InfoHub Logo

Qoǵam - adamdardan quralǵan orta. Al jaý dep biz osy qoǵamdy quldyratatyn, damýyn tejeıtin áserdi aıtamyz. Qazirgi bizdiń damý ústinde júrgen qazaq qoǵamynyń basty jaýy - jemqorlyq. Nelikten jemqorlyq?

Birinshiden, qazirgi adamdar aqshany ar, namystan joǵary qoıady. Iaǵnı aqshanyń quly bolý áserinen dep sıpattaýǵa bolady. Adam tek óziniń jaıly ómir súrýin qamtamasvz etkisi keledi. Al onyń qandaı jolmen iske asyratynyn oılanǵysy kelmeıdi Mestrıı Plýtarh "Qoǵam ıgiligine arnalǵan isten óz paıdasyn kózdegen jan, qabirdi de tonaýǵa qabiletti" depti. Jemqorlar jerin de, elin de oılaǵysy kelmeıdi.

Ekinshiden, ádiletsizdiktiń taralýy. Mysaly egerde test, ekzamennen paraqorlyq arqylý ótkizý áserinen bilim deńgeıi tómen qyzmetshiler jumys jasaıtyndyǵynda. Sonyń áserinen zardap shegip otqan salalardyń biri medısına salasy deýge bolady.

Úshinshiden, damýdy tejeıdi. Endi qaraıyq kásibı turǵydan bolsyn, adamı turǵydan bolsyn damymaı turǵan eldiń isi alǵa basýy ekitalaı.

Qorytyndylaı kele aıtqym keletini qazirgi tańda jemqorlyqtyń qoǵamnyń basty jaýy jemqorlyq taralýy áserinen osyndaı halyqty quldyratatyn úsh faktor paıda bolýda.

Tomırıs Jıenbaeva

---