aıalar suńqar ulyn - batyrlardyń urpaǵymyn.
Ákesi eline syıly, ashyq - jarqyn adam bolǵan. Ol ákesine arnap kóptegen óleńder shyǵarǵan. Bul óleńder óz ákesimen birge barlyq ákelerge arnalǵan.
Ákem - meniń táńirim, paıǵambarym, umtylatyn bıigim, saıran baǵym.
Ol bilmeıtin dúnıede qupıa joq. bilip alǵan, ıapyr - aý, qaıdan bárin?
Kúshti de joq dál sondaı jer betinde, sulý músin, bir min joq kelbetinde.
Batyr, dana sol ǵana Asyǵamyn, ákeme uqsap tezirek erjetýge,
Ákem barda, arqam keń, joq alańym, bári ornynda: sharýań, qora, malyń,
Tórt jaǵymyz qubyla, Men óskende qıyndaý - aý ákemdeı bola alarym.
Besikte jatyp, ýildep sol bir, surapyl soǵys kúnderde,
Qan keship bizdiń ákeler sonaý, Batysta jyraq júrgende.
«Jan - papa» degen bir aýyz sózdi aıta almaı qalǵandar kóp qoı, bir men be.
Jıyrmada qyzdar jaıqalǵan gúldeı kóz tartyp beıne janasyń,
Sol jıyrma jasta qushaqtap meni qalypty úıde anashym.
Tuńǵyshym degen myna men shirkin, kenjesi de bolyp qalyppyn,
jaza almaı júrek jarasyn úmitpen árkez alańdaýshy edim,
keler dep meniń papam da, balalyq júrek sezbedi onyń ketkenin máńgi saparǵa.
Ósirdi meni sol ana gúldeı mápelep,
er jettim turdym qatarda.
Baqytty mynaý sábıler búgin jetelep júrse ákesin,
qyzyǵa qarap, kúrsine qarap. janynan únsiz ótesiń.
Farıza ákesinen jastaı jetim qalyp, anasy Halımanyń tárbıesinde bolady. Anasy kóp sóılemeıtin, sóılese maqaldap sóıleıtin, asa aqyldy, rýhanı qýatty, sulý adam bolǵan. Farıza anasy arqyly ertegi, ańyzdardy kishkentaıynan bastap qulaǵyna quıyp ósedi.
Erkelesem kúlimdeıtin, urysqany bilinbeıtin. «Mańdaıymnan ıiskep meniń qulynshaǵym, kúnim!»- deıtin álemdegi aqyldy adam. bárinen sol jaqyn maǵan! Ol janymda júrse men de, batyrlarsha, batyldanam, Jamandyqtan saqtandyryp, jaqsy isimdi maqtan qylyp, aq mamamdy men árqashan, júrsem deımin shattandyryp.
Jylylyqtan jaralǵan, qushaǵy onyń tań meken,
Meniń aıdaı anamnan Asqan sulý bar ma eken?!
Meıirim - nur tógilgen kún kózindeı janary,
oıymdy oqyp óńimnen, dirildeıdi qabaǵy.
Jerdegi bar taǵamnan ana súti nárli eken,
Bul jalǵanda anamnan súıikti adam bar ma eken.
Júrgende janymdy arbap jyr bulaǵym,
ótipti zymyraýmen suńǵyla kún.
Búginde armandaımyn bir kórýdi
Anamnyń syr shertisken qurbylaryn.
Uqsaıdy ómir keıde tústengende,
Adamǵa ony búger kúsh bergen be?
Bir sálem bersem - aý dep asyǵamyn
Anamnyń qolynan shaı ishkenderge.
Baıaǵy kelinshekter júzi elikteı
Júr me eken áli kúnge tize búkpeı?
Kózderi sıredi me olardyń da
Anamnan qalǵan kúmis bilezikteı.
ósirip ul men qyzdyń taý ǵyp bárin,
bul kúnde júrsińder me saýlyqta muń?
