InfoHub Logo

Osy bes jyl buryn qazaqstandyqtar úshin uǵymnyń ózi jańa bolǵan, al búginde bul sózder jeke-jeke jıi kezdesedi. Bul ózin-ózi jańartý, sodan keıin onyń sanasyna ený jáne ony jaqsy jaqqa ózgertý-sanany jańǵyrtý. Tuńǵysh Prezıdenttiń maqalasynyń ózi-bul batystyq modelderdiń tájirıbeleri arasyndaǵy barlyq qarama-qaıshylyqtary bar jáne memleketterdiń erekshelikterin, tarıhyn jáne olardyń etnıkalyq jáne konfesıalyq ártúrliligin eskere otyryp, qazirgi zamanǵy prosesterdi tereń taldaý. Bul taldaý azamattarǵa qarapaıym túrde-on eki betten turatyn qujat túrinde usynylady.

Sondyqtan, aldymen anyqtamanyń ózin jáne onyń maǵynasyn túsinýge tyrysamyz. Jalpy tanymal Vıkıpedıa sózdigine nemese irgeli elektrondy kitaphanaǵa sáıkes, "modernızasıa-bul obektini jańartý, ony jańa talaptar men normalarǵa sáıkestendirý". Onyń taǵy bir máni – damýdy jedeldetý maqsatynda áleýmettik júıeni ózgertý prosesi.

Biraq frazamen kúrdelirek, eshqandaı sózdikte anyqtama joq. Biraq strategıalyq maqala avtorynyń sózderi jaqsy nusqaýlyq bola alady. Qoǵamdyq sanany jańǵyrtý-bul ulttyq kodty saqtaý, arhaıkalyq jáne jahandyq álemge saı kelmeıtin ádetter men ádetterden arylý, jańarýǵa degen ishki umtylys. Al qoǵamdyq sana-qoǵamdyq bolmystyń kórinisi jáne ol onyń jańǵyrýyna belsendi yqpal ete alady.

Bul úderisti tabysty iske asyrý úshin naqty alty baǵyt belgilengen: básekege qabilettilik, pragmatızm, sananyń ashyqtyǵy, ulttyq biregeılikti saqtaý, bilimge tabyný jáne Qazaqstannyń evolúsıalyq damýy. Árıne, birinshisi-álemdik eńbek naryǵyndaǵy jaǵdaıdy qamtamasyz etýge óz ýaqyty men resýrstarynyń ınvestısıalary. Al bir qaraǵanda, bul qajetsiz bolyp kórinetin úshtildilik baǵdarlamalary men mádenı jáne konfesıalyq kelisim baǵdarlamalary-bul barlyq qazaqstandyqtardy 21 ǵasyrdaǵy ómirge daıyndaý ǵana. Ekinshi baǵyt – pragmatızm-bul salaýatty ómir saltyna, kásibı tabysqa jáne árıne bilimge basa nazar aýdara otyryp, barlyq nársede utymdylyq. Uly Abaı aıtqandaı:"basqa jolmen kóterilýge bolady dep oılaıtyn adam – aqymaq". Ulttyq biregeılikti saqtaýǵa qatysty bir nárse aıtýǵa bolady - mádenıeti, tili, salt-dástúri joq adam joǵalady. Bul kelesi baǵytqa qatysty-bilimge tabyný. Kez-kelgen memlekettiń kez-kelgen adamy tabysqa jetýdiń negizgi faktory bolyp tabylatyn osy tabynýǵa ǵana senýi kerek. Qazaqstannyń evolúsıalyq, revolúsıalyq emes damýy týraly Nazarbaev "Táýelsizdik dáýiri" kitabynda: "Alǵa ilgerilemeli qozǵalystyń qýaty jasandy jáne qaýipti jarylǵysh revolúsıalyq tolqynnyń esebinen ósip otyrǵan joq, ol maqsatqa jetý jolynda qol jetkizgen jeńisterimizdiń qýatymen qorektenedi", - dep jaqsy aıtqan bolatyn. Osy kitapta sananyń ashyqtyǵy týraly da aıtylady, onyń qupıasyn "Sıngapýr ǵajaıybyn" jasaýshy Lı Kýan Iý Qazaqstan basshysymen bólisti. "Bizdiń jumys suhbatymyz bes-alty saǵatqa sozyldy jáne Sıngapýr saıasatynyń Patrıarhy maǵan bergen alǵashqy bilimim bizdiń memlekettik qurylysqa úlken paıda ákeldi", - dedi Nazarbaev. Sananyń ashyqtyǵy-bul ózgerýge daıyndyq, bireýdiń tájirıbesin úırený qabileti, úlken álemde ne bolyp jatqanyn túsiný.Alty baǵyttyń kez-kelgeni bizdiń halqymyzǵa tanys, bizdiń ata-babalarymyz osy qasıetterge ıe boldy, olardy qoldandy. Biz olardy este saqtap, óz ómirimizde iske asyra bastaýymyz kerek.

---