InfoHub Logo

Synyby: 10
Páni: Qazaqstan tarıhy

Sabaqtyń taqyryby: § 7. Qazaqstan terıtorıasyndaǵy taıpa odaqtary men ertedegi memleketterdiń qoǵamdyq qurylysy

Sabaqtyń maqsaty:
1) Bilimdilik: Dáýir tarıhyna sıpattama berý, alǵashqy taıpa odaqtary týraly málimetterdi ǵylymı jaǵynan taldaý. Qazaqstan terıtorıasyndaǵy ertedegi memleketterdiń tarıhy týraly málimetter berý.
2) Damytýshylyq: Taqyrypty ashý úshin oqýshylardy topqa bólý, taqyryptyń ǵylymılyǵyn taba bilýge úıretý. Tarıhı bilimderin damytý.
3) Tárbıelik: Oqýshylardy eńbekke baýlý, otandy súıe bilýge úıretý. Ótken tarıhı muralardy qorǵap, qurmetteı bilýge tárbıeleý.

Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisteri: baıandaý, taldaý, suraq - jaýap.
Kórnekti quraldary: ınteraktıvti taqta, saıası karta.
Pánaralyq baılanys: geografıa, bıologıa.

Sabaqtyń barysy
I. Uıymdastyrý: 1 - 3 mın.
Qazaqtyń búkil tarıhy – birigý tarıhy, tutastaný tarıhy.
Tarıh tek ǵylym úshin zerttelmeıdi. Ol eń aldymen tarıhtan taǵylym, sabaq alý úshin zertteledi.
(N. Nazarbaev.)

II. Úı tapsyrmasyn tekserý: 10 - 15 mın.
1. §6. Qazaqstanda temir dáýirinde ómir súrgen taıpalardyń zerttelýi.
a) Temir dáýirine sıpattama
á) Jazba derekter
b) Anaharsıs - saq danasy
v) Arheologıalyq eskertkishterdáń zerttelýi.

III. Úı tapsyrmasyn bekitý:
№1. Saqtardyń atalýy:
Grekter -
Parsylar -
Irandyqtar -
№2. Saqtardyń bólinýi: 1. Tıgrahaýda;
2. Haomavarga;
3. Paradaraııa.

№3. Anaharsıstiń naqyl sózderin taldaý:
«Basqa pále – tilden»
«Tatymsyz myń dostan – adal bir dos artyq»

IV. Jańa materıaldy meńgertý:
Jospar:
1. Saqtardyń qoǵamdyq qurylysy
2. Saq taıpalarynyń sharýashylyǵy
3. Qolóner men zergerliktiń damýy
4. Beıneleý óneri
5. Dinı nanym – senimderi
6. Saqtardyń antropologıalyq ózgeristeri

1. Saq qoǵamynda múlik teńsizdigi paıda boldy.
Menshiktik
------------------ Qaýymdyq menshik (Jerge)
------------------ Otbasylyq menshik (Malǵa)

B. z. d. 1 myńj. Ortasynda taıpalyq odaqtardan Qazaqstandaǵy alǵashqy memlekettik qurylymdar paıda boldy.
Ońtústik, Shyǵys, Ortalyq aýdandar - saq taıpalyq odaǵyna birikse, Soltústik, Batys aımaqtar - sarmat taıpa odaǵyna birikti.

2. Saqtardyń sharýashylyǵy: 1. Kóshpeli mal;
2. Sýarmaly eginshilik.

Qosymsha sharýashylyǵy - balyq, ań aýlaý.
Kásibi - aıyrbas saýda.
3. Jylqynyń eki túri: 1. Jylqynyń tez semiretin etti túri;
2. Sýyqqa tózimdi jylqy(kóp tarady).

4. Saqtar - naǵyz zerger, tamasha músinshi.
5.”Ańdyq stıl”: 1. Mazmuny jaǵynan - mıfologıalyq;
2. Túri jaǵynan - shyn mánindegi ań beınesi.

Ǵalymdar Jetisý aımaǵynan tabylǵan “ań stılindegi” áshekeı buıymdardyń jasalý merzimin 3 kezeńge bóldi:
1. Kóne zaman: janýarlardyń bir orynda, qaz - qalpynda jeke tik turýlary.
2. Gúldengen kezeńi: janýarlardyń ár túrli áreket jasap turǵan kúrdeli beınelenýi.
3. Quldyraý kezeńi: bul kezeńde ań stıli oıý - órnekke aınala bastaǵan. B. z. d. V - Ivǵ. ǵ. polıhromdyq týyndylary shyqty.

Oıý - órnek túri: 1. Geometrıalyq;
2. Zoomorftyq(ósimdikke uqsas);
3. Rámizdik(tańbalyq).

5.”Kósemge tabyný”
Anımızm, totemızm.

6. Mongoloıdtik úrdis temir dáýirinde júre bastady.

V. Bekitý tapsyrmalary: 5 mın.
Test túrlerin qoldaný.
1. Balamaly test Jaýaby: “ıá” nemese “joq” sózderi arqyly belgilenedi.
1. Saq taıpalary tas dáýirinen bastap ómir súre bastady. (joq)
2. Tasmola mádenıeti Qazaqstannyń Ońtústiginde ornalasty (joq)
3. B. z. b. VII ǵ. “ańdyq stıl” damydy (ıá)
2. Aralas test Oryn ornyna qoıý.
Altyn adam, qola dáýiri, úısinder, mysty tas dáýiri, túrik qaǵanaty.
(Jaýaby: mysty tas, qola dáýiri, Altyn adam, úısinder, Túrik qaǵanaty).

№3. “Sıqyrly sóz” (Tarıhı termınderdi este saqtaý). “A” árpi
1. Arheologıa;
2. Antropologıa;
3. Ańdyq stıl;
4. Altyn adam;
5. Anaharsıs.
№4.
Hronologıa ------------------------------------ Ataýlar -------------------- Attar
B. z. b. VII ǵasyrlar -------------------------- Skıf ------------------------ Anaharsıs
B. z. b. 484 - 425 jyldar aralyǵy ------ Týr --------------------------- Gerodot
----------------------------------------------------- Tıgrahaýda ---------------- Tomırıs
№5. Áripterdi sheshý
stmoıır --------------------- regjaýyn ------------------- semkó
(Tomırıs) ------------------ (Jaýynger) ---------------- (Kósem)

VI. Úıge tapsyrma: 1. §7 oqý 1 - 2 mın
2.?! jaýap berý.
VII. Baǵalaý. 1 - 3 mın.