"Ǵaryshqa saıahat"
Aınalamen tanystyrý
« ǴARYSHQA SAIAHAT»
Maqsaty: bilimdilik:
Kóktem týraly bilimderin tolyqtyra túsý,kóktem erekshelikterin merekelerdi
esterine túsire otyryp áńgimeletý.Ǵarysh,ǵaryshker týraly túsinikterin qalyptastyrý jáne maǵlumat berý.Sózdik qorlaryn baıytý.
Damytýshylyq:
Este saqtaý qabiletterin,oı-óristerin,zeıinderin,kórip taný qabiletterin damytý
dúnıetanymdaryn keńeıtip,qıaldaryn sharyqtatý.
Tárbıelik:
Tabıǵat sulýlyǵyn sezinýge,ony qorǵaýǵa,batyldyqqa,adamgershilikke,ujymmen birlesip áreket jasaýǵa tárbıeleý.
Ádis-tásilderi:
Áńgimeleý,suraq-jaýap,oı qozǵaý, kóńil-kúıdi kóterý,sýret boıynsha áńgime,oısha saıahat,oıyn.
Pánaralyq baılanys: Til damytý,qurastyrý
Kórnekilikteri:
Kóktemgi tabıǵat qubylystarynyń atrıbýttary,geometrıalyq pishinder,
sýretter jáne ınteraktıvti taqta
Sózdik qory:
Ǵarysh,ǵaryshker,ǵalam.
Aldyn-ala júrgizilgen jumys: Balalarǵa ǵaryshkerler merekesine oraı taqpaqtar jattatý.
Uıymdastyrylǵan oqý is-áreketiniń barysy:
Amandasý:
Qaıyrly tań!
Ormandar men dalalar.
Qaıyrly tań!
Dostasqan bar,balalar.
Qaıyrly tań!
Bizdiń balabaqshamyz.
Qaıyrly tań!
Jora-joldas,ul men qyz.
Oı týǵyzý: Balalar búgin sender merekedegideı ádemi bolyp ketipsińder.Sender «mereke» degen sózdi qalaı túsinesińder?
( Balalardyń jaýaby)
Osy kóktem mezgiliniń birinshi aıy qalaı atalatyn edi?
- Naýryz aıy
- Durys aıtasyńdar, balalar.Al osy naýryz aıynda biz qandaı merekelerdi toıladyq?
( Balalardyń jaýaby )
- Balalar,káne bárimiz osy kóktem erekshelikterin esimizge túsire otyryp, áýen arqyly kórsetsek qalaı bolady?
- Iá,kórseteıik.Balalar betperdelerin kıip árqaısysy óz oryndaryna jaıǵasady.
Áýen oryndalyp,kún kúrkireıdi.Bult beınesindegi balalar shyǵady:
Bulttar:
Jer anaǵa kómegim
Jańbyr bolyp tógemin,
Tómendeımin,kólbeımin
Bógelmeımin,órleımin.
Tamshylar:
Bulttar, bulttar oınashy,
Kúrkirep,dúrkirep
Bulttar, bulttar oınashy,
Sirkirep,dúrkirep.
Bulttar:
Nóser, nóser tók-tók
Bolsyn egin kóp-kóp.
Sýlar:
Syldyr, syldyr,syldyrlap,
Sý aǵady syńǵyrlap.
Baý - baqshany aralap.
Sý aǵady jaǵalap.
Tamshylar ketip,bulttyń arasynan Kún shyǵady:
Qushaǵyn ashyp shýaqty
Kúnmin altyn sıaqty.
Kempirqosaq:
Móldirep monshaq shashyldy,
Aspan shaıdaı ashyldy.
Kókte qyzyl,jasyldy
Kempirqosaq asyldy.
Qustar:
Kókke qanat qaǵamyz,
Kóktem ánin salamyz.
Gúlder:
Báısheshekpiz qulpyrǵan
Kórik berer dalaǵa
Kúı oınalyp,naýryz merekesinde júrgendeı qımyl jasaıdy.
Jaraısyńdar, balalar, mine kóktem mezgili óziniń osyndaı keremet erekshelikterimen
qýantady eken.
- Al kóktemniń osy aıy neshinshi aıy?
- Ekinshi aıy.
- Osy aı qalaı dep atalady?
- Sáýir aıy dep atalady.
- Iá,bul sáýir aıynda da, bir úlken mereke bar.Ol – ǵaryshkerler merekesi.
Qandaı mereke?
