Sazdan týǵan sazsyrnaı
Mýzyka páni muǵalimi: Sardarbekova Kýralaı
1 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: Sazdan týǵan saz syrnaı
Oqý maqsattary: Tosynnan qosyla otyryp, qarapaıym mýzykalyq shýly aspaptarda oınap án aıtý.
Dybystar, áýender jáne yrǵaqtarmen tanysý úshin óz daýysy men shýly aspaptardy paıdalaný.
Úırengen ánniń mazmunyn aıtý, taldaý.
Tildik maqsatqa: Dybystardy sıpattaý úshin syn esim suraqtaryn qoldaný jáne olardyń mánin túsinetindigin mýzyka arqyly túsinip kórsetý.
Qatty, aqyryn, aqyrynyraq, úrleý, urý, shertý arqyly.
- Bul dybys nege uqsaıdy?
- Osy dybys neni eske túsiredi?
- Osy dybysty qalaı ózgerte alamyz?
Pán aralyq baılanys: ádebıet, shet tili, sýret
Oqytý resýrstary: Aýdıo nemese beıne sandyq jazba quraldary, shýly aspaptar, úrmeli
kartochkalar, slaıd materıaldary.
Sabaqtyń barysy
Uıymdastyrý kezeńi
Synypqa kirip balalarmen amandasý
Kóńil – kúılerin surap otyrǵyzý. Nazaryn sabaqqa aýdarý
Qandaı ǵajaıyp syrly aspaptardy bilesińder?
Sybyzǵy - úni qandaı? Qandaı áripten bastalyp tur?
Shańqobyz - Qandaı áripten bastalyp tur?
Dombyra - Qandaı áripten bastalyp tur? qandaı án bilemiz?
Topqa bólip alý: S toby, Sh toby, D toby
Dombyrasyz sán qaıda? Bári birge oryndaý
Mımıkamen oryndaý 1 - shýmaq qaıyrmasymen
Jumbaq sheshý:
Sazymnan jasalǵan,
Órnektep qashalǵan.
Syrnaıdyń únindeı,
Bulbuldyń birindeı.
SFFFAFFZFFSFFYFFRFFNFFAFFFI
Sazsyrnaı aspabymen tanystyrý
Ańyz áńgime
Erte, erte, ertede baıaǵy bir zamanda Asan degen bala bolypty. Ol kúnde óziniń aýylynyń qoılaryn baǵady eken. Sóıtip júrip kún kóripti. Bir kúni qoıdy ózen jaǵasyna jaıady. Sol kúni kún ystyq bolady. Asan qatty shóldep, torsyǵyna quıyp alyp shyqqan sýyn ishedi. Bir kezde qolynan torsyǵy túsip ketedi de sýy jerge tógiledi. Ol jerdiń topyraǵy sazdy eken. Asan jerge otyra qalyp sý aralasqan sazdy qolmen ustap ýqalap uzaq ýaqyt otyrady. Qoly talǵan soń ony tastyń ústine qoıyp, keptiredi de qaltasyna salady. Sóıtip otyrǵanda qoıdy aýylǵa aparatyn ýaqyt bolady. Qoıdy aýylǵa aıdap keledi de tamaǵyn ishedi.. Keshkisin dostarymen ózen jaǵalaýynda otyrǵanda qaltasynan birdeme qolyna batqandaı bolady. Qarasa manaǵy sazbalshyq eken. Ony dosy Asqar kórip, qyzyǵyp ketedi.
- Asan mynaý ne? Ózi qazdyń jumyrtqasyna uqsaıdy eken dedi tańyrqap.
- Ózimde bilmeımin. Mana qoı baǵyp júrip sazdy ýqalap kórip edim osyndaı sopaqsha kólemdi bolyp shyqty. Asqar qane maǵan kómektesshi. men budan bir erekshe aspap shyǵarǵym kelip otyr.
- Asan aıtty:
- Olaı bolsa buny otqa qyzdyraıyq. Ákemnen kórgenderim bar. Ol keıbir aspaptardy otqa qyzdyryp jasaıdy. Sonda ol aspap myqty bolady deıdi.
- Sóıtip Asan men Asqar sazdy otqa qyzdyrady. Qyzdyryp bolǵan soń ár jerinen tesikter jasaıdy, ol ádemirek bolý úshin jıekterine oıý salady. Ekeýi túni boıy eńbektenip tań ata uıyqtap qalady. Tańerteń Asqar uıqydan turyp qarasa Asan balshyqtan jasalǵan ádemi aspapty úrlep tartyp otyr eken. Ár úrlegen saıyn ásem áýender shyǵady. Sóıtip ony barlyq aýyl adamdary kórip tańdanady. Óz jasaǵan týyndysyna Asan «sazdan týǵan sazsyrnaı» degen ataý beredi. Sebebi ol sazdan jasalǵandyqtan. Osylaısha sazsyrnaı dúnıege kelgen eken.
