InfoHub Logo

Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Kórkem shyǵarma mazmunyn, qaharmandarynyń is - áreketin, minez - qulqyn jete túsiný, qoǵam qaıratkeri Turar Rysqulovtyń ómirbaıany týraly málimet berý.
Damytýshylyq: Synı turǵydan oılaý arqyly óz pikirin qorǵaýǵa daǵdylandyrý, dúnıetanymyn keńeıtý, oılaý órisin damytý, zertteý jumystaryna baýlý.
Tárbıelik: Turar beınesi arqyly adamgershilikke, týǵan jerge degen súıispenshilikterin arttyra otyryp, shyǵarmashylyq izdeniske jumyldyrý, eliniń adal azamaty bolýyna tárbıeleý.

Pánaralyq baılanys: Geografıa, tarıh.
Túri: Qorytyndy sabaq
Ádisi: Synı turǵysynan oılaý, oı belsendiligin arttyrý, suraq - jaýap, sáıkestendirý testi.
Kórnekiligi: Tirek syzbalar, Sh. Murtaza jáne T. Rusqulov sýretteri, «Ańyz adamy» jýrnaly, Turar Rysqulovtyń ómiri týraly derekter(slaıdpen)

Barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
1. Oqýshy zeıinin sabaqqa aýdarý.
2. Sabaqtyń taqyryby men maqsatymen tanystyrý.

İİ. Úı tapsyrmasy. Oqýshylar úzindini úıden oqyp keledi, olarǵa bolǵan oqıǵany eske túsirip, oıyn jınaqtaýǵa múmkindik berý úshin myna suraqtar qoıylady:
1. Rysquldyń Sálmen bolystan ketýine qandaı sebepter túrtki boldy?
2. Sálmennen ketip, Jarasbaıdy panalaǵanda Rysqul ne tapty? Qandaı qıanat kórdi?
3. Rysqul tańdaǵan kek joly onyń aýyl – aııaǵyn, bala-shaǵasyn, óz basyn qandaı shyrǵalańǵa saldy?
Mazmuny, qurylysy jaǵynan úzindini eki bólimge bólip, onyń alǵashqysyna «Turardyń turaǵy – túrme, qojasy – gımnazıs Arkasha», ekinshisine «Turar – jaraly arystannyń balasy» degen ataý beriledi.

Tutqyn bala Turardyń turaǵy túrme qojasy - gımnazıs Arkasha
«Turar - jaraly arystannyń balasy»

1. Prıhodkoǵa Rysqul razy. 1. Turar naǵashy jurtynda.
2. Arkashanyń esirik minezi. 2. Turar Qyrǵyzbaev - oryssha - musylmansha mektep oqýshysy
3. Turar Prıhodko ósıetin buzady. 3. Turar – zerek, saýatty oqýshy.
4. Turardyń armany – oqý. 4. Turar – tilmash ári pısar.
5. Saıası tutqyndarmen Turar tanystyǵynyń basy. 5. Dıirmende týǵan tyshqannyń balasy dúrsilden qoryqpaıdy.
6. Ákeli – balanyń aıyrylysýy.
7. Prıhodkonyń qateligi.

Shyǵarma keıipkerleri
Ivan Prokýror Semashko
Vladımırovıch Aıbarov
Atamyrza Qyrǵyzbaı,
Naǵashy jurty
Álipbek, orys jigiti
Turar Rysqulov
Bala Turar

4. Mine oqýshylar, Turar romanda jaqsy qasıetterimen basty qaharmandyq keıipker dárejesine kóterildi. Turar Rysqulov ómirde bolǵan adam, ol týraly qandaı ómirlik derektemeler keltirýge bolady? Hronologıalyq kestege nazar aýdaraıyq:
1894 jyl Almaty oblysynyń Talǵar aýdanyndaǵy Besaǵash aýylynda dúnıege kelgen.
1907 – 1910j. Merkedegi týystaryna barýy. Orys - qazaq mektebin úzdik bitirýi
1910 – 1914j. Bishkektegi baý – baqsha mektebinde oqıdy.
1915jylj. Tashkenttegi muǵalimder ınstıtýtyna túsedi.
1916 jyl. Ult - azattyq kóteriliske qatysady.
1917 - 1918 jyldar 21 jasta Túrkistan respýblıkasynda ashtyq pen kúres ortalyq komısıasynyń tóraǵasy boldy.
1924 jyl. Monǵolıaǵa ókil etip jiberilýi.
1932 - 1933j. Qazaq halqynyń jer betinen joıylyp ketpeýi úshin bel býyp kúresti.
1938j. jyly stalındik jazalaýdyń qurbany bolady.

5. Sáıkestendirý testi
Keıipkerler Shyǵarmadan úzindi
Rysqul: O ne degeniń baıǵus – aý, aljıyn degensiń be? Turardy qaıtesiń? Ol bala emes pe eken?
Nadzıratel:. Oıan, Turar!
Bronnıkov: - Sen endi maǵan ári tilmash, ári pısar bolasyń.
Qyrǵyzbaı: - Áı, bandıttiń balasy! Osy kórgen kúnińdi kópsinip júrsiń be, eı?!
Salıha:- Týrarka, sen de shoqyna sal, paıdasy bolmasa, zıany joq
Prıhodko: -- Balany qorlaýshy bolma, haıýan!
Natasha:- Sabaqtan qaıtar ýaqytta keshigýshi bolma!
Arkadıı: - Bizde oqýǵa beretin bala joq, qaraǵym.
Ivan Vladımırovıch: - Jaıyraq, qudaı úshin, jaıyraq!
Atamyrza: - Jaı, ánsheıin, ananyń shyntaǵyna qarańyzshy,- dep Turarǵa qolyn shoshaıtty
Turar: «Átteń, Arkashanyń ornynda men oqyr ma edim, kitaptan bas almas edim»-
Semashko: Sen tyshqannyń balasy emes jaraly arystannyń balasysyń. Sen - Qyzyl Jebesiń, baýyrym!

6. Bekitý. Shyǵarma qaharmandarynyń túrli jaǵdaıdaǵy kóńil kúıleri men sezim - syrlaryn, adamdarmen qarym – qatynasyn, ishki qupıasyn tanytý jáne synyptaǵy sondaı áserge bólený ári oqýǵa jattyqtyrý maqsatynda mátinnen jeke úzindiler oqylady.
7. Baǵalaý.
8. Úıge tapsyrma: «Turar Rysqulov kim?»taqyrybyna shyǵarma jazý.