Qazaq halqynyń zergerlik óneri
Qazaq tili 7 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Qazaq halqynyń zergerlik óneri
Sabaqtyń maqsaty: Qazaq halqynyń jalpy ulttyq qolónerin tanyp bilýge, sonyń ishinde zergerlik óner týraly bilimderin tereńdetý.
1) bilimdilik: kósemshe týraly qaıtalaý, taqyryp boıynsha tapsyrma jumystaryn orndaý.
2) damytýshylyq: oqýshylardyń oı - órisin keńeıtý, sózdik qoryn molaıtý
3) tárbıelik: ónerdi baǵalaı bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: jańa materıaldy meńgerý
Sabaqtyń ádis - tásilderi: suraq - jaýap, áńgimeleý, toptyq jumys, jeke jumys, jattyǵýlar jumysy, kórnekilik ádisteri.
Pánaralyq baılanys: tarıh
Kórnekilikter: beıne slaıdtar, kespe qaǵazdar t. b
Oqytýdyń tehnıkalyq qural - jabdyǵy: ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi
a) amandasý
á) túgendeý
b) oqýshylar nazaryn aýdarý
Úı tapsyrmasy
Balalar, ótken sabaqtaǵy taqyrypty eske túsireıik. Ár top qazaq halqynyń qolóneri týraly áńgimeleıdi.
4 - tapsyrma. Jazbasha oryndaý (5mın)
Jańa sabaq
Balalar, búgingi jańa sabaqtyń taqyryby – qazaq halqynyń zergerlik óneri Taqyrypty bastamas buryn jańa sózdermen tanysyp, sózdikke jazyp alaıyq. 107 - bet, 1 - tapsyrma. Mátindi oqımyz.(5 mın)
Muǵalimniń sózi.
Qazaq halqynyń atadan balaǵa tarap kele jatqan óneriniń biri - zergerlik. HİH ǵasyrdyń ekinshi jartysynan bastap zergerlik óner qolónerdiń negizgi bir salasyna aınaldy. Qazaq halqynyń keıbir zergerlik buıymdaryna toqtalyp óteıik. (slaıdtar kórsetiledi)
Sholpy - jas qyzdar shashtarynyń burymyna taǵatyn áshekeı. Ol kóptegen shytyralarmen nemese kúmis tıyndardan quralǵan bir - birine úsh nemese tórt qatar shyǵyrshyqtar arqyly bekitilgen, órnektelgen áshekeı.
Saqına - zergerlik áshekeı buıymdardyń ishinde árkelkiligimen erekshelenedi. Júzik pen saqınanyń qasıetterine sený shyǵys elderinde keń taraǵan. Árbir áıel adamnyń qolynda saqınasy ne júzigi mindetti túrde bolý kerek, sebebi onyń júzigi bolmasa daıyndaǵan taǵamy taza emes dep eseptelgen. Saqına úsh - tórteýden kúndelikti taǵatyn áshekeı bolyp esepteldi. Qazaq halqynda osyǵan baılanysty mynadaı maqal bar: «Tamaq adal bolý úshin, qolda kúmis júzik bolý kerek».
Shashbaý - jasalýyna qazaq zergerleri túrli tásilderdi qoldanǵan. Ol shashtyń túbine bekitilip, uzyna boıy shashtyń ushyna deıin qosa órilgen. Sonymen qatar ol shashtyń sulýlyǵyn jáne qalyńdylyǵyn baıqatady.
Syrǵa - únemi taǵyp júretin áshekeıdiń biri. Ony erterekte tumar retinde taǵatyn bolǵan.
Bilezik - ádette syńar qolǵa nemese eki qolǵa ekeýin, keıde bir qolǵa ekeýin birden taǵatyn bolǵan. Bileziktiń tutas jáne quramdy bólikterden turatyn túrleri de bar
Tumarsha, boıtumarlar – kúmisten jasalǵan ishi qýys ydys jáne ol úshburyshty, tórt buryshty, tútikshe formasynda jasalady. Tumarlar ishine qaǵazǵa jazylǵan Quran súrelerin saqtap júrgen. Onyń til kózden, pále – jaladan qorǵaıtyn qasıetine sengen.
Áıel beldikteri - kóbine maqpal, jibek matalardan jasalǵan. Er adamdardyń beldikteri sıaqty áıel adam beldikteri de metal shytyralarmen, sonymen qatar túrli baǵaly tastardan kóz qondyryp ásemdegen. Has (nefrıt) tasyn paıdalanǵan. Qazaq halqy haspen (nefrıtpen) ásemdelgen kıim adamdy naızaǵaıdan saqtaıdy dep eseptegen.
Er adamnyń beldikteri úsh topqa bólinedi: kúndelikti, áskerı, saltanatty (7 mın)
Tapsyrmalar
1 - tapsyrma. Kóp núkteniń ornyna tıisti kósemshe jurnaqtaryn qoıyp jazyńdar.
Ol úlkenderdiń aıtqan áńgimesin tyńda... otyrdy. Tańerteń sol jaqqa ózim bar... jatyrmyn. Aıtylǵan sózden keıin úndeme... otyr. Olar teatrǵa bar... otyr. Onyń ýaqyty bolma... jatyr. Báıgede alǵan júldesi týraly aıt... berdi.
2 - tapsyrma. Berilgen sózderden sóılem qurańdar.
1. Sheberler áshekeı buıymnyń betine altyn jalatyp, ústin altyn taspen bezendirgen.
2. Metaldan túrli áshekeı buıymdar daıyndaýda qazaq sheberleri kóp úlgiler qaldyrǵan.
3. Qazaq halqynyń atadan balaǵa taralyp kele jatqan óneriniń bir túri - zergerlik..( 5 mın.)
108 - bet, 5 - tapsyrma. Jaqshadaǵy kósemshelerdi aýdaryp jazyńdar.( 3mın.)
Sabaqty bekitý
«Áshekeı izdeýshiler» oıyny (8 mın)
Baǵalaý
Úıge tapsyrma: «Qazaqtyń áshekeı buıymdary» taqyryby boıynsha dıalog daıyndaý.
Sabaqtyń taqyryby: Qazaq halqynyń zergerlik óneri
Sabaqtyń maqsaty: Qazaq halqynyń jalpy ulttyq qolónerin tanyp bilýge, sonyń ishinde zergerlik óner týraly bilimderin tereńdetý.
1) bilimdilik: kósemshe týraly qaıtalaý, taqyryp boıynsha tapsyrma jumystaryn orndaý.
2) damytýshylyq: oqýshylardyń oı - órisin keńeıtý, sózdik qoryn molaıtý
3) tárbıelik: ónerdi baǵalaı bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: jańa materıaldy meńgerý
Sabaqtyń ádis - tásilderi: suraq - jaýap, áńgimeleý, toptyq jumys, jeke jumys, jattyǵýlar jumysy, kórnekilik ádisteri.
Pánaralyq baılanys: tarıh
Kórnekilikter: beıne slaıdtar, kespe qaǵazdar t. b
Oqytýdyń tehnıkalyq qural - jabdyǵy: ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi
a) amandasý
á) túgendeý
b) oqýshylar nazaryn aýdarý
Úı tapsyrmasy
Balalar, ótken sabaqtaǵy taqyrypty eske túsireıik. Ár top qazaq halqynyń qolóneri týraly áńgimeleıdi.
4 - tapsyrma. Jazbasha oryndaý (5mın)
Jańa sabaq
Balalar, búgingi jańa sabaqtyń taqyryby – qazaq halqynyń zergerlik óneri Taqyrypty bastamas buryn jańa sózdermen tanysyp, sózdikke jazyp alaıyq. 107 - bet, 1 - tapsyrma. Mátindi oqımyz.(5 mın)
Muǵalimniń sózi.
Qazaq halqynyń atadan balaǵa tarap kele jatqan óneriniń biri - zergerlik. HİH ǵasyrdyń ekinshi jartysynan bastap zergerlik óner qolónerdiń negizgi bir salasyna aınaldy. Qazaq halqynyń keıbir zergerlik buıymdaryna toqtalyp óteıik. (slaıdtar kórsetiledi)
Sholpy - jas qyzdar shashtarynyń burymyna taǵatyn áshekeı. Ol kóptegen shytyralarmen nemese kúmis tıyndardan quralǵan bir - birine úsh nemese tórt qatar shyǵyrshyqtar arqyly bekitilgen, órnektelgen áshekeı.
Saqına - zergerlik áshekeı buıymdardyń ishinde árkelkiligimen erekshelenedi. Júzik pen saqınanyń qasıetterine sený shyǵys elderinde keń taraǵan. Árbir áıel adamnyń qolynda saqınasy ne júzigi mindetti túrde bolý kerek, sebebi onyń júzigi bolmasa daıyndaǵan taǵamy taza emes dep eseptelgen. Saqına úsh - tórteýden kúndelikti taǵatyn áshekeı bolyp esepteldi. Qazaq halqynda osyǵan baılanysty mynadaı maqal bar: «Tamaq adal bolý úshin, qolda kúmis júzik bolý kerek».
Shashbaý - jasalýyna qazaq zergerleri túrli tásilderdi qoldanǵan. Ol shashtyń túbine bekitilip, uzyna boıy shashtyń ushyna deıin qosa órilgen. Sonymen qatar ol shashtyń sulýlyǵyn jáne qalyńdylyǵyn baıqatady.
Syrǵa - únemi taǵyp júretin áshekeıdiń biri. Ony erterekte tumar retinde taǵatyn bolǵan.
Bilezik - ádette syńar qolǵa nemese eki qolǵa ekeýin, keıde bir qolǵa ekeýin birden taǵatyn bolǵan. Bileziktiń tutas jáne quramdy bólikterden turatyn túrleri de bar
Tumarsha, boıtumarlar – kúmisten jasalǵan ishi qýys ydys jáne ol úshburyshty, tórt buryshty, tútikshe formasynda jasalady. Tumarlar ishine qaǵazǵa jazylǵan Quran súrelerin saqtap júrgen. Onyń til kózden, pále – jaladan qorǵaıtyn qasıetine sengen.
Áıel beldikteri - kóbine maqpal, jibek matalardan jasalǵan. Er adamdardyń beldikteri sıaqty áıel adam beldikteri de metal shytyralarmen, sonymen qatar túrli baǵaly tastardan kóz qondyryp ásemdegen. Has (nefrıt) tasyn paıdalanǵan. Qazaq halqy haspen (nefrıtpen) ásemdelgen kıim adamdy naızaǵaıdan saqtaıdy dep eseptegen.
Er adamnyń beldikteri úsh topqa bólinedi: kúndelikti, áskerı, saltanatty (7 mın)
Tapsyrmalar
1 - tapsyrma. Kóp núkteniń ornyna tıisti kósemshe jurnaqtaryn qoıyp jazyńdar.
Ol úlkenderdiń aıtqan áńgimesin tyńda... otyrdy. Tańerteń sol jaqqa ózim bar... jatyrmyn. Aıtylǵan sózden keıin úndeme... otyr. Olar teatrǵa bar... otyr. Onyń ýaqyty bolma... jatyr. Báıgede alǵan júldesi týraly aıt... berdi.
2 - tapsyrma. Berilgen sózderden sóılem qurańdar.
1. Sheberler áshekeı buıymnyń betine altyn jalatyp, ústin altyn taspen bezendirgen.
2. Metaldan túrli áshekeı buıymdar daıyndaýda qazaq sheberleri kóp úlgiler qaldyrǵan.
3. Qazaq halqynyń atadan balaǵa taralyp kele jatqan óneriniń bir túri - zergerlik..( 5 mın.)
108 - bet, 5 - tapsyrma. Jaqshadaǵy kósemshelerdi aýdaryp jazyńdar.( 3mın.)
Sabaqty bekitý
«Áshekeı izdeýshiler» oıyny (8 mın)
Baǵalaý
Úıge tapsyrma: «Qazaqtyń áshekeı buıymdary» taqyryby boıynsha dıalog daıyndaý.
You Might Also Like