- Ǵaryshkerler merekesi.
Ǵaryshker degenimiz olar ǵaryshqa,aspan álemine ushatyn adamdar.
Aspan áleminde de,kóptegen ǵalam bar.Al bizder jer ǵalamynda ómir súremiz
Qandaı ǵalamda ómir súremiz?
- Jer ǵalamynda ómir súremiz.
- Balalar,sender qandaı áýe kólikterin bilesińder?
- Ushaq,tikushaq,zymyran.
- Iá,ǵaryshker aǵalarymyz ǵaryshqa zymyranmen ushady eken. Ony ǵarysh kemesi dep te ataımyz.Olar ǵaryshqa ushyp baryp,aspan álemin zertteıdi.Biz búgin ǵaryshker aǵalarmen,aspan álemimen tanysamyz. Bárimiz taqtaǵa muqıat qaraıyq. Sýret arqyly áńgimeleý.
Myna sýrettegi eń alǵash ǵaryshqa ushqan adam,ol Iýrıı Gagarın degen kisi.Mynaý ǵaryshqa ushýǵa daıyndalyp jatqan kezi.
Ǵaryshqa qazaq ǵaryshkerleri de ushqan. Myna sýrette ózimizdiń qazaq ǵarysherleri - Toqtar Áýbákirov jáne Talǵat Musabaev degen aǵalarymyz.
Bul kisiler bizdiń elimizdiń maqtanyshtary.Olar erjúrek,batyr,halyq qaharmandary.
Osy kisiler sıaqty batyl,erjúrek bolý úshin,bilimdi,tártipti úlken azamat bolýymyz kerek.
Al mynaý aspan álemi.Aspan áleminde kóptegen juldyzdar, shoq juldyzdar bar.
- Aspanda taǵy neler bolady,balalar?
- Kún,aı,bulttar bolady.
Al mynaý ushýǵa daıyndalyp jatqan ǵarysh kemesi.Onymen adamdar aspanǵa ushyp,aspan keńistigin zertteıdi eken.Mynaý Baıqońyr ǵarysh aılaǵy. Ǵaryshkerlerdiń bári osy jerden ǵaryshqa ushady eken.Baıqońyr ǵarysh aılaǵy ol bizdiń Qazaqstanda, onyń ishinde ózimizdiń Qyzylorda oblysynda ornalasqan.
Myna sýrette ǵaryshtaǵy adam, ol ústine arnaıy kıim, ıaǵnı skafandr kıgen.Ǵarysh keńistiginde aýa joq,sondyqtan ol jaqta tek osyndaı arnaıy kıimmen ǵana júrýge bolady.
Balalar,biz ǵaryshkerler týraly taqpaq jattaǵan edik qoı.Qane esimizge túsireıikshi,kim aıtady Balalardyń taqpaqtary.
Búgin Iýrıı aǵanyń
Ushqan kúni ǵaryshqa
Men aspanǵa qaraımyn
Men ǵaryshker bolamyn
Ǵarysh sondaı alys pa?
Aspan, aspan araılym,
Saǵan jıi qaraımyn
Seni kózben sholamyn
Kókke ushamyn
Ushqysh bolar balamyn
Sońynan erem aǵanyń
Er ǵaryshker aǵanyń
Batyr bolam -
Kók aspanda súıemin.
Juldyzdarǵa baryp - kelip júremin.
Balalar,sender de ǵaryshqa ushqylaryń kele me?
Iá,ushqymyz keledi.
Endeshe,myna zymyranǵa qaraıyqshy.Dene bólshekteri qandaı geometrıalyq pishinderge uqsaıdy?
Tórtburyshqa,sharshyǵa,úshburyshqa,dóńgelekke.
Ózimizge osyndaı zymyran qurastyrsaq qaıtedi?
Endeshe,myna jerde ártúrli geometrıalyq pishinder bar.Solardy myna taqtadaǵy sýretke qarap turyp,qurastyraıyq.
Balalardyń ujymdyq jumysy.
Mine,bizdiń de zymyranymyz daıyn boldy.
Endi qıalymyzǵa erik berip,
bir sát bizde ǵaryshqa saıahattap qaıtaıyq.
Qane ushýǵa daıyndalamyz.3,2,1 al ushyp baramyz,ushyp baramyz.
Aldymyzdan úlken bir ǵalam kóringendeı.Qonýǵa
daıyndalamyz.3,2,1.Qondyq.
Balalar,biz «tańǵajaıyp tabıǵat» álemine kelgendeımiz.Mine qarańdarshy,
bul ǵalamnyń sýy da,taldary da birtúrli eken,ıa. Mynaý ne?
Qustyń uıasy.
Iá, ol tómende jatyr.Al kóbelekteri qaıda ushyp júr?
Sýda ushyp júr.
Iá,bul ǵalamda bári kerisinshe eken.Qane bulardy ózimizdiń jerimizdegideı ár nárseni óz ornyna ornalastyraıyq.
«Óz ornyn tap» oıyny:
Jaraısyńdar, balalar.Qane ushýdy jalǵastyraıyq.
Mine,biz taǵy bir ǵalamǵa jaqyndap qaldyq.Qane qonamyz.
Mynaý kim, balalar?
Robot
Iá,bizder onda robottar ǵalamyna kelgen ekenbiz. Qane sálemdeseıik.
Robot: Sa-la-mat-syń-dar ma, ba-la-lar,sen-der qaı ǵa-lam-nan kel-diń-der?
Balalar: Jer ǵalamynan keldik.
Robot: Sen-der-diń jer-le-riń qa-laı dep a-ta-la-dy?
Balalar: Qazaq jeri dep atalady
Robot: Iá, sen-der-diń ǵa-lam-da-ryń-nan kel-gen a-dam-dar, o-sy jer-de zert-teý ju-mys-ta-ryn júr-gizedi.Men de osy jer-de ju-mys is-teı-min. Ma-ǵan ta-maq-tyń, sý-dyń, aýa-nyń esh qajeti joq. Son-dyq-tan men osy jer-de úne-mi júremin. Al,ba-la-lar me-niń áli ju-mysym kóp, saý bo-lyń-dar. Robot ketedi.
Balalar, bizdiń de qaıtatyn ýaqytymyz bolǵan sıaqty.Osynda kórgenimizdi jerdegi dostarymyzǵa,apaılarymyzǵa aıtyp bereıik.Qane,ushýǵa
daıyndalaıyq. 3,2,1.Ushtyq.
Refleksıa: - Balalar, biz búgin ne týraly áńgimelestik?
Kimder týraly bildik?
Senderge ne unady?
Balalardyń jaýaptaryn tyńdap,qorytyndylaý.
« ǴARYSHQA SAIAHAT»
Maqsaty: bilimdilik:
Kóktem týraly bilimderin tolyqtyra túsý,kóktem erekshelikterin merekelerdi
esterine túsire otyryp áńgimeletý.Ǵarysh,ǵaryshker týraly túsinikterin qalyptastyrý jáne maǵlumat berý.Sózdik qorlaryn baıytý.
Damytýshylyq:
Este saqtaý qabiletterin,oı-óristerin,zeıinderin,kórip taný qabiletterin damytý
dúnıetanymdaryn keńeıtip,qıaldaryn sharyqtatý.
Tárbıelik:
Tabıǵat sulýlyǵyn sezinýge,ony qorǵaýǵa,batyldyqqa,adamgershilikke,ujymmen birlesip áreket jasaýǵa tárbıeleý.
Ádis-tásilderi:
Áńgimeleý,suraq-jaýap,oı qozǵaý, kóńil-kúıdi kóterý,sýret boıynsha áńgime,oısha saıahat,oıyn.
Pánaralyq baılanys: Til damytý,qurastyrý
Kórnekilikteri:
Kóktemgi tabıǵat qubylystarynyń atrıbýttary,geometrıalyq pishinder,
sýretter jáne ınteraktıvti taqta
Sózdik qory:
Ǵarysh,ǵaryshker,ǵalam.
Aldyn-ala júrgizilgen jumys: Balalarǵa ǵaryshkerler merekesine oraı taqpaqtar jattatý.
Uıymdastyrylǵan oqý is-áreketiniń barysy:
Amandasý:
Qaıyrly tań!
Ormandar men dalalar.
Qaıyrly tań!
Dostasqan bar,balalar.
Qaıyrly tań!
Bizdiń balabaqshamyz.
Qaıyrly tań!
Jora-joldas,ul men qyz.
Oı týǵyzý: Balalar búgin sender merekedegideı ádemi bolyp ketipsińder.Sender «mereke» degen sózdi qalaı túsinesińder?
( Balalardyń jaýaby)
Osy kóktem mezgiliniń birinshi aıy qalaı atalatyn edi?
- Naýryz aıy
- Durys aıtasyńdar, balalar.Al osy naýryz aıynda biz qandaı merekelerdi toıladyq?
( Balalardyń jaýaby )
- Balalar,káne bárimiz osy kóktem erekshelikterin esimizge túsire otyryp, áýen arqyly kórsetsek qalaı bolady?
- Iá,kórseteıik.Balalar betperdelerin kıip árqaısysy óz oryndaryna jaıǵasady.
Áýen oryndalyp,kún kúrkireıdi.Bult beınesindegi balalar shyǵady:
Bulttar:
Jer anaǵa kómegim
Jańbyr bolyp tógemin,
Tómendeımin,kólbeımin
Bógelmeımin,órleımin.
Tamshylar:
Bulttar, bulttar oınashy,
Kúrkirep,dúrkirep
Bulttar, bulttar oınashy,
Sirkirep,dúrkirep.
Bulttar:
Nóser, nóser tók-tók
Bolsyn egin kóp-kóp.
Sýlar:
Syldyr, syldyr,syldyrlap,
Sý aǵady syńǵyrlap.
Baý - baqshany aralap.
Sý aǵady jaǵalap.
Tamshylar ketip,bulttyń arasynan Kún shyǵady:
Qushaǵyn ashyp shýaqty
Kúnmin altyn sıaqty.
Kempirqosaq:
Móldirep monshaq shashyldy,
Aspan shaıdaı ashyldy.
Kókte qyzyl,jasyldy
Kempirqosaq asyldy.
Qustar:
Kókke qanat qaǵamyz,
Kóktem ánin salamyz.
Gúlder:
Báısheshekpiz qulpyrǵan
Kórik berer dalaǵa
Kúı oınalyp,naýryz merekesinde júrgendeı qımyl jasaıdy.
Jaraısyńdar, balalar, mine kóktem mezgili óziniń osyndaı keremet erekshelikterimen
qýantady eken.
- Al kóktemniń osy aıy neshinshi aıy?
- Ekinshi aıy.
- Osy aı qalaı dep atalady?
- Sáýir aıy dep atalady.
- Iá,bul sáýir aıynda da, bir úlken mereke bar.Ol – ǵaryshkerler merekesi.
Qandaı mereke?
- Ǵaryshkerler merekesi.
Ǵaryshker degenimiz olar ǵaryshqa,aspan álemine ushatyn adamdar.
Aspan áleminde de,kóptegen ǵalam bar.Al bizder jer ǵalamynda ómir súremiz
Qandaı ǵalamda ómir súremiz?
- Jer ǵalamynda ómir súremiz.
- Balalar,sender qandaı áýe kólikterin bilesińder?
- Ushaq,tikushaq,zymyran.
- Iá,ǵaryshker aǵalarymyz ǵaryshqa zymyranmen ushady eken. Ony ǵarysh kemesi dep te ataımyz.Olar ǵaryshqa ushyp baryp,aspan álemin zertteıdi.Biz búgin ǵaryshker aǵalarmen,aspan álemimen tanysamyz. Bárimiz taqtaǵa muqıat qaraıyq. Sýret arqyly áńgimeleý.
Myna sýrettegi eń alǵash ǵaryshqa ushqan adam,ol Iýrıı Gagarın degen kisi.Mynaý ǵaryshqa ushýǵa daıyndalyp jatqan kezi.
Ǵaryshqa qazaq ǵaryshkerleri de ushqan. Myna sýrette ózimizdiń qazaq ǵarysherleri - Toqtar Áýbákirov jáne Talǵat Musabaev degen aǵalarymyz.
Bul kisiler bizdiń elimizdiń maqtanyshtary.Olar erjúrek,batyr,halyq qaharmandary.
Osy kisiler sıaqty batyl,erjúrek bolý úshin,bilimdi,tártipti úlken azamat bolýymyz kerek.
Al mynaý aspan álemi.Aspan áleminde kóptegen juldyzdar, shoq juldyzdar bar.
- Aspanda taǵy neler bolady,balalar?
- Kún,aı,bulttar bolady.
Al mynaý ushýǵa daıyndalyp jatqan ǵarysh kemesi.Onymen adamdar aspanǵa ushyp,aspan keńistigin zertteıdi eken.Mynaý Baıqońyr ǵarysh aılaǵy. Ǵaryshkerlerdiń bári osy jerden ǵaryshqa ushady eken.Baıqońyr ǵarysh aılaǵy ol bizdiń Qazaqstanda, onyń ishinde ózimizdiń Qyzylorda oblysynda ornalasqan.
Myna sýrette ǵaryshtaǵy adam, ol ústine arnaıy kıim, ıaǵnı skafandr kıgen.Ǵarysh keńistiginde aýa joq,sondyqtan ol jaqta tek osyndaı arnaıy kıimmen ǵana júrýge bolady.
Balalar,biz ǵaryshkerler týraly taqpaq jattaǵan edik qoı.Qane esimizge túsireıikshi,kim aıtady Balalardyń taqpaqtary.
Búgin Iýrıı aǵanyń
Ushqan kúni ǵaryshqa
Men aspanǵa qaraımyn
Men ǵaryshker bolamyn
Ǵarysh sondaı alys pa?
Aspan, aspan araılym,
Saǵan jıi qaraımyn
Seni kózben sholamyn
Kókke ushamyn
Ushqysh bolar balamyn
Sońynan erem aǵanyń
Er ǵaryshker aǵanyń
Batyr bolam -
Kók aspanda súıemin.
Juldyzdarǵa baryp - kelip júremin.
Balalar,sender de ǵaryshqa ushqylaryń kele me?
Iá,ushqymyz keledi.
Endeshe,myna zymyranǵa qaraıyqshy.Dene bólshekteri qandaı geometrıalyq pishinderge uqsaıdy?
Tórtburyshqa,sharshyǵa,úshburyshqa,dóńgelekke.
Ózimizge osyndaı zymyran qurastyrsaq qaıtedi?
Endeshe,myna jerde ártúrli geometrıalyq pishinder bar.Solardy myna taqtadaǵy sýretke qarap turyp,qurastyraıyq.
Balalardyń ujymdyq jumysy.
Mine,bizdiń de zymyranymyz daıyn boldy.
Endi qıalymyzǵa erik berip,
bir sát bizde ǵaryshqa saıahattap qaıtaıyq.
Qane ushýǵa daıyndalamyz.3,2,1 al ushyp baramyz,ushyp baramyz.
Aldymyzdan úlken bir ǵalam kóringendeı.Qonýǵa
daıyndalamyz.3,2,1.Qondyq.
Balalar,biz «tańǵajaıyp tabıǵat» álemine kelgendeımiz.Mine qarańdarshy,
bul ǵalamnyń sýy da,taldary da birtúrli eken,ıa. Mynaý ne?
Qustyń uıasy.
Iá, ol tómende jatyr.Al kóbelekteri qaıda ushyp júr?
Sýda ushyp júr.
Iá,bul ǵalamda bári kerisinshe eken.Qane bulardy ózimizdiń jerimizdegideı ár nárseni óz ornyna ornalastyraıyq.
«Óz ornyn tap» oıyny:
Jaraısyńdar, balalar.Qane ushýdy jalǵastyraıyq.
Mine,biz taǵy bir ǵalamǵa jaqyndap qaldyq.Qane qonamyz.
Mynaý kim, balalar?
Robot
Iá,bizder onda robottar ǵalamyna kelgen ekenbiz. Qane sálemdeseıik.
Robot: Sa-la-mat-syń-dar ma, ba-la-lar,sen-der qaı ǵa-lam-nan kel-diń-der?
Balalar: Jer ǵalamynan keldik.
Robot: Sen-der-diń jer-le-riń qa-laı dep a-ta-la-dy?
Balalar: Qazaq jeri dep atalady
Robot: Iá, sen-der-diń ǵa-lam-da-ryń-nan kel-gen a-dam-dar, o-sy jer-de zert-teý ju-mys-ta-ryn júr-gizedi.Men de osy jer-de ju-mys is-teı-min. Ma-ǵan ta-maq-tyń, sý-dyń, aýa-nyń esh qajeti joq. Son-dyq-tan men osy jer-de úne-mi júremin. Al,ba-la-lar me-niń áli ju-mysym kóp, saý bo-lyń-dar. Robot ketedi.
Balalar, bizdiń de qaıtatyn ýaqytymyz bolǵan sıaqty.Osynda kórgenimizdi jerdegi dostarymyzǵa,apaılarymyzǵa aıtyp bereıik.Qane,ushýǵa
daıyndalaıyq. 3,2,1.Ushtyq.
Refleksıa: - Balalar, biz búgin ne týraly áńgimelestik?
Kimder týraly bildik?
Senderge ne unady?
Balalardyń jaýaptaryn tyńdap,qorytyndylaý.
You Might Also Like
