Qazaqstan tarıhy 6-11 synyp alfavıt
Aqtóbe oblysy, Aqtóbe qalasy,
№32 mektep - gımnazıanyń tarıh pániniń muǵalimi
Satmaǵanbetov Berik Jaqypuly
Qazaqstan tarıhy 6 - 11 synyp alfavıt.
6 synyp
”Ań stıli ” saqtarǵa tanyldy. Aldyńǵy Azıa men Irannan
”Veskanyń er júrek uldary eń bıik, bárinen joǵary turǵan Kanha qamalynyń aldynda qurbandyq berdi”. Avesta
”Dushpanǵa – qatal, dosqa – adal”. Grek tarıhshylary.
”Jer degenimiz – memlekettiń negizi, ony qalaı beremiz?”. Móde.
”Qysh qumyralar zamany” Neolıt.
”Parsy jaýyngerleriniń kóbi qyrylyp, Kır óltiriledi” dep jazǵan. Gerodot.
”Segiz aıaqtylar” Malshylar men eginshiler.
”Úısinder at jaqty, aqqubasha, sary shashty ”. Qytaı jazbalarynda.
«5 ǵasyrdyń 30 jyly» Eýropaǵa joryq jasaǵan, ǵun basshysy. Edil Attıla.
«Agıppeı» sózi latyn tilinde. Aq jaldy júırik attardyń ıeleri.
«Androndyqtar muryndy kelgen, bet súıegi shyǵyńqy emes, kózderi úlken. Keskin - keıpi iri, dene qurylysy shaǵyn, jigerli, kelbetti adamdar» bolǵan dep aıtqan. V. P Alekseev
«Ań stıli» óneri shyqty b. z. b 7 - 6 ǵ
«Atılla» operasynyń avtory, ıtalıandyq. Djýzeppe Verdı.
«Ǵundar jaqsy shynyqqan, olar otty da qajet etpeıdi. Olar taý men ormanda kóship júredi, jas kezinen ystyq, sýyqqa, shólge úırengen». Marsellın
«Murtty obalar» tabyldy. Ortalyq Qazaqstanda.
«Olardyń bári aq kóńil jáne ýádege berik» saqtar týraly. Strabon
190. Qańly memleketiniń paıda bolýy, shekarasy basqa da mańyzdy máseleleri jaıynda. Qytaıdyń «Sán Hanshý»atty derekterinde.
1938 jyly Ózbekstanda neandertaldyq bala tabylǵan úńgir Tesiktas.
1946 jyly kóne qola dáýirin zertteıtin arheologıalyq ekspedısıa qurdy. Á. H. Marǵulan.
40 - 35 myń jyl buryn ómir súrdi Sanaly.
A. Makedonskıı (grekter) saq jerine qaýip tóndirdi. B. z. b. 4 ǵ
A. Makedonskııdiń Syrdarıadan ótip, saqtarǵa shabýyl jasaǵany týraly jazdy. Grek tarıhshysy Arrıan.
A. Marselın.
Abyzdar. Ejelgi salt - dástúrler men ádet - ǵuryptardyń buljymaı oryndalýyn qadaǵalady.
Abyzdardyń tanymaly belgisi. Tostaǵan men aıryqsha bas kıimderi
Adamdardyń maımyl, janýarlardan aıyrmashylyǵy Eńbek quraldaryn jasaı bilý.
Adamzat balasynyń birinshi qoldanǵan metaly. Mys.
Adamzat balasynyń metaldan jasala bastaǵan quraldardy ıgere bastaýy. Mystytas – eneolıt.
Adamzat tarıhynyń damýynyń alǵashqy kezeńi. Tas dáýiri.
Adamnyń rýhanı mádenıetiniń damýy týraly maǵlumat beredi. Ónerdiń paıda bolýy.
Adamnyń shyǵý tegin janýarlar, ósimdikter nemese tabıǵat qubylystarymen baılanystyrý. Totemızm
Alǵashqy adamdar aýlaǵan ań Mamont, Bızon.
Alǵashqy adamnyń bastapqy toptasýy. Tobyr.
Alǵashqy eginshiliktiń egin oratyn qara quraly. Tas oraq
Alǵashqy eńbek bólinisi. Mal sharýashylyǵynan egin sharýashylyǵynyń bólinýi.
Alǵashqy qaýymdaǵy sýretshiler jıi beıneledi. Belin býǵan áıeldi
Alǵashqy qaýymdyq eginshilikke alyp keldi. Terimshilik
Alǵashqy qaýymdyq qurylystyń ydyraýy. Áskerı demokratıanyń paıda bolýy.
Almatydan tabylǵan, dıametri 60m, bıiktigi 6m saqtardyń eskertkishi. Esik obasy.
Andron mádenıetiniń alǵashqy eskertkishi. Andronova - Achınsk.
Androndyqtar jer - edende sút ónimderi men et saqtaý úshin qazǵan. Shuńqyr.
Androndyqtardyń tasqa salynǵan sýretteri tabyldy. Tańbaly, Jasybaı Han taý
Antropologıa. Adamnyń bıologıalyq qasıetin zertteıdi.
Ańshy – terimshilerden kóshpelilerdiń aıyrmashylyǵy. Ónim óndirdi.
Aral boıynda Syrdyń tómengi aǵysyn mekendegen saqtar. Saq paradaraıa, parsylar teńizdiń arǵy jaǵynda
Aral - Kaspıı aralyǵyn, odan ońtústikke qaraı mekendedi. dah(daı).
Arnaýly rýlyq zırat ornalasty. Qystaý mańynda.
Arys ózeniniń sol jaǵalaýynda 100 sharshy shaqyrymdaı 20 tóbe bar, sonyń biri. Kókmardan.
Attar óz ıesin joryqqa apara jatqandaı kómildi. Úlken Berel qorǵany.
Attıla (Edil) shamamen ómir súrdi. 00 - 453j. j
Attıla qaıtys boldy. 453 j.
Aýyr qylmystar men opasyzdyq jasaǵandar. Ólim jazasyna kesildi.
Áskerı demokratıalyq zamanynda ishki - syrtqy máselelerin sheshti. Áskerı demoratıa.
B. z. b. 7 ǵasyrda dalaly aımaqtarda paıda boldy. Ańdyq stıl - ańdy beıneleý.
Bábish - Moldadan tabyldy. Qysh kúıdiretin pesh, qol dıirmeni, tary qaldyqtary.
Beǵazy - Dándibaı mádenıetiniń hronologıalyq sheńberi. B. z. b 12 - 8 myńjyldyq.
Bezendirý kezinde buıymǵa túrli tústi zattar japsyrǵan. Polıhromdyq stıl, bezendirý.
Bekzadalar qurbandy shalý úshin jylyna. Úsh ret aqsaqaldar kenesine jınaldy.
Berel kezeńi ( №11obasyn ) ashqan. Z. Samashev.
Berel mádenıetiniń ereksheligi. Jaıpaq túpti qysh ydystar.
Berel obasynan tabyldy. 13 jıren jylqy.
Berelden tabylǵan obalar. 40 - astam
Besoba qorymynan tapty. Jerlegen abyz áıel.
Besshatyr qorymy. İleniń oń jaǵalaýynda.
Besshatyr qorymynda. 31 oba bar.
Bılik berildi. Muragerlikpen.
Buıymdardy bezendiý úshin qoldanyldy. Jabaıy ańdar beınesi.
Buıymnyń betin altyn túıirshikpen dánekerleý. Zerleý.
Bul dáýir. Qola dáýiri
Bizdiń zamanymyzǵa jetken ejelgi merekeniń biri. Naýryz. 3 myń jyl buryn.
Bir qabat óńdelgen tas, júzin usaq kertik oıyq jasaý arqyly ótkirleý Retýshi ádisi
Gerodat saqtardy. Masagetter dep ataǵan.
Gerodot jazýynsha saqtar qysta. Aǵash úıde turǵan.
Grek derekterinde kóshpeli taıpalardyń taǵy bir ataýy. Daılar.
Grekterge qarsy shaıqastaǵy saq qolbasshysy. Sıtamen.
Gýnmoǵa baǵynyshty. Bek.
Ǵun ámirshisiniń saraıy týraly jazdy. Prıısk.
Ǵun basshysy. Shánúı.
Ǵun memleketi quryldy. B. z. b 209 jyly - L. N. Gýmılev zerttegen.
Ǵun memleketi Ońtústik jáne Soltústik bolyp bólindi. B. z. b 55 jyl
Ǵun memleketiniń negizin salýshy. Móde.
Ǵun taıpalarynyń shyǵystan batysqa jyljýy. B. z. b 2 ǵasyrda bastaldy.
Ǵundar baspanasy. Kıiz úı.
Ǵundar kezeńi. B. z. b 4 ǵasyr men b. z 3 ǵasyr.
Ǵundar mekendedi. Enıseı jaǵalaýyn, Altaı taýlaryn.
Ǵundar men Qytaı arasyndaǵy soǵys sozyldy. 300 jyldan astam.
Ǵundar ómir súrdi. Kóshpeli.
Ǵundar. Maldarynyń barlyq túrin ósirdi.
Ǵundardaǵy rý sany. 24.
Ǵundardy «Erteli kesh at ústinen túspeıdi …» dep sıpattaıdy.
Daılardyń aparn taıpasynan shyqqan Arsaq (arshak) Parfıanyń úlken bóligin jáne Gırkanıany basyp aldy. b. z. b 248 - 247 j.
Dalalyqtar bylǵary men kıizdi sheberlikpen ne istedi. Óndep túske boıady.
Darıı bastaǵan parsylar 11 jyl ótken soń saqtarǵa shabýyl jasaıdy. B. z. b. 519 j.
Dán úkkishti oılap tapty Neolıt
Dáýletti adamdardyń kıimderi tigildi. Jibekten.
Eginshilik paıda boldy. 10 jyl buryn.
Edil atalatyn ózen. Volga.
Edil jaýyngerleriniń Gallıadaǵy Katalýn dalasynda rımdikter men frankterdiń birikken kúshimen shaıqasy. 451 j.
Edil jóninde qundy derek qaldyrdy. Prıısk
Ejelgi adam jip ornyna paıdalandy Janýar sińiri.
Ejelgi adam. Epti adam.
Eki jaǵynan óńdelgen qarapaıym shapqysh tas qural Bıfas.
Ekibastuz q. Tasmola óńiri.
Eń alǵashqy iri qoǵamdyq eńbek bólinisi. Eginshilikke, mal sharýashylyǵyna bóliný
Eń ejelgi adamnyń eńbek quraly. Úshkirtas.
Epti adam ómir súrdi. 1mln 750myń jyl buryn.
Erkekter. Áıelderge etik tikti.
Tolyq nusqasyn júkteý
№32 mektep - gımnazıanyń tarıh pániniń muǵalimi
Satmaǵanbetov Berik Jaqypuly
Qazaqstan tarıhy 6 - 11 synyp alfavıt.
6 synyp
”Ań stıli ” saqtarǵa tanyldy. Aldyńǵy Azıa men Irannan
”Veskanyń er júrek uldary eń bıik, bárinen joǵary turǵan Kanha qamalynyń aldynda qurbandyq berdi”. Avesta
”Dushpanǵa – qatal, dosqa – adal”. Grek tarıhshylary.
”Jer degenimiz – memlekettiń negizi, ony qalaı beremiz?”. Móde.
”Qysh qumyralar zamany” Neolıt.
”Parsy jaýyngerleriniń kóbi qyrylyp, Kır óltiriledi” dep jazǵan. Gerodot.
”Segiz aıaqtylar” Malshylar men eginshiler.
”Úısinder at jaqty, aqqubasha, sary shashty ”. Qytaı jazbalarynda.
«5 ǵasyrdyń 30 jyly» Eýropaǵa joryq jasaǵan, ǵun basshysy. Edil Attıla.
«Agıppeı» sózi latyn tilinde. Aq jaldy júırik attardyń ıeleri.
«Androndyqtar muryndy kelgen, bet súıegi shyǵyńqy emes, kózderi úlken. Keskin - keıpi iri, dene qurylysy shaǵyn, jigerli, kelbetti adamdar» bolǵan dep aıtqan. V. P Alekseev
«Ań stıli» óneri shyqty b. z. b 7 - 6 ǵ
«Atılla» operasynyń avtory, ıtalıandyq. Djýzeppe Verdı.
«Ǵundar jaqsy shynyqqan, olar otty da qajet etpeıdi. Olar taý men ormanda kóship júredi, jas kezinen ystyq, sýyqqa, shólge úırengen». Marsellın
«Murtty obalar» tabyldy. Ortalyq Qazaqstanda.
«Olardyń bári aq kóńil jáne ýádege berik» saqtar týraly. Strabon
190. Qańly memleketiniń paıda bolýy, shekarasy basqa da mańyzdy máseleleri jaıynda. Qytaıdyń «Sán Hanshý»atty derekterinde.
