Sheshenge qoıylatyn talaptar
S. Ǵabbasov atyndaǵy JOBBM KMM
Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi
Tóleýova Amanjan Talǵarqyzy
11 synyp
Sabaq taqyryby: Sheshenge qoıylatyn talaptar
Maqsaty:
Bilimdilik: Sheshenge qoıylatyn talaptardy bilý, sheshendik óner týraly alǵan bilimderin bekitý, sheshen sóıleýge mashyqtandyrý.
Damytýshylyq: sheshendik sózderdi oqyta otyryp, oqýshy boıyna kórkem, ádebı sóıleý ónerin damytý, shyǵarmashylyq izdenisterin arttyrý, óz pikirin aıta bilýge daǵdylandyrý.
Tárbıelik: sheshendik sóz óneriniń qudiretin sezinýge baýlý jáne týǵan eliniń tarıhyn, ádebı murasyn saqtaı otyryp, ádebı tilde sóıleýge tárbıeleý.
Sabaq túri: pikirtalas sabaǵy
Sabaqtyń ádis - tásili: sóz ádisi, kórnekilik ádisi, suraq - jaýap, áńgimeleý, oı qozǵaý, jazylym, tyńdalym, oqylym, test suraqtary men sózjumbaq sheshý.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, kompúter, slaıd, plakat, deńgeılik tapsyrma boıynsha kartochka, baǵalaý paraǵy, taqta.
Pánaralyq baılanys: ádebıet, tarıh, hımıa, ómirmen baılanys
Sabaqtyń barysy: 1 Uıymdastyrý kezeńi:
2 Úı tapsyrmasyn tekserý:
Test suraqtary
1. 1 Sheshendik sózdiń túrlerin kórset.
A)* arnaý, tolǵaý, daý
B) jýan, jińishke, ashyq, qysań
S) aralas, sabaqtas, salalas
2 Tómendegi sóılemnen qurmalas sóılemdi kórset.
A) Belgisiz soldat aǵash arasyna súńgip kete bardy.
B) * Soqanyń tisi tonǵa tıse, aýyzyń maıǵa tıer.
S) Men - bastaýyshy.
3 Qazaq halqynyń alǵashqy bıi kim
A) Malaısary bı
B) Tóle bı
S) *Maıqy bı
4 Qazaq tilinde qosymshanyń neshe túri bar?
A) 4
B) *2
S) 3
5 Sheshendik arnaý dep neni aıtamyz?
A) *bir adamǵa arnaıy aıtylǵan sálem, syn, ázil, bata
B) zattyq máselelerdi zertteıtin ádet zańy
S) sheshendik maqal, naqyl, mysal, jumbaq
6 Sózdik quram degen ne?
A) Jalpy halyqqa ortaq sózder
B) *Tildegi sózderdiń jıyntyǵy
S) Qoldanystan shyǵyp qalǵan sózder jıyntaǵy
7 Qazaq sheshendik óneri neshe kezeńnen turady?
A) 5
B) 6
S) *4
8 Táýeldengen sózdi anyqta.
A) ustazbyn
B) ustazǵa
S) *ustazym
9 Qazirgi kezdegi sheshendiktiń túrleri qansha?
A) 3
B) 6
S) * 5
10 Tómende jaqsyz sóılem bar ma?
A) *Sabaqtan keshigýge bolmaıdy.
B) Balalar kitaphanaǵa kirdi
S) Aýyl. Toptalǵan adamdar.
2. Jańa sabaq: Balalar búgin biz sheshenge qoıylatyn talaptarmen tanysa otyryp, kópshilik aldynda sóıleý mádenıetin bilip, úırenemiz.
