Shortanbaı Qanaıuly «Zar zaman»
Sabaq ataýy Taqyryby: Shortanbaı Qanaıuly «Zar zaman»
Silteme Q. Ábdezuly, G. D. Ryskelıeva, S. Ch. Tursynǵalıeva;
8 - synyp «Qazaq ádebıeti» oqýlyǵy; 100 - 106 - bet; Slaıdtar;
Sabaq jospary
Jalpy maqsaty
- HİH ǵasyr ókili Shortanbaı Qanaıulynyń ómirinen málimet alady. «Zar zaman» óleńiniń mazmunymen tanysý, shyǵarmanyń negizgi taqyryby men ıdeıasyn ashý, aqynnyń ózindik ishki álemin tanytý.
- Oqýshylardyń óleńge búgingi zaman turǵysynan qarap sóıleýge, ózindik kózqarasyn bildire alýǵa tóseldirý.
- Oqýshylardyń boıynda eljandylyq qasıetin uıalatýǵa, batyl qadam jasaı bilýge, óz elin, jerin baǵalaı bilýge úıretý.
Mindetteri:
1. Oqýshylardyń sabaqqa qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
2. Sabaqqa oqýshylardyń óz biletin bilimderi arqyly kirý.
3. Sabaq boıynsha oı qorytyndy jasaýǵa, ózindik tujyrym aıtýǵa úıretý.
Muǵalim úshin oqý nátıjeleri:
1. Oqýshylardyń synı oılaýyn damytý, basqalardyń kózqarasyn syılaýǵa daǵdylandyrý.
2. Ár túrli jaýapqa birdeı qaraý, jaqsysyn madaqtaý, olqylyqtardy synamaý.
3. Taqyrypty talqylaýda belsendilikpen qatysýǵa úıretý.
Kútiletin nátıje 1. Oqýshylardyń erkin oılaýyn, dúnıetanymynyń keńip, rýhanı ósýin iske
asyrý.
2. Oqýshynyń shyǵarmashylyq damýyna múmkindik týǵyzý.
3. Shyǵarmadaǵy tarıhı shyndyqty moıyndaý barysynda oqýshynyń ózindik oı túıindeýine, qazirgi Qazaqstan men Reseı memleketiniń qarym - qatynasy jaıly oı qozǵaý, búgingi zaman kózimen qaraý.
Tapsyrmalar Qazaqstan men Reseı halqynyń dostyǵy týraly ınternet betterinen materıal jınaqtaý.
Sabaqtyń túri Jańa bilimdi meńgerý, bilik - daǵdy qalyptastyrý sabaǵy
Sabaqtyń ádisi Synı oılatý, dıalogtik oqytý, ınteraktıvti ádis
Kórnekiligi Interaktıvti taqta; Shortanbaı Qanaıuly týraly qosymsha materıaldar; format qaǵaz, flomaster, marker.
Muǵalim nemen aınalysady?
1 - slaıd.
Uıymdastyrý kezeńi. Synypta psıhologıalyq ahýal qalyptastyrý.
Oqýshylardy shattyq sheńberine shaqyryp, topqa bólý.
- Sálemetsizder me, oqýshylar! Aldymen, sizderdiń kóńil kúılerińiz qalaı, sony bilgim keledi. Al, endeshe, kóńil kúıimizdi bárimiz birge:
- Óte jaqsy!
- Keremet!
- Tamasha!- degen sózderdi aıtý arqyly bildireıik.
Balalar, halyqtyń, memlekettiń jumylǵan judyryqtaı, ózge eldermen jaqsy qarym - qatynasta bolýy úshin eń basty ne nárse kerek, eldi biriktiretin qandaı qasıetter?
- Olaı bolsa, «bereke, birlik, yntymaq» sózin kezektesip aıtaıyq. Sol boıynsha synypty topqa bólý. /1, 5 mın/
Oqýshy nemen shuǵyldanady?
Oqýshylar búgingi sabaqtaǵy kóńil kúılerin bildiredi.
Eldi biriktiretin eń basty ne nárse ekendigi jóninde oılaryn aıtady.
«Bereke, birlik, yntymaq» sózderin aıtý arqyly topqa bólinedi
2 - slaıd. Úı tapsyrmasyn suraý.
