«Qosh keldiń, Áz – Naýryz!» merekesi
Mereke bı qoıylymymen ashylady.
Bı – qoıylymy: «Qys pen Kóktem»
1 - júrgizýshi: Naýryz meıram júrekterge nur sepken,
Mańdaıymnan súıip jatyr kún kóktem.
Jaryǵyńmen, shýaǵyńmen Kún - Ana,
Alyp keldiń jer betine gúl kóktem.
2 - júrgizýshi: Halyqtyń peıilinen jaralǵandaı,
Sulý kún shýaǵynan taralǵandaı.
El men jer eljiresken, qýanysqan,
Naýryzda ajar qandaı, araı qandaı!
1 - júrgizýshi: Ýa, halaıyq, halaıyq!
Sózge qulaq salaıyq.
Saǵynyp jetken jyl qusy,
Naýryzdy qarsy alaıyq.
2 - júrgizýshi: Ýa, halaıyq, halaıyq.
Ósken elge laıyq.
Áz Naýryzdy ardaqtap,
Dástúrge qurmet qylaıyq!
(júrgizýshiler sóılep turǵanda, jaımen bir áýen súıemeldeıdi, kóktem arýlary shashý shashady)
1 - júrgizýshi: Samarqannyń kók tasyn eritken de Naýryz!
2 - júrgizýshi: Kún men túndi bir mezgil teńeltken de Naýryz!
1 - júrgizýshi: Yrys, qut bop elime tórlet - tórlet Naýryz!
2 - júrgizýshi: Júrekterde án bolyp shyrqa - shyrqa Áz - Naýryz!
Án: «Naýryz»
Júrgizýshi: Naýryz – jańǵyrǵan jyldyń basy.
Soqpaq dańǵyl bolar joldyń basy.
Sóz kúıttegen qashan da halyqpyz ǵoı
Jıyn toıda aıtylar sózdiń basy – degendeı, quttyqtaý sóz aýylymyzdyń ákimi ---------., balabaqsha meńgerýshisi ----------., aýyl aqsaqaldaryna beremiz.
Júrgizýshi: Ýa, aǵaıyn, halaıyq,
Munda nazar salaıyq!
Merekesi halyqtyń
Naýryz toıyn bastaıyq!
Balalar taqpaqtaryn aıtady.
(jeldiń ýildegen dybysymen Qańbaq shal dóńgelenip aınalyp ortaǵa shyǵady)
QAŃBAQ SHAL: Armysyzdar aǵaıyndar! Osy men qaıda keldim? Naýryz – dýman bolyp jatyr dep estip edim, kele jatyp adasyp kettim.
1 - Júrgizýshi: Assalaýmaǵaleıkým ata! Jol bolsyn!
QAŃBAQ SHAL: Orta tolsyn! Osy toıǵa joldastarymmen kele jatyr edim, jel turyp ushyryp áketti. Sodan osy jerge tap boldym.
2 - Júrgizýshi: Aqsaqal, siz qańbaq shal degen ata boldyńyz ǵoı. Tórge shyǵyńyz!
QAŃBAQ SHAL: Meniń joldastarym kelý kerek edi, ishinde Qarashash sulý da bar.
MYSTAN: Áı, qaýqaıǵan Qańbaq shal, sen menen buryn bul jerge qalaı jetip qaldyń. Munda ne bop jatyr?
QAŃBAQ SHAL: Amansyń ba? Naýryz qutty bolsyn!
MYSTAN: Ne deıdi - aı myna túıeqaryn?! Naýryzshylyń óziniń?
QAŃBAQ SHAL: Mystan, myna toıǵa joldastarym da kele jatyr, qazir kelip qalar. Sosyn Naýryz – dýman toılaımyz! Kóńil kóteremiz!
MYSTAN: Qaıdaǵy toı?! Mynalar ne istep tur eı?! Áı, balalar tarandar! Eshqandaı toı bolmaıdy! Qazir qar jaýady, úılerine qaıtyńdar. Jaýrap qalasyńdar!
QAŃBAQ SHAL: Sál sabyr etińiz. Bizde Naýryz toıy ótip jatyr, qonaqtar kelýi kerek.
MYSTAN: Eshkimde kelmeıdi. Mynanyń elshilerin qara dáýdiń úıine sıqyrlap uıyqtatyp tastaǵanmyn.
QAŃBAQ SHAL: Ne deıdi myna Mystan?! Endi qaıttik? Á... mine kele jatyr ǵoı bireý...
TAZSHA BALA: Assalaýmaǵaleıkým, halaıyq! Naýryz qutty bolsyn!
QAŃBAQ SHAL: E, shyraǵym, ózińmen orta tolsyn!
MYSTAN: Taqyldaǵan sen kimsiń eı?! Men seni nege bilmeımin?!
TAZSHA BALA: Men halqyma qylyǵymmmen jaqqan Tazsha balamyn, áje. Toıdy bastamaı neǵyp tursyzdar?
QAŃBAQ SHAL: Myna Mystan toıǵa kele jatqan joldastarymdy uıyqtatyp tastaǵan, endi ne isterimdi bilmeı turmyn?
(Tazsha bala men Qańbaq shal sybyrlasady)
TAZSHA BALA: mystan áje, sizdiń kóńilińizdi kóterý úshin bıshilerdiń bıin tamashalasaq qaıtedi?
MYSTAN: keregi joq, bilemin men senderdi, báriń meni jek kóresińder.
TAZSHA BALA: áýeli kóreıik te?
MYSTAN: Al jaraıdy kóndirdiń, qane, ónerlerińdi tamashalap kórelik!
BI: «Qazaq bıi»
MYSTAN: Oı, aınalaıyndar, myna bıleriń maǵan unady eı... qoı bolmas, men qonaqtardy alyp keleıin, olarda toılasyn!
Júrgizýshi: Alqa – qaýym, toı dýman,
Ortamyzdy ashaıyq.
Án men kúıdi shalqytyp,
İnjý - marjan shashaıyq.
Jınalǵan halyq tań qalsyn
Ónerden kúmbez jasaıyq.
Qalyqtasyn án men kúı,
Bar ónerdi qosaıyq.
Balalar taqpaǵy
Balalar qoıylymy: Qazaq ánderimen bılerinen popýrı
Júrgizýshi: Halyq bardy - joǵyn qazanǵa salyp kópke berse, sonda jyl berekeli, merekeli bolady dep uqqan. Naýryz kúni jeti túrli taǵam qosylǵan naýryz kóje daıyndalady. Sonymen qatar oıyn - saýyq uıymdastyrylyp, ónerlerin kórsetken.
Bizde halqymyzdyń ejelden kele jatqan dástúrinen qalyspaı, ulttyq oıyndardan saıys ótkizgeli otyrmyz.
Ulttyq oıyndardyń adamǵa tıgizer paıdasyn halyq erteden bilgen. Halyq arasynda «Densaýlyq - zor baılyq» dep beker atamaǵan. Adamnyń densaýlyǵyna jas kezinen bastap qalyptasý kerek.
Kezekti ulttyq oıyndar saıysyna kezek bereıik.
Júrgizýshi: Alǵashqy saıysymyz - «Arqan tartys». Oıyn erejesi mynadaı: Uzyndyǵy 8 - 10m jýan kendir arqan kerek. Arqannyń teń ortasyna oramal nemese shúberek baılanyp, belgi jasaldy. Arqannyń eki jaq shetki belgisinen bastap ushyna deıin oınaýshylar qos qoldap tartyp turady. Oıyn júrgizýshiniń bergen belgisi boıynsha jigitter arqandy óz jaqtaryna qaraı tarta bastaıdy. Eki jaqtyń qaı jaǵy ortalyq syzyqtan buryn súırep ótkizip alsa, sol jaǵy jeńdi dep esepteledi.
Júrgizýshi: Kelesi ulttyq oıynnyń biri - qazaqtan erteden kele jatqan sporttyq oıyndardyń biri - «qazaqsha kúres». Halyqtyń «Kúsh atasyn tanymas» degen asyl sózi osydan qalsa kerek. Al kim ortaǵa shyǵyp kúsh synasady?
Júrgizýshi: Endi kezekti «Qyz qýý» oıynyna bereıik. Ortaǵa 1 er bala men 1 qyz bala shyǵyp, atqa minip birin – biri qýady. Eger er bala qyzǵa jetip alsa, qyzdyń betin súıedi, jete almasa qyz ony qýady. Eger qyz jigitke jetip alsa qamshymen urady.
Júrgizýshi: Jaraısyńdar, oıynshylar. Oıyndaryń úshin kóp – kóp rahmet.
Júrgizýshi: Attyń dúbiri estiletin sekildi. Qydyr Ata! Qydyr Ata kele jatqan bolar.
(Qydyr Ata keledi.)
Júrgizýshi: Ulystyń Uly kúni Qydyr Ata el - jurtyn aralaıdy deýshi edi. Qasıetińnen aınalaıyn, Qydyr Ata!
Qobyz daýsy.
Qydyr Ata: Armysyń, jamaǵat! (qolyn jaıyp)
Orta tolyp yrysqa,
Beıbit ómir ornasyn,
Ulys kúni ul men qyz,
Bilimniń minsin jorǵasyn!
Bir - birińe súıeý bol!
Jer beti tola tirshilik,
Adamzat soǵan ıe bol!
Áýmın!
2 - júrgizýshi: Aıtqanyńyz kelsin, Qydyr Ata. Elimizde, bilim ordamyzda jaqsylyq bolsa, Sizdiń shapaǵatyńyz dep bilermiz!
1 - júrgizýshi: Jınalyppyz Naýryz toıǵa bárimiz de,
Úlken kishi, jasymyz da, kárimiz de,
Tórletińder, qadirmendi qonaqtarym,
Gúl - gúl jaınap myna bizdiń tórimizge
2 - júrgizýshi: Asý asý belderi syrǵa toly,
Atyraby án kúıge, jyrǵa toly.
Jasa, jasa, jaınaı tús kemeldenip,
Ór qazaqtyń jazırasy, nurǵa toly.
Qadirmendi halaıyq, Naýryz toıǵa jaıylǵan dastarhannan aýyz tıińizder.
2 - 4 - júrgizýshi: Naýryzdan Naýryzǵa aman esen jeteıik!
Jyl berekeli bolsyn!
Bı – qoıylymy: «Qys pen Kóktem»
1 - júrgizýshi: Naýryz meıram júrekterge nur sepken,
Mańdaıymnan súıip jatyr kún kóktem.
Jaryǵyńmen, shýaǵyńmen Kún - Ana,
Alyp keldiń jer betine gúl kóktem.
2 - júrgizýshi: Halyqtyń peıilinen jaralǵandaı,
Sulý kún shýaǵynan taralǵandaı.
El men jer eljiresken, qýanysqan,
Naýryzda ajar qandaı, araı qandaı!
1 - júrgizýshi: Ýa, halaıyq, halaıyq!
Sózge qulaq salaıyq.
Saǵynyp jetken jyl qusy,
Naýryzdy qarsy alaıyq.
2 - júrgizýshi: Ýa, halaıyq, halaıyq.
Ósken elge laıyq.
Áz Naýryzdy ardaqtap,
Dástúrge qurmet qylaıyq!
(júrgizýshiler sóılep turǵanda, jaımen bir áýen súıemeldeıdi, kóktem arýlary shashý shashady)
1 - júrgizýshi: Samarqannyń kók tasyn eritken de Naýryz!
2 - júrgizýshi: Kún men túndi bir mezgil teńeltken de Naýryz!
1 - júrgizýshi: Yrys, qut bop elime tórlet - tórlet Naýryz!
2 - júrgizýshi: Júrekterde án bolyp shyrqa - shyrqa Áz - Naýryz!
Án: «Naýryz»
Júrgizýshi: Naýryz – jańǵyrǵan jyldyń basy.
Soqpaq dańǵyl bolar joldyń basy.
Sóz kúıttegen qashan da halyqpyz ǵoı
Jıyn toıda aıtylar sózdiń basy – degendeı, quttyqtaý sóz aýylymyzdyń ákimi ---------., balabaqsha meńgerýshisi ----------., aýyl aqsaqaldaryna beremiz.
Júrgizýshi: Ýa, aǵaıyn, halaıyq,
Munda nazar salaıyq!
Merekesi halyqtyń
Naýryz toıyn bastaıyq!
Balalar taqpaqtaryn aıtady.
(jeldiń ýildegen dybysymen Qańbaq shal dóńgelenip aınalyp ortaǵa shyǵady)
QAŃBAQ SHAL: Armysyzdar aǵaıyndar! Osy men qaıda keldim? Naýryz – dýman bolyp jatyr dep estip edim, kele jatyp adasyp kettim.
1 - Júrgizýshi: Assalaýmaǵaleıkým ata! Jol bolsyn!
QAŃBAQ SHAL: Orta tolsyn! Osy toıǵa joldastarymmen kele jatyr edim, jel turyp ushyryp áketti. Sodan osy jerge tap boldym.
2 - Júrgizýshi: Aqsaqal, siz qańbaq shal degen ata boldyńyz ǵoı. Tórge shyǵyńyz!
QAŃBAQ SHAL: Meniń joldastarym kelý kerek edi, ishinde Qarashash sulý da bar.
MYSTAN: Áı, qaýqaıǵan Qańbaq shal, sen menen buryn bul jerge qalaı jetip qaldyń. Munda ne bop jatyr?
QAŃBAQ SHAL: Amansyń ba? Naýryz qutty bolsyn!
MYSTAN: Ne deıdi - aı myna túıeqaryn?! Naýryzshylyń óziniń?
QAŃBAQ SHAL: Mystan, myna toıǵa joldastarym da kele jatyr, qazir kelip qalar. Sosyn Naýryz – dýman toılaımyz! Kóńil kóteremiz!
MYSTAN: Qaıdaǵy toı?! Mynalar ne istep tur eı?! Áı, balalar tarandar! Eshqandaı toı bolmaıdy! Qazir qar jaýady, úılerine qaıtyńdar. Jaýrap qalasyńdar!
QAŃBAQ SHAL: Sál sabyr etińiz. Bizde Naýryz toıy ótip jatyr, qonaqtar kelýi kerek.
MYSTAN: Eshkimde kelmeıdi. Mynanyń elshilerin qara dáýdiń úıine sıqyrlap uıyqtatyp tastaǵanmyn.
QAŃBAQ SHAL: Ne deıdi myna Mystan?! Endi qaıttik? Á... mine kele jatyr ǵoı bireý...
TAZSHA BALA: Assalaýmaǵaleıkým, halaıyq! Naýryz qutty bolsyn!
QAŃBAQ SHAL: E, shyraǵym, ózińmen orta tolsyn!
MYSTAN: Taqyldaǵan sen kimsiń eı?! Men seni nege bilmeımin?!
TAZSHA BALA: Men halqyma qylyǵymmmen jaqqan Tazsha balamyn, áje. Toıdy bastamaı neǵyp tursyzdar?
QAŃBAQ SHAL: Myna Mystan toıǵa kele jatqan joldastarymdy uıyqtatyp tastaǵan, endi ne isterimdi bilmeı turmyn?
(Tazsha bala men Qańbaq shal sybyrlasady)
TAZSHA BALA: mystan áje, sizdiń kóńilińizdi kóterý úshin bıshilerdiń bıin tamashalasaq qaıtedi?
MYSTAN: keregi joq, bilemin men senderdi, báriń meni jek kóresińder.
TAZSHA BALA: áýeli kóreıik te?
MYSTAN: Al jaraıdy kóndirdiń, qane, ónerlerińdi tamashalap kórelik!
BI: «Qazaq bıi»
MYSTAN: Oı, aınalaıyndar, myna bıleriń maǵan unady eı... qoı bolmas, men qonaqtardy alyp keleıin, olarda toılasyn!
Júrgizýshi: Alqa – qaýym, toı dýman,
Ortamyzdy ashaıyq.
Án men kúıdi shalqytyp,
İnjý - marjan shashaıyq.
Jınalǵan halyq tań qalsyn
Ónerden kúmbez jasaıyq.
Qalyqtasyn án men kúı,
Bar ónerdi qosaıyq.