Sazsyrnaı - sopaqsha kelgen, úlkendigi qazdyń jumyrtqasyndaı, sapaly saz - balshyqtan jasalǵan aspap. Sazsyrnaıda oınaı otyryp, balalar ań - qustar men tabıǵat dybystaryn shyǵarǵan. Sheńber aýmaǵy 15 - 18 sm, jalpy uzyndyǵy 10 - 12 sm bolady. Ertede 3 - 4 oıyǵy bolsa, qazirgi tańda 5 - 6 oıyqtary salynady. Oıyqtary saýsaqpen basyp, eringe qıystaý taqap, úrlep oınaıdy. Sazsyrnaı úni jaǵymdy, qońyr ári jumsaq bolady. Sonymen birge, aspap dybys tembri, kúshi, áýezdiligi tolqynynyń durys jetýine baılanysty.
- Únin estigen oqýshy bar ma? Únin tyńdaǵylaryń kele me?
Qazaqtyń mýzykalyq aspaby - kaz. Mýzykalnyı ınstrýment – mysukl unctryment caz cyrnai
- Endeshe únin tyńdap kóreıik. Úntaspa qosylady.
Sergitý sáti
«Sal kúreń» kúıine qosylyp aspaptarmen yrǵaqty kórsetý
Toppen jumys
Ár topqa kartochka taratyp beriledi
Paraqshada ne beınelengen? aspaptyń sýreti.
Ashyq tústi boıaýmen boıaımyz.
Sender qandaı ádemi boıaǵansyńdar. Aspaptyń dybys boıaýy da názik ádemi eken.
Mine balalar sýret sabaǵy bizge kómekke keldi.
Olaı bolsa K. Qýatbaevtyń «Sýret sabaǵy» ánin úıreneıik.
«Ýrok rısovanıe» - «Droyn leccon»
Urmaly shýly aspaptar kómegimen oryndaý
Qorytyndylaý:
Sáıkestendirý test: S tobyna
Dombyra tilshikti
Sazsyrnaı ishekti
Shańqobyz úrmeli
Sybyzǵy
Qaısysy artyq? D tobyna
Dombyra
Balta
Sazsyrnaı
Sybyzǵy
Kompozıtorǵa rahmetimizdi bildiremiz.
Jaraısyńdar balalar!
- Búgin qandaı aspappen tanystyq?
- Sazsyrnaı
- Sazsyrnaı neden jasalady eken?
- Sazdan.
Sazsyrnaıdyń pishini nege uqsas?
Jumyrtqaǵa
- Jaraısyńdar!
Úıge tapsyrma berý. Ándi jattaý, aspaptardy este saqtaý.
1 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: Sazdan týǵan saz syrnaı
Oqý maqsattary: Tosynnan qosyla otyryp, qarapaıym mýzykalyq shýly aspaptarda oınap án aıtý.
Dybystar, áýender jáne yrǵaqtarmen tanysý úshin óz daýysy men shýly aspaptardy paıdalaný.
Úırengen ánniń mazmunyn aıtý, taldaý.
Tildik maqsatqa: Dybystardy sıpattaý úshin syn esim suraqtaryn qoldaný jáne olardyń mánin túsinetindigin mýzyka arqyly túsinip kórsetý.
Qatty, aqyryn, aqyrynyraq, úrleý, urý, shertý arqyly.
- Bul dybys nege uqsaıdy?
- Osy dybys neni eske túsiredi?
- Osy dybysty qalaı ózgerte alamyz?
Pán aralyq baılanys: ádebıet, shet tili, sýret
Oqytý resýrstary: Aýdıo nemese beıne sandyq jazba quraldary, shýly aspaptar, úrmeli
kartochkalar, slaıd materıaldary.
Sabaqtyń barysy
Uıymdastyrý kezeńi
Synypqa kirip balalarmen amandasý
Kóńil – kúılerin surap otyrǵyzý. Nazaryn sabaqqa aýdarý
Qandaı ǵajaıyp syrly aspaptardy bilesińder?
Sybyzǵy - úni qandaı? Qandaı áripten bastalyp tur?
Shańqobyz - Qandaı áripten bastalyp tur?
Dombyra - Qandaı áripten bastalyp tur? qandaı án bilemiz?
Topqa bólip alý: S toby, Sh toby, D toby
Dombyrasyz sán qaıda? Bári birge oryndaý
Mımıkamen oryndaý 1 - shýmaq qaıyrmasymen
Jumbaq sheshý:
Sazymnan jasalǵan,
Órnektep qashalǵan.
Syrnaıdyń únindeı,
Bulbuldyń birindeı.
SFFFAFFZFFSFFYFFRFFNFFAFFFI
Sazsyrnaı aspabymen tanystyrý
Ańyz áńgime
Erte, erte, ertede baıaǵy bir zamanda Asan degen bala bolypty. Ol kúnde óziniń aýylynyń qoılaryn baǵady eken. Sóıtip júrip kún kóripti. Bir kúni qoıdy ózen jaǵasyna jaıady. Sol kúni kún ystyq bolady. Asan qatty shóldep, torsyǵyna quıyp alyp shyqqan sýyn ishedi. Bir kezde qolynan torsyǵy túsip ketedi de sýy jerge tógiledi. Ol jerdiń topyraǵy sazdy eken. Asan jerge otyra qalyp sý aralasqan sazdy qolmen ustap ýqalap uzaq ýaqyt otyrady. Qoly talǵan soń ony tastyń ústine qoıyp, keptiredi de qaltasyna salady. Sóıtip otyrǵanda qoıdy aýylǵa aparatyn ýaqyt bolady. Qoıdy aýylǵa aıdap keledi de tamaǵyn ishedi.. Keshkisin dostarymen ózen jaǵalaýynda otyrǵanda qaltasynan birdeme qolyna batqandaı bolady. Qarasa manaǵy sazbalshyq eken. Ony dosy Asqar kórip, qyzyǵyp ketedi.
- Asan mynaý ne? Ózi qazdyń jumyrtqasyna uqsaıdy eken dedi tańyrqap.
- Ózimde bilmeımin. Mana qoı baǵyp júrip sazdy ýqalap kórip edim osyndaı sopaqsha kólemdi bolyp shyqty. Asqar qane maǵan kómektesshi. men budan bir erekshe aspap shyǵarǵym kelip otyr.
- Asan aıtty:
- Olaı bolsa buny otqa qyzdyraıyq. Ákemnen kórgenderim bar. Ol keıbir aspaptardy otqa qyzdyryp jasaıdy. Sonda ol aspap myqty bolady deıdi.
- Sóıtip Asan men Asqar sazdy otqa qyzdyrady. Qyzdyryp bolǵan soń ár jerinen tesikter jasaıdy, ol ádemirek bolý úshin jıekterine oıý salady. Ekeýi túni boıy eńbektenip tań ata uıyqtap qalady. Tańerteń Asqar uıqydan turyp qarasa Asan balshyqtan jasalǵan ádemi aspapty úrlep tartyp otyr eken. Ár úrlegen saıyn ásem áýender shyǵady. Sóıtip ony barlyq aýyl adamdary kórip tańdanady. Óz jasaǵan týyndysyna Asan «sazdan týǵan sazsyrnaı» degen ataý beredi. Sebebi ol sazdan jasalǵandyqtan. Osylaısha sazsyrnaı dúnıege kelgen eken.
Sazsyrnaı - sopaqsha kelgen, úlkendigi qazdyń jumyrtqasyndaı, sapaly saz - balshyqtan jasalǵan aspap. Sazsyrnaıda oınaı otyryp, balalar ań - qustar men tabıǵat dybystaryn shyǵarǵan. Sheńber aýmaǵy 15 - 18 sm, jalpy uzyndyǵy 10 - 12 sm bolady. Ertede 3 - 4 oıyǵy bolsa, qazirgi tańda 5 - 6 oıyqtary salynady. Oıyqtary saýsaqpen basyp, eringe qıystaý taqap, úrlep oınaıdy. Sazsyrnaı úni jaǵymdy, qońyr ári jumsaq bolady. Sonymen birge, aspap dybys tembri, kúshi, áýezdiligi tolqynynyń durys jetýine baılanysty.
- Únin estigen oqýshy bar ma? Únin tyńdaǵylaryń kele me?
Qazaqtyń mýzykalyq aspaby - kaz. Mýzykalnyı ınstrýment – mysukl unctryment caz cyrnai
- Endeshe únin tyńdap kóreıik. Úntaspa qosylady.
Sergitý sáti
«Sal kúreń» kúıine qosylyp aspaptarmen yrǵaqty kórsetý
Toppen jumys
Ár topqa kartochka taratyp beriledi
Paraqshada ne beınelengen? aspaptyń sýreti.
Ashyq tústi boıaýmen boıaımyz.
Sender qandaı ádemi boıaǵansyńdar. Aspaptyń dybys boıaýy da názik ádemi eken.
Mine balalar sýret sabaǵy bizge kómekke keldi.
Olaı bolsa K. Qýatbaevtyń «Sýret sabaǵy» ánin úıreneıik.
«Ýrok rısovanıe» - «Droyn leccon»
Urmaly shýly aspaptar kómegimen oryndaý
Qorytyndylaý:
Sáıkestendirý test: S tobyna
Dombyra tilshikti
Sazsyrnaı ishekti
Shańqobyz úrmeli
Sybyzǵy
Qaısysy artyq? D tobyna
Dombyra
Balta
Sazsyrnaı
Sybyzǵy
Kompozıtorǵa rahmetimizdi bildiremiz.
Jaraısyńdar balalar!
- Búgin qandaı aspappen tanystyq?
- Sazsyrnaı
- Sazsyrnaı neden jasalady eken?
- Sazdan.
Sazsyrnaıdyń pishini nege uqsas?
Jumyrtqaǵa
- Jaraısyńdar!
Úıge tapsyrma berý. Ándi jattaý, aspaptardy este saqtaý.
You Might Also Like
