InfoHub Logo

Soltústik Qazaqstan oblysy,
Qyzyljar aýdany, Shahovskoe selosy
Qazaq tili men ádebıeti muǵalimi:
Rıapova Tolqyn Alpysbaıqyzy
Synyp: 6-synyp

Sabaqtyń taqyryby:Syn esimniń maǵynalyq túrleri
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardyń gramatıkalyq bilimderin tereńdetý, jańa mátindi meńgerý, jańa sózderdi durys qoldana bilý;
Tárbıelik: qazaq tiliniń mártebesin kóterý, oqýshylardy patrıottyq rýhynda tárbıeleý, otansúıgishtik sezimderin damytý, sóıleý mádenıetin arttyrý, ózin-ózi baǵalaı bilýge, basqalardyń kózqarasyn tyńdap, syılaı bilýge tárbıeleý;
Damytýshylyq: shyǵarmashylyq qabiletterin, oılaryn damytý, izdenimpazdyq qasıetterin qalyptastyrý;

Sabaqtyń tıpi: jańa sabaqty meńgertý;
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Qoldanylatyn ádister:Baıandaý;
Mánerlep oqý;
Kesteni toltyrý;
Jańa sabaqty túsindirý;
Zertteý jumysyn qorǵaý;
Venn dıagramsyn syzý;
Sýretpen jumys;
Qoıylym kórsetý;
Suraq-jaýap.

Sabaqtyń jabdyǵy: slaıdtar, úlestirme qaǵazdar, mýzyka, semantıkalyq karta
baǵalaý paraǵy, sýretter, kórinis
Pánaralyq baılanys: qazaq tili, ınformatıka, sýret, ádebıet, án-kúı, tarıh
Sabaqtyń jospary:
Uıymdastyrý kezeńi:
Balalardy túgendep, búgingi kún erekshe kún ekenin habarlaý, psıhologıalyq jaǵynan balalardy daıyndap alý, olardyń bilimderi joǵary ekendikterin aıtyp kóńilderin kóterý, sabaqtyń aıdaryna kóńil aýdartý. Sabaqtyń aıdary:

Eń birinshi baqytym – halqym meniń,
- Soǵan berem oıymnyń altyn kenin.
- Ol bar bolsa, men barmyn, qor bolmaımyn.
- Qymbatyraq altynnan narqym meniń.
- Al ekinshi baqytym – tilim meniń,
- Jas júrekti tilimmen tilimdedim.
- Keı-keıde dúnıeden túńilsem de,
- Qasıetti tilimnen túńilmedim.
- Baqytym bar úshinshi – Otan degen,
- Kim myqty? – dese bireý, - Otan der em.
- Oty sóngen jalǵanda jan barsyń ba?.
- Oılanbaı-aq kel - daǵy ot al menen.

“Úsh baqytym” (M.Maqataev)
Úsh baqytty saralaı kele, balalardy úı tapsyrmasyna kóńil aýdartamyn.
Úı tapsyrmasyn tekserý. (keste toltyrý) qazyl paraqshalar tarqatamyn, balalardyń júregine jol tabý
Ár balanyń qolyna keste tarqatý arqyly, balalardyń kishkentaı júrekteri qandaı sezimde ekenin, qobaljymaı úı tapsyrmasyn oıdaǵydaı oryndap shyǵýlaryna kómektesemin. Balalardyń júrekteri názik ekenin seze otyryp, olardy áńgimege tartýdy jón kóremin. Mysaly: - Búgin kóńil-kúıiń qalaı?
- Aýa-raıy qandaı?
- Búgin qandaı kóńil kúımen oıandyń? t.b.
Osyndaı suraqtar arqyly úıge berilgen syn esimniń erejesin shyǵartamyn, Al ornynda otyrǵandar paraqshalardaǵy jazylǵan zat esim taqyrybyna tolyq taldaý júrgizedi. Osy arqyly ótilgen taqyrypty da, úı jumysyn da pysyqtap alamyn.
Jańa sabaqty túsindirý. (sýret arqyly)
Taqtadaǵy slaıdtan «Báıterek», «Muz aıdyny» sýretterin kórsetý. Osy sýretter arqyly jańa taqyryptyń maǵynasyn ashý. Syn esimniń maǵynalyq túrlerine mysal keltirý, erejesin shyǵarý. Mysaly; muzdy, taýly, ádemi, shyrshaly, jasyl, kók, taıǵaq,
Taqtadan búgingi sabaqqa arnalyp jasalǵan slaıdtty kórsetemin. Ózderiniń aıtqan sózderin taqtaǵa jazdyryp, búgingi sabaqtyń erejesin shyǵaramyz. Keıin slaıdtaǵy sózderge kóńil bólip, syn esimniń maǵynalyq túrlerin atap ótemiz.

