Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Qyz ósse - eldiń kórki
Taqyryby: Qyz ósse - eldiń kórki
Maqsaty: Qyz balalardy ulttyq turǵyda halqymyzdyń ádet - ǵurpyn, salt - dástúrin qadirleý, ultjandy, otansúıgishtik sezimderge baýlý, tárbıeleý.
Tıpi: Jarys
Kórnekiligi: ulaǵatty sózder, maqal - mátelder, ınteraktıvti taqta, sharlar, gúlder
Júrisi:
I. Uıymdastyrý bólimi
II. Negizgi bólim
III. Qorytyndy

I. Uıymdastyrý bólimi
Muǵalim: Búgin bizdiń aýylda dúbirli toı,
Den qoıyp tyńdańyzdar, kóńildi qoı
Jyrdan shashý shashylsyn, kúı kúbirlep
Qosh keldińizder, halaıyq, sergisin boı
Qurmetti ustazdar men ata - analar búgingi uıymdastyrylǵan synybymyzdyń «Qyz ósse - eldiń kórki» atty tárbıe saǵatymyzǵa qosh keldińizder! II. Negizgi bólim
Qyz - ata - ananyń, aýyldyń súıikti balasy, maqtanyshy, sáni, bazary, kórki. Qyz - el, aýyl erkesi, úlpildetken úkisi, alaqandaǵy aıaýlysy, basqa eldiń bolashaq kelini, anasy. «Qyz - óris, qyz - qonaq» dep týǵan - týystary olardy aıalap, mápelep ósirgen.
- Bizdiń búgingi tárbıe saǵatymyz jarys túrinde ótpekshi. Jarysqa synybymyzdyń úsh qyz balalary qatysady. Jarys myna sharttardan turady.
Sharttary:
I. Ózin - ózi tanystyrý (qara sózben, óleńmen, ánmen)
II. Qolóner saıysy (úıden daıyndalyp kelgen buıymnyń jasalý jolyn túsindiredi)
III. Al, kimniń óneri bar qanshalyqty...(óz ónerleri)
IV. Sulýdyń syry (qazaqtyń ulttyq kıim úlgisin kórsetý)
- Jarys bolǵasyn jerde óz tórelikterin kórsetetin ádilqazylar alqasy bolady. Endeshe tanys bolaıyq! Bastaýysh synyptar boıynsha oqý isiniń meńgerýshisi Imanǵalıeva Gúljamıǵa apaı, Esenıazova Aıymgúl jáne Saparova Gaýhar apaılarǵa qoshemetimizdi kórseteıik.

Muǵalim: Qyzdarymyz jarysqa ábden daıyn bolǵansha bizder kezekti ádebı montajǵa bereıik.
1 - oqýshy: Qyz sulý kórinedi qylyǵymen,
Jarysa tógilgen qos burymymen
Bul kúnde sulýlyqtyń úlkeni osy
Qyz sulý kórinedi bilimimen

2 - oqýshy: Qyz sulý kórinedi órmegimen
Tizilip sóz marjanyn tergenimen
Maıysa buratylyp, maıda basyp
Janyńa naz qylyqpen kelgenimen

3 - oqýshy: Darytqan bar asyldy óz elinen,
Qyz sulý kórinedi ónerimen
Qulpyrdy synybymnyń arýlary
Ótkendeı sulýlyqtyń eleginen

4 - oqýshy: Qyzdar - qyzyl kıigi januıanyń
Qaıyqtary jaqsylyq darıanyń
Eskekterin erliktiń joǵaltpaǵan
Sińlileri - aı Mánshúk pen Álıanyń

5 - oqýshy: Qyzdar - aı - qyzyl jalaý túzge ustaǵan
Qorǵap turǵan shyryldap qyzǵysh dalam
Sender gúlge keremet uqsaǵanmen,
Gúlder biraq kóbirek qyzǵa uqsaǵan

6 - oqýshy: Qyzdar, qyzdar, kóńildiń kók gúlderi!
Kók kólderdiń kózge ystyq kepterleri
Azaımańdar, arýlar - jaýqazyndar
Azaımasyn ómirdiń kóktemderi!

7 - oqýshy: Qyz emes qyzdyń aty qyzyl altyn
Kóriner qyzyl aıdaı júzi jarqyn
Úlkenniń aldyn orap sóz sóılemes
Halqynyń saqtaı bilgen izgi saltyn

8 - oqýshy: Pir tutqan adamdyqty, adaldyqty,
Kórkimen tań qaldyrǵan támam jurtty
Qyzdardyń qylyǵymen ómir qyzyq
Qyzdardyń ǵumyrymen zaman qutty
Maqal - mátelder:

9 - oqýshy: Anasyn kórip qyzyn al,
Aıaǵyn kórip, asyn ish

10 - oqýshy: Qyzy bardyń nazy bar
Qysy bardyń jazy bar

11 - oqýshy: Bir jaqsy qyz
Eki jaman ulǵa tatıdy

12 - oqýshy: Qyzdyń ańqaýynan saqta
Uldyń jalqaýynan saqta

13 - oqýshy: Astyn dámin tuz keltirer
Aýyldyń sánin qyz keltirer

14 - oqýshy: Kimder júırik, ónerpaz, bileıikshi
Synybymyzdyń arýy dep júreıikshi
Ádilqazy alqasyna tek ádildikti
Al arýlarǵa sáttilik tileıikshi

Muǵalim: Oqýshylarǵa rahmet!

Qyz syny, qyz óneri, qyz ádebi
Tal boıyna jarasqan kúlki ádemi
Bir kórgenge bolmaı - aq sahnada
Ómirde saqtalsynshy ult ádebi - deı otyryp qyzdarymyzdy ortaǵa shaqyraıyq.
Balbóbek qyz bilimdi
Meńgergen bar ilimdi
Aıda qyz elgezek
Alady tez tilińdi
Shattyq qyzym maqpaldaı
Aǵaryp tań atqandaı
- Qyzdarymyz saıysqa túspes buryn, olar jóninde qosymsha málimet berip keteıin.
Shattyq synypta oqý ekpindisi, ol jaz mezgilin jaqsy kóredi. Sebebi jazda sýǵa túsip, oınaǵandy, kúnge qyzdyrynǵandy qatty unatady.
Aıda synypta oqý ozaty, ol qys mezgilin unatady. Qysqa demalys bastalysymen, ol qalaǵa ketýge qatty asyǵady. Sebebi, ol qaladaǵy muz qalashyqtaryn aralaǵandy jany súıedi. Aıdany muzdan jasalǵan beınelerdiń jasalý joldary qyzyqtyrady.
Balbóbek qyzymyz da synypta oqý ozaty. Oǵan kóbine án aıtqan qatty unaıdy. Bolashaqta ánshi bolýdy armandaıdy.
(slaıd kórsetiledi)

Muǵalim: Óner qýyp arýlar óter deımin
Bir basyna óneri jeter deımin
Báske túsken úsh arý kezektesip
Tanystyryp ózderin óter deıin
Tanystyrsyn ózderin
Tamyljytyp sózderin - deı kele 1 - shi bólim boıynsha qyzdarymyz óz - ózderin tanystyrady.
I. Ózin - ózi tanystyrý (qara sózben, óleńmen, ánmen)
1. Ótepbergen Shattyq
2. Asqarova Aıda
3. Asylbekova Balbóbek
Ádilqazylardan baǵalary suralady.
Muǵalim: Qyzǵa qatty sóz aıtylmaýǵa tıis. «Kimde - kim úsh qyz ósirip, tárbıelep, boı jetkizip, qutty ornyna qondyrsa, onyń syılyǵy - jannat» degen Muhamed paıǵambar. Qazaqta qyz tárbıesi men ony qurmetteýdiń joldary óte kóp.
Tuz emes pe, astyń dámin kirgizer
Qyz emes pe, úıdiń sánin kirgizer
Qyzdyń jıǵan júgindeı demeımiz be?
Sulýlyq pen náziktikti bilgizer - deı kele 2 - shi bólimge kezek beremiz
II. Qolóner saıysy (úıden daıyndalyp kelgen buıymnyń jasalý jolyn túsindiredi)
- Qyzdarymyzdy bir - birden ortaǵa shyǵaramyz.
Ádilqazylardan baǵalary suralady.
Muǵalim: Qazaq halqy qyzynyń jazylmas dertke ushyramaýy úshin, jaza qadam baspaýy úshin mynadaı on túrli talap qoıǵan:
1. Ádepti 6. Sabyrly - salmaqty bolý
2. Ar - ojdany pák bolý. 7. Adal, aq jarqyn bolý
3. Keńpeıil keshirimdi bolý 8. Moraldi - muratty bolý
4. Meıir - shapaǵatty bolý 9. Ójet, batyl bolý
5. Aqyl - parasatty bolý 10. Uıat namysty bolý
- Naǵyz qazaq - dombyra demekshi, kezekti kúıge beremiz. Ortaǵa Arýjandy shaqyramyz.
«Adaı» kúıi
Muǵalim: Al, kimniń óneri bar qanshalyqty,
Bı bılep, al bireýi án salypty
Búgingi saıysta báıge alýǵa
Qyzdarymyz aıanbaı jan salypty - dep qyzdarymyzdyń ónerlerin tamashalaıyq.
III. Al, kimniń óneri bar qanshalyqty...(óz ónerleri)
- Ret boıynsha qyzdarymyz óz ónerlerin kórsetedi.
Ádilqazylardan baǵalary suralady.
Muǵalim: Inabatty qyz ósirý nıetimen tyıym sózderdi de paıdalanǵan, qyzǵa 40 úıden tyıym bolǵan:
1. Jarysa sóıleýge 2. Jalǵyz qydyrýǵa
3. Jyrtaqtap kúlip, sypsyńdap sóıleýge 4. Orynsyz urynýǵa
5. Basqalarǵa qol tıgizýge 6. Ótirik, ósekke jáne t. b
Muǵalim: Symbatyna sán kıim jarasatyn
Aspandaǵy aımenen talasatyn
Ónerine kórki saı kelip turǵan
Arýlarǵa qyzyǵyp qarasatyn - deı kele 4 - shi bólimge de kezek bereıik.
IV. Sulýdyń syry (qazaqtyń ulttyq kıim úlgisin kórsetý)
Qyzdarymyz ret - retimen sán úlgisin kórsetedi.
Ádilqazylardan baǵalary suralady.
- Ádilqazylarymyz jeńimpazdardy anyqtaǵansha ortaǵa synybymyzdyń bıshi jigitterin shaqyramyn.
Bı: «Qara jorǵa»
III. Qorytyndy
Ádilqazylardyń qorytyndy sózin tyńdaý. Jeńimpazdardy anyqtaý, marapattaý.
- Jeńisterińiz qutty bolsyn! Qyzdarymyzǵa bata berý úshin kezekti oqýshylarymyzdyń ájesi Yrysty apaǵa sóz beremiz.
Bata
Taldaı boı bersin
Suńǵyla oı bersin
Jazdaı jamal bersin
Qardaı janar bersin
Anaǵa shýaq bolsyn
Aǵaǵa qýat bolsyn
Názik jany bolsyn
Eliniń ary bolsyn
Basyna ónerden baǵy qonsyn!
- Endeshe, bizdiń tárbıe saǵatymyz aıaqtaldy. Ýaqyt pen kóńilderińizdi bólip kelgenderińizge kóp - kóp rahmet aıtamyz! Kelesi kezdeskenshe saý bolyńyzdar!

Mańǵystaý oblysy, Beıneý aýdany, Boranqul selosy,
Opornyı orta mektebiniń bastaýysh synyp muǵalimi
Dostleýova Asem Asanovna

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama