InfoHub Logo

Taqyryby: Qatty dıskiniń qurylymy
Maqsattary:
1. Bilimdilik bilimgerlerdi qatty dıskiniń qurylymymen jáne jınaýshynyń negizgi túıinderimen tanystyrý.
2. Damytýshylyq bilimgerlerdiń shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, kompúterlik saýattylyqtaryn arttyrý.
3. Tárbıelik bilimgerlerdi ornytqylyqqa, izdempazdyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: jańa bilim berý
Sabaqtyń ótkizý ádisi: dáris, ınteraktıvti
Dıdaktıkalyq materıaldar: N. T. Ermekov «Informatıka elementteri», ınteraktıvti taqta, kompúter

Sabaq barysy
İ. Uıymdastyrý kezeńi
a) oqýshylarmen amandasý
v) oqýshylardy túgendeý
s) oqýshy nazaryn sabaqqa aýdarý

İİ. Oqýshylar bilimin tekserý
1. Qandaı aqparat jınaýshylardy bilesizder?
2. Jınaýshylardy modernızasıalaý degen ne?

İİİ. Jańa bilim berý
Qatqyl dıskiniń ishinde aqparatty jazýǵa arnalǵan arnaıy quramdaǵy bir nemese odan da kóp plasınalar bolady. Derekter plasınalar ústinde óte jaqyn qashyqtyqta jyljıtyn magnıttik bastıekter bloktarmen jazylady nemese oqylady. Bul blokty arnaıy joǵarǵy dál qadamdyq qozǵaltqysh basqarady.
Jumys jaǵdaıynda plasınalar árqashan aınalyp turady. Aınalý jyldamdyǵy joǵary bolǵandyqtan, magnıttik bet pen bastıek arasynda áýe kópshigi paıda bolady da, plstınalar ústinde0, 00005 - 0, 0001 mm qashyqtyqta olar qalyqtap jatqandaı bolady.

Aınalý jyldamdyǵy joǵary bolǵan saıyn, aqparatty oqý jyldamdyǵy da joǵary bolady, degenmen de ár túrli fızıkalyq sebepterge baılanysty aınalý jyldamdyǵynyń joǵary deńgeıine jetý óte qıyn. Qazirgi tańda qatqyl dıskilerdiń eń keń taraǵany aınalý jyldamdyǵy 7200 aın/mın IDE jáne SATA dıskileri úshin jáne SCSI dıskileri úshin 10000 - 15000 aın/ mın.

Qozǵaltqyshtyń aınalý jyldamdyǵynan basqa qatqyl dısk aqparattarǵa ený ınterfeısimen, kólemimen, aqparattarǵa ený ýaqytymen, aqparattardy oqý jáne jazý jyldamdyǵymen jáne taǵy basqalarymen erekshelenedi. Qatqyl dıskini tańdaý kezinde eń birinshi onyń ınterfeısine, kólemine jáne aqparattardy oqý - jazý jyldamdyǵyna nazar aýdarý kerek qazirgi tańda qatqyl dısk ınterfeısiniń úsh negizgi túri bar. IDE. Interfeıstiń eń birinshi túri, óziniń qarapaıymdylyǵymen, arzandyǵymen jáne tıimdiligimen keń qoldanys aldy. IDE kontrolleri tikeleı qatqyl dıskige ornalasady, ol qosymsha taqtany keńeıtýdi qajet etýden qutqarady. Sonymen qatar, IDE – kontroller júıelik taqshadada bolady.

Onyń paıda bolǵannan beri qatqyl dısk kontrolleri men júıelik taqsha arasyndaǵy aqparat almasý erejelerin jáne jyldamdyǵyn beıneleıtin kóptegen standarttar jasap shyǵaryldy. Qazirgi tańda aqparattardy teorıalyq jyldamdyqpen 133Mbaıt/s kóshirýge múmkindik beretin Ultra ATA - 133 spesıfıkasıasy qoldanysqa ıe boldy.

IDE qurylǵylary jumys kompúterinde kóp qoldanylady. Serverlerde mundaı qatqyl dıskiler birneshe sebepterge baılanysty sırek ornatylady. Interfeıs aqparattardyń bir shleıfine qosylǵan qurylǵylardyń bir ýaqytta jumys isteýine múmkindik bermeıdi.

Tórt qurylǵydan artyq qosýǵa bolmaıdy(tıimdi jumys onyń ekeýimen ǵana múmkin). Jalǵyz joly qosymsha IDE kontrollerin ornatý nemese úlken mólsherde IDE aǵytpaly júıelik taqshany alý. IDE qurylǵysyn qosý úshin 80 jelilik shleıf qoldanylady. Erejege sáıkes, júıelik taqshanyń eki stasıonarlyq IDE aǵytpasy bolady(qymbat modelderde tórteý). SerialATA bul ınterfeıstiń túri qazirgi tańda eń kóp qoldanylady, aqparattarmen jumys barysynda joǵary jyldamdyqqa qol jetkizýge múmkindik beredi. Ol. IDE ınterfeısin ári qaraı ornatý barysynda paıda boldy. Onymen jumys 1999 jyly bastaldy jáne aqparattardy 150 mbaıt/s deıingi jyldamdyqpen jiberýge múmkindik beretin spesıfıkasıa qurýmen aıaqtaldy. Keıinnen jiberý qabileti eki esege joǵary taǵy bir spesıfıkasıa paıda boldy. Qazirgi ýaqytta jyldamdyq kórsetkishi 600 mbaıt/s deıin Serial ATA - 3 spesıfıkasıasy jasalyp jatyr. SCSI. Ol árqashan. IDE ınterfeısimen qatar damydy jáne basynan aq serverlerge arnaldy. Jańa SCSI kontrolleri 320 mbaıt/s jyldamdyqta aqparattar jibere alady, analogtik IDE qurylǵylaryna qaraǵanda joǵary. Barlyq artyqshylyqtaryna qaramastan, SCSI qymbat ınterfeıs. Dıskiniń qansha aqparat saqtaı alatyny onyń kólemine baılanysty. Krıtıkalyq (jumys) aqparattar kóp oryn almaıdy ( bul serverlerge qatysty emes) Kóbinese qatqyl dısk mýltımedıalyq aqparattarǵa toly bolady. Qazirgi tańda úı kompúteri dıskisiniń optımaldyq kólemi 200 - 300 gbaıtty quraıdy.

İÝ. Jańa sabaqtyń túsingenin tekserý
1. Qatqyl dıskiniń jumys prınsıpi.
2. Qatqyl dıskiniń ınterfeısi.
3. Shý deńgeıi.

Ý. Jańa bilimdi bekitý
1. Júıelik blokty ashyp qatqyl dıskiniń modelin ajyratý.
Ýİ. Úıge tapsyrma berý. Konspekt oqý.