İ toqsanda ótilgen taqyryptarǵa baılanysty suraqtar usyný./2mın./
Ár top ózderiniń neshe suraqqa jaýap bergenderin belgilep otyrady.
3 - slaıd. Jańa sabaq. Qyzyǵýshylyqty oıatý.
Jańa tártip, jańa zań endi elge
Buqara betburysqa kóndiger me?
Beıjaı qarap qalmady bulqyndy el
Qazaǵym, bundaı jaıdy endi kórme,- degen óleń joldary arqyly qazaq dalasynda bolyp ótken qandaı tarıhı kezeń jaıynda sóz qozǵadym?
- Búgingi jańa sabaǵymyzda HİH ǵasyrdaǵy Reseıdiń otarlaý saıasaty kezeńinde ómir súrgen Shortanbaı Qanaıulynyń ómiri men sol kezeń taqyrybyna arnalyp shyǵarǵan «Zar zaman» óleńimen tanysamyz./0, 5 mın./
Oqýshylardyń jaýaby tyńdalady.
4 - slaıd. Maǵynany taný. Jańa taqyrypty óz betinshe oqyp meńgerý.
Topqa suraq:
İ top: «Ádebıetshiler» (syzba qurý)
Shortanbaı Qanaıuly kim? Ómiri týraly toqtalý.
İİ top: «Tarıhshylar»(syzba qurý)
Shortanbaı ómir súrgen zaman
Zaman taqyrybyna oraı qandaı shyǵarmalar jazǵan?
İİİ top: «Zertteýshiler»(syzba qurý)
Shortanbaı shyǵarmalaryn zertteýshiler kimder?
Sol kezdegi aqyndardy ne sebepti «Zar zaman aqyndar»dep atady?
«Zar zaman»óleńiniń alǵashqy joldaryn ózim jatqa mánerlep aıtyp beremin. Oqýshylardyń aldyna suraq tastaımyn:
- Aqyn bizge ótken zamannyń kelbetin qalaı jetkizgen?
- Zamannyń tarlyǵynyń belgisi óleńniń qaı joldarynda berilgen? Óz sózderińmen túsindirip kórińder.
- Zamannyń tarlyǵynyń belgisi qalaı jetkizdi? Odan halyqtyń qandaı kúı keship otyrǵanyn ańǵardyńdar?/9 mın./
Oqýshylar ádebıet oqýlyǵynan osy suraqtardyń jaýabyn izdeý barysynda Shortanbaı týraly qysqasha málimet alady?
Oqýshylardan tolyq jaýap alynǵannan keıin óleńniń qalǵan bóligin úsh topqa talqylaýǵa usyný
5 - slaıd. Toptyq jumys. Ári qaraı óleńdi sizderdiń oqýlaryńyzda tyńdap, talqylaıyq.
Óleńdi úsh topqa bólip berý, top bolyp taldaý:
a) Óleńdi mánerlep oqyp berý.
á) Óleńniń taqyryby
b) Aqynnyń aıtpaq oıy ne?
v) Óleń joldarynda aıtylǵan negizgi túıinge toqtalyp, óz pikirlerin bildirý. Óleń
jelisine oraı taqtadaǵy daıyn taqyrypty tańdaý.
g) Kórkemdegish quraldar: epıtet, teńeý
ǵ) Túsiniksiz sózderdiń maǵynasyn ashý. /9 mın./
Oqýshylar berilgen tapsyrmalardy úlken aq bet qaǵazǵa oryndaıdy, óz jumystaryn qorǵaıdy. Toptyń barlyq músheleri belsene qatysyp, óz úlesterin qosýlary tıis.
6, 7, 8 - slaıd. Beınebaıan. Beınetaspadan Qazaqstan men Reseı memleketiniń qarym - qatynasyna 20 jyl tolǵandyǵy jaıly kórinisten úzindi kórsetý.
- Balalar, bul kórinisten ne kórdińder?
- Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy qarym - qatynas qandaı?
Qazaqstan men Reseı qarym - qatynasy týraly slaıdtan kishkene málimet berý /5 mın./
Oqýshylardyń oıyn bilý. Pikir qalyptastyrý.
9 - slaıd. Sergitý sáti. Ár top halyqtar arasyndaǵy dostyqtyń úzilmeýine qajetti qundylyqtardy qımyl - áreketpen aıtyp kórsetý arqyly jetkizedi./2 mın./
Oqýshylar dostastyq sımvolyn jasaıdy.
10 - slaıd. Shyǵarmashylyq jumys. Oqýshylardyń ózindik oı - pikirlerin qalyptastyryp, belgili bir tujyrymǵa kelý maqsatynda tapsyrma usyný.
Táýelsiz el jastary retinde memleketimizdiń álem deńgeıinde kórinýine óz jobamyzdy usynamyz. (Ár top óz jobalaryn ortaǵa shyǵyp qorǵaıdy)/7 mın./
Bul tapsyrma oqýshylardyń izdenisterin, óz betimen sheshim qabyldaı alý múmkindikterin arttyryp, senimdilikke jol ashady.
11 - slaıd. Oı tolǵanys.
«Biz - qandaı qıyndyq kórsek te irgesi sógilmegen elmiz»,«Qazaqstan men Reseı dostastyǵy - berik te myqty», «Qazaqstan - bolashaǵy jarqyn memleket»
/7 mın./
Oqýshylar ózderine berilgen taqyryptar negizinde ózderiniń ishki túıinderin qysqasha jazady.
12 - slaıd. Bekitý suraqtary:
- Búgin biz qandaı shyǵarmamen tanystyq?
- Bul óleńniń burynǵy óleńderden ereksheligi qandaı?
- Aqynnyń ishki jan dúnıesi qandaı?
- Sol zamandaǵy aqyndardyń «Zar zaman aqyndary»dep atalý sebebi nede?
Oqýshylardyń búgingi sabaqtan túıgen oılary arqyly sabaqty bekitý./1 mın./
13 - slaıd. Baǵalaý. Oqýshylardyń aldaryna baǵalaý paraǵy úlestirildi, sol boıynsha top basshysy óz tobynyń sabaqqa qatysyn taldap, oqýshylardy baǵalap shyǵady.
Oqýshylardyń aldaryna baǵalaý paraǵy úlestirildi, sol boıynsha top basshysy óz tobynyń sabaqqa qatysyn taldap, oqýshylardy baǵalap shyǵady.
/3 mın./
Baǵalaý paraǵy
14 - slaıd. Úıge tapsyrma. «Zar zaman»óleńin mánerlep oqý. «Reseı halqynyń qazaq dalasyna qonystanýynyń paıdasy boldy ma?» degen taqyrypta kózqarasyn jazý. Maılyqoja Sultanqojauly týraly qosymsha izdený. /0, 5 mın/
Oqýshylar tapsyrmany dápterlerine jazyp alady.
15 - slaıd. Qorytyndy.
Mine, balalar, biz óz táýelsizdigimizdiń arqasynda ádildikti jyrlaýdan taısalmaǵan, batyl da qaısar uldaryn tereń tanýǵa múmkindik aldyq.
Elbasymyz N. Á. Nazarbaev óziniń halyqqa joldaýynda: «Men sizder, búgingi jastar, erekshe urpaq ekenderińizdi qaıtalaýdan jalyqpaımyn. Sizder táýelsiz Qazaqstanda ómirge keldińizder jáne sonda erjetip kelesizder. Sizderdiń jastyq shaqtaryńyzdyń ýaqyty – bizdiń elimizdiń kóterilý jáne gúldený ýaqyty. Sizder osy jetistikter rýhyn jáne tabysqa degen umtylýshylyqty boılaryńyzǵa sińirdińizder», - dep paıymdaǵan. Sondyqtan, Qazaqstannyń jańa damý kezeńi – tikeleı jastardyń qolynda. Sarabdal saıasatshy, kóregen kemeńger elbasy arqasynda jasalǵan jarqyn bolashaqqa jasaǵan jarqyn qadam jolynda eńbek etip, óz úlesimizdi qosa bileıik. /1mın./
Silteme Q. Ábdezuly, G. D. Ryskelıeva, S. Ch. Tursynǵalıeva;
8 - synyp «Qazaq ádebıeti» oqýlyǵy; 100 - 106 - bet; Slaıdtar;
Sabaq jospary
Jalpy maqsaty
- HİH ǵasyr ókili Shortanbaı Qanaıulynyń ómirinen málimet alady. «Zar zaman» óleńiniń mazmunymen tanysý, shyǵarmanyń negizgi taqyryby men ıdeıasyn ashý, aqynnyń ózindik ishki álemin tanytý.
- Oqýshylardyń óleńge búgingi zaman turǵysynan qarap sóıleýge, ózindik kózqarasyn bildire alýǵa tóseldirý.
- Oqýshylardyń boıynda eljandylyq qasıetin uıalatýǵa, batyl qadam jasaı bilýge, óz elin, jerin baǵalaı bilýge úıretý.
Mindetteri:
1. Oqýshylardyń sabaqqa qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
2. Sabaqqa oqýshylardyń óz biletin bilimderi arqyly kirý.
3. Sabaq boıynsha oı qorytyndy jasaýǵa, ózindik tujyrym aıtýǵa úıretý.
Muǵalim úshin oqý nátıjeleri:
1. Oqýshylardyń synı oılaýyn damytý, basqalardyń kózqarasyn syılaýǵa daǵdylandyrý.
2. Ár túrli jaýapqa birdeı qaraý, jaqsysyn madaqtaý, olqylyqtardy synamaý.
3. Taqyrypty talqylaýda belsendilikpen qatysýǵa úıretý.
Kútiletin nátıje 1. Oqýshylardyń erkin oılaýyn, dúnıetanymynyń keńip, rýhanı ósýin iske
asyrý.
2. Oqýshynyń shyǵarmashylyq damýyna múmkindik týǵyzý.
3. Shyǵarmadaǵy tarıhı shyndyqty moıyndaý barysynda oqýshynyń ózindik oı túıindeýine, qazirgi Qazaqstan men Reseı memleketiniń qarym - qatynasy jaıly oı qozǵaý, búgingi zaman kózimen qaraý.
Tapsyrmalar Qazaqstan men Reseı halqynyń dostyǵy týraly ınternet betterinen materıal jınaqtaý.
Sabaqtyń túri Jańa bilimdi meńgerý, bilik - daǵdy qalyptastyrý sabaǵy
Sabaqtyń ádisi Synı oılatý, dıalogtik oqytý, ınteraktıvti ádis
Kórnekiligi Interaktıvti taqta; Shortanbaı Qanaıuly týraly qosymsha materıaldar; format qaǵaz, flomaster, marker.
Muǵalim nemen aınalysady?
1 - slaıd.
Uıymdastyrý kezeńi. Synypta psıhologıalyq ahýal qalyptastyrý.
Oqýshylardy shattyq sheńberine shaqyryp, topqa bólý.
- Sálemetsizder me, oqýshylar! Aldymen, sizderdiń kóńil kúılerińiz qalaı, sony bilgim keledi. Al, endeshe, kóńil kúıimizdi bárimiz birge:
- Óte jaqsy!
- Keremet!
- Tamasha!- degen sózderdi aıtý arqyly bildireıik.
Balalar, halyqtyń, memlekettiń jumylǵan judyryqtaı, ózge eldermen jaqsy qarym - qatynasta bolýy úshin eń basty ne nárse kerek, eldi biriktiretin qandaı qasıetter?
- Olaı bolsa, «bereke, birlik, yntymaq» sózin kezektesip aıtaıyq. Sol boıynsha synypty topqa bólý. /1, 5 mın/
Oqýshy nemen shuǵyldanady?
Oqýshylar búgingi sabaqtaǵy kóńil kúılerin bildiredi.
Eldi biriktiretin eń basty ne nárse ekendigi jóninde oılaryn aıtady.
«Bereke, birlik, yntymaq» sózderin aıtý arqyly topqa bólinedi
2 - slaıd. Úı tapsyrmasyn suraý.
İ toqsanda ótilgen taqyryptarǵa baılanysty suraqtar usyný./2mın./
Ár top ózderiniń neshe suraqqa jaýap bergenderin belgilep otyrady.
3 - slaıd. Jańa sabaq. Qyzyǵýshylyqty oıatý.
Jańa tártip, jańa zań endi elge
Buqara betburysqa kóndiger me?
Beıjaı qarap qalmady bulqyndy el
Qazaǵym, bundaı jaıdy endi kórme,- degen óleń joldary arqyly qazaq dalasynda bolyp ótken qandaı tarıhı kezeń jaıynda sóz qozǵadym?
- Búgingi jańa sabaǵymyzda HİH ǵasyrdaǵy Reseıdiń otarlaý saıasaty kezeńinde ómir súrgen Shortanbaı Qanaıulynyń ómiri men sol kezeń taqyrybyna arnalyp shyǵarǵan «Zar zaman» óleńimen tanysamyz./0, 5 mın./
Oqýshylardyń jaýaby tyńdalady.
4 - slaıd. Maǵynany taný. Jańa taqyrypty óz betinshe oqyp meńgerý.
Topqa suraq:
İ top: «Ádebıetshiler» (syzba qurý)
Shortanbaı Qanaıuly kim? Ómiri týraly toqtalý.
İİ top: «Tarıhshylar»(syzba qurý)
Shortanbaı ómir súrgen zaman
Zaman taqyrybyna oraı qandaı shyǵarmalar jazǵan?
İİİ top: «Zertteýshiler»(syzba qurý)
Shortanbaı shyǵarmalaryn zertteýshiler kimder?
Sol kezdegi aqyndardy ne sebepti «Zar zaman aqyndar»dep atady?
«Zar zaman»óleńiniń alǵashqy joldaryn ózim jatqa mánerlep aıtyp beremin. Oqýshylardyń aldyna suraq tastaımyn:
- Aqyn bizge ótken zamannyń kelbetin qalaı jetkizgen?
- Zamannyń tarlyǵynyń belgisi óleńniń qaı joldarynda berilgen? Óz sózderińmen túsindirip kórińder.
- Zamannyń tarlyǵynyń belgisi qalaı jetkizdi? Odan halyqtyń qandaı kúı keship otyrǵanyn ańǵardyńdar?/9 mın./
Oqýshylar ádebıet oqýlyǵynan osy suraqtardyń jaýabyn izdeý barysynda Shortanbaı týraly qysqasha málimet alady?
Oqýshylardan tolyq jaýap alynǵannan keıin óleńniń qalǵan bóligin úsh topqa talqylaýǵa usyný
5 - slaıd. Toptyq jumys. Ári qaraı óleńdi sizderdiń oqýlaryńyzda tyńdap, talqylaıyq.
Óleńdi úsh topqa bólip berý, top bolyp taldaý:
a) Óleńdi mánerlep oqyp berý.
á) Óleńniń taqyryby
b) Aqynnyń aıtpaq oıy ne?
v) Óleń joldarynda aıtylǵan negizgi túıinge toqtalyp, óz pikirlerin bildirý. Óleń
jelisine oraı taqtadaǵy daıyn taqyrypty tańdaý.
g) Kórkemdegish quraldar: epıtet, teńeý
ǵ) Túsiniksiz sózderdiń maǵynasyn ashý. /9 mın./
Oqýshylar berilgen tapsyrmalardy úlken aq bet qaǵazǵa oryndaıdy, óz jumystaryn qorǵaıdy. Toptyń barlyq músheleri belsene qatysyp, óz úlesterin qosýlary tıis.
6, 7, 8 - slaıd. Beınebaıan. Beınetaspadan Qazaqstan men Reseı memleketiniń qarym - qatynasyna 20 jyl tolǵandyǵy jaıly kórinisten úzindi kórsetý.
- Balalar, bul kórinisten ne kórdińder?
- Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy qarym - qatynas qandaı?
Qazaqstan men Reseı qarym - qatynasy týraly slaıdtan kishkene málimet berý /5 mın./
Oqýshylardyń oıyn bilý. Pikir qalyptastyrý.
9 - slaıd. Sergitý sáti. Ár top halyqtar arasyndaǵy dostyqtyń úzilmeýine qajetti qundylyqtardy qımyl - áreketpen aıtyp kórsetý arqyly jetkizedi./2 mın./
Oqýshylar dostastyq sımvolyn jasaıdy.
10 - slaıd. Shyǵarmashylyq jumys. Oqýshylardyń ózindik oı - pikirlerin qalyptastyryp, belgili bir tujyrymǵa kelý maqsatynda tapsyrma usyný.
Táýelsiz el jastary retinde memleketimizdiń álem deