InfoHub Logo

Shetel tiline úıretýde aqparattyq tehnologıany qoldaný

Qazirgi kezde bilim júıesi kúnnen-kúnge aqparattyq tehnologıalar men kompúterlik telekomýnıkasıalardy qoldanýda. Ásirese qashyqtyqtan oqytý júıesi damyp keledi, buǵan dálel oqý oryndarynyń kompútermen qamtamasyz etilýi jáne ınternet jelileriniń damýy.
Oqytýdyń dáris-semınar formasy óziniń tıimdiligin joǵaltty, oqý ýaqytynyń 50% tekke ketetinin praktıka dáleldedi. Sheteldik tájirıbeni zertteı kele, kelesi mańyzdy aspektini kórsetýge bolady: muǵalim aqparatty taratýshy rólinde emes, keńesshi, keıde tipti kollega retinde bolady bundaı is-árekettiń mynadaı jaǵymdy jaqtary bar: oqýshy oqý prosesine aktıvti túrde qatysady, óz betimen oılaýǵa beıimdeledi, óz kózqarasyn aıtyp jáne shyn sıtýasıalardy modeldeıdi.

Aqparattyq tehnologıalardyń damýy sabaq ótkizýge – qashyqtan oqý formasyn kirgizýge múmkindik jasady. Bul, birinshiden, oqýshynyń oqý ýaqyty men ornyn ózi tańdaýyna múmkinshilik jasaıdy, ekinshiden, dástúrli bilim alý múmkinshiliginen aıyrylǵan adamdarǵa bilim alý múmkindigin beredi, úshinshiden, jańa aqparattyń oqýǵa ketken shyǵyndy azaıtady. Sonymen qatar, qashyqtan bilim alý jeke túrde bilim alý múmkindigin kúsheıtedi.
Ereje boıynsha, qashyqtan oqytý formasynda elektrondy oqýlyqtar qoldanylady. Bul oqýlyqtardyń tıimdiligi, bizdiń oıymyzsha: birinshiden, olardyń mobıldigi, ekinshiden, kompúter jelileriniń damýyna baılanysty kez-kelgen jerde qoldaný múmkindiginiń bolýy. Elektrondy oqýlyqtardyń jasaý aqparat materıaldaryn únemi jańartyp turýǵa múmkindik jasaıdy. Elektrondy oqýlyqtarda jattyǵýlar men mysaldar túrleri kóptep qarastyrylady (beriledi). Sonymen qatar, elektrondy oqýlyqtar kómegimen bilimdi baqylaý – kompúter arqyly testileý júzege asyrylady.
Qazirgi kezeńde qashyqtan oqytý dúnıe júzinde óte belgili bilim berý formasy bolyp tabylady. Qazirgi kezde kóptegen ýnıversıtetter men kolejderde qashyqtan oqytý ádisi qolǵa alynyp otyr. Halyqaralyq aqparattyq akademıa quryldy, bul jerde 1998 jyly dúnıejúzilik ýnıversıtet jumys jasaıdy, bul ýnıversıtet úsh elde – Reseı, Qazaqstan jáne Belgıada bar. Elektrondy oqýlyqtardy qoldaný – berilgen materıaldy oqýshynyń sanaly ıgerýine kómektesedi. Sonymen, aqparattyq tehnologıanyń damýy bilim berýde ádistemeniń jańa ádisterin oılap tabýǵa múmkindik jasaıdy jáne sapasyn arttyrady.

Qashyqtan oqytý – bilim berýdiń keshendi túri, elde jáne shet eldegi halyqtyń basym bóligine arnaıy aqparattyq juıe arqyly (spýtnıkti teledıdar, radıo, kompúter baılanysy jáne t. b. ) iske asady. Qashyqtan oqytýdyń aqparatty bilim júıesi oqýshyny aqparattyq resýrstarmen, baǵdarlamalyq, uıymdastyrý-ádistemelik materıaldarmen qamtamasyz etedi. Qashyqtan oqytý jumys isteı júrip bilim alý formasynyń bir túri, adamnyń bilim jáne aqparat alýǵa degen quqyǵyn júzege asyrady. Iaǵnı qashyqtan oqytý bilim berýdiń bir túri, oqýshy men oqytýshynyń ýaqyty men orny bir ýaqytqa sáıkes kelmese de, bilim alý múmkindiginiń bolýy. Eger de bul anyqtamamen kelissek, syrttaı oqý qashyqtan oqytýǵa uqsas, biraq jeke ereksheligi joq.
Mýltımedıalyq kompúter – bul aqparatty jetkizýshi jań a qural ǵana emes, bul «face to face» modelin kórsetetin qondyrǵy. Sonymen qatar, tek kompúterde ǵana aqparatty-anyqtama júıesi ereksheligin (ındıvıdýalızasıa) kórsetedi.

«Elektrondy oqýlyq» degen ne jáne onyń kádimgi oqýlyqtan qandaı aıyrmashylyǵy bar? Kóbine elektrondy oqýlyqtyń quramyna bilim beretin, tekseretin, modeldeıtin jáne basqa baǵdarlamalar kiredi, PEVM dıskterinde, oqý pánderiniń negizgi mazmuny kórsetiledi. Elektrondy oqýlyq kóbinese kádimgi oqýlyqty tolyqtyrady, ásirese mynadaı jaǵdaılarda tıimdi:
 Keri baılanysty tez qamtamasyz etedi;
 Kerekti ınformasıany tez tabýǵa kómektesedi, al kádimgi oqýlyqta bul qıyn;
 Ýaqytty únemdeıdi;
 Qysqa mátinmen qatar kórsetedi, áńgimeleıdi, modeldeıdi jáne t. b. (osy jerde mýltımedıa-tehnologıasynyń múmkindikteri men artyqshylyǵy baıqalady) jeke adamdy belgili bir bólim boıynsha bilimin tekserýge múmkindik jasaıdy.
Elektrondy oqýlyqtyń 3 negizgi jumys tártibin kórsetýge bolady:
1. tekserýsiz oqý;
2. tekserýmen oqý, ár taqyryptyń (paragraftyń) sońynda oqýshyǵa birneshe suraqtar qoıylady, bul suraqtar materıaldyń ıgerilý deńgeıin anyqtaıdy;
3. testileý arqyly baqylaý.

Jarylqasyn Nazgúl Aıbolatqyzy
№24 orta mektep, aǵylshyn páni muǵalimi
Qyzylorda oblysy Qazaly aýdany Áıteke bı kenti