«Sheshendik - bilim nátıjesi» degen Sıseron sheshen bolý úshin eń basty úsh nárseni atap kórsetken. Ol:
Adam boıyndaǵy talant
Tereń bilim
Qalyptasqan daǵdy
Sheshendik óner – uly óner. Ony ıgerý, oǵan ıe bolý ońaı is emes. Sondyqtan da sheshenderge artylar jaýapkershilik pen qoıylatyn talap ta úlken
Sheshenge qoıylatyn talaptar:
Birinshiden - tildik qabileti mol
Ekinshiden - bilimdilik
Úshinshiden - shynshyldyq
Tórtinshiden - sóıleıtin máseleni
anyq bilý
Besinshiden - jınaqylyq
Altynshydan – ańǵarympazdyq
Sheshen adam kópshilik aldynda sóıleıtin bolǵandyqtan, sheshen ózin ustaý ádebin bilip, mádenıettilik saqtaýy tıis.
Sheshenniń ózin ustaý ádebi men mádenıeti
Birinshiden - bet - júzi, dene qımyly sheshen sóziniń tabıǵatyna sáıkes bolýy tıis
Ekinshiden - bet - júzi, dene qımyly kómekshi qural bolýy tıis
Úshinshiden - ym - ıshara sheshen sóziniń áserligin arttyrýy tıis
Tórtinshiden - ym - ıshara tabıǵı bolýy tıis
Besinshiden - daýys sazdylyǵy, maqam, sóz yrǵaǵy, kidiris
Sabaqty túsindirip bolǵannan keıin oqýlyqpen jumys júrgizý.
3. Jattyǵý jumysy: 81 - bet 75 – jattyǵý
Berilgen taqyryptar tóńireginde oı almasý.
1 Munaı óndirisi - Qazaqstan búdjetiniń eń mańyzdy kiris kózi bolyp tabylady.
2 Aınalymdaǵy aqsha sany kóbeıgen saıyn, onyń quny kemıdi.
3 Qoǵamdy damytýdaǵy shaǵyn bıznestiń róli.
Synyp úsh topqa bólinedi. Ár toptyń óz ataýy bolady. Top basshylary tobynyń atyn tanystyrady. Top basshysyna baǵalaý paraqtary taratylady.
4. “Ótkenge qaraıyq” Sózjumbaq Bul sózjumbaqty durys sheshsek «Sheshendik óner» degen sóz shyǵady.
1 Dostyq sóziniń antonımi
2 “Bul dáýirde óz tilin, ádebıetin bilmegen, qadirlemegen adam tolyq mándi ıntellıgent emes”- degen kim?
3 “Til baılyǵy, til tazalyǵy - ult qasıetiniń, salt - sanasynyń negizgi belgisi” – degen kim?
4 Jańbyr jaýsa, jer jetim.
Basshy bolmasa, ne jetim?
5 Qazaqtyń tuńǵysh saıahatshy ǵalymy
6 Sheshendik sózdiń bir túri?
7 “Shýtka sózin aýdar”
8 Kishi júzdiń bıi kim boldy?
9 “Iskýsstvo” sózin aýdar
10 “Qutty bilik” jazba ádebıetiniń avtory kim?
11 Táýke hannyń ordasynda qazaqtyń ádet - ǵuryp zańdarynyń jıyntyǵy qalaı ataldy?
12 Pikirtalastyń bir túri
6. Sóılem taldaý, taqtamen jumys.
«Baılyǵymyz da, baqytymyz da bolǵan Máńgilik Táýelsizdigimizdi kózdiń qarashyǵyndaı saqtaı bilýimiz kerek».
3 oqýshy taqtaǵa shyǵady, osy sóılemge sıntaksıstik, ıorfologıalyq, «Táýelsizdik» degen sózge fonetıkalyq taldaý jasaıdy.
7. Deńgeılik tapsyrmalar. (3 oqýshy taqtada taldaý jumysyn jasap jatqan sátte, synyptyń ózge oqýshylarmen deńgeılik tapsyrmalarmen jumys júrgizedi.
Kartochka 1
1 Daýysty dybys degen ne? Túrlerine ajyrat
2 Turaqty sóz tirkesi degen ne? Mysal keltir
3 Jiktik jalǵaýlaryn ata. Mysal keltir
Kartochka 2
1 Yqpal degen ne, neshe túri bar, ata, mysal keltir.
2 Salt jáne sabaqty etistik degen ne? Mysal keltir.
3 Sóılem músheleri degen ne? Neshe túri bar? Ata.
Kartochka 3
1 Táýeldik jalǵaýlaryn ata. Mysal keltir
2 Omonım degen ne? Mysal keltir
3 Derekti jáne dereksiz zat esim degen ne? Mysal keltir
Kartochka 4
1 Esimsheniń jurnaqtaryn ata.
2 Salalas qurmalas sóılem degen ne?
3 Dıalekt degen ne? Mysal keltir
Kartochka 5
1 Tabý. Mysal keltir.
2 Orfografıa men orfoepıanyń aıyrmashylyǵy nede? Mysal keltir
3 Osy shaq etistik. Mysal keltir.
Oqýshylardyń tiliniń damýyn, búgingi sabaqty qanshalyqty meńgergenin baıqaý barysynda “ Mektep erejesi árqashan saqtala ma?” – degen taqyrypta pikirtalas uıymdastyrý. Óqýshylar 2 topqa bólinip, jaqtaýshy top jáne dattaýshy top bolyp, pikirlerin ortaǵa salady.
Bekitý:
1. Sheshenge qandaı talaptar qoıylǵan?
2. Sheshendik sóz degendi óz sózińmen qalaı túsindirer ediń?
3. Sheshen dep qandaı adamdardy aıtar ediń?
Qorytyndy: Kez – kelgen sátte adamnyń júreginde ıman, meıirim bolsa, seni aınalańda eshkim qabyldamaıdy. Sondyqtan da, senderdiń júrekteriń sezimge, yqylasqa baı bolsyn.
Bılik aıtý - ońaı
Bilip aıtý - qıyn.
Endeshe senderge keleshekte sáttilik tilep, búgingi sabaqqa oı salysyp, belsendilik kórsetken oqýshylarymyzdy top basshylarymyz qalaı baǵalady eken, kóreıik.
Oqýshy bilimin baǵalaý
Úıge tapsyrma: «Shynaıy sheshen – jarqyn tulǵa» degen taqyrypta oıtolǵaý jazý.
Tolyq nusqasyn júkteý
Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi
Tóleýova Amanjan Talǵarqyzy
11 synyp
Sabaq taqyryby: Sheshenge qoıylatyn talaptar
Maqsaty:
Bilimdilik: Sheshenge qoıylatyn talaptardy bilý, sheshendik óner týraly alǵan bilimderin bekitý, sheshen sóıleýge mashyqtandyrý.
Damytýshylyq: sheshendik sózderdi oqyta otyryp, oqýshy boıyna kórkem, ádebı sóıleý ónerin damytý, shyǵarmashylyq izdenisterin arttyrý, óz pikirin aıta bilýge daǵdylandyrý.
Tárbıelik: sheshendik sóz óneriniń qudiretin sezinýge baýlý jáne týǵan eliniń tarıhyn, ádebı murasyn saqtaı otyryp, ádebı tilde sóıleýge tárbıeleý.
Sabaq túri: pikirtalas sabaǵy
Sabaqtyń ádis - tásili: sóz ádisi, kórnekilik ádisi, suraq - jaýap, áńgimeleý, oı qozǵaý, jazylym, tyńdalym, oqylym, test suraqtary men sózjumbaq sheshý.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, kompúter, slaıd, plakat, deńgeılik tapsyrma boıynsha kartochka, baǵalaý paraǵy, taqta.
Pánaralyq baılanys: ádebıet, tarıh, hımıa, ómirmen baılanys
Sabaqtyń barysy: 1 Uıymdastyrý kezeńi:
2 Úı tapsyrmasyn tekserý:
Test suraqtary
1. 1 Sheshendik sózdiń túrlerin kórset.
A)* arnaý, tolǵaý, daý
B) jýan, jińishke, ashyq, qysań
S) aralas, sabaqtas, salalas
2 Tómendegi sóılemnen qurmalas sóılemdi kórset.
A) Belgisiz soldat aǵash arasyna súńgip kete bardy.
B) * Soqanyń tisi tonǵa tıse, aýyzyń maıǵa tıer.
S) Men - bastaýyshy.
3 Qazaq halqynyń alǵashqy bıi kim
A) Malaısary bı
B) Tóle bı
S) *Maıqy bı
4 Qazaq tilinde qosymshanyń neshe túri bar?
A) 4
B) *2
S) 3
5 Sheshendik arnaý dep neni aıtamyz?
A) *bir adamǵa arnaıy aıtylǵan sálem, syn, ázil, bata
B) zattyq máselelerdi zertteıtin ádet zańy
S) sheshendik maqal, naqyl, mysal, jumbaq
6 Sózdik quram degen ne?
A) Jalpy halyqqa ortaq sózder
B) *Tildegi sózderdiń jıyntyǵy
S) Qoldanystan shyǵyp qalǵan sózder jıyntaǵy
7 Qazaq sheshendik óneri neshe kezeńnen turady?
A) 5
B) 6
S) *4
8 Táýeldengen sózdi anyqta.
A) ustazbyn
B) ustazǵa
S) *ustazym
9 Qazirgi kezdegi sheshendiktiń túrleri qansha?
A) 3
B) 6
S) * 5
10 Tómende jaqsyz sóılem bar ma?
A) *Sabaqtan keshigýge bolmaıdy.
B) Balalar kitaphanaǵa kirdi
S) Aýyl. Toptalǵan adamdar.
2. Jańa sabaq: Balalar búgin biz sheshenge qoıylatyn talaptarmen tanysa otyryp, kópshilik aldynda sóıleý mádenıetin bilip, úırenemiz.
«Sheshendik - bilim nátıjesi» degen Sıseron sheshen bolý úshin eń basty úsh nárseni atap kórsetken. Ol:
Adam boıyndaǵy talant
Tereń bilim
Qalyptasqan daǵdy
Sheshendik óner – uly óner. Ony ıgerý, oǵan ıe bolý ońaı is emes. Sondyqtan da sheshenderge artylar jaýapkershilik pen qoıylatyn talap ta úlken
Sheshenge qoıylatyn talaptar:
Birinshiden - tildik qabileti mol
Ekinshiden - bilimdilik
Úshinshiden - shynshyldyq
Tórtinshiden - sóıleıtin máseleni
anyq bilý
Besinshiden - jınaqylyq
Altynshydan – ańǵarympazdyq
Sheshen adam kópshilik aldynda sóıleıtin bolǵandyqtan, sheshen ózin ustaý ádebin bilip, mádenıettilik saqtaýy tıis.
Sheshenniń ózin ustaý ádebi men mádenıeti
Birinshiden - bet - júzi, dene qımyly sheshen sóziniń tabıǵatyna sáıkes bolýy tıis
Ekinshiden - bet - júzi, dene qımyly kómekshi qural bolýy tıis
Úshinshiden - ym - ıshara sheshen sóziniń áserligin arttyrýy tıis
Tórtinshiden - ym - ıshara tabıǵı bolýy tıis
Besinshiden - daýys sazdylyǵy, maqam, sóz yrǵaǵy, kidiris
Sabaqty túsindirip bolǵannan keıin oqýlyqpen jumys júrgizý.
3. Jattyǵý jumysy: 81 - bet 75 – jattyǵý
Berilgen taqyryptar tóńireginde oı almasý.
1 Munaı óndirisi - Qazaqstan búdjetiniń eń mańyzdy kiris kózi bolyp tabylady.
2 Aınalymdaǵy aqsha sany kóbeıgen saıyn, onyń quny kemıdi.
3 Qoǵamdy damytýdaǵy shaǵyn bıznestiń róli.
Synyp úsh topqa bólinedi. Ár toptyń óz ataýy bolady. Top basshylary tobynyń atyn tanystyrady. Top basshysyna baǵalaý paraqtary taratylady.
4. “Ótkenge qaraıyq” Sózjumbaq Bul sózjumbaqty durys sheshsek «Sheshendik óner» degen sóz shyǵady.
1 Dostyq sóziniń antonımi
2 “Bul dáýirde óz tilin, ádebıetin bilmegen, qadirlemegen adam tolyq mándi ıntellıgent emes”- degen kim?
3 “Til baılyǵy, til tazalyǵy - ult qasıetiniń, salt - sanasynyń negizgi belgisi” – degen kim?
4 Jańbyr jaýsa, jer jetim.
Basshy bolmasa, ne jetim?
5 Qazaqtyń tuńǵysh saıahatshy ǵalymy
6 Sheshendik sózdiń bir túri?
7 “Shýtka sózin aýdar”
8 Kishi júzdiń bıi kim boldy?
9 “Iskýsstvo” sózin aýdar
10 “Qutty bilik” jazba ádebıetiniń avtory kim?
11 Táýke hannyń ordasynda qazaqtyń ádet - ǵuryp zańdarynyń jıyntyǵy qalaı ataldy?
12 Pikirtalastyń bir túri
6. Sóılem taldaý, taqtamen jumys.
«Baılyǵymyz da, baqytymyz da bolǵan Máńgilik Táýelsizdigimizdi kózdiń qarashyǵyndaı saqtaı bilýimiz kerek».
3 oqýshy taqtaǵa shyǵady, osy sóılemge sıntaksıstik, ıorfologıalyq, «Táýelsizdik» degen sózge fonetıkalyq taldaý jasaıdy.
7. Deńgeılik tapsyrmalar. (3 oqýshy taqtada taldaý jumysyn jasap jatqan sátte, synyptyń ózge oqýshylarmen deńgeılik tapsyrmalarmen jumys júrgizedi.
Kartochka 1
1 Daýysty dybys degen ne? Túrlerine ajyrat
2 Turaqty sóz tirkesi degen ne? Mysal keltir
3 Jiktik jalǵaýlaryn ata. Mysal keltir
Kartochka 2
1 Yqpal degen ne, neshe túri bar, ata, mysal keltir.
2 Salt jáne sabaqty etistik degen ne? Mysal keltir.
3 Sóılem músheleri degen ne? Neshe túri bar? Ata.
Kartochka 3
1 Táýeldik jalǵaýlaryn ata. Mysal keltir
2 Omonım degen ne? Mysal keltir
3 Derekti jáne dereksiz zat esim degen ne? Mysal keltir
Kartochka 4
1 Esimsheniń jurnaqtaryn ata.
2 Salalas qurmalas sóılem degen ne?
3 Dıalekt degen ne? Mysal keltir
Kartochka 5
1 Tabý. Mysal keltir.
2 Orfografıa men orfoepıanyń aıyrmashylyǵy nede? Mysal keltir
3 Osy shaq etistik. Mysal keltir.
Oqýshylardyń tiliniń damýyn, búgingi sabaqty qanshalyqty meńgergenin baıqaý barysynda “ Mektep erejesi árqashan saqtala ma?” – degen taqyrypta pikirtalas uıymdastyrý. Óqýshylar 2 topqa bólinip, jaqtaýshy top jáne dattaýshy top bolyp, pikirlerin ortaǵa salady.
Bekitý:
1. Sheshenge qandaı talaptar qoıylǵan?
2. Sheshendik sóz degendi óz sózińmen qalaı túsindirer ediń?
3. Sheshen dep qandaı adamdardy aıtar ediń?
Qorytyndy: Kez – kelgen sátte adamnyń júreginde ıman, meıirim bolsa, seni aınalańda eshkim qabyldamaıdy. Sondyqtan da, senderdiń júrekteriń sezimge, yqylasqa baı bolsyn.
Bılik aıtý - ońaı
Bilip aıtý - qıyn.
Endeshe senderge keleshekte sáttilik tilep, búgingi sabaqqa oı salysyp, belsendilik kórsetken oqýshylarymyzdy top basshylarymyz qalaı baǵalady eken, kóreıik.
Oqýshy bilimin baǵalaý
Úıge tapsyrma: «Shynaıy sheshen – jarqyn tulǵa» degen taqyrypta oıtolǵaý jazý.
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
