InfoHub Logo

Tehnologıa 8 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Quraq quraý ádisi
Bilimdilik maqsaty:
Oqýshylarǵa quraq quraý ádis týraly túsindirip, quraqtyń túrlerin daıyndaý joldaryn úıretý.
Damytýshylyq maqsaty:
Oqýshylardyń izdenimpazdyq shyǵarmashylyq qabiletin damytyp,, sabaqqa qyzyǵýshylyǵyn jáne ózdiginen oılaý qabiletin arttyrý.

Tárbıelik maqsaty:
Oqýshylardy uqyptylyqqa, únemdilikke, iskerlikke, kórkemdik talǵamyn qalyptastyra otyryp, ata - babalarymyzdyń salt - dástúrin, qolónerin bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Bilim men iskerlikti ıgerý
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, baıandaý

Jańa sabaqty túsindirý. Quraq quraý ádisi.
Quraq quraý óneri HİÚ ǵasyrdyń sońy men HH ǵasyrdyń basyna qaraı keń damyǵan qolóner buıymdary.

Jalpy quraq quraý Qazaqstannyń barlyq oblystaryna tán qolóner. Tańǵajaıyp talantymen talaılardy tamsandyrǵan, qazaq qolóneriniń qarapaıym da, qaıtalanbas túri qıystyryp quraq quraý. Quraqtyń qymbat qundylyǵynyń bir aıǵaǵy, quraqtan jasalǵan buıymdar uzatylǵan qyz jasaýyna enip, úı ishine ulttyq reń berip, adamnyń rýhyn asqaqtatady. Ertede analarymyz «Til kózden aman bolsyn» degen yrymmen qyryq quraq kórpe qurap balany quraq kórpege oraǵan.

Qazaq halqynyń qolóneri óziniń qaıtalanbas kórkemdigimen, dástúrli ádisimen daralanyp turady. Kóneden qalǵan buıymdar órneginiń ereksheligimen adamdy baýrap alyp, tarıh qoınaýyna jeteleıdi. Sheberlerdiń qoldarynan shyqqan buıymdar kúndelikti tirshilikpen qatar sol zamannyń qolóner mádenıetiniń baǵa jetpes úlgisi. Sheberlerdiń, ustalardyń, zergerlerdiń, kilemshi men tiginshilerdiń sýretshilik qasıetimen birge jetildirý daryny da qatar damyǵan. Solardyń arqasynda túrli úı múlikteri, jıhazdar jańa túrge enip, jetildirip, asyl dúnıelerge aınalyp otyrǵan. «Sheberdi shilterinen tanısyń», «Sheberdiń qoly ortaq», degen el ishindegi sózder beker aıtylmasa kerek. Qas sheberlikke jetý úshin daryn, bilim, iskerlik pen shydamdylyq kerek.

Qolóneriniń alatyn oryny erekshe, ol árbir ulttyń ózine tán menshikti óneri bolyp sanalady. Halyqtyń mádenı dárejesi ósken saıyn qolóneri de damyp otyrǵan. Qazaqtyń órnekti áshekeıimen isteletin qolóneriniń túrleri óte kóp. Shyǵarmashylyq izdenis ústindegi halyq sheberleri turmysqa qajetti qolóneriniń alýan túrin ómirge alyp kelýde. Sonyń biri quraq quraý. Bul asa sheberlikti, shydamdylyqty qajet etetin qolóner.

Quraq degenimiz ne? Bizdiń qazaq tilinde quraq sóziniń eki maǵynasy bar. Birinshisi, kóldiń jaǵasynda ósetin ósimdikti quraq desek, ekinshiden, mata qıyndysynan jasalatyn buıymdy quraq deıdi. Iaǵnı, quraq degenimiz shyǵynsyz ónim jasaýdyń bir túri. Negizinen quraqtyń 200 - den asa túri bar. Sonyńishindegitórtburysh, segizsaı, múıizquraq, qıyqshaquraq, úshburysh, aqqý, shahmat, torkóz, gúlquraǵy, maıdaquraǵy, juldyzshaquraǵy el ishindekeńinentaraǵan. Quraqquraýtehnıkasyekibaǵyttadamypkeledi