Qarapaıym matematıka "Zattardyń qasıetteri"
Qarapaıym matematıka "Zattardyń qasıetteri"
1 - SABAQ.
ZATTARDYŃ QASIETTERİ
Sabaqtyń maqsaty: balanyń damý deńgeıin, pishin jáne tús týraly túsinigin anyqtaý; zattardyń qasıetteri týraly túsinigin damytý.
Birinshi sabaqta balalardy álippe - dápter, úlestirmeli materıaldar jáne jazý dápteri sekildi sabaqta paıdalanatyn oqý quraldarymen tanystyrý qajet. Shartty belgilerge toqtalyńyzdar, alaıda balalardyń olardy este saqtap alýyn talap etpeńizder. Ár sabaq barysynda osy belgilerge balalardyń nazaryn aýdaryp, Bul tapsyrmada ne isteý kerektigin balalardyń aıtyp berýin surańyz. Sabaqta dápterlerdegi oqý materıaldaryn engize otyryp, oıyndar ótkizý usynylady.
Alǵashqy jáne keıingi sabaqtarda birinshi esep sújetti kartına túrinde beriledi. Kartına boıynsha balanyń qandaı da bir matematıkalyq túsinikter men amaldar tósili týraly túsinigin qalyptastyrý úshin áńgime júrgiziledi.
Máselen, bul sabaqta №1 sýrette balalar sanaıdy, pishin men tústerdi kóredi.
Tústi qabyldaı alýdyń durystyǵyn tekserý úshin №2 oıyn - jattyǵýyn qoldanýǵa bolady. Taqtaǵa qolyna qylqalam jáne kempirqosaq tústerinen turatyn boıaýlar ustaǵan sýretshiniń sýreti ilinedi:
- Sýretshi jemis - jıdekterdi durys boıamaǵan. Qaı jeri durys emes ekenin aıtyńdar.
Oıyn: shartty belgiler boıynsha zatty tabý. Máselen, dóńgelek, kishi, qyzyl:
№3 esep zattardy túsi men sany boıynsha bólýge arnalady. Belgili bir túspen belgilengen bos torkózge sýrette sol túste neshe zat bolsa, sonsha taıaqsha salý kerek. Muǵalim oqýshylardyń qalaı sanaıtynyn anyqtaı alady.
Oqý jylynyń basynda zattardy sanaý, túrli zattardyń sanyn salystyrý, artyq (kem) nemese teń ekenin anyqtaýdy balalardyń barlyǵy, ásirese mektepaldy topqa alǵash kelgen balalardyń meńgerý deńgeıin, esepteý, qosý, kózben mólsherleý nemese sandardy salystyrý sekildi amaldardyń qaısysyn paıdalanatynyn, zattardyń jáne olar alyp jatqan aýdan mólsherine mán bermesten jıyn sanyn salystyra alatynyn teksergen jón.
Úlgi tapsyrmalar men suraqtar: «Munda úlken matreshkalar qansha? Kishkentaı matreshkalar qansha ekenin sana. Kók sharshy kóp pe, qyzyl sharshy kóp pe, sony anyqta (Ústel ústinde 5 úlken sharshy jáne 6 kishi sharshy aralas ornalasqan). Tekshelerdiń sarysy kóp pe, álde jasyly kóp pe, sony anyqta». («Ústelde eki qatar teksheler ornalasqan; 6 sary tekshe bir - birinen alshaq ornalasqan, al 7 kók tekshe ózara tyǵyz ornalasqan»).
Balalar esepteýdi qalaı meńgergenin jáne qaı suraqtarǵa erekshe nazar aýdarý kerektigin tekserý barysy kórsetedi. Balalardyń bilimdi meńgerýdegi jetistigin anyqtaý úshin, mundaı tekserýdi eki - úsh aıdan keıin qaıtalaýǵa bolady.
№4 esep. Munda aldymen konstrýktordyń bólshekterin sanaý qajet. Sodan keıin onyń jospary qarastyrylady. Sanaýmen qatar sýret – jospar boıalady. Bul sabaqta balalarǵa baspadan shyqqan úlestirmeli materıaldar beriledi. Fıgýralar men zattar beınelengen sýretter toptamasyn muǵalim «Mynaý qandaı zat ekenin tap» oıynyn uıymdastyrýda qoldana alady: 5x5 uıashyqqa (úlestirmeli materıal) pishini ártúrli zattardyń sýreti ornalastyrylady. Sodan keıin muǵalim zattyń atyn atamastan, onyń qasıetin, túsi men pishinin, qoldanylýyn, neden jasalǵanyn jáne t. b. aıtady. Balalar onyń ne ekenin tabady. Sodan soń balalardyń ózderi osylaı jumys júrgizedi.
Qıma úlestirmeli materıaldardan turatyn keste osy jáne kelesi sabaqtarda tús týraly, tústiń ataýy týraly túsinikterdi bekitýde qoldanylady. Bul kesteniń kómegimen ustaz tústerdi retimen qaıtalap shyǵady (qyzyl, qyzyl sary, sary, jasyl, kógildir, kók, kúlgin). Tústiń ashyq jáne qoıý reńkteri týraly túsinik berýge bolady.
Matematıka 2 - SABAQ.
Sabaqtyń taqyry: ZATTARDYŃ QASIETTERİ
Sabaqtyń maqsaty: zattardyń qasıetteri týraly túsinikterin damytý.
Ádis - tásili: tanystyrý, aýyzsha jumys
Kórnekiligi: sýretter, oıynshyqtar, túrli - tústi qaryndashtar
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý. Balalardyń kóńilin sabaqqa aýdarý: Bir, eki, úsh, synyptyń ishi typ - tynysh, sabaǵymyzdy bastaımyz.
2. Aýyzsha sanaý, 1 - den 5 - ke deıin týra sanaý, keri sanaý.
Bul sabaqta zattardyń ólshem, materıal sekildi qasıetteri qosylady. Sharshy ishindegi eki úı kórsetilgen jańa shartty belgimen tanystyrý qajet.
3. Oqýlyqpen jumys №1 sýrette ústel ústinde úlken qarbyz, úlken sopaq jáne kishkentaı domalaq qaýyn, ortasha kádi, qıar, alma, qaraórik, almurt, qyzanaq beınelengen. «Zatty tap nemese onyń qasıetterin ata» oıyny kúrdelendiriledi. Óıtkeni, taǵy bir belgi - ólshem qosylady. Dápterdegi shartty belgiler úsh belgi - tús, pishin, ólshemnen turady.
4.. Ózindik jumys:№2 tapsyrmada neniń ózgergenine baqylaý júrgizý. Árbir jaǵdaıda ólshem, tús, san ózgerýi múmkin. Sol jaqta úlken qyzyl alma, onyń oń jaǵynda kishkentaı sary alma beınelengen. Úlestirmeli materıaldardyń belgilerin qoldanýǵa bolady. Balalar tús, ólshem, pishindi bildiretin shartty belgileri bar kartochkany tańdaýy kerek. Bul - balalar qaǵaz japsyrmalarmen (nakleıka) alǵash kezdesetin tapsyrma. Mundaı tapsyrmalardyń oryndalý retin anyqtańyz. Aldymen baqylaý júrgizińiz. Balalar óz tańdaýyn túsin - dirýi tıis. Sodan keıin ǵana tıisti japsyrmany julyp alýǵa bolady. Paıdalanylmaǵan japsyrma qaǵazdardy qosymsha jumysqa jáne esep qurastyrýǵa paıdalanýǵa bolady.
Sergitý: Oń qolymda bes saýsaq,
Sol qolymda bes saýsaq.
Qossam eki qolymdy,
Bolady mende on saýsaq.
№3 tapsyrma. Sýretter boıynsha balalar ortaq jáne ártúrli nárselerdi tabady. Bul tapsyrmany oryndaý úshin úlestirmeli materıaldar kestesin paıdalanýǵa bolady. Jattyǵýdy oryndar aldynda muǵalim osy keste boıynsha túrli qasıetterdi qaıtalaýdy suraıdy.
- Árbir kartochkadaǵy zattarǵa ne ortaq? Máselen: tús, pishin, ólshem, materıal, qoldanylýy, dámi, ıisi, jalpy ataýy.
- Kartochkadaǵy zattardy toptarǵa bólýge bola ma? Qandaı da bir belgi boıynsha bólingen toptar paıda bolady. Máselen, úlken jáne kishi túımeler. Ne bolmasa eki tesigi jáne tórt tesigi bar túımeler.
5. Aýyzsha jumys. Kelesi tapsyrmany oryndamas buryn aýyzsha jumys júrgiziledi. Uzyndyǵy birdeı, biraq jýandyǵy ártúrli (4 - 5 danadan) jolaqtardy aldymen jińishkesinen bastap retimen ornalastyryńyz. №4 tapsyrmada jýan qaryndashtardy qorappen, al jińishkelerin staqanmen biriktirińiz. Muǵalim tapsyrmany oqıdy.
6. Qorytý: Aýyzsha sanaý, 1 - den 5 - ke deıin týra sanaý, keri sanaý.
Jeke balalarǵa sanatý, Sabaqqa belsene qatysqan balalardy baǵalaý, madaqtaý, Sabaq unady ma? Oı bólisý. Sabaq sońynda zattardyń buryn ótilgen barlyq qasıetterin jalpylaý úshin aldyńǵy sabaqta berilgen úlestirmeli materıaldardaǵy "Qandaı zat ekenin tap" oıynyn qaıtalaý.
Matematıka
Sabaqtyń taqyry: Ne qaıda ornalasqan?
Sabaqtyń maqsaty: Balalardyń keńistik týraly túsinikterin damytý, zattyń keńistikte ornalasqan jerin kórsetetin aldynda, artynda, arasynda, qasynda, ortasynda, mańynda, astynda, ústinde, oń jaqta, sol jaqta jáne sózdermen tanystyrý, «Qaıda ornalasqan?» degen suraqqa jaýap bere otyryp, zattyń ornalasqan jerin dál sıpattaýǵa úıretý.
Ádis - tásili: tanystyrý, aýyzsha jumys
Kórnekiligi: sýretter, oıynshyqtar, túrli - tústi qaryndashtar
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý. Balalardyń kóńilin sabaqqa aýdarý: Bir, eki, úsh, synyptyń ishi typ - tynysh, sabaǵymyzdy bastaımyz.
2. Aýyzsha sanaý, 1 - den 5 - ke deıin týra sanaý, keri sanaý.
3. Oqýlyqpen jumys Jańa materıalmen jumys
№1 tapsyrmanyń sýreti boıynsha jumys. Sýret boıynsha balalar kishkentaı qyzyl dopty, syılyq salynǵan qorapty tabady. Ádette balalar zattardyń ornalasqan jerin atamaı, saýsaqpen kórsetedi. Mundaı jaǵdaıda «Ol jerde ne jatqanyn tap» degen oıyndy usynýǵa bolady. Muǵalim nemese balalardyń biri zattyń ornalasqan jerin, onyń qasıetin sıpattaıdy, qalǵan balalar ony tabady. Qyzdyń artynda, sóreniń ústinde dóńgelek zat jatyr, bul – ne?
Osy shartty belgiler boıynsha zatty taýyp, bólmede onyń ornalasqan ornyn sıpattaý.
Sýretpen jumys júrgize otyryp, zattyń ornalasqan jerin sıpattaıtyn kóp sezderdi qoldaný. Sózderdi balalarmen birge hormen qaıtalap, tapsyrmany úlestirmeli materıaldarmen oryndaý tapsyrylady. Tapsyrmaǵa sáıkes bólmege jıhaz ornalastyrylyp, sýretter ilinedi. Máselen, dıvandy oryndyq pen shkaftyń ortasyna qoıyńdar. Sýretti dıvannyń ústine ilińder, dıvannyń aldyna kilemshe tóseńder jáne t. b.
Taqtada nemese úlestirmeli materıaldarmen aýyzsha jumys júrgiziledi. Kórinisi aıaqtalmaǵan plakat pen sýretshiniń kartınasy ilinedi. Balalar sýretshige kórinisti aıaqtaýǵa «kómektesedi». Tómende kún, ózen, shyrsha beınelengen kartınalar berilgen. Balalar olardy ornalastyra otyryp, astynda, ústinde, arasynda, qasynda, oń jaqta, sol jaqta jáne t. b. sózderdi qoldanyp, olardyń sýrettegi ornyn ataıdy.
№2 tapsyrma. Baǵdarshany boıa. Qozǵalys baǵytyn ata. Ol baǵyt týraly bilimdi damytýǵa kómektesedi (solǵa, ońǵa, joǵary jáne tómen). Ádette balalar 6 jasqa qaraı joǵary jáne tómen baǵyttardy qatesiz ajyratady, biraq kóbisi oń jaq pen sol jaqty shatastyrady. Sondyqtan tapsyrmany úlestirmeli materıalmen aýyzsha jumys arqyly pysyqtaýǵa bolady: árbir ulý úı shatyrynan jerge túskende neshe torkóz tómen, ońǵa, joǵaryǵa, solǵa jyljyǵanyn sana. Bul tapsyrmada torkóz boıynsha ulýdyń jolyn sıpattaı otyryp, ulýdyń qozǵalys baǵyty qoldanylady. Máselen, ulý 2 torkóz tómen, 3 torkóz ońǵa jyljydy. Joldy jazýǵa nemese úlestirmeli materıaldy paıdalanyp baǵdarshamen kórsetýge bolady.
№3 tapsyrma birinshi ret kezdesip otyr. Mundaı tapsyrmalar dápterde keıin de kezdesedi, sondyqtan balalarǵa bul tapsyrmamen qalaı jumys isteý kerektigin túsindirińiz.
Aldymen keste elementteri - jol jáne baǵandy qaıtalatý kerek. Sodan keıin onda joldar boıymen ornalasqan pishinder salystyrylady. Bul tapsyrmada obektilerdiń uqsastyǵy men aıyrmashylyǵyn tabady, olardyń shartty belginiń kómegimen uqsas keletin belgisin kórsetedi. Tıisti belgini japsyrmastan buryn baladan óz tańdaýyn túsindirip berýdi suraý.
4.. Ózindik jumys №4 tapsyrmany tárbıeshi oqıdy, balalar ony jaı qaryn - dashpen oryndaıdy.
Sergitý: Oń qolymda bes saýsaq,
Sol qolymda bes saýsaq.
Qossam eki qolymdy,
Bolady mende on saýsaq.
6. Qorytý: Aýyzsha sanaý, 1 - den 5 - ke deıin týra sanaý, keri sanaý.
Jeke balalarǵa sanatý, Sabaqqa belsene qatysqan balalardy baǵalaý, madaqtaý, Sabaq unady ma? Oı bólisý. Sabaq sońynda zattardyń buryn ótilgen barlyq qasıetterin jalpylaý úshin aldyńǵy sabaqta berilgen úlestirmeli materıaldardaǵy "Qandaı zat ekenin tap" oıynyn qaıtalaý.
Qarapaıym matematıka "Zattardyń qasıetteri". júkteý
1 - SABAQ.
ZATTARDYŃ QASIETTERİ
Sabaqtyń maqsaty: balanyń damý deńgeıin, pishin jáne tús týraly túsinigin anyqtaý; zattardyń qasıetteri týraly túsinigin damytý.
Birinshi sabaqta balalardy álippe - dápter, úlestirmeli materıaldar jáne jazý dápteri sekildi sabaqta paıdalanatyn oqý quraldarymen tanystyrý qajet. Shartty belgilerge toqtalyńyzdar, alaıda balalardyń olardy este saqtap alýyn talap etpeńizder. Ár sabaq barysynda osy belgilerge balalardyń nazaryn aýdaryp, Bul tapsyrmada ne isteý kerektigin balalardyń aıtyp berýin surańyz. Sabaqta dápterlerdegi oqý materıaldaryn engize otyryp, oıyndar ótkizý usynylady.
Alǵashqy jáne keıingi sabaqtarda birinshi esep sújetti kartına túrinde beriledi. Kartına boıynsha balanyń qandaı da bir matematıkalyq túsinikter men amaldar tósili týraly túsinigin qalyptastyrý úshin áńgime júrgiziledi.
Máselen, bul sabaqta №1 sýrette balalar sanaıdy, pishin men tústerdi kóredi.
Tústi qabyldaı alýdyń durystyǵyn tekserý úshin №2 oıyn - jattyǵýyn qoldanýǵa bolady. Taqtaǵa qolyna qylqalam jáne kempirqosaq tústerinen turatyn boıaýlar ustaǵan sýretshiniń sýreti ilinedi:
- Sýretshi jemis - jıdekterdi durys boıamaǵan. Qaı jeri durys emes ekenin aıtyńdar.
Oıyn: shartty belgiler boıynsha zatty tabý. Máselen, dóńgelek, kishi, qyzyl:
№3 esep zattardy túsi men sany boıynsha bólýge arnalady. Belgili bir túspen belgilengen bos torkózge sýrette sol túste neshe zat bolsa, sonsha taıaqsha salý kerek. Muǵalim oqýshylardyń qalaı sanaıtynyn anyqtaı alady.
Oqý jylynyń basynda zattardy sanaý, túrli zattardyń sanyn salystyrý, artyq (kem) nemese teń ekenin anyqtaýdy balalardyń barlyǵy, ásirese mektepaldy topqa alǵash kelgen balalardyń meńgerý deńgeıin, esepteý, qosý, kózben mólsherleý nemese sandardy salystyrý sekildi amaldardyń qaısysyn paıdalanatynyn, zattardyń jáne olar alyp jatqan aýdan mólsherine mán bermesten jıyn sanyn salystyra alatynyn teksergen jón.
Úlgi tapsyrmalar men suraqtar: «Munda úlken matreshkalar qansha? Kishkentaı matreshkalar qansha ekenin sana. Kók sharshy kóp pe, qyzyl sharshy kóp pe, sony anyqta (Ústel ústinde 5 úlken sharshy jáne 6 kishi sharshy aralas ornalasqan). Tekshelerdiń sarysy kóp pe, álde jasyly kóp pe, sony anyqta». («Ústelde eki qatar teksheler ornalasqan; 6 sary tekshe bir - birinen alshaq ornalasqan, al 7 kók tekshe ózara tyǵyz ornalasqan»).
Balalar esepteýdi qalaı meńgergenin jáne qaı suraqtarǵa erekshe nazar aýdarý kerektigin tekserý barysy kórsetedi. Balalardyń bilimdi meńgerýdegi jetistigin anyqtaý úshin, mundaı tekserýdi eki - úsh aıdan keıin qaıtalaýǵa bolady.
№4 esep. Munda aldymen konstrýktordyń bólshekterin sanaý qajet. Sodan keıin onyń jospary qarastyrylady. Sanaýmen qatar sýret – jospar boıalady. Bul sabaqta balalarǵa baspadan shyqqan úlestirmeli materıaldar beriledi. Fıgýralar men zattar beınelengen sýretter toptamasyn muǵalim «Mynaý qandaı zat ekenin tap» oıynyn uıymdastyrýda qoldana alady: 5x5 uıashyqqa (úlestirmeli materıal) pishini ártúrli zattardyń sýreti ornalastyrylady. Sodan keıin muǵalim zattyń atyn atamastan, onyń qasıetin, túsi men pishinin, qoldanylýyn, neden jasalǵanyn jáne t. b. aıtady. Balalar onyń ne ekenin tabady. Sodan soń balalardyń ózderi osylaı jumys júrgizedi.
Qıma úlestirmeli materıaldardan turatyn keste osy jáne kelesi sabaqtarda tús týraly, tústiń ataýy týraly túsinikterdi bekitýde qoldanylady. Bul kesteniń kómegimen ustaz tústerdi retimen qaıtalap shyǵady (qyzyl, qyzyl sary, sary, jasyl, kógildir, kók, kúlgin). Tústiń ashyq jáne qoıý reńkteri týraly túsinik berýge bolady.
Matematıka 2 - SABAQ.
Sabaqtyń taqyry: ZATTARDYŃ QASIETTERİ
Sabaqtyń maqsaty: zattardyń qasıetteri týraly túsinikterin damytý.
Ádis - tásili: tanystyrý, aýyzsha jumys
Kórnekiligi: sýretter, oıynshyqtar, túrli - tústi qaryndashtar
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý. Balalardyń kóńilin sabaqqa aýdarý: Bir, eki, úsh, synyptyń ishi typ - tynysh, sabaǵymyzdy bastaımyz.
2. Aýyzsha sanaý, 1 - den 5 - ke deıin týra sanaý, keri sanaý.
Bul sabaqta zattardyń ólshem, materıal sekildi qasıetteri qosylady. Sharshy ishindegi eki úı kórsetilgen jańa shartty belgimen tanystyrý qajet.
3. Oqýlyqpen jumys №1 sýrette ústel ústinde úlken qarbyz, úlken sopaq jáne kishkentaı domalaq qaýyn, ortasha kádi, qıar, alma, qaraórik, almurt, qyzanaq beınelengen. «Zatty tap nemese onyń qasıetterin ata» oıyny kúrdelendiriledi. Óıtkeni, taǵy bir belgi - ólshem qosylady. Dápterdegi shartty belgiler úsh belgi - tús, pishin, ólshemnen turady.
4.. Ózindik jumys:№2 tapsyrmada neniń ózgergenine baqylaý júrgizý. Árbir jaǵdaıda ólshem, tús, san ózgerýi múmkin. Sol jaqta úlken qyzyl alma, onyń oń jaǵynda kishkentaı sary alma beınelengen. Úlestirmeli materıaldardyń belgilerin qoldanýǵa bolady. Balalar tús, ólshem, pishindi bildiretin shartty belgileri bar kartochkany tańdaýy kerek. Bul - balalar qaǵaz japsyrmalarmen (nakleıka) alǵash kezdesetin tapsyrma. Mundaı tapsyrmalardyń oryndalý retin anyqtańyz. Aldymen baqylaý júrgizińiz. Balalar óz tańdaýyn túsin - dirýi tıis. Sodan keıin ǵana tıisti japsyrmany julyp alýǵa bolady. Paıdalanylmaǵan japsyrma qaǵazdardy qosymsha jumysqa jáne esep qurastyrýǵa paıdalanýǵa bolady.
Sergitý: Oń qolymda bes saýsaq,
Sol qolymda bes saýsaq.
Qossam eki qolymdy,
Bolady mende on saýsaq.
№3 tapsyrma. Sýretter boıynsha balalar ortaq jáne ártúrli nárselerdi tabady. Bul tapsyrmany oryndaý úshin úlestirmeli materıaldar kestesin paıdalanýǵa bolady. Jattyǵýdy oryndar aldynda muǵalim osy keste boıynsha túrli qasıetterdi qaıtalaýdy suraıdy.
- Árbir kartochkadaǵy zattarǵa ne ortaq? Máselen: tús, pishin, ólshem, materıal, qoldanylýy, dámi, ıisi, jalpy ataýy.
- Kartochkadaǵy zattardy toptarǵa bólýge bola ma? Qandaı da bir belgi boıynsha bólingen toptar paıda bolady. Máselen, úlken jáne kishi túımeler. Ne bolmasa eki tesigi jáne tórt tesigi bar túımeler.
5. Aýyzsha jumys. Kelesi tapsyrmany oryndamas buryn aýyzsha jumys júrgiziledi. Uzyndyǵy birdeı, biraq jýandyǵy ártúrli (4 - 5 danadan) jolaqtardy aldymen jińishkesinen bastap retimen ornalastyryńyz. №4 tapsyrmada jýan qaryndashtardy qorappen, al jińishkelerin staqanmen biriktirińiz. Muǵalim tapsyrmany oqıdy.
6. Qorytý: Aýyzsha sanaý, 1 - den 5 - ke deıin týra sanaý, keri sanaý.
Jeke balalarǵa sanatý, Sabaqqa belsene qatysqan balalardy baǵalaý, madaqtaý, Sabaq unady ma? Oı bólisý. Sabaq sońynda zattardyń buryn ótilgen barlyq qasıetterin jalpylaý úshin aldyńǵy sabaqta berilgen úlestirmeli materıaldardaǵy "Qandaı zat ekenin tap" oıynyn qaıtalaý.
Matematıka
Sabaqtyń taqyry: Ne qaıda ornalasqan?
Sabaqtyń maqsaty: Balalardyń keńistik týraly túsinikterin damytý, zattyń keńistikte ornalasqan jerin kórsetetin aldynda, artynda, arasynda, qasynda, ortasynda, mańynda, astynda, ústinde, oń jaqta, sol jaqta jáne sózdermen tanystyrý, «Qaıda ornalasqan?» degen suraqqa jaýap bere otyryp, zattyń ornalasqan jerin dál sıpattaýǵa úıretý.
Ádis - tásili: tanystyrý, aýyzsha jumys
Kórnekiligi: sýretter, oıynshyqtar, túrli - tústi qaryndashtar
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý. Balalardyń kóńilin sabaqqa aýdarý: Bir, eki, úsh, synyptyń ishi typ - tynysh, sabaǵymyzdy bastaımyz.
2. Aýyzsha sanaý, 1 - den 5 - ke deıin týra sanaý, keri sanaý.
3. Oqýlyqpen jumys Jańa materıalmen jumys
№1 tapsyrmanyń sýreti boıynsha jumys. Sýret boıynsha balalar kishkentaı qyzyl dopty, syılyq salynǵan qorapty tabady. Ádette balalar zattardyń ornalasqan jerin atamaı, saýsaqpen kórsetedi. Mundaı jaǵdaıda «Ol jerde ne jatqanyn tap» degen oıyndy usynýǵa bolady. Muǵalim nemese balalardyń biri zattyń ornalasqan jerin, onyń qasıetin sıpattaıdy, qalǵan balalar ony tabady. Qyzdyń artynda, sóreniń ústinde dóńgelek zat jatyr, bul – ne?
Osy shartty belgiler boıynsha zatty taýyp, bólmede onyń ornalasqan ornyn sıpattaý.
Sýretpen jumys júrgize otyryp, zattyń ornalasqan jerin sıpattaıtyn kóp sezderdi qoldaný. Sózderdi balalarmen birge hormen qaıtalap, tapsyrmany úlestirmeli materıaldarmen oryndaý tapsyrylady. Tapsyrmaǵa sáıkes bólmege jıhaz ornalastyrylyp, sýretter ilinedi. Máselen, dıvandy oryndyq pen shkaftyń ortasyna qoıyńdar. Sýretti dıvannyń ústine ilińder, dıvannyń aldyna kilemshe tóseńder jáne t. b.
Taqtada nemese úlestirmeli materıaldarmen aýyzsha jumys júrgiziledi. Kórinisi aıaqtalmaǵan plakat pen sýretshiniń kartınasy ilinedi. Balalar sýretshige kórinisti aıaqtaýǵa «kómektesedi». Tómende kún, ózen, shyrsha beınelengen kartınalar berilgen. Balalar olardy ornalastyra otyryp, astynda, ústinde, arasynda, qasynda, oń jaqta, sol jaqta jáne t. b. sózderdi qoldanyp, olardyń sýrettegi ornyn ataıdy.
№2 tapsyrma. Baǵdarshany boıa. Qozǵalys baǵytyn ata. Ol baǵyt týraly bilimdi damytýǵa kómektesedi (solǵa, ońǵa, joǵary jáne tómen). Ádette balalar 6 jasqa qaraı joǵary jáne tómen baǵyttardy qatesiz ajyratady, biraq kóbisi oń jaq pen sol jaqty shatastyrady. Sondyqtan tapsyrmany úlestirmeli materıalmen aýyzsha jumys arqyly pysyqtaýǵa bolady: árbir ulý úı shatyrynan jerge túskende neshe torkóz tómen, ońǵa, joǵaryǵa, solǵa jyljyǵanyn sana. Bul tapsyrmada torkóz boıynsha ulýdyń jolyn sıpattaı otyryp, ulýdyń qozǵalys baǵyty qoldanylady. Máselen, ulý 2 torkóz tómen, 3 torkóz ońǵa jyljydy. Joldy jazýǵa nemese úlestirmeli materıaldy paıdalanyp baǵdarshamen kórsetýge bolady.
№3 tapsyrma birinshi ret kezdesip otyr. Mundaı tapsyrmalar dápterde keıin de kezdesedi, sondyqtan balalarǵa bul tapsyrmamen qalaı jumys isteý kerektigin túsindirińiz.
Aldymen keste elementteri - jol jáne baǵandy qaıtalatý kerek. Sodan keıin onda joldar boıymen ornalasqan pishinder salystyrylady. Bul tapsyrmada obektilerdiń uqsastyǵy men aıyrmashylyǵyn tabady, olardyń shartty belginiń kómegimen uqsas keletin belgisin kórsetedi. Tıisti belgini japsyrmastan buryn baladan óz tańdaýyn túsindirip berýdi suraý.
4.. Ózindik jumys №4 tapsyrmany tárbıeshi oqıdy, balalar ony jaı qaryn - dashpen oryndaıdy.
Sergitý: Oń qolymda bes saýsaq,
Sol qolymda bes saýsaq.
Qossam eki qolymdy,
Bolady mende on saýsaq.
6. Qorytý: Aýyzsha sanaý, 1 - den 5 - ke deıin týra sanaý, keri sanaý.
Jeke balalarǵa sanatý, Sabaqqa belsene qatysqan balalardy baǵalaý, madaqtaý, Sabaq unady ma? Oı bólisý. Sabaq sońynda zattardyń buryn ótilgen barlyq qasıetterin jalpylaý úshin aldyńǵy sabaqta berilgen úlestirmeli materıaldardaǵy "Qandaı zat ekenin tap" oıynyn qaıtalaý.
Qarapaıym matematıka "Zattardyń qasıetteri". júkteý
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Sanaý júıeleri (ekilik, segizdik, ondyq, onaltylyq)
