Meıirimdilik shýaǵy
Pavlodar oblysy, Baıanaýyl aýdany
Maıqaıyń kenti, №2 jalpy orta bilim mektebi
Mektepaldy daıarlyq synybynyń tárbıeshisi
Galımjanova Roza Davletovna
Ózin - ózi taný sabaǵy.
Daıarlyq toby.
Taqyryby: «Meıirimdilik shýaǵy».
Maqsaty: «meıirimdilik» uǵymy týraly túsinikterin keńeıtý
Mindetter: - ózara syılastyq, dostyq, súıispenshilik týraly túsinik berý;
- ózin jáne aınalasyn súıýge, jaqsy kórýge degen nıetterin oıatý;
- qorshaǵan ortaǵa jaqsylyq jasaı bilýge tárbıeleý;
Kórneki quraldar: balapan, aıý, eki qonjyq, qoıan, qyz bala, shar, aǵash - beınelengen sýretter, «Altyn júrekter» qalanyń kartasy, úntaspa, aq paraq, túrli - tústi qaryndashtar, ár balaǵa qaǵazdan qıylǵan júrekter, ádemi beınelengen konvert.
Sózdik jumysy: meıirimdilik, dostyq, syılastyq, «Jaqsylyq jasaýda - baqyt»
Sabaqtyń barysy:
I. Shattyq sheńberi.
Balalardy sheńberge jınap:
- qane, balalar, bárimiz bir - birimizdiń qolymyzdan ustap, sheńber quryp tura qalaıyq!
- balalar, sheńber nege uqsaıdy?
- durys aıtasyńdar, sheńber dopqa, kúnge, aıǵa, júzikke t. b. dóńgelek zattarǵa uqsaıdy eken. Kún bizge jylý beredi, bizde sheńberde dóńgelene turyp bir - birimizdiń bet - júzimizdi ańyq kórip, jyly tilekterimizdi, sózderimizdi aıtamyz. Bárimiz qosylyp óleń joldaryn qaıtalaıyq:
Bizdiń topta balalar
Tatý - tátti oınaıdy.
Dos kóńili árqashan
Tek jaqsylyq oılaıdy.
- Balalar, búgin biz «Altyn júrekter» qalasyna meıirimdilik jolymen baramyz. Osy qalaǵa meniń suraǵyma jaýap bergender ǵana kire alady. Al meniń suraǵym osyndaı:
- qandaı júrekti biz «altyn» dep aıtamyz?
Balalardyń jaýaptaryn tyńdaý (taza, ashyq, meıirimdi, qamqor, súıýshi)
- Al, endi kózderińdi jumyp otyryńdar, men ádemi áýen qoıamyn, al sender ony tyńdap qandaı jaqsy amal jasaǵandaryńdy esterińe túsirińder.
Balalar áýendi tyńdap, óz oılaryn aıtyp beredi.
- Senderdiń aralarynda qaı balany «altyn júrekti» bala dep aıtýǵa bolady? Nelikten olaı oılaısyńdar?
- minekı, biz «Altyn júrekter» qalasyna kirdik, óıtkeni senderde barlyqtarynda ashyq, meıirimdi, jyly, aıaly júrekterin bar.
- Senderdiń jaýaptaryn tyńdap, senderde shynynda altyn júrekterin bar ekenin kózim jetti.
- qarańdar, konvert ilýli tur, kimnen ekenin oqyp jibereıin. Bul hat Mahabbat perızatynan eken.
(konverttiń ishinde saqına jáne hat oıyn shartymen)
- Mahabbat perızaty bizge oıyn oınap jiberýge usynady, konverttiń ishinde Meıirimdilik saqınasy bar, kimniń qolyna saqına túsedi sol Mahabbat perızatyndaı meıirimdi, iltıpatty bolyp qalady eken.
Sheńber jasap turaıyq, ortaǵa sanamaq arqyly bir balany shyǵaramyz, ol Mahabbat perızaty bolady. Sender kózderińdi jumyp, qoldaryńdy alǵa sozyp turasyńdar. Mahabbat perızaty sheńbermen júrip senderge bildirtpeı bireýleriniń qolyna saqınany salady. Sodan soń perızat ortaǵa turyp osylaı aıtady: «kim bárinen meıirimdi tezirek ortaǵa shyq». Kimniń qolynda saqına bolady sol ortaǵa shyǵyp Mahabbat perızatyna jyly sóz aıtady da ózi Mahabbat perızatqa
aınalady.
2. Kóńildi áýenmen oıyn ótkizý.
Minekı, bizdiń topta perızattar kóp eken, maǵan senderdiń jyly, meıirimdi sózderin óte unady, sol úshin men senderge ertegi syılaǵym keledi, orlaryna otyryp muqıat tyńdańdar.
3. Flanelegraf kómegimen ertegi aıtyp berý:
Bir kishkentaı balapan bolypty. Ol, kúniń kózi shýaǵyn syılap, onyń júregin jaryqtandyrsyn dep jáne aınalada barlyǵy osy balapanda «júregi jaryq» aıtsyn dep óte qalapty. Biraq kúniń kózine qalaı jetetinin bilmepti. Bir kúni balapan jolǵa shyǵypty, múmkin kúnge jol kórsetetin bireý kezdesedi.
Kele jatyr kishkentaı balapan, kele jatyr, aıýdy kezdestirdi. «Ol úlken, múmkin ol kúnge qalaı jetetin biledi»- dep balapan oılady. Aıý oǵan ýaıymdy kózimen qarady da: meniń qonjyqtarymdy taýyp alýǵa kómektesshi,- dedi. «meniń ýaqytym bolmasa da, men saǵan kómek kórsetýge qýanyshtymyn»,dep balapan izdestirýge asyqty. Kóp uzamaı ol qonjyqtardy shýaqty orman alańqaıynan taýyp aldy. Qýanǵan qonjyqtar analaryn qushaǵyna júgirdi, al kishkentaı balapan júreginde názki qytyqty sezdi. Óte qýanyshty jáne mańyzdana ári qaraı jolyn jalǵastyrdy.
Azdaǵan jol júrip ol, tabanyna tiken kirgizip alǵan, kójekti kezdestirdi. «Sen bilmeısiń be, kúnniń kózine qalaı jetýge bolady?»- dep odan surady.»Joq, keshir bilmeımin - dedi kójek,- al sen meniń tabanyma kirgen tikendi alasyń ba?». «Men asyǵyp turmyn óıtkeni kún kórinbeı ketedi, biraq men qanaǵatpen saǵan kómektesemin». Balapan kójektiń tabanynan tikendi alyp shyqqanda qaıtadan júreginde názik qytyqty sezdi, sodan soń jolyn ári qaraı jalǵastyrdy.
Kele jatyp, aǵashtyń tóbesindegi ilinip qalǵan sharǵa qarap turǵan, kishkentaı qyzdy kezdestirdi. «Aınalaıyn balapan, aǵash basyna ushyp, maǵan sharymdy alyp bershi, ótinemin»- dep, qyz surady. «Jaraıdy, jaraıdy»- dedi balapan. Aǵashtan sharmen túskende, qyzdyń kózderi qýanyshpen jaınap turdy. Balapan taǵy da júreginde názik qytyqty sezdi. Oǵan qaramastan, balapan kóńilsiz kúnniń batýyna qarady. «Nege sen kóńilsizsiń?»- balapanǵa qarap qyz surady. «Maǵan, júregime jaryq beretin, kúnniń kózine jol kórsetetin eshkimdi kezdestirgen joqpyn» - dep, balapan jaýap berdi.
Aqyldy qyz balapannyń qasyna baryp, ony qushaqtap «renjime, aınalaıyn balapan, senin júregin óte jaryq, óıtkeni sen bárine kómek kórsettiń». «Sen ony qaıdan bilesiń»- dep balapan surady.
«Men ózin-ózi taný sabaǵyna baramyn. Onda biz ózin jáne aınaladaǵy adamdardy túsiný, kómek kórsetýdi úırenemiz». Balapan qyzǵa rızalyq bildirip, úıge qaıtty. Ol endi biledi, onyń júregi jaryq. Júregi balapandy jáne aınaladaǵynyń báriniń júregin jylytqanyn sezdi.
Suraq-jaýap:- nege balapan jolǵa attandy? Balapan kimdi kezdestirdi? Nege ol ár jaqsy is, istegen saıyn júreginde názik qytyqty sezdi? Qandaı jaqsy ister jasady? Nege qyz balapannyń «jaryq júregin» kórdi? Sender de osyndaı balapan bolǵylaryń kele me?
4. Sergitý sáti. Kóńildi áýenmen yrǵaqty qımyl jasaý.
5. Shyǵarmashylyq sáti.
- «Jaryq júrekti» qalaı túsinesińder, solaı túrli-tústi qaryndashtarmen salyp berińder.
Balalar aq paraqqa sýretterin salyp taqtaǵa iledi.
- Qarańdarshy, qandaı ádemi, jyly júrekter, sýrette. Al, osyndaı júrek adamda bolý úshin ol qandaı bolý kerek?
6. Tynyshtyq sáti.
Baıaý mýzyka oınalady. Balalarǵa kózderin jumyp, jaryq júrekti elestetip otyrýdy usyný.
7. Qorytyndylaý. Búgin biz «jaryq júrek» degen sózdiń maǵynasyn ashtyq, meıirimdilik, qamqorlyq, dostyq ne ekenin túsindik, bir-birimizge jaqsylyq jasaı bilýdi úırendik.
8. Júrekten júrekke. Sheńberge turǵyzyp balalardy madaqtap, «altyn júrekter» syılaý.
Maıqaıyń kenti, №2 jalpy orta bilim mektebi
Mektepaldy daıarlyq synybynyń tárbıeshisi
Galımjanova Roza Davletovna
Ózin - ózi taný sabaǵy.
Daıarlyq toby.
Taqyryby: «Meıirimdilik shýaǵy».
Maqsaty: «meıirimdilik» uǵymy týraly túsinikterin keńeıtý
Mindetter: - ózara syılastyq, dostyq, súıispenshilik týraly túsinik berý;
- ózin jáne aınalasyn súıýge, jaqsy kórýge degen nıetterin oıatý;
- qorshaǵan ortaǵa jaqsylyq jasaı bilýge tárbıeleý;
Kórneki quraldar: balapan, aıý, eki qonjyq, qoıan, qyz bala, shar, aǵash - beınelengen sýretter, «Altyn júrekter» qalanyń kartasy, úntaspa, aq paraq, túrli - tústi qaryndashtar, ár balaǵa qaǵazdan qıylǵan júrekter, ádemi beınelengen konvert.
Sózdik jumysy: meıirimdilik, dostyq, syılastyq, «Jaqsylyq jasaýda - baqyt»
Sabaqtyń barysy:
I. Shattyq sheńberi.
Balalardy sheńberge jınap:
- qane, balalar, bárimiz bir - birimizdiń qolymyzdan ustap, sheńber quryp tura qalaıyq!
- balalar, sheńber nege uqsaıdy?
- durys aıtasyńdar, sheńber dopqa, kúnge, aıǵa, júzikke t. b. dóńgelek zattarǵa uqsaıdy eken. Kún bizge jylý beredi, bizde sheńberde dóńgelene turyp bir - birimizdiń bet - júzimizdi ańyq kórip, jyly tilekterimizdi, sózderimizdi aıtamyz. Bárimiz qosylyp óleń joldaryn qaıtalaıyq:
Bizdiń topta balalar
Tatý - tátti oınaıdy.
Dos kóńili árqashan
Tek jaqsylyq oılaıdy.
- Balalar, búgin biz «Altyn júrekter» qalasyna meıirimdilik jolymen baramyz. Osy qalaǵa meniń suraǵyma jaýap bergender ǵana kire alady. Al meniń suraǵym osyndaı:
- qandaı júrekti biz «altyn» dep aıtamyz?
Balalardyń jaýaptaryn tyńdaý (taza, ashyq, meıirimdi, qamqor, súıýshi)
- Al, endi kózderińdi jumyp otyryńdar, men ádemi áýen qoıamyn, al sender ony tyńdap qandaı jaqsy amal jasaǵandaryńdy esterińe túsirińder.
Balalar áýendi tyńdap, óz oılaryn aıtyp beredi.
- Senderdiń aralarynda qaı balany «altyn júrekti» bala dep aıtýǵa bolady? Nelikten olaı oılaısyńdar?
- minekı, biz «Altyn júrekter» qalasyna kirdik, óıtkeni senderde barlyqtarynda ashyq, meıirimdi, jyly, aıaly júrekterin bar.
- Senderdiń jaýaptaryn tyńdap, senderde shynynda altyn júrekterin bar ekenin kózim jetti.
- qarańdar, konvert ilýli tur, kimnen ekenin oqyp jibereıin. Bul hat Mahabbat perızatynan eken.
(konverttiń ishinde saqına jáne hat oıyn shartymen)
- Mahabbat perızaty bizge oıyn oınap jiberýge usynady, konverttiń ishinde Meıirimdilik saqınasy bar, kimniń qolyna saqına túsedi sol Mahabbat perızatyndaı meıirimdi, iltıpatty bolyp qalady eken.
Sheńber jasap turaıyq, ortaǵa sanamaq arqyly bir balany shyǵaramyz, ol Mahabbat perızaty bolady. Sender kózderińdi jumyp, qoldaryńdy alǵa sozyp turasyńdar. Mahabbat perızaty sheńbermen júrip senderge bildirtpeı bireýleriniń qolyna saqınany salady. Sodan soń perızat ortaǵa turyp osylaı aıtady: «kim bárinen meıirimdi tezirek ortaǵa shyq». Kimniń qolynda saqına bolady sol ortaǵa shyǵyp Mahabbat perızatyna jyly sóz aıtady da ózi Mahabbat perızatqa
aınalady.
2. Kóńildi áýenmen oıyn ótkizý.
Minekı, bizdiń topta perızattar kóp eken, maǵan senderdiń jyly, meıirimdi sózderin óte unady, sol úshin men senderge ertegi syılaǵym keledi, orlaryna otyryp muqıat tyńdańdar.
3. Flanelegraf kómegimen ertegi aıtyp berý:
Bir kishkentaı balapan bolypty. Ol, kúniń kózi shýaǵyn syılap, onyń júregin jaryqtandyrsyn dep jáne aınalada barlyǵy osy balapanda «júregi jaryq» aıtsyn dep óte qalapty. Biraq kúniń kózine qalaı jetetinin bilmepti. Bir kúni balapan jolǵa shyǵypty, múmkin kúnge jol kórsetetin bireý kezdesedi.
Kele jatyr kishkentaı balapan, kele jatyr, aıýdy kezdestirdi. «Ol úlken, múmkin ol kúnge qalaı jetetin biledi»- dep balapan oılady. Aıý oǵan ýaıymdy kózimen qarady da: meniń qonjyqtarymdy taýyp alýǵa kómektesshi,- dedi. «meniń ýaqytym bolmasa da, men saǵan kómek kórsetýge qýanyshtymyn»,dep balapan izdestirýge asyqty. Kóp uzamaı ol qonjyqtardy shýaqty orman alańqaıynan taýyp aldy. Qýanǵan qonjyqtar analaryn qushaǵyna júgirdi, al kishkentaı balapan júreginde názki qytyqty sezdi. Óte qýanyshty jáne mańyzdana ári qaraı jolyn jalǵastyrdy.
Azdaǵan jol júrip ol, tabanyna tiken kirgizip alǵan, kójekti kezdestirdi. «Sen bilmeısiń be, kúnniń kózine qalaı jetýge bolady?»- dep odan surady.»Joq, keshir bilmeımin - dedi kójek,- al sen meniń tabanyma kirgen tikendi alasyń ba?». «Men asyǵyp turmyn óıtkeni kún kórinbeı ketedi, biraq men qanaǵatpen saǵan kómektesemin». Balapan kójektiń tabanynan tikendi alyp shyqqanda qaıtadan júreginde názik qytyqty sezdi, sodan soń jolyn ári qaraı jalǵastyrdy.
Kele jatyp, aǵashtyń tóbesindegi ilinip qalǵan sharǵa qarap turǵan, kishkentaı qyzdy kezdestirdi. «Aınalaıyn balapan, aǵash basyna ushyp, maǵan sharymdy alyp bershi, ótinemin»- dep, qyz surady. «Jaraıdy, jaraıdy»- dedi balapan. Aǵashtan sharmen túskende, qyzdyń kózderi qýanyshpen jaınap turdy. Balapan taǵy da júreginde názik qytyqty sezdi. Oǵan qaramastan, balapan kóńilsiz kúnniń batýyna qarady. «Nege sen kóńilsizsiń?»- balapanǵa qarap qyz surady. «Maǵan, júregime jaryq beretin, kúnniń kózine jol kórsetetin eshkimdi kezdestirgen joqpyn» - dep, balapan jaýap berdi.
Aqyldy qyz balapannyń qasyna baryp, ony qushaqtap «renjime, aınalaıyn balapan, senin júregin óte jaryq, óıtkeni sen bárine kómek kórsettiń». «Sen ony qaıdan bilesiń»- dep balapan surady.
«Men ózin-ózi taný sabaǵyna baramyn. Onda biz ózin jáne aınaladaǵy adamdardy túsiný, kómek kórsetýdi úırenemiz». Balapan qyzǵa rızalyq bildirip, úıge qaıtty. Ol endi biledi, onyń júregi jaryq. Júregi balapandy jáne aınaladaǵynyń báriniń júregin jylytqanyn sezdi.
Suraq-jaýap:- nege balapan jolǵa attandy? Balapan kimdi kezdestirdi? Nege ol ár jaqsy is, istegen saıyn júreginde názik qytyqty sezdi? Qandaı jaqsy ister jasady? Nege qyz balapannyń «jaryq júregin» kórdi? Sender de osyndaı balapan bolǵylaryń kele me?
4. Sergitý sáti. Kóńildi áýenmen yrǵaqty qımyl jasaý.
5. Shyǵarmashylyq sáti.
- «Jaryq júrekti» qalaı túsinesińder, solaı túrli-tústi qaryndashtarmen salyp berińder.
Balalar aq paraqqa sýretterin salyp taqtaǵa iledi.
- Qarańdarshy, qandaı ádemi, jyly júrekter, sýrette. Al, osyndaı júrek adamda bolý úshin ol qandaı bolý kerek?
6. Tynyshtyq sáti.
Baıaý mýzyka oınalady. Balalarǵa kózderin jumyp, jaryq júrekti elestetip otyrýdy usyný.
7. Qorytyndylaý. Búgin biz «jaryq júrek» degen sózdiń maǵynasyn ashtyq, meıirimdilik, qamqorlyq, dostyq ne ekenin túsindik, bir-birimizge jaqsylyq jasaı bilýdi úırendik.
8. Júrekten júrekke. Sheńberge turǵyzyp balalardy madaqtap, «altyn júrekter» syılaý.
You Might Also Like
-
Baıanaýyl aýdany, Maıqaıyń kenti,