IY. Kitappen jumys.
Dápterlerin ashyp, búgingi kúnniń jadyn, taqyrypty jazyp, jattyǵý oryndatamyn.
128-jattyǵý
Maqaldardyń quramyndaǵy sapalyq jáne qatystyq syn esimderdi ajyratyńdar
129-jattyǵý
Syn esimderdi taýyp, sapalyq jáne qatystyq syn esimderdi toptap jazamyz, olardyń negizgi, týyndy ekendigin anyqtaımyz

Y. Jumbaq sheshý (halyqtyq pedagogıkany qoldaný)
Zyndanda otyrǵan qyzyl bıkeshtiń shashy kóshede. Bul ne? (sábiz)
Ózi qysqa,
Ózi nusqa,
Sóz qaımaǵyn esińde usta. (maqal)

Sol aıaq pen oń aıaq,
Kezek ony tebedi.
Ol tynymsyz domalap,
Zyr júgire beredi. (dop)
Bir kózim “kidir: deıdi,
Bir kózim “júgir” deıdi.
Bir kózim “abaıla” deıdi
“Qarap al mańaıǵa” deıdi. (baǵdarsham)

YI. Terme dıktant. (Slaıd arqyly)
Qańtar...ly, sh...damdy, kóterm...li
aıl...ker, t...ıindi, to...ǵaq, as...l, kókp...ńbek, kú...girt, qy...qyl;

YII. Psıhologıalyq jaǵdaıat (sergitý sáti)
Árbir adam? Kimim?
Týysym, dosym, juraǵat
Árbir sabaq? Ne isteý?
Úırený, uǵý, ulaǵat
Árbir isim? Ne?
Tirlik, tirek, adamdyq
Árbir sózim? Qandaı?
Shyndyq, birlik, adamdyq

YIII. Semantıkalyq kartamen jumys,sary tústi paıdalaný; sary tústi paıdalana otyryp, olarǵa árbir tústiń ózindik ereksheligi bar ekenin aıtamyn. Mysaly: sary tús adamǵa jylýlyq syılaıdy, sebebi kúnniń túsi sary.Kúnnen biz jylý alamyz, al sender myna semantıkalyq karta arqyly bilim nárin alyńdar.

IX. Qorytyndylaý.Zertteý barysyn jasyl tústi aldym.
Jasyl tús arqyly bilimderin tekserý.

Shaǵyn test
1. Syn esimniń maǵynalyq túri qansha?
a) ekeý
á) altaý
b) beseý
v) tórteý
2. Sapalyq syn esimderdi tabyńdar:
a) appaq, sap-sary, jaqsy;
á) aqyldy, oıly, taýly;
b) uzyn boıly, keń ıyqty, arqar múıizdi
v) kúzgi, elsiz, borandy
3. Negizgi syn esimdi tabyńdar?
a) kómirdeı
á) jaılaýdaı
b) sary
v) sútti
4. Týyndy syn esimdi tabyńdar?
a) jaqsy
á) alys
b) asyrandy
v) jasyl
5. Etistikten syn esim týdyratyn jurnaq:
a) –ly
á) –shań
b) –aǵan
v) –y
6. Esim sózden syn esim týdyratyn jurnaq:
a) –ýli;
á) –shaq
b) ǵyr
v) –sheń
7. «Toǵaıly» sózi qandaı syn esim?
a) negizgi;
á) sóz birigýinen jasalǵan
b) týyndy
v) kúrdeli
8. Gúl sózin anyqtap turatyn syn esim:
a) kómirdeı
á) ádemi
b) tolyq
v) dóńgelek
9. Qatystyq syn esim:
a) jasyl
á) shyraıly
b) jeńil
v) jaman
10. Qatystyq syn esim qatysyp turǵan maqaldy belgileńder:
a) Jaqsy – isimen jaqsy;
á) Sýly jer – nýly jer;
b) Arýlar –asyl jandar;
v) Ásem taýlar, baqsha-baýlar kórikti.

H Til mádenıetin damytý kezeńi
Hİ. Baǵalaý (paraqshalar tarqatylady)
Neni bilemin?
Ne úırendim?
Neni úırengim keledi?

Hİİ. Úıge tapsyrma
131-jattyǵý
“Bilim joly – nurly jol” taqyrybynda syn esimderdi qatystyra otyryp, shaǵyn mátin quraý

Baǵalaý (paraqshalar tarqatylady)№1
Aty-jóni:
Neni bilemin?
Ne úırendim?
Neni úırengim keledi?

Semantıkalyq karta Aty –jóni:
Zat esimder
Jalqy esim: - Aǵash, Talǵar, kól, Narıman, qus, Jetisý, ósimdik,
Jalpy esim.................................
Syn esimder
Sapalyq – jasyl, shyraıly, ásem, kúzgi, sary, sútti, appaq
Qatystyq:.............................

Úı jumysyn tekserý kestesi
Perfokartamen jumys
Aty –jóni:

Jalpy zat esim
Jalqy zat esim
Derekti zat esim
Dereksiz zat esim
Erejesi:

1---1---1---1
2---2---2---2
3---3---3---3
4---4---4---4
5---5---5---5

Úı jumysyn tekserý kestesi
Perfokartamen jumys
Aty –jóni:

Zat esim sózge keshendi taldaý
Mysaly: Alataýǵa, oıynshyqtyń
Sóz taby
Quramyna qaraı
Tulǵasyna qaraı
Maǵynasyna qaraı
suraǵy
qosymsha
Sóılem múshesine