Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Qyzyqty matematıka
Qyzyqty matematıka
Synyptan tys jumys
Maqsaty: matematıkanyń jan jaqty ekendigin kórsetý. Ártúrli oılaý, oınaý ádisterin qoldaný arqyly stýdentterdiń pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn oıatý bolyp tabylady.
Saıystyń kórnekiligi:
Taqyryptyq sózder, sharlar, ulaǵatty sózder.
«Aqyl – oıdy tártipke keltiretin – matematıka» (M. V. Lomonosov).
«Matematıka – ǵylymdardyń patshasy», al arıfmetıka – matematıka patshasy» (K. Gaýs).
«Matematıkanyń óz tili bar – ol formýla» (S. V. Kovalevskaıa).
«Aqyn jandy bolmasańyz, matematıkte bola almaısyz» (S. Kov).
Saıystyń barysy:
Stýdentterge qyzyqty bolý úshin jarys túrinde ótkizemiz. Stýdentter eki topqa bólinip jarysady.
Jospary:
 Tanystyrý
 Iá nemese joq
 Báıge
 Shıratý
 Doda
 Tapqyrlyq
 Jańylmas - jeńimpaz

Birinshi kezeń: Tanystyrý baǵasy 10 upaı
«Alǵyrlar toby»:
Shaqyryp jarystardy san – salaly,
Alǵyrlar top jarǵaly zer salady!
Tý etip dostyq penen tatýlyqty
Tapqyrlar komandasyn qarsy alady!

Tapqyrlar bıikterde qalyqtasyn!
Jeńispen kók júzinde sharyqtasyn.
Jeńis týyń jelbirep alaýlasyn,
Báıgeni senen eshkim ala almasyn.

«Tapqyrlar toby»:
Osyndaı alǵyr dostar kez – kelgende,
Jetsin – aý, jarystarda jeńgenge – ne?
Qarsylas bolǵanymenen qurbysyńdar,
Tileımiz izgi tilek senderge de!

Qurmetpen alǵyrlarda oı – sanaly,
Tapqyrlar sálem berip án salady.
Búgingi saıystan dostaryna
Qashanda tapqyr bol dep án salady.

Ekinshi kezeń stýdentterdiń oılaý qabiletterin damytýǵa baǵyttalǵan. Berilgen suraqtarǵa « ıá» nemese « joq» dep tez ári durys jaýap berýleri kerek.
1) Eń alǵash áıel matematık S. Kovalevskaıa (ıá)
2) 4 - ke qarama - qarsy san 4 (joq)
3) Tórt qabyrǵasy teń tiktórtburysh úshburysh (joq)
4) Kvadrattyq fýnksıanyń grafıgi parabola (ıá)
5) Tikburyshty úshburyshta úshburyshta horda bolady (joq)
6) Qıylyspaıtyn túzýler paralel túzýler dep atalady? (ıá)
7) √144 teń 12 (ıá)
8) Tabıǵı jaryq kózi toq (joq)
9) 0 - den kishi sandar oń sandar (joq)
10) Geometrıa sózi greksheden aýdarǵanda jer ólsheý degen uǵymdy bildiredi (ıá)
11) Dáleldeýdi qajet etpeıtin matematıkalyq sóılem aksıoma (ıá)
12) Úshburyshtyń ishki buryshtarynyń qosyndysy 60 (joq)
13) 1barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinedi (ıá)
14) 1 mın - ta 60 sekýnd bar (ıá)
15) Qıylyspaıtyn túzýler paralel(ıá)
16) Tórtburyshtyń buryshtarynyń qosyndysy 180 gradýsqa teń (jok)
17) √625 teń 24 (joq)
18) Dáleldeýdi qajet etetin tujyrym aksıoma (joq)
19) Jasandy jaryq kózi ot, sirińke, sham, shyraqtar t. b. (ıá)
20) Buryshty ólsheıtin qural gradýsnık (joq)

Úshinshi kezeń: Báıge dep atalady. Suraqtar test retinde beriledi. Kesteni tek durys jaýaptarmen toltyrýlary kerek.

Tórtinshi kezeń: Shıratý. Saıyskerlerimiz anagram sheshedi.

d ı a m e t r
p a ı y z
t e t r a e d r
sh e ń b e r
m e t r
h o r d a
t a q
t a b ı ǵ ı
a k s ı o m a
r a d ı ý s

1. Sheńber boıyndaǵy eki núkteni qosatyn jáne sentr arqyly ótetin kesindi.
2. Sannyń 100 den 1 bóligi.
3. Barlyq qyrlary teń úshburyshty pıramıda.
4. Bir núkteden birdeı qashyqtyqta jatqan núkteler jıynyn qalaı ataıdy.
5. Uzyndyq ólshemi.
6. Sheńberdiń eki núktesin qosatyn qosyndy.
7. 2 bólinbeıtin sandar.
8. Natýral sannyń maǵynasy.
9. Dáleldenbeıtin uǵym.
10. sheńber boıyndaǵy kez kelgen núktelerin sentrmen qosatyn kesindi.
j a ı
p a r a l l e l
p e r ı m e t r
P ı f a g o r
d ı a m e t r
p e r p e n d ı k ý l ıa r
t a q
sh ı r e k
k e s i n d i
j a z y ń q y

1. 1 – ge jáne ózine bólinetin sandar.
2. Qıylyspaıtyn túzý.
3. tórtburyshtyń qabyrǵalarynyń, uzyndyqtarynyń qosyndysy.
4. Ǵulama ǵalym.
5. Eń úlken horda.
6. Tikburysh jasap qıylysatyn eki túzý.
7. 2 bólinbeıtin san.
8. Bútindi tórtke bólgendegi bir úlesi.
9. Eki núktemen shektelgen túzýdiń bóligi.
10. 180 ⁰- teń burysh.
Besinshi kezeń: «Doda». Tórt taqyryp pen 20, 30, 40, 50 upaılyq suraqtar beriledi. Top músheleri kezek-kezek tańdap jaýap beredi.

Altynshy kezeń: «Tapqyrlar»
Toptarǵa ortaq suraq. Qol kóterip jaýap beredi.
1. Bir top úırek ushyp kele jatyr. Bireýi aldynda, ekeýi artynda, biri artynda, ekeýi aldynda, bireýi ekeýiniń artynda, úsheýi tizbektesip qatar ushqan? Qansha úırek keledi? (Úsh)

2 Bir - birimen jarysqa
Tórt aıý, bir arystan.
Eki qoı men bir túlki
Bári nesheý, kim bildi? (8)

3Túıe, bota mań basqan,
Tórt aıaǵyn teń basqan
Shunaq qulaq bes eshki
Qos laqty qos eshki
Tórt qozyly eki qoı
Bárin birge sanap qoı. (15)
4. Eki qapta 100 kg kartop bar. Onyń bireýinde ekinshisine qaraǵanda 4 kg kem. Sonda ár qapta neshe kg kartop bolýy tıis? (48 jáne 52 kg)

5. Ájesi men nemeresiniń jastaryn qosqanda 65 jyl. Nemeresine neshe aı bolsa, ájesine sonsha jas bolady. Ájesi neshege toldy? Nemeresi neshege toldy? (nemeresi 5 jasta, ájesi 60 jasta)

6. Danıar bir san oılady. Eger ol sandy 30 ese kóbeıtse 2700ge teń bolady. Danıar qandaı san oılady? (90)

Jetinshi kezeń: «Jańylmas jeńimpaz» dep atalady. Toptar 15 - ke deıin sanaýlary kerek. Sanaý erejesi qazaqsha, oryssha kezek kezek. Mysaly: bir, dva, úsh, chetyre...
Qorytyndy.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama