Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 apta buryn)
Qasteev Ábilhan
Qasteev Ábilhan (1904-1973) - qazaqtyń áıgili keskindemeshisi, grafık-sýretshi, qazaq beıneleý óneriniń negizin salýshylardyń biri. Týyp-ósken jeri Almaty oblysyna qarasty Jarkent tóńiregi. Topyraq buıyrǵan jeri — Almaty qalasy. Qazaqstannyń halyq sýretshisi (1944). Qazaqstan Sýretshiler odaǵy basqarmasnyń tóraǵasy (1945-1956). Eńbek jolyn Túrksib temir jol qurlysynda jumysshy bolyp bastady. Moskvadaǵy kórkemsýret stýdıala-rynda N. G. Hlýdov pen I. Brodskııden sabaq aldy (1929-1936). Halyq ómiriniń alýan kórinisterin shynaıy beınelegen myńnan astam kórkem týyndylardy dúnıege keltirgen.

Ábilhan qol ónerine, onan soń sýretshilik ónerge jastaıynan beıim bolǵan. Anasy Aıǵansha kilem, alasha, baý-basqur toqýǵa, syrmaq syrýǵa, shym shı jasaýǵa sheber adam bolypty. Ábilhan osy halyq ónerine bala kezinen kóz qanyqtyryp, anasyna oıý-órnekter salýǵa kómektesip, sýret ónerine qolyn úıretip ósedi. Onyń 1930-1931 jyldary salǵan "Qaryńdastyń portreti", "Avtoportret" atty týyndylary túpnusqaǵa uqsastyǵymen jáne keıipker bolmysyn ashýǵa degen talpynysymen erekshelenedi. Ol birte-birte el ómiriniń alýan salaly tirshilik-tynysyna den qoıyp, tarıhı-áleýmettik ózgeristerge sýretker zerdesimen qaraı bastaıdy. Onyń "Mektepte"(1930), "Túrksib" (1932), "Jambyldyń portreti" (1937), "Eski jáne jańa turmys" (1937-1941), "Amangeldi sarbazdary" (1970), "Jas Abaı" (1945) sıaqty týyndylary daryndy sýretshiniń ótken men búgindi shynshyldyqpen bederlegen kórkem shejire ispettes.

Ábilhan týǵan jerdiń ásem tabıǵatyn, onyń dıdaryńdaǵy adam qolynyń jasampaz ózgeristerin zor shabytpen bederleı alǵan sýretker. Onyń "Bıik taýly muz aıdyn" (1954), "Gúl ashqan alma" (1958), "Meniń Otanym" (1959), "Jaılaýdaǵy avtodúken" (1963), "Qashpaǵaı GES-i" (1972) sıaqty polotnolary epıkalyq qarymymen, shynshyldyǵymen nazar aýdarady.

Ábilhan Qasteev sýretshi retinde ózindik dara qoltańbasy-men ǵana erekshelenip qoımaıdy, sonymen birge, ol - týǵan jeri men ósken elin perzenttik mahabbatpen jyrlaı alǵan birtýar sýretker.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama