InfoHub Logo

Qystyń qatal túni. Aqtós taǵy da aıazdy, sýyq túndi dúken janynda qoqysqa shyǵarǵan qoraptar arasynda ótkizip jatyr. Tula-boıy muzdap, tońǵany óz aldyna, jaraqattanǵan aıaǵy da syzdap aýyryp jatyr. Ózi arasynda yńyrsyp qoıady. Kózinen jas aǵyp toqtar emes. Iá, ol kádimgi jas baladaı egilip jylady.

Ol bir kezderi baqytty edi. Anasynan týylǵannan bastap, onyń jyly, jumsaq baýyrynda rahattanyp kúı keshti. Ózimen birge týǵan baýyrlarymen kúni boıy, oınap asyr salatyn. Týylǵanyna eki aı ótkende ony bir eńgezerdeı er adam qorapqa salyp alyp ketti. Aqtós áýeli buny oıyn shyǵar dep oılaǵan. Sóıtse olaı emes eken. Qoraptyń terbelgeni toqtap, tynyshtalǵandaı boldy. Bul qulaǵyn salyp tyń -tyńdap kórip edi, eshnárse estilmedi. Bir ýaqytta tyrsyldaǵan daýys estildi de, qoraptyń beti ashylyp ishine jaryq tústi. Kózin ashyp, tezirek myna qarańǵy qapastan qutylǵysy kelgen Aqtóstiń kózi, ózine meıirimdi kózben úńilip qarap turǵan balaǵa tústi. Bul on jasar Qaısar edi. Ákesi oǵan kúshik syılaýdy birneshe ýaqyt buryn ýáde etken. Búgingi týǵan kúnine sol ýádesine turyp, syılyqqa Aqtósti ákelipti. Qaısardyń qýanyshynda shek joq. Ákesine rızashylyǵyn birneshe ret qaıtalady. Jumsaq qoldarymen Aqtósti baýyryna qysty, birden onyń tósindegi aq túgine qarap, Aqtós dep at qoıdy.

Áýelgi ýaqytta Aqtós úlken qınalysta boldy. Anasy men baýyrlaryn saǵynyp túni boıy qyńsylap shyǵatyn. Ondaı túnderi Qaısar únemi ony qasyna alyp, uıyqtap júrdi.

Keıin kele ekeýi ajyramastaı dos boldy.Qaısar óte qamqor edi. Aqtósti ýaqytyly tamaqtandyryp, jýyndyryp balasha kútim jasaıtyn. Qaısar mektepten oralǵan soń ekeýi asyr salyp oınaıtyn. Sóıtip júrgende bes jyl ýaqyt zyrlap óte shyqty. Qaısar da erjetti. Biraq Aqtós pen ekeýi ajyramastaı dostar edi. Aqtós Qaısardan bir eli qalmaıtyn. Onymen birge mektepke deıin birge baryp, ol mektepten shyqqansha mekteptiń aldynda kútip jatatyn edi.

Bir kúni Qaısardy ákesi mashınaǵa otyrǵyzyp alyp ketti. Sodan keıin Qaısardy kórgen emes. Qaısar ketip bara jatyrǵanda buǵan:

- Aqtós, men oqýǵa ketip baram, buıyrsa kelgen soń kórisemiz. Oǵan deıin sen úıdi kúzetetin bol. Jaraı ma? – dep ketken.

Sodan beri Aqtós Qaısardy kútýmen kóp kúndi ótkizdi. Bir kúni bul úıdegi adamdardyń ornyna basqa bireýler paıda boldy. Bul kisiler Aqtósti sharbaqqa kirgizbeı ábden ábigerge saldy. Qatty ashýlanǵan úıdiń jańa ıesi buny ustap alyp, mashınamen basqa qalaǵa ákelip tastap ketti.

Sol kúnnen bastap, Aqtós kóshedegi qańǵybas ıtterdiń birine aınaldy. Tamaq úshin talaı taıaq ta jedi, ıtterge de talandy. Talaı jaýyn men borandy túnderdi de ótkizdi.

Keshegi dúkenge kelgen ádemi kıingen jigit Aqtósti teýip  aıaǵyn syndyrdy. Endi jatysy mynaý. Qara sýyq, aıaǵynan aqqan qan qatyp qalǵan, qansha jalasa da qaıtar emes. Baýyrynan ótken syz denesin qaryp barady. Talyqsyp uıyqtap bara jatyr. Túsinde baıaǵy jan dosy Qaısardy kórdi. Ol sondaı meıirimdi. Basqa adamdar da sondaı dep oılaıtyn, sóıtse qatelesken eken. Adamdardyń qatal, meıirimsizderi de kóp eken. Denesi azdap jylyǵandaı  boldy, kózin ashsa kún atqan eken. Denesinde qalǵan bar kúshin jınap, dúkenniń aldyńǵy jaǵyna qaraı jyljydy. Ondaǵy oıy múmkin ózi kútken jandy keziktirip qalar. Dúken aldy yǵy–jyǵy adamdar. Áli ketken Aqtós qardyń ústine jata ketti. Kózin ashýǵa da shamasy jeter emes. Ashtyq pen sýyq ony ábden álsiretken.

Kenet tanys daýys estilgendeı boldy. Bar kúshin jınap kózin ashty. Kózine sol baıaǵy meıirimge toly kózder qarap tur eken. Ol silkinip turǵysy keldi. Denesiniń bári jylynǵandaı .....

Iá, bul osy qalada oqyp júrgen Qaısar edi.

 

4 "g" synyp oqýshysy Amangeldi Gaýhar
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy
№18 M.Satybaldıev atyndaǵy jalpy orta bilim beretin mektep
Jetekshisi: Shegırova Janargýl Saılaýovna

---