1938 jyly Ózbekstanda neandertaldyq bala tabylǵan úńgir Tesiktas.
1946 jyly kóne qola dáýirin zertteıtin arheologıalyq ekspedısıa qurdy. Á. H. Marǵulan.
40 - 35 myń jyl buryn ómir súrdi Sanaly.
A. Makedonskıı (grekter) saq jerine qaýip tóndirdi. B. z. b. 4 ǵ
A. Makedonskııdiń Syrdarıadan ótip, saqtarǵa shabýyl jasaǵany týraly jazdy. Grek tarıhshysy Arrıan.
A. Marselın.
Abyzdar. Ejelgi salt - dástúrler men ádet - ǵuryptardyń buljymaı oryndalýyn qadaǵalady.
Abyzdardyń tanymaly belgisi. Tostaǵan men aıryqsha bas kıimderi
Adamdardyń maımyl, janýarlardan aıyrmashylyǵy Eńbek quraldaryn jasaı bilý.
Adamzat balasynyń birinshi qoldanǵan metaly. Mys.
Adamzat balasynyń metaldan jasala bastaǵan quraldardy ıgere bastaýy. Mystytas – eneolıt.
Adamzat tarıhynyń damýynyń alǵashqy kezeńi. Tas dáýiri.
Adamnyń rýhanı mádenıetiniń damýy týraly maǵlumat beredi. Ónerdiń paıda bolýy.
Adamnyń shyǵý tegin janýarlar, ósimdikter nemese tabıǵat qubylystarymen baılanystyrý. Totemızm
Alǵashqy adamdar aýlaǵan ań Mamont, Bızon.
Alǵashqy adamnyń bastapqy toptasýy. Tobyr.
Alǵashqy eginshiliktiń egin oratyn qara quraly. Tas oraq
Alǵashqy eńbek bólinisi. Mal sharýashylyǵynan egin sharýashylyǵynyń bólinýi.
Alǵashqy qaýymdaǵy sýretshiler jıi beıneledi. Belin býǵan áıeldi
Alǵashqy qaýymdyq eginshilikke alyp keldi. Terimshilik
Alǵashqy qaýymdyq qurylystyń ydyraýy. Áskerı demokratıanyń paıda bolýy.
Almatydan tabylǵan, dıametri 60m, bıiktigi 6m saqtardyń eskertkishi. Esik obasy.
Andron mádenıetiniń alǵashqy eskertkishi. Andronova - Achınsk.
Androndyqtar jer - edende sút ónimderi men et saqtaý úshin qazǵan. Shuńqyr.
Androndyqtardyń tasqa salynǵan sýretteri tabyldy. Tańbaly, Jasybaı Han taý
Antropologıa. Adamnyń bıologıalyq qasıetin zertteıdi.
Ańshy – terimshilerden kóshpelilerdiń aıyrmashylyǵy. Ónim óndirdi.
Aral boıynda Syrdyń tómengi aǵysyn mekendegen saqtar. Saq paradaraıa, parsylar teńizdiń arǵy jaǵynda
Aral - Kaspıı aralyǵyn, odan ońtústikke qaraı mekendedi. dah(daı).
Arnaýly rýlyq zırat ornalasty. Qystaý mańynda.
Arys ózeniniń sol jaǵalaýynda 100 sharshy shaqyrymdaı 20 tóbe bar, sonyń biri. Kókmardan.
Attar óz ıesin joryqqa apara jatqandaı kómildi. Úlken Berel qorǵany.
Attıla (Edil) shamamen ómir súrdi. 00 - 453j. j
Attıla qaıtys boldy. 453 j.
Aýyr qylmystar men opasyzdyq jasaǵandar. Ólim jazasyna kesildi.
Áskerı demokratıalyq zamanynda ishki - syrtqy máselelerin sheshti. Áskerı demoratıa.
B. z. b. 7 ǵasyrda dalaly aımaqtarda paıda boldy. Ańdyq stıl - ańdy beıneleý.
Bábish - Moldadan tabyldy. Qysh kúıdiretin pesh, qol dıirmeni, tary qaldyqtary.
Beǵazy - Dándibaı mádenıetiniń hronologıalyq sheńberi. B. z. b 12 - 8 myńjyldyq.
Bezendirý kezinde buıymǵa túrli tústi zattar japsyrǵan. Polıhromdyq stıl, bezendirý.
Bekzadalar qurbandy shalý úshin jylyna. Úsh ret aqsaqaldar kenesine jınaldy.
Berel kezeńi ( №11obasyn ) ashqan. Z. Samashev.
Berel mádenıetiniń ereksheligi. Jaıpaq túpti qysh ydystar.
Berel obasynan tabyldy. 13 jıren jylqy.
Berelden tabylǵan obalar. 40 - astam
Besoba qorymynan tapty. Jerlegen abyz áıel.
Besshatyr qorymy. İleniń oń jaǵalaýynda.
Besshatyr qorymynda. 31 oba bar.
Bılik berildi. Muragerlikpen.
Buıymdardy bezendiý úshin qoldanyldy. Jabaıy ańdar beınesi.
Buıymnyń betin altyn túıirshikpen dánekerleý. Zerleý.
Bul dáýir. Qola dáýiri
Bizdiń zamanymyzǵa jetken ejelgi merekeniń biri. Naýryz. 3 myń jyl buryn.
Bir qabat óńdelgen tas, júzin usaq kertik oıyq jasaý arqyly ótkirleý Retýshi ádisi
Gerodat saqtardy. Masagetter dep ataǵan.
Gerodot jazýynsha saqtar qysta. Aǵash úıde turǵan.
Grek derekterinde kóshpeli taıpalardyń taǵy bir ataýy. Daılar.
Grekterge qarsy shaıqastaǵy saq qolbasshysy. Sıtamen.
Gýnmoǵa baǵynyshty. Bek.
Ǵun ámirshisiniń saraıy týraly jazdy. Prıısk.
Ǵun basshysy. Shánúı.
Ǵun memleketi quryldy. B. z. b 209 jyly - L. N. Gýmılev zerttegen.
Ǵun memleketi Ońtústik jáne Soltústik bolyp bólindi. B. z. b 55 jyl
Ǵun memleketiniń negizin salýshy. Móde.
Ǵun taıpalarynyń shyǵystan batysqa jyljýy. B. z. b 2 ǵasyrda bastaldy.
Ǵundar baspanasy. Kıiz úı.
Ǵundar kezeńi. B. z. b 4 ǵasyr men b. z 3 ǵasyr.
Ǵundar mekendedi. Enıseı jaǵalaýyn, Altaı taýlaryn.
Ǵundar men Qytaı arasyndaǵy soǵys sozyldy. 300 jyldan astam.
Ǵundar ómir súrdi. Kóshpeli.
Ǵundar. Maldarynyń barlyq túrin ósirdi.
Ǵundardaǵy rý sany. 24.
Ǵundardy «Erteli kesh at ústinen túspeıdi …» dep sıpattaıdy.
Daılardyń aparn taıpasynan shyqqan Arsaq (arshak) Parfıanyń úlken bóligin jáne Gırkanıany basyp aldy. b. z. b 248 - 247 j.
Dalalyqtar bylǵary men kıizdi sheberlikpen ne istedi. Óndep túske boıady.
Darıı bastaǵan parsylar 11 jyl ótken soń saqtarǵa shabýyl jasaıdy. B. z. b. 519 j.
Dán úkkishti oılap tapty Neolıt
Dáýletti adamdardyń kıimderi tigildi. Jibekten.
Eginshilik paıda boldy. 10 jyl buryn.
Edil atalatyn ózen. Volga.
Edil jaýyngerleriniń Gallıadaǵy Katalýn dalasynda rımdikter men frankterdiń birikken kúshimen shaıqasy. 451 j.
Edil jóninde qundy derek qaldyrdy. Prıısk
Ejelgi adam jip ornyna paıdalandy Janýar sińiri.
Ejelgi adam. Epti adam.
Eki jaǵynan óńdelgen qarapaıym shapqysh tas qural Bıfas.
Ekibastuz q. Tasmola óńiri.
Eń alǵashqy iri qoǵamdyq eńbek bólinisi. Eginshilikke, mal sharýashylyǵyna bóliný
Eń ejelgi adamnyń eńbek quraly. Úshkirtas.
Epti adam ómir súrdi. 1mln 750myń jyl buryn.
Erkekter. Áıelderge etik tikti.
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
-
Úıirme mazmuny arqyly balanyń damytýdyń joldary