Balalar taqpaǵy
Balalar qoıylymy: Qazaq ánderimen bılerinen popýrı
Júrgizýshi: Halyq bardy - joǵyn qazanǵa salyp kópke berse, sonda jyl berekeli, merekeli bolady dep uqqan. Naýryz kúni jeti túrli taǵam qosylǵan naýryz kóje daıyndalady. Sonymen qatar oıyn - saýyq uıymdastyrylyp, ónerlerin kórsetken.
Bizde halqymyzdyń ejelden kele jatqan dástúrinen qalyspaı, ulttyq oıyndardan saıys ótkizgeli otyrmyz.
Ulttyq oıyndardyń adamǵa tıgizer paıdasyn halyq erteden bilgen. Halyq arasynda «Densaýlyq - zor baılyq» dep beker atamaǵan. Adamnyń densaýlyǵyna jas kezinen bastap qalyptasý kerek.
Kezekti ulttyq oıyndar saıysyna kezek bereıik.
Júrgizýshi: Alǵashqy saıysymyz - «Arqan tartys». Oıyn erejesi mynadaı: Uzyndyǵy 8 - 10m jýan kendir arqan kerek. Arqannyń teń ortasyna oramal nemese shúberek baılanyp, belgi jasaldy. Arqannyń eki jaq shetki belgisinen bastap ushyna deıin oınaýshylar qos qoldap tartyp turady. Oıyn júrgizýshiniń bergen belgisi boıynsha jigitter arqandy óz jaqtaryna qaraı tarta bastaıdy. Eki jaqtyń qaı jaǵy ortalyq syzyqtan buryn súırep ótkizip alsa, sol jaǵy jeńdi dep esepteledi.
Júrgizýshi: Kelesi ulttyq oıynnyń biri - qazaqtan erteden kele jatqan sporttyq oıyndardyń biri - «qazaqsha kúres». Halyqtyń «Kúsh atasyn tanymas» degen asyl sózi osydan qalsa kerek. Al kim ortaǵa shyǵyp kúsh synasady?
Júrgizýshi: Endi kezekti «Qyz qýý» oıynyna bereıik. Ortaǵa 1 er bala men 1 qyz bala shyǵyp, atqa minip birin – biri qýady. Eger er bala qyzǵa jetip alsa, qyzdyń betin súıedi, jete almasa qyz ony qýady. Eger qyz jigitke jetip alsa qamshymen urady.
Júrgizýshi: Jaraısyńdar, oıynshylar. Oıyndaryń úshin kóp – kóp rahmet.
Júrgizýshi: Attyń dúbiri estiletin sekildi. Qydyr Ata! Qydyr Ata kele jatqan bolar.
(Qydyr Ata keledi.)
Júrgizýshi: Ulystyń Uly kúni Qydyr Ata el - jurtyn aralaıdy deýshi edi. Qasıetińnen aınalaıyn, Qydyr Ata!
Qobyz daýsy.
Qydyr Ata: Armysyń, jamaǵat! (qolyn jaıyp)
Orta tolyp yrysqa,
Beıbit ómir ornasyn,
Ulys kúni ul men qyz,
Bilimniń minsin jorǵasyn!
Bir - birińe súıeý bol!
Jer beti tola tirshilik,
Adamzat soǵan ıe bol!
Áýmın!
2 - júrgizýshi: Aıtqanyńyz kelsin, Qydyr Ata. Elimizde, bilim ordamyzda jaqsylyq bolsa, Sizdiń shapaǵatyńyz dep bilermiz!
1 - júrgizýshi: Jınalyppyz Naýryz toıǵa bárimiz de,
Úlken kishi, jasymyz da, kárimiz de,
Tórletińder, qadirmendi qonaqtarym,
Gúl - gúl jaınap myna bizdiń tórimizge
2 - júrgizýshi: Asý asý belderi syrǵa toly,
Atyraby án kúıge, jyrǵa toly.
Jasa, jasa, jaınaı tús kemeldenip,
Ór qazaqtyń jazırasy, nurǵa toly.
Qadirmendi halaıyq, Naýryz toıǵa jaıylǵan dastarhannan aýyz tıińizder.
2 - 4 - júrgizýshi: Naýryzdan Naýryzǵa aman esen jeteıik!
Jyl berekeli bolsyn!
You Might Also Like
