Qazaqtyń ulttyq kıimderi
Mańǵystaý oblysy, Qaraqıa aýdany, Jetibaı selosy.
Bastaýysh synyp muǵalim Ýtegenova Aınýr Joldasovna
Taqyryby: Qazaqtyń ulttyq kıimderi
Maqsaty: Oqýshylarǵa ulttyq kıimder týraly maǵlumat berý, qazaqtyń ulttyq kıim ataýlarymen tanystyrý. Balalarǵa arnalǵan qazaqtyń ulttyq kıimin aplıkasıalaýdy úıretý. Balalardyń shyǵarmashylyq, shapshańdyq, qyzyǵýshylyq qabiletterin damytý. Olardy ulttyq ónerdi qurmettep, nasıhattaýǵa, kıimdi kútip kıýge, uqypty bolýǵa, ujymshyldyqqa tárbıeleý.
Barysy:
Uıymdastyrý
Balalar jınalyp synypqa kiredi. Synypta balalardy sıqyrshy kútip alady.
Sıqyrshy: Sálemetsińder me, balalar? Sıqyr álemine qosh keldińder.
Balalar: Sálemetsiz be?
Muǵalim: Sálemetsiz be, Sıqyrshy ataı. Biz qalaı munda tap boldyq?
Sıqyrshy: Tań qalyp tursyńdar ma? Men senderdi myna sıqyrly taıaǵymnyń kómegimen senderdi ózimniń sıqyr álemime aldyrttym. Qalaı munda senderge, unamaı ma?
Muǵalim: Sıqyrshy ata, keshirersiz, munda árıne bári tamasha, degenmen de biz óz synybymyzǵa baryp, sabaǵymyzdy oqýymyz kerek.
Sıqyrshy: Árıne meniń tapsyrmalarymdy oryndasańdar, synyptaryńa qaıta oralasyńdar. ol tapsyrmalar sizdiń eńbek sabaqtaryńa baılanysty.
Muǵalim: Balalar, bizge Sıqyrshy atanyń tapsyrmalaryn oryndaǵannan basqa amal joq sıaqty. Eńbek sabaǵyn osynda ótkizeıik. Tapsyrmalardy oryndaıyq. Daıynbyz ba, balalar?
Balalar: Iá, daıynbyz, oryndaımyz.
Endeshe, balalar, osynda tezirek tapsyrmalardy oryndaıyq. Sıqyrshy ata, tapsyrmalaryńyzdy aıta berińiz.
Sıqyrshy: Men kópten beri balalardyń daýysyn estimep edim, balalar maǵan taqpaq aıtyp bersin.
Muǵalim: Sıqyrshy ata, bul tapsyrmańyz ońaı ǵoı. Balalar, ataǵa «Eńbek» óleńin aıtyp bereıik.
Shattyq sheńberi: Gúl ósirseń terlep,
Munyń aty - eńbek.
Keste tikseń zerlep,
Munyń aty - eńbek.
Sabaǵyńa jóndep
Ázirlenseń - eńbek.
Qıyndyqtyń bárin
Eńbek qana jeńbek.
Sıqyrshy: E, daýystaryń jaqsy eken, óleńderiń de unady. Ol da eńbek týraly eken. Endeshe kelesi tapsyrmany bereıin. Men kelesi sıqyrymdy daıyndaı turaıyn, sender tapsyrmalaryńdy oryndaı berińder.
Muǵalimge konvertti usynady.
Muǵalim: Balalar, munda neler bar eken qaraıyq. Oı, bul «Sıqyrly qolǵap» oıyny eken ǵoı. Balalar, qolǵaptyń neshe syńary bolady?
Balalar: Qolǵaptyń eki syńary bolady.
Muǵalim: Endeshe, balalar, qolǵaptardyń bir syńaryn sizderge taratyp beremin, sizder óz syńarlaryńyzdy tabasyzdar.
Balalar óz syńarlaryn tez tabýy tıis.
Muǵalim: Balalar, qolǵaptardyń qandaı aıyrmashylyqtary bar?
Balalar: Qolǵaptardyń tústeri ártúrli: biri qyzyl, biri jasyl, biri kók, endi biri sary tústi.
Muǵalim. Olaı bolsa, balalar, qoldaryńyzdaǵy qolǵaptardyń túsine saı toptasyp, toptarǵa bóline qoıyńdar.
Balalar tórt topqa bólinedi.
Oı qozǵaý
Muǵalim: Balalar, qoldaryńdaǵy qolǵaptaryńa qarańyzdarshy, odan ne baıqadyńdar?
Balalar: Qolǵap túrli oıýlarmen áshekeılengen.
Muǵalim: Ondaı oıý - órnekterdi qaıdan kezdestirýge bolady?
Balalar: Oıýlar kilem, alasha, kıimderde kezdesedi.
Muǵalim: Durys aıtasyńdar, oıýlar tekemet, kórpe, alasha, ydys – aıaqtarda, qazaqtyń ulttyq kıimderinde kezdesedi. Al kıimderdi kim tigedi, qaı jerlerde tigiledi?
Balalar: Kıimderdi tiginshiler tigin sheberhanasynda tigip, daıyndaıdy.
Muǵalim: Balalar senderde búgin sheber bolasyńdar. Ol úshin aldymen toptaryńmen sheberhanalarǵa bara qoıyńdar.
1 top – «Sán» tigin sheberhanasyna barady.
2 top – «Symbat» tigin sheberhanasyna barady.
3 top – «Kórkem» tigin sheberhanasyna barady.
4 top – «Órnek» tigin sheberhanasyna barady.
Muǵalim slaıdtan ulttyq kıimder týraly maǵlumat beredi.
Qazaqtyń ulttyq kıimi úsh topqa bólinedi: bas kıim, syrt kıim, aıaq kıim. Barlyq kıimder úlkenderge, balalarǵa, áıel adam men er adamǵa arnalady.
Muǵalim: Balalar, osy sýretterden ne baıqadyńdar? Olarǵa qandaı ortaq qasıet bar?
Balalar: Erler men áıelder, úlkender men balalardyń kıimderiniń ózgeshelegi bolady eken. Ortaq qasıet: barlyq kıim ulttyq naqyshta órnektelgen, ıaǵnı qazaqtyń oıý - órnekterimen áshekeılengen.
Muǵalim: Al ulttyq oıý - órnek ataýlaryn biletinderiń bar ma?
Balalardyń jaýaby
Muǵalim túsindirmesi (slaıd)
Muǵalim: Balalar, Sıqyrshy atanyń kelesi tapsyrmasyn qaraıyq. Bul sıqyrly qobdısha sıaqty. Onyń ishinde ne bar eken?
Muǵalim qobdıshany ashady, onyń ishinen aıaqtalmaǵan sýretter shyǵady.
Muǵalim: Balalar, bul qandaı sýretter?
Balalar: Bul qazaqtyń ulttyq kıimin kıgen balalardyń sýretteri.
Muǵalim: Bul sýretterden ne baıqadyńdar?
Balalar: Ol sýretter aıaqtalmaǵan.
Muǵalim: Durys aıtasyńdar. Ár top sýretterdi alyp berilgen oıý - órnekterdi paıdalanyp, balalarǵa jetpeı turǵan kıimdi áshekeılep oryndaısyńdar.
Balalar túrli oıýlardy paıdalanyp sýrettegi qýyrshaqtardyń kıimin sándeıdi.
Balalarǵa qaýipsizdik erejelerin saqtaý eskertiledi.
Sergitý sáti
«Sıqyrly taqıa» oıyny
Balalar dóńgelenip otyrady. Sıqyrly taqıa kimniń basyna kıilse, sol tapsyrma oryndaıdy. (suraqqa jaýap, óleń aıtý, jumbaq sheshý)
Jumbaqtar:
Aýzy ańqaıyp qalady,
Bosaǵada turady. (kebis)
Bes in,
Bes inniń aýzy bir in. (qolǵap)
Erte turdym,
Eki aıyr jolǵa tústim. (shalbar)
Bas kıim túrlerin ata.
Qyz balalardyń kıimin ata.
Ájelerdiń kıimin ata
Tiginshige qajetti quraldardy ata.
Óleń aıtyp ber
Án aıtyp ber
Oıý túrlerin ata.
Sıqyrshy: Balalar, jaraısyńdar. Tapsyrmany jaqsy oryndapsyńdar. men senderge rıza boldym. Synyptaryńa barǵylaryń keldi me?
Balalar: Iá.
Sıqyrshy: Al endeshe kózderińdi jumyńdar. Aqqalaı, maqalaı, súf.
Balalar synypqa oralady.
Bastaýysh synyp muǵalim Ýtegenova Aınýr Joldasovna
Taqyryby: Qazaqtyń ulttyq kıimderi
Maqsaty: Oqýshylarǵa ulttyq kıimder týraly maǵlumat berý, qazaqtyń ulttyq kıim ataýlarymen tanystyrý. Balalarǵa arnalǵan qazaqtyń ulttyq kıimin aplıkasıalaýdy úıretý. Balalardyń shyǵarmashylyq, shapshańdyq, qyzyǵýshylyq qabiletterin damytý. Olardy ulttyq ónerdi qurmettep, nasıhattaýǵa, kıimdi kútip kıýge, uqypty bolýǵa, ujymshyldyqqa tárbıeleý.
Barysy:
Uıymdastyrý
Balalar jınalyp synypqa kiredi. Synypta balalardy sıqyrshy kútip alady.
Sıqyrshy: Sálemetsińder me, balalar? Sıqyr álemine qosh keldińder.
Balalar: Sálemetsiz be?
Muǵalim: Sálemetsiz be, Sıqyrshy ataı. Biz qalaı munda tap boldyq?
Sıqyrshy: Tań qalyp tursyńdar ma? Men senderdi myna sıqyrly taıaǵymnyń kómegimen senderdi ózimniń sıqyr álemime aldyrttym. Qalaı munda senderge, unamaı ma?
Muǵalim: Sıqyrshy ata, keshirersiz, munda árıne bári tamasha, degenmen de biz óz synybymyzǵa baryp, sabaǵymyzdy oqýymyz kerek.
Sıqyrshy: Árıne meniń tapsyrmalarymdy oryndasańdar, synyptaryńa qaıta oralasyńdar. ol tapsyrmalar sizdiń eńbek sabaqtaryńa baılanysty.
Muǵalim: Balalar, bizge Sıqyrshy atanyń tapsyrmalaryn oryndaǵannan basqa amal joq sıaqty. Eńbek sabaǵyn osynda ótkizeıik. Tapsyrmalardy oryndaıyq. Daıynbyz ba, balalar?
Balalar: Iá, daıynbyz, oryndaımyz.
Endeshe, balalar, osynda tezirek tapsyrmalardy oryndaıyq. Sıqyrshy ata, tapsyrmalaryńyzdy aıta berińiz.
Sıqyrshy: Men kópten beri balalardyń daýysyn estimep edim, balalar maǵan taqpaq aıtyp bersin.
Muǵalim: Sıqyrshy ata, bul tapsyrmańyz ońaı ǵoı. Balalar, ataǵa «Eńbek» óleńin aıtyp bereıik.
Shattyq sheńberi: Gúl ósirseń terlep,
Munyń aty - eńbek.
Keste tikseń zerlep,
Munyń aty - eńbek.
Sabaǵyńa jóndep
Ázirlenseń - eńbek.
Qıyndyqtyń bárin
Eńbek qana jeńbek.
Sıqyrshy: E, daýystaryń jaqsy eken, óleńderiń de unady. Ol da eńbek týraly eken. Endeshe kelesi tapsyrmany bereıin. Men kelesi sıqyrymdy daıyndaı turaıyn, sender tapsyrmalaryńdy oryndaı berińder.
Muǵalimge konvertti usynady.
Muǵalim: Balalar, munda neler bar eken qaraıyq. Oı, bul «Sıqyrly qolǵap» oıyny eken ǵoı. Balalar, qolǵaptyń neshe syńary bolady?
Balalar: Qolǵaptyń eki syńary bolady.
Muǵalim: Endeshe, balalar, qolǵaptardyń bir syńaryn sizderge taratyp beremin, sizder óz syńarlaryńyzdy tabasyzdar.
Balalar óz syńarlaryn tez tabýy tıis.
Muǵalim: Balalar, qolǵaptardyń qandaı aıyrmashylyqtary bar?
Balalar: Qolǵaptardyń tústeri ártúrli: biri qyzyl, biri jasyl, biri kók, endi biri sary tústi.
Muǵalim. Olaı bolsa, balalar, qoldaryńyzdaǵy qolǵaptardyń túsine saı toptasyp, toptarǵa bóline qoıyńdar.
Balalar tórt topqa bólinedi.
Oı qozǵaý
Muǵalim: Balalar, qoldaryńdaǵy qolǵaptaryńa qarańyzdarshy, odan ne baıqadyńdar?
Balalar: Qolǵap túrli oıýlarmen áshekeılengen.
Muǵalim: Ondaı oıý - órnekterdi qaıdan kezdestirýge bolady?
Balalar: Oıýlar kilem, alasha, kıimderde kezdesedi.
Muǵalim: Durys aıtasyńdar, oıýlar tekemet, kórpe, alasha, ydys – aıaqtarda, qazaqtyń ulttyq kıimderinde kezdesedi. Al kıimderdi kim tigedi, qaı jerlerde tigiledi?
Balalar: Kıimderdi tiginshiler tigin sheberhanasynda tigip, daıyndaıdy.
Muǵalim: Balalar senderde búgin sheber bolasyńdar. Ol úshin aldymen toptaryńmen sheberhanalarǵa bara qoıyńdar.
1 top – «Sán» tigin sheberhanasyna barady.
2 top – «Symbat» tigin sheberhanasyna barady.
3 top – «Kórkem» tigin sheberhanasyna barady.
4 top – «Órnek» tigin sheberhanasyna barady.
Muǵalim slaıdtan ulttyq kıimder týraly maǵlumat beredi.
Qazaqtyń ulttyq kıimi úsh topqa bólinedi: bas kıim, syrt kıim, aıaq kıim. Barlyq kıimder úlkenderge, balalarǵa, áıel adam men er adamǵa arnalady.
Muǵalim: Balalar, osy sýretterden ne baıqadyńdar? Olarǵa qandaı ortaq qasıet bar?
Balalar: Erler men áıelder, úlkender men balalardyń kıimderiniń ózgeshelegi bolady eken. Ortaq qasıet: barlyq kıim ulttyq naqyshta órnektelgen, ıaǵnı qazaqtyń oıý - órnekterimen áshekeılengen.
Muǵalim: Al ulttyq oıý - órnek ataýlaryn biletinderiń bar ma?
Balalardyń jaýaby
Muǵalim túsindirmesi (slaıd)
Muǵalim: Balalar, Sıqyrshy atanyń kelesi tapsyrmasyn qaraıyq. Bul sıqyrly qobdısha sıaqty. Onyń ishinde ne bar eken?
Muǵalim qobdıshany ashady, onyń ishinen aıaqtalmaǵan sýretter shyǵady.
Muǵalim: Balalar, bul qandaı sýretter?
Balalar: Bul qazaqtyń ulttyq kıimin kıgen balalardyń sýretteri.
Muǵalim: Bul sýretterden ne baıqadyńdar?
Balalar: Ol sýretter aıaqtalmaǵan.
Muǵalim: Durys aıtasyńdar. Ár top sýretterdi alyp berilgen oıý - órnekterdi paıdalanyp, balalarǵa jetpeı turǵan kıimdi áshekeılep oryndaısyńdar.
Balalar túrli oıýlardy paıdalanyp sýrettegi qýyrshaqtardyń kıimin sándeıdi.
Balalarǵa qaýipsizdik erejelerin saqtaý eskertiledi.
Sergitý sáti
«Sıqyrly taqıa» oıyny
Balalar dóńgelenip otyrady. Sıqyrly taqıa kimniń basyna kıilse, sol tapsyrma oryndaıdy. (suraqqa jaýap, óleń aıtý, jumbaq sheshý)
Jumbaqtar:
Aýzy ańqaıyp qalady,
Bosaǵada turady. (kebis)
Bes in,
Bes inniń aýzy bir in. (qolǵap)
Erte turdym,
Eki aıyr jolǵa tústim. (shalbar)
Bas kıim túrlerin ata.
Qyz balalardyń kıimin ata.
Ájelerdiń kıimin ata
Tiginshige qajetti quraldardy ata.
Óleń aıtyp ber
Án aıtyp ber
Oıý túrlerin ata.
Sıqyrshy: Balalar, jaraısyńdar. Tapsyrmany jaqsy oryndapsyńdar. men senderge rıza boldym. Synyptaryńa barǵylaryń keldi me?
Balalar: Iá.
Sıqyrshy: Al endeshe kózderińdi jumyńdar. Aqqalaı, maqalaı, súf.
Balalar synypqa oralady.
You Might Also Like