Qorqamyn kózden ushyp barady - aý dep
Senderdiń qardaı appaq jaýlyqtaryń.
Erkelesem kúlimdeıtin
Urysqany bilinbeıtin.
Mańdaıymnan ıiskep meniń qulynshaǵym, kúnim!»- deıtin álemdegi aqyldy adam. bárinen sol jaqyn maǵan! Ol janymda júrse men de, batyrlarsha, batyldanam,
Farıza Ońǵarsynova aqyndyǵymen qatar, jazýshy, aýdarmashy jáne depýtat bolǵan. Depýtat bolǵan jyldarynda ana men bala problemasyn kóterip, olarǵa memleket tarapynan qoldaý kórsetýdi usynǵan.
Keýdeńde meni terbettiń, jas shybyq endi kóktedi.
Minekı men de erjettim. Eńbegiń beker ketpedi.
Ómirde mynaý eń jaqyn aıaýly sensiń anashym!
Ámına.. F. Ońǵarsynova Atyraý pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen. 1961 - 1978 jyldary orta mektepte muǵalim, oqý isiniń meńgerýshisi, dırektor, «Jas alash» gazetinde tilshi, «Ulan», « Aıgólek» jýrnaldarynyń bas redaktory bolyp qyzmet atqarǵan.
Jazý bilgen balaǵa qaraıtynmyn qyzyǵyp «Hat jazshy, - dep aǵama» baratynmyn júgirip. Jaqsy oqýdy úlgi etken, bala bol dep til alǵysh, bárin maǵan úıretken ustazyma myń alǵys.
Onyń aýdarmasyna toqtalsaq: orys tilinen «fransýz tiliniń sabaqtary», «Haıýanattar jaıly áńgimeler» atty aýdarmalary bar. Sonymen birge «sóz syryna úńilsek» atty shaǵyn sóz toptamalaryn jazǵan.
Janym – dala, kóginen bult arylmaı,
Batpan zilder bassa da júr tarylmaı,
Shiderleýli kóńildi zýlat, jyrym,
Baıaǵynyń qus qanat tulparyndaı.
Estimeıdi qalǵyǵan shaqqa janym
Umtylysta, júıtkýde baq, talabym.
Talma shaqta talyqsyp ketsem jyrym,
Sen qaqyrat máńgilik qaqpalaryn.
Jol – darıa turmaıdy aǵyn urmaı,
Joǵalma jyr, jyldarǵa tamyryń jaı.
Dáýirlerdiń daýyly daq salmaǵan
Ata - mura qobyzdyń sarynyndaı.
İİ - bólim. «Týǵan jer, týǵan aýyl - qymbat maǵan!»
Árkimniń týǵan jeri, týǵan ólkesi bar. Týǵan jerge, týǵan elge degen mahabbat árkimniń júreginen oryn alǵan. Oǵan aqyndar óleń jazsa, sazgerler án arnaǵan. Sol sıaqty Farıza apamyz da óziniń týǵan jerge degen ystyq yqylasyn óz óleńderi arqyly bere bildi.
Aýyl dese, jaılaıdy janymdy úmit,
Sonda ǵana atardaı tańym kúlip.
Jasyl shardyń betinde jalǵyz noqat.
Meni máńgi taratatyn saǵyndyryp - dep týǵan aýylyna degen mahabbatyn bildiredi.
Týǵan jer, týǵan aýyl qymbat maǵan.
Eshkimge bul sezimdi bylǵatpaǵam,
Men onyń ózim ǵana sezinetin,
Qasterli qasıetin jyrlap baǵam.
Ol jerge degen mende sezim bólek.
Jatpasyn kelgenime ózimdi elep.
Al onyń qasıetin sezý úshin,
Tek meniń júregim men kózim kerek.
O, týǵan jer, keńpeıil, qushaǵyń keń.
Saǵan kóńil bulqynar kúsh aǵynmen.
Saǵynyshymdy qanat qyp saǵan qaraı,
balapandaı talpynyp ushamyn men.
