InfoHub Logo

Soltústik Qazaqstan oblysy,
Taıynsha aýdany, Teńdik aýyly
KMM «Teńdik orta mektebi» Tarıh páni muǵalimi
Japenova Gýlmıra Jıkenovna

5 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: Qazaq jerindegi Qola dáýiri
Sabaqtyń maqsaty: Qola dáýiri, onyń adamzat tarıhyndaǵy mańyzy, qola dáýiriniń mádenıet eskertkishteri, onyń erekshelikteri jóninde túsiný.
Uıymdastyrý kezeńi: Trenıń «Alǵashqy adamdar» (oqýshylar dóńgelenip turyp, is - qımyldardy bir - birinen qaıtalaıdy)

Úńgirge kiremiz,
Topyrlap júremiz.
Tas qashap, ot jaǵyp,
Terimdi teremiz.
Ań aýlap, qus atyp,
Yntymaq pen birlikte
Ortaq ómir súremiz!
Topqa bólý: «Altyn asyl tas» Tastardy tańdaı otyryp, suraqtarǵa jaýap berý.

 Alǵashqy eńbek quraldar negizinen neden jasaldy?
 Alǵashqy adamdar eńbek quralyn jasaý úshin qandaı tastardy tańdap aldy?
 Tastardy qandaı ádistermen óńdedi?
 Tastan jasalǵan qandaı eńbek quraldardy bilesińder?

Úı tapsyrmasy: «Tarıhı dıktant»
............ – eń alǵashqy adamdar tirshilik etken dáýir. Tas dáýiri ǵylym tilinde............... dep atalady. Tas dáýiri shamamen b. z. b.............. myńjyldyq arasyn qamtıdy. Qazaqstan jerinde alǵashqy adamdar budan
............ jyl buryn paıda bolǵan. Alǵashqy adamdar turaǵy Ońtústik Qazaqstan oblysyndaǵy........ ózeniniń jaǵalaýynan tabyldy. Alǵashqy adamdar ómir súrgen turaq............ kóliniń jaǵasynan da tabyldy. Alǵashqy adamdardyń ómiri óte aýyr edi, olar............ ómir súrdi. Ań aýlady,............ jınady,............. qazyp jedi. Tapqandaryn............. paıdalandy.
Bir baspanada turyp, ujymdasa eńbek etip, barlyǵyn ortaq paıdalanǵan týystas adamdar ujymy......... dep ataldy. Rýdy tájirıbeli de bedeldi adam –........ basqardy. Úsh - tórt týystas rý birigip........... qurdy.............. degenimiz – týystas, yntymaqtas birneshe rýlardyń birlestigi.
(Tas dáýiri, paleolıt, b. z. b. 600 - 12 myńjyldyq, 1 mıllıondaı, Arystandy, Balqash, birlesip, jemis, shóptiń tamyryn, ortaq, rý, rýbasy, rý birlestigin, taıpa)
Baǵalaý: «Baǵalaý paraǵy»
Slaıdtaǵy sýretterdi áńgimeleý.

Adamnyń jetilýinde eńbek sheshýshi ról atqardy. Adam eńbek arqyly jetilip, onyń qoly, sózi, mıy damydy.
1 - tapsyrma: Toptyq jumys. Poster jasaý «Andron mádenıeti» men «Beǵazy - Dándibaı mádenıeti»

Qorǵaý: Tyńdaıtyn úshburyshtar
Baǵalaý: «Baǵalaý paraǵy»
2 - tapsyrma: Jeke jumys. «Kóze qumyra»
 Qola dáýiriniń bastalýy.
 Qola dáýiriniń erekshelikteri
(İ, İİ, İİİ)
 Qola dáýiriniń adamzat tarıhyndaǵy mańyzy.
Qorǵaý: «A men B»
 Birinshi oqýshy berilgen tapsyrmany oryndaıdy.
 Ekinshi oqýshy bul tapsyrmany tekseredi.
 Oqýshylar bir - birine keńes beredi.

Baǵalaý: «Baǵalaý paraǵy»
Sergitý sáti!: «Belgisiz basshy» ádisi
Bir qatysýshy syrtqa shyǵarylyp, sol kezde basqalary ishterinen bireýin basshy etip saılaıdy. Basshynyń mindeti syrttan kelgen oqýshyǵa bildirmeı, bir qımyl kórsetýi kerek, qalǵandary sol qımyldy birdeı qaıtalaýy kerek. Syrttan kelgen oqýshy kimniń basqaryp turǵanyn tabý kerek. Eger tapsa nemese birneshe qımyl aýysqanǵa deıin taba almasa, basqa oqýshymen aýysady.
Sabaqty bekitý: «Kim jyldam?»
• Qola dáýiri qaı jyldy qamtıdy?
• Qola dáýirindegi qolanyń alyný qosyndysy:
• Qola dáýirindegi ydys jasaýdyń eń bir óristegen túri:
• Eýrazıa dalasyndaǵy qola dáýiriniń mádenıeti:
• Ortalyq Qazaqstan jerindegi qola dáýiriniń eń sońǵy kezeń mádenıeti:
• Qola dáýiri qonystarynyń kóbinese ornalasqan jeri:
• Qazaqstan jerindegi qola dáýirin josparly zerttegen ǵalym:
Keri baılanys: «BBB» keste

Úı tapsyrmasy:
 3 test suraqtaryn qurý.
 2 Juqa jáne 2 qalyń suraqtar daıyndaý.
 Baıandama «Marǵulan Álkeı Haqanuly» daryndy oqýshymen jumys.

Tolyq nusqasyn júkteý
Slaıdyn júkteý