Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
"Amangeldi batyrym" Nurpeıis Baıǵanın
Ana tili 3 synyp

Sabaqtyń taqyryby: «Amangeldi batyrym» N. Baıǵanın
Jalpy maqsattar: Ejelgi qazaq jerindegi ótken shapqynshylyqtar jaıynda Qabanbaı, Bógenbaı, Kenesary, Naýryzbaı batyrlardyń erlikterin baıandap, halqymyzdyń tarıhynan taǵylym bere otyryp, balanyń boıyndaǵy patrıottyq sezimin oıatýǵa baýlý. Oqýshylardyń patrıottyq sezimderin oıatý, erlikke, elin, jerin súıýge, Otanyn qorǵaýǵa tárbıeleý. Ult namysyn qorǵaǵan erlerdi qurmetteýge úıretý.

Oqytý nátıjesi: Amangeldi batyrdyń qandaı bolǵanyn bilý.
Batyr qazaq eliniń baǵy úshin týǵan er ekenin túsiný.
Óleńniń mazmunyn túsiný. Óleńdi jattap alý.

Negizgi ıdeıalar: Amangeldi batyr ezilgen qazaq eliniń baǵy úshin týǵan er. Dushpandarmen shaıqasqanda qalyń qazaq eliniń kegin qanmen jýǵan. Kúmis baldaq qylyshy kókti tile sýyrylyp, jaýdy jerge kirgizgen. Aram, qara júrekti, pasyq, obyr nıetti dushpandardy qazaq jerine jaqyndatpaı, naızasyn jerge tyǵyp janyshqan.

Tapsyrmalar: 1. Tirek sózder
2. Qaıta baǵyttaý suraqtary
3. Oılan - juptas - talqyla
4. Óleńdi túsinip oqý.

Keıingi tapsyrmalar: Ózgeristerdi baǵalaý;
Basqa áriptestermen aqyldasý;
Tájirıbe negizinde ózgeristerdi sıpattaý.

Muǵalimniń is - áreketi:
Synyppen sálemdesý.
Synyptyń oqýshylaryn 3 top boıynsha otyrǵyzý.
Sabaqqa qatyspaǵan oqýshylardy belgileý.
Trenıń «Vızıttik kartochka»
Oqýshylardy búgingi sabaqtyń taqyrybymen jáne maqsatymen tanystyrý. Baǵalaý krıterıılerimen tanystyrý.
Baǵalaý krıterııleri:
1. Úı tapsyrmasyn oryndap kelý.
2. Óleńdi mánerlep oqý.
3. Óleńniń mazmunyn túsiný.
4. Qosymsha suraqtarǵa jaýap berý.

Úı tapsyrmasyn tekserý. Slaıd.
1 - top: Jaqıa týraly ne bilesiń?
2 - top: Mahambet týraly ne bilesiń?
3 - top: Isataı týraly ne bilesiń?

«Oı qozǵaý» sózjumbaq sheshý. Sheshimi «Amangeldi» Slaıd.
“Oı shaqyrý” Slaıd.
Torkózdegi sózdi oqy. Ol týraly ne bilesiń?
Amangeldi batyr týraly maǵlumat beriledi.
AMANGELDİ BATYR Úderbaıuly Imanov (1873 - 1919 jj.), halyq batyry, Qazaq halqynyń 1916 j. ult - azattyq kóterilisi basshylarynyń biri, Qazaqstandaǵy Azamat soǵysynyn qaharmany. Torǵaı ýeziniń Qaıdaýyl bolysynda (qazir Torǵaı oblysy Amangeldi aýdany) kedeı malshynyń otbasynda týǵan. 1908 - 1909 j. Torǵaıda qaraýyl soldattarmen qaqtyǵysqa qatysqany úshin sotqa tartyldy. Qazaqstanda ulttyq jáne áleýmettik ezginiń kúsheıýine baılanysty ult - azattyq jáne revolúsıalyq qozǵalys óris aldy.

Oqýlyqpen jumys. Slaıd.
“Amangeldi batyrym” óleńi úntaspadan tyńdalady.
Óleńniń avtory N. Baıǵanın týraly slaıd kórsetý arqyly málimet beriledi.
Baıǵanın Nurpeıis (1860 - 1945) - halyq aqyny, jyraý, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri. Aqtóbe oblysynyń Temir aýdanynda (qazirgi Baıǵanın aýdany) týǵan. Nurpeıistiń anasy Úmit tamasha ánshi, dombyrashy jáne aqyn bolǵan. Ol sýyryp salma aqyndar aıtystarynda kózge túsken. Án aıtýdy anasynan úırenedi, jastaıynan dombyra tartýǵa, janynan sýyryp salyp, óleń shyǵarýǵa talpynǵan. Kóp keshikpeı - aq ol «bala jyrshy» degen atqa ıe bolady. Nurpeıis óz kezindegi belgili aqyndardyń jyrlaryn tyńdaıdy, olardyń shyǵarmalaryn jattap alady. Jas kezinde - aq onyń repertýaryna Batys Qazaqstannyń aqyndary Abyl Tileýulynyń, Alasha Baıtoqtyń, Shernıaz Jarylǵasulynyń, Nurym Shyrshyǵululynyń óleńderi men jyrlary engen.

Dáptermen jumys
Sóz tirkesteri:
ezilgen - shubyryndy halyq, qalyń - kóp, kegin – kek saqtaý - jasalǵan jamandyqty umytpaý, jasyndaı - kishi, baldaq - qylyshtyń saby men bolaty túıisken jerinde qoldy tirep turýǵa arnalǵan bóligi, pasyq - abyroısyz, arsyz, adamshylyqtan bezgen, obyr - kózi toımaıtyn, ashqaraq, jebir, qomaǵaı, janyshqan – qadaǵan,
túıregen.

Sergitý sáti.
Shyǵarmashylyq jumys. Slaıd
Sýretti salǵan kim?
Sýret qalaı atalady?
Sýret boıynsha áńgime qura.
«Oılan - juptas - talqyla» Slaıd
«Bir aınalym sóılesý»
1 - top Amangeldiniń batyr bolýyna áser etken jaǵdaılardy ata.
2 – top Batyrǵa tán qasıetterdi ata.
3 - top Batyr týraly maqal – mátel jaz.
«Galereıany sharlaý»
Taqtada ilýli turǵan oqýshylardyń sýretteri boıynsha áńgime.

Qorytyndy.
“Batyr” sózine bes jol óleń qurastyrý.
Batyr
Qaıratty, jigerli, namysshyl.
Kegin qanmen jýǵan er.
Erjúrek.
Baǵalaý.
Muǵalim: Búgingi sabaq unady ma?
Muǵalim: Olaı bolsa, búgingi sabaqta kim óte jaqsy jaýap bergenin baǵalaıyq.

Úıge tapsyrma: «Amangeldi batyrym» óleńin jattaý.
Muǵalim: Búgingi sabaqqa belsene qatysqandaryńyzǵa rahmet! Saý bolyńyzdar!

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama