InfoHub Logo

Kerimsal Jubatqanov, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty, Qazaq-Orys halyqaralyq ýnıversıtetiniń dosenti

Ýkraına búginde sońǵy amerıkandyq GLSDB zymyrandaryn ala alady (Ground Launched Small Diameter Bombs – jerden ushyrylatyn shaǵyn kalıbrli bombalar). Ýkraına reseılik qarý-jaraq synaq alańyna aınaldy, AQSH pen ujymdyq Batys buǵan Reseı armıasy, sondaı-aq onyń aýmaǵy endi Batystyń zamanaýı qarý-jaraqtary men oq-dárilerin synaıtyn synaq alańyna aınalady dep jaýap berdi.

«Orys aıýy» óz erkimen tamasha tuzaqqa tústi. Amerıkalyqtar Pýtınniń osal tusyn tapty, bul týraly Ýılám Berns óziniń qyzyqty suhbatynda aıtady: «Men bir túıgenim, onyń Ýkraına men onyń tańdaýyn baqylaýǵa degen qumarlyǵyn baǵalamaý árqashan qate. Ol bul baqylaýsyz Reseı uly derjava bola almaıdy jáne ol uly orys basshysy bola almaıdy dep esepteıdi».

Jáne ol tómende qosady: «Pýtınniń soǵysy Reseı úshin kóptegen deńgeıde sátsizdikke aınaldy... Kem degende 315 000 reseılik sarbaz qaza tapty nemese jaralandy, Reseıdiń soǵysqa deıingi tank flotynyń úshten ekisi joıyldy jáne Pýtınniń ondaǵan jyldar boıy maqtanǵan áskerı modernızasıa baǵdarlamasy joıyldy.

Munyń bári Batystyń qoldaýyna ıe bolǵan ýkraın jaýyngerleriniń erligi men sheberliginiń tikeleı nátıjesi.Sonymen qatar, Reseı ekonomıkasy uzaq merzimdi sátsizdikterge ushyraýda jáne el Qytaıdyń ekonomıkalyq vasaly retinde óz taǵdyryn bekitip jatyr. Pýtınniń asqynǵan ambısıalary basqa jolmen keri áser etti: olar NATO-ny keńeıtýge jáne nyǵaıtýǵa ıtermeledi».

Iaǵnı, strategııalyq mindetti júzege asyrý – Pýtın men Kreml ózderin belgilegen Batystyń basty jaýyn álsiretý – aıtarlyqtaı sátti júrip jatyr. Muny qalaı jasaý kerektiginiń taktıkasy ózgerýi múmkin, bári qazirgi ýaqytqa baılanysty.

Sondyqtan 2024 jyly ýkraındardan bul taktıkany ózgertý usynyldy: basyp alynǵan aýmaqtardy qaıta jaýlap almaýǵa nazar aýdarý, jáne Reseıdiń jańa shabýyldaryna toıtarys berý, urys dalasyndaǵy pozısıasyn saqtaý, sonymen qatar 2024 jyldyń sońyna qaraı onyń aıtarlyqtaı kúsheıýin qamtamasyz etý.

AQSH ákimshiligi úshin GLSDB ATACMS zymyrandarynyń jetkizilimine balama boldy, onyń Kıev ótken jyly az ǵana sanyn alǵan, biraq qorlary tez taýsylǵan. Jańa bombalar ATACMS sıaqty qýatty bolmasa da, áldeqaıda arzan, kishirek jáne jasaý men paıdalaný ońaıyraq.

Nátıjesinde Reseı óziniń qoımalaryn aldyńǵy shepten odan ári jyljytýǵa májbúr bolady, bul onyń «kólik qolyn» sozyp, ony odan saıyn osal etedi. GLSDB, árıne, soǵysta túbegeıli ózgeris jasamaıdy, biraq bul reseılik áskerılerdiń ómirin qıyndatady. Sodan keıin taǵy bir nárse laqtyrylady, dál sol F-16. Barlyǵyn basqarýǵa bolady. Bul jaǵdaıdaǵy Kremldiń minez-qulqyn qosa alǵanda, eń aldymen Batys úshin tıimdi «uzaq soǵys» formatyna aınalady.

Munyń bári Ýkraınany odaqtastardyń qoldaýy týraly muqıat jasalǵan ıllúzıa aıasynda, ol úshin "jaqsy aqparattandyrylǵan kózderden" sheksiz medıa aǵyp ketedi. Batysta Kremldiń naqty jumyldyrý jaǵdaıynan aýlaq bolý kerek, ony rejımniń qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin aǵymdaǵy sharalardyń jetkiliktiligine sendirý kerek. Jáne ol muny tıimdi jasaıdy.

Bul sonymen qatar "qaqpan" operasıasynyń mańyzdy bóligi. Tipti Donald Tramptyń "soǵysty 24 saǵatta aıaqtaıdy" degen málimdemesine mán bermeńiz. Amerıkandyq áskerı-ónerkásiptik keshenniń ónimderine suranys únemi ósip keledi, Eýropa aqyry óziniń qaýipsizdigine baıypty túrde ınvestısıa sala bastady-bári de qalaǵandaı. Nelikten amerıkandyqtar men ujymdyq Batys qazir soǵysty aıaqtaıdy, al Reseıde ony basqarýǵa áli de resýrs bar?