Alaqany anamnyń topyraǵyń,
sendik mahabbatymnyń oty jalyn
seni qalaı súıýdiń kerektigin men eshqandaı kitaptan oqymadym.
Sende tasta qasterli, aspada alaý,
Sende jandy terbeter dastan bar - aý,
Meniń mynaý ómirge qushtarlyǵym, seni jaqsy kórýden bastalǵan - aý.
Keshirme sen, jat qylyqpen janyńdy jaralasam, bar syrymdy búkpesiz saǵan asham.
Men el kezip ketermin otansyzdaı úmitińdi aqtaýǵa jaramasam.
Tabıǵatty jyrlaý. Munda aqynnyń eshkimge uqsamaıtyn ózindik úni, daýsy anyq baıqalady. Sulýlar barǵan saıǵa buǵyp
Qaraıdy kóldiń betin aına qylyp.
Shirkin, jaz jomartsyń - aý bazarlyqqa beresiń jan bitkenge jaıdarylyq.
Kóp saǵynǵan kóktem keldi
Nur orady kók pen jerdi bala saǵym júgiredi gúlmen oınap bókterdegi.
Gúl jamylǵan ólkedegi butalarda án tógedi,
Qyrlardaǵy qyzǵaldaqtaı kóktem netken kórkem edi.
Bizdiń shalqar baı dalany, taý, ormandy, saı, jaǵany,
meni súıgen anashymdaı kún shýaǵy aımalady.
Mine osylaı barshalary, kóktemeni qarsy alady.
Dala jaınap, gúl atady, qustar saırap, án salady.
İİİ - bólim. «Óleń men seni aıalap ótem!»
Óleń ómir, óleń jan, óleń sezim desek, syrly lırıkaǵa tán erekshelik ómir qubylysyn júrek tolqynysy men shynaıy terbelis arqyly jetkizý bolyp tabylady. Farıza apamyzdyń muńaıǵan, qınalǵan, qýanǵan, kezderdegi syrlasy da, muńdasy da, dosy da poezıa bolǵany anyq. Dala kúnderimniń, nala túnderimniń serigi bolǵanyń úshin, senimi bolǵanyń úshin, men seni aıalaımyn. Kóńildi jaıly kúnimdi.
Azapty qaıǵy, muńymdy,
ózińmen bóliskeniń úshin,
qapam men jeńisterim úshin.
Meniń mynaý qıyndaý taǵdyrym bolyp, o basta kóriskeniń úshin,
Óleń men seni aıalap ótem!.
Taǵyda kóktem keldi bal sezimderge, sal sezimderge uran sap
Ótkinshi ǵumyrdaı qylyqtary mol bulań shaq!
Kón kóńilderde teńiz bop kólkip ketipti - aý
Arý qyz ańsap, jyr ańsap! Bu ne degen qudiret!
Dúnıeni túgel qushtarlyq qaptap ketken be,
adamnyń bári mas bolyp júr ǵoı ot - demge,
baıyrǵy kúńgirt kúnderde qaıtyp kelmesteı, jabyrqap júrgen joq pende.
Umytyp jatyr jumyr jer,
Kóktem mezgildiń qaldyrǵan qaza - qaıǵysyn, jas kóńilmenen tyńdaıdy dúnıe maı qusyn. Ájimder basyp, mazasyz jatqan Jer - Ana, kóktemde netken jaılysyń.
Qyz kóktem kelip, qyzǵaldaq qalap júr belde, qatigezderde kóz salady eken gúlderge,
Tabıǵat shirkin adamdy bir sát sergitip alady eken - aý,
Tirlikten qajyp, qaljyrap júrgen kúnderde.
Qonaqtarǵa sóz beriledi.
F. Ońǵarsynovanyń - ónegeli ómiri, aıtqan ósıetteri arqyly jas urpaq elin súıýge, úlgili azamat bolýǵa umtylady degen úmitpen búgingi keshimizdi aıaqtaımyz.
You Might Also Like
