InfoHub Logo

Ertede Jetisý elinde Qabanbaı degen batyr ótipti. Qabanbaıdyń otyz uly, otyz aýyly bolypty. Jer qaıysqan maly bar eken. Jaz jaılaýǵa shyǵarda mal, jan Tas-ótkel arqyly sýdan tegis ótkenshe baı óziniń nókerlerimen bıik tóbeniń basyna shyǵyp qarap turatyn ádeti eken. Sondaı bir kóshýdiń kezinde kúni boıy turǵannan jalyqqan batyr: «Ne degen kóp mal, biter emes qoı», — depti.

Sonda qasyndaǵylardyń bireýi:

— Batyr-eke, baılyǵyńyzǵa ózińiz tańdanyp tursyz, jasyńyz toqsanǵa taıap qaldy, otyz ulyńyz anaý, osy sizde de arman bar ma? — dep surapty.

Batyr qart bul suraqqa myrs etip kúlip alypty da, sóz bastapty:

— Armansyz adam bar ma? Jas kezimde qalmaqpen bir qyrǵyn soǵysta birneshe jigitpen qolǵa tústim. Qalmaqtyń hany bárimizden jaýap aldy, kóbisin óltirdi, keıbireýin basybaıly qul etýge buıyrdy. Kezek maǵan kelgende han:

— Seni bosatyp, elińe jibersem qaıter ediń? — dedi.

— Qalyń qol jınap kelip, senderdi shabar edim.

— Qolǵa túskenderdiń ishinde bir ataqty batyr baryn estip edim, sol sen ekensiń ǵoı? Endeshe, jazań basqa.

Nókerlerine óz tilinde byldyrlaǵan hanǵa qyzy da bir nárselerdi aıtty. Sol-aq eken, qol-aıaǵymdy baılap, basymdy ǵana shyǵaryp, qalǵan denemdi ógiz terisine tigip, dalaǵa tastady. Qımyldaýǵa shamam joq, qatqan teri denemdi búristirip aıdalada jatyrmyn. Ótken-ketkenniń biri aıap, biri mazaqtap qaraıdy.

Bir kúni nókerlerin ertip hannyń qyzy keldi. Bári tamashalap, kúlisip jatyr. Han sulýy kúlgen joq, kóz almaı uzaq qarady maǵan. Sol túni malaı qyzynan qymyz berip jiberipti. Osydan bylaı kún saıyn tún qarańǵysynda qymyz kelip turdy. Birer jetiden keıin han qyzynyń ózi kelip, aýzyma qymyzyn tosyp:

— İshińiz, batyrym, shóldegen shyǵarsyz? — dedi taza qazaq tilinde.

Ákesi qorlap otyrǵanda, onyń meni asyraýynyń syryn suraǵanymda ol:

— Sizdiń ataǵyńyzǵa burynnan qanyq edim, «qolǵa tústi» degende, shynymdy aıtaıyn qýanyp qaldym. Biraq kóp ishinen qalaı tanyrymdy bilmeı turǵanymda, «men mundalap» shyǵa keldińiz. Qas jaýyńyzdyń aldynda qaımyqpaı bergen jaýabyńyz meni burynǵydan da  yntyqtyra tústi. Ákeme: «mynany qorlap óltirý kerek» degendi syltaýratyp, ólimnen arashalap qalǵan da — men. Eger meni birge ala ketseńiz, myna qorlyqtan bosatar edim, — dedi. Men birden kelisim berdim.

Kelesi túni ketýge ýádelestik. Han qyzy eki ertteýli at, kıim-keshek, jol azyǵyn daıyndap, ýádeli jerge jetti. Qolyndaǵy qanjarmen tulypty jaryp jiberip, meni bosatyp aldy. Kıinip alyp, atqa minip, tartyp otyrdyq. Tań atqansha biraz jer júrippiz, kún shyǵa bir qamysty kólge jettik. Jas sulýdyń qasynda ózimnen ózim jıirkenip, namysym qaınap kele jatqan kóldi kórip, qýanyp kettim. Attardy sýytyp, sýǵa shomylyp, kıim aýystyrýǵa kelistik. Qyz ádep saqtap biraz jerge uzap ketken eken. Azdan soń: «óldim, batyr, qutqar!» degen jan daýsyn estip, qanjarymdy ala tura júgirdim.

Kelsem, ógizdeı bir jolbarys qyzdy aldyńǵy aıaǵymen búrip jatyr eken, maǵan qaraı tura umtyldy. Sál eńkeıip buǵa bergenimde, jolbarystyń keýdesi basymnan asa belin eki qolymmen qysyp jiberdim, jolbarys gúrs ete tústi. Talyqsyp ketti bilem, osy sátti paıdalanyp, oń qolymdy bosatyp, ishin qanjarmen ostym. İshek-qarny aqtarylǵan jolbarys birte-birte syrǵyp tómen tústi. Ony jerge tastaı sala, jalma-jan qyzǵa kelsem, jolbarystyń tyrnaqtary eki ókpeden búrgen eken, jan tapsyrypty. Jas sulýdy taza arýlap qoıdym da, bir atqa minip, bireýin jetelep elge keldim. Ózimdi ólimnen qutqaryp, tirshilik syılaǵan sol arýdyń atyn da bilmeı qaldym. Sony búginge deıin arman etemin, — dep batyr áńgimesin aıaqtapty.

Oqýǵa keńes beremiz:

Qabanbaıdyń batasy

Qarasaı batyr Altynaıuly

Qabannyń Altaı óńirinde kózge túsýi

---