Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Shyǵys shamshyraǵy Ǵanıǵa - 110 jyl
Qyzylorda oblysy, Qazaly aýdany,
Áıtekebı kenti, № 266 mektep – lıseıdiń
ınformatıka pániniń muǵalimi
Jubanova Móldir Berikqyzy

SHYǴYS SHAMSHYRAǴY – URPAQTARǴA ULAǴAT
Saıahat sabaq
Sabaqtyń maqsaty: Ǵanı boıyndaǵy uıymdastyrýshylyq, sheshendik, tabandylyq, ádildik, adaldyq, shynshyldyq, álsizderge qamqorlyq, qaısybirin sanamalap aıtaıyq, asyl qasıetter toǵysqan tulǵa ónegesin urpaqtarǵa úlgi etip, rýhanı tárbıe berý. Memorıaldyq mýzeıge saıahat jasaý.

«Qazaqstan men Ortalyq Azıa jastarynyń jalyndy jetekshisi, shyǵys jastarynyń uıymdastyrýshysy bolǵan belgili qoǵam qaıratkeri Ǵanı Muratbaev esimi elge ǵana emes, álemge belgili. Ol óz basyna daryǵan jiger - kúsh pen aqyl - parasatyn shyǵys halqynyń kemel keleshegine baǵyttady. Eger sarǵaıǵan tarıh paraqtaryna kóz salsaq, on bes jasar balanyń alasapyran kezeńde mártebeli de laýazymdy uıymnyń músheligine qabyldanýy tekten - tek bolmasa kerek. Tula boıy qaısarlyq pen qaıratqa, namys pen jigerge, oıy aqyl men parasatqa toly Ǵanı shyǵys jastarynyń kemel keleshegi úshin ómirin sarp etti».

Erkin ÁBİL
Qazaqtan shyqqan jaryq juldyz Ǵanı Qazalyda týǵan. Sodan da Ǵanı Muratbaevtyń ómiri men qoǵamdyq qyzmetin zerttep, nasıhattaıtyn Ǵanı mýzeıi Qazalyda qonys tepken. Mýzeı ekspozısıasymen tanysqan adam Ǵanıdyń jastyǵyna qaramastan aýyr kezeńderde atqarǵan jumysymen, onyń qaırat pen namysqa toly rýhymen tildese alady. Elbasy N.Á. Nazarbaevtyń syndarly saıasatyn júzege asyrý men rýhanı tárbıe berý jolynda Ǵanı Muratbaev atyndaǵy memorıaldyq mýzeı ujymy Ǵanı men ol týǵan aımaq tarıhy týraly derekter jınap, mýzeı qoryn tyń jádigerlermen tolyqtyrýǵa, jastardy Ǵanı rýhynda tárbıeleýde aýqymdy nasıhattyq jumystar júrgizip - aq keledi. Mýzeı úıin shartty túrde alǵanda Ǵanıdyń qaınap turǵan qara qazany desek, ondaǵy jádigerler – halqymyzdyń rýhanı qazynasy. Bir quptarlyǵy, ýaqyt ótken saıyn tyń jádigerlermen tolyǵyp, Ǵanıdyń azamattyq tulǵasy ashyla túsýde.

Ǵanı Muratbaev mýzeıiniń syrtqy kórinis.
Mýzeı qyzmetkerleri bizdi jyly qarsy aldy. Oqýshylar mýzeı jádigerlerin tamashalap, jan - jaqqa kóz júgirtti.
Aǵymdaǵy jyly Ǵanı mýzeıiniń ashylǵanyna 40 jyl tolyp, torqaly toıy bolyp ótti. Osy jyldar sheńberinde mýzeıdiń keregesi keńeıip, shańyraǵy bıiktep barady. Kezinde mýzeıdegi jádigerler sany bary - joǵy 200 bolsa, búginde 5500ge jetip otyrǵanyn aıtyp berdi. Árbir jyl saıyn mýzeımen tanysyp, Ǵanı rýhyna taǵzym etýshiler sany 17 myńǵa jýyqtaıtyn kórinedi.

Ǵanıdyń jumys bólmesi, qoldanǵan zattary
Shyǵys shamshyraǵynyń mýzeıin materıaldyq tehnıkalyq jaraqtandyrý maqsatynda jyl saıyn memleket qarjysy bólinip, birneshe ret reekspozısıalyq jumystar júrgiziledi eken.

Úsh tildi qatar meńgergen, bilimniń qashanda izdenbese azdyq etetin, eńbek súıgishtigimen, batyrlyǵymen, ótker tilimen óz zamanynda oq boıly ozyq tulǵasy bola bilgen bizdiń maqtanyshymyz Ǵanı qashanda úlgi ónege kilti.
Saıahat barysynda, oqýshylar óz suraqtaryna jaýap alyp, úlken shabytpen qanattandy. Alǵan áserleri jaıynda oqýshylar oı bólisip, tipti áńgimege arqaý bolǵan Ǵanı týraly óleń týdy.
Ǵanıǵa!
Jyrlaıyq búgin Ǵanıdaı bıik qyrandy,
Azattyq úshin alysqan asyl ulandy.
Bul kúnderde esimin el tanyǵan,
Jalyndy jastar shyrqata bergen urandy.

Ǵanı aǵam er edi,elim degen,
Janashyr bop jastarǵa jeńilmegen
Ol qazaqtyń aty óshpes qaıratkeri,
Ór tulǵaly,týmasynan qaıratty edi.

Ol árqashan kózdegen ádildikti,
Jetimderge qamqor bop,erlik etti.
Ol jasaǵan izgi ister umytylmas,
Ótsedaǵy san jyldar,ǵasyr tipti.

Shyǵystyń sholpanyndaı jarqyraǵan,
Erekshe edi eli úshin bir týǵan.
Daryndy tulǵadara árkez qazaqqa,
Búginde ol jastardyń jyry bolǵan.

Tulǵalardyń tunyp turǵan arnasy,
Ǵanı aǵa Qazalynyń týmasy.
Ótsede ǵasyr 110 jyl,
Eńbeginiń jarqyraǵan jalǵasy.

Mende aǵa atyńdy maqtan etem,
Ózimnen keıingige maqtap ótem.
Ornyń seniń umyt bolmas biz úshin,
Bul óleńdi ózińe arnaý etem.

Mine, jastardyń basyn biriktirip, halyqty saýat ashýǵa shaqyrǵan, qashanda izdenis ústinde júretin Ǵanıdyń 110 jyldyq mereı toıy táýelsizdiktiń 20 jyldyq torqaly toıymen qatar kelip, Táýelsizdikti ańsap ótken Ǵanı atamyzdy ornynan bir aýnatqan bolar. Tipti Ǵanı atamyz bizge rýh, kúshjiger bergendeı boldy. Taǵzym jasaýshylar sanynyń kóptigin kórip, kóńilimiz bir marqaıyp qaldy. Alǵan áserimizdi sózben jetkizý múmkin emes. Keýdemizge maqtanysh sezimi masattanyp turdy. Árıne, masattanbasqa, óıtkeni biz Shyǵys shamshyraǵy bolǵan Ǵanıdyń urpaǵymyz, jerlesimiz.

Kórnekti qoǵam qaıratkeriniń taǵylymdy qasıetterin urpaqtarǵa úlgi etip, halyqqa turaqty túrde nasıhattap kele jatqan Ǵanı mýzeıiniń keleshegi kemeldenip - aq keledi. Ǵanıdyń ózi “Bolashaq jastardiki” degen emes pe. Demek, jastarǵa patrıottyq tárbıe berip, olardy otansúıgishtikke baýlyp kele jatqan memorıaldyq mýzeı ujymyna sáttilik tileımiz.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama