InfoHub Logo

Qazaqstan tarıhy 10 klass
Taqyryby: Qazaq halqynyń saıası táýelsizdigin joǵaltýy.
Maqsaty:
Reseıdiń qol astyna ótkennen qazaq halqynyń tolyqtaı táýelsizdigin joǵaltýyn túsindirý. Oqýshylardy otan súıgishtikke baýlý. Óz betinshe jumys jasaýǵa daǵdylandyrý.
Kórnekilik: Karta, Interaktıvti taqta saqtarǵa baılanysty.
Ádis - tásil: Baıandaý, suraq - jaýap.
Tehnologıa: Densaýlyq saqtaý tehnologıasy

Ótken sabaqty qaıtalaý:
1. XİX ǵ. İ jartysynda Qazaqstan ekonomıkasyndaǵy iri ózgeris:
2. Reseı úkimetiniń 1803j. 19 mamyrdaǵy qaýlysy ne týraly boldy?
3. Qazaq jerindegi tuńǵysh saýda jármeńkesi Kishi Orda stavkasynda qaı jyly ashyldy?
4. 1822j. «Sibir qyrǵyzdarynyń Jarǵysynyń» negizgi avtory:
5. 1822j. “Jarǵyǵa” sáıkes Orta Júz neshe ákimshilik - basqarý satysynan turdy?

Sabaqtyń barysy:
Qazaq ólkesi Reseı ımperıasy quramynda
Qazaq jeriniń túgeldeı Reseı ımperıasynyń quramyna enýi
XVİİİ ǵasyrdyń aıaǵy – XİX ǵasyrdyń basynda Kishi jáne Orta júz aımaǵynyń Reseı quramyna ótýi aıaqtalǵanymen, birqatar qazaq jerleri Orta Azıa handyqtaryna táýeldi boldy.

• XIX ǵ. 20 jyldary Uly júzdiń bir bóligi Orta jáne Kishi júzderdiń ońtústik aımaqtary Hıýa jáne Qoqan handyqtarynyń ıeliginde boldy.
Hıýa, Qoqan, Buhar handyqtary Kaspıı teńizi jaǵalaýlarynan Jetisýǵa deıingi jerlerge shabýyldap otyrdy. Ásirese Hıýa hany Muhammed - Rahymnyń 1812, 1816, 1820 jyldardaǵy shabýyldary joıqyn boldy.
1820 jylǵy aqpan - 10 myń áskerimen 2 myńǵa jýyq qazaq aýyldaryn talqandady.

• 1821 jyl - Orta Azıa handyqtaryna qarsy Tentektóre bastaǵan qazaq sharýalarynyń qozǵalysy bastaldy.
1817 jyl - sultan Súıik Abylaıhanuly qaramaǵyndaǵy Jalaıyr rýynyń 66 myń adamy qonystanǵan terıtorıa Reseı quramyna alyndy.
1825 jyl - Jetisýdyń 50 myń adamdyq Úısin bolysyndaǵylar óz jerlerinde Reseılik okrýgti ashýǵa kelisim berdi.
Qazaqtardyń birtindep Reseı qol astyna ótýi Qoqan bıleýshileriniń qarsylyǵyn týdyrdy:
1831 jyl – Hıýa hany Allaqul qazaq jerine shabýyl jasady.
1847 jyldary Ońtústik Qazaqstan aımaǵy Reseı bıligin moıyndamady.
Ońtústik Qazaqstanda Reseı yqpalynyń kúsheıýiniń kepili:
- Áskerı bekinisterdiń salynýy (Aqtaý, Alataý, Qapal (1847j.), Sergıopol (Aıagóz), Lepsi (1855j.)).
- Patsha úkimetiniń saıası baǵyttaǵy áskerı sharalar júrgizýi.
XIX ǵasyr basynda Reseıge qosylmaǵan qazaq jeri – Jetisý.
• XİX ǵasyrdyń 20 - 30 jyldary - “Azıa komıteti” quryldy.
• 1848 jylǵy 10 qańtar - Uly júzge reseılik prıstav taǵaıyndalyp, rezıdensıa Qapalda boldy.
1853 jyly - Aqmeshit qalasynyń Reseıdiń qol astyna qaratylýy orys áskerleriniń İle boıymen jyljýyna jol ashty. Osy kezden bastap Aqmeshit bekinisi Perovsk dep ataldy.