InfoHub Logo

Qyzylorda oblysy,
Qazaly aýdany, Bekarystan bı aýyly,
№ 24 orta mektebiniń bastaýysh synyp muǵalimi:
Ysqaq Shamsıa

Sabaqtyń taqyryby: Sándik qoldanbaly óner

Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: qazaq halqynyń sándik qoldanbaly óneri jaıly jalpy maǵlumattar berý, olardyń túrlerimen tanystyrý.
Damytýshylyǵy: oqýshylarǵa ulttyq buıymdardyń adam ómirindegi mańyzyn aıtý, olardyń qabiletterin ǵylymı negizde damytý.
Tárbıeligi: oqýshylardy ulttyq salt-dástúrge, otansúıgishtikke ulttyq óner erekshelikterin sezinýge tárbıeleý.
Túri: aralas
Ádisi: suraq - jaýap, túsindirý, áńgimeleý, beıneleý.
Kórnekiligi: kitaptar, qolóner buıymdary, sózjumbaq, dombyranyń qurylymy, onyń sýretin salý.
Qural - jabdyqtar: qaryndash, óshirgish, akvarel boıaýy, ushtaǵysh, sý quıatyn ydys, syzǵysh. t. b.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) oqýshylarmen sálemdesý
á) qural - jabdyǵyn tekserý
b) nazarlaryn sabaqqa aýdarý

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
- Balalar, úıge qandaı tapsyrma berildi?
- Avtoportret ózimizdiń sýretimizdi sýretke qarap beınelep kelý.
- Olaı bolsa qanekeı salǵan beınelerińdi kóreıik
Suraqtar:
Avtoportret degenimiz ne?

İİİ. Jańa sabaq.
Sándik qoldanbaly óner dep tek qana tájirıbelik jaǵynan emes, estetıkalyq máni jaǵynan da mańyzy kórkem jasalǵan óndiristik nemese qolóner arqyly ómirge kelgen kórkem týyndyny aıtady. Qazirgi kezdegideı burynǵy ótken zamanda da adamdar óz turmysyn ózderi ásemdeýge umtylǵan. Adam ómirinde sándik qoldanbaly óner shyǵarmalary úlken oryn alady. Qazaq jerinde HV ǵasyrda qolóner qolóner ulttyq dástúr turǵysynan damyǵan.
Sándik – qoldanbaly ónerge: alasha, toqyma buıymdar, aǵashtan jasalǵan buıymdar, temirden túıilgen buıymdar, barlyq adam qolynan shyqqan qolóner buıymdaryn jatqyzamyz.
Ár istiń óz sheberi bolady: kesteshi tiginshi, teri ıleýshi, boıaýshy, mýzyka aspaptaryn jasaýshy. t. b. Biz osylardyń ishinde mýzyka aspaptaryn jasaýshyǵa toqtalatyn bolsa. Búgingi sabaǵymyzǵa mýzyka aspaptarynyń ishinen dombyrany alaıyq.

IV. Tájirıbelik kezeń.
Dombyra – qaǵyp shertip oınaıtyn mýzykalyq aspap. Qazaqtyń án - kúı oryndaýshylyq dástúrine baılanysty dombyra aspabynyń birneshe túri bar. Dombyranyń eki ishekti jáne úsh ishekti túrleri kezdesedi.

Dombyranyń qurylymy:
1. Basy
2. Qulaǵy
3. Perneleri
4. Moıny
5. İshegi
6. Oıyǵy
7. Shanaǵy
8. Tıegi
9. Túımesi
Dombyrany beıneleý kezeńderi (kúı oınalyp turady).
1 - kezeń. Dombyranyń ornalasý ornyn anyqtaıdy.
Dombyranyń bas bóligi, moıyn bóligi jáne shanaq bóligi ornalasatyn jerin kóz ólshemimen belgileý.
2 - kezeń. Dombyra pishinine keltire otyryp, ekinshi sýrettegideı jartylaı bóligin syzyp salamyz.
3 - kezeń. Dombyranyń ekinshi bóligin syzamyz úshinshi sýrettegideı etip, onan keıin qulaǵyn, pernelerin, ishegin oıyǵyn, tıegin, túımesin belgilep alamyz da, artyq syzyqtardy óshirip boıaýǵa daıyndaımyz.
4 - kezeń. Dombyranyń túsine keltirip boıaý.
V. Bekitý
Tıip ketse án salǵan,
Daýsyna el tamsanǵan. (Dombyra)

VI. Qorytyndylaý.
- Sonymen balalar, biz búgin ne jaıynda óttik?
- Qolóner buıymdaryn jasaýshylar neshe topqa bólinedi?
- 4
- Qandaı?
- Zergerler, ustalar, ismerler, aǵash sheberleri.

VII. Baǵalaý
VIII. Úıge tapsyrma:
1. Synyptaǵy tapsyrmasyn aıaqtaý.
2. Er toqymnyń sýretin beınelep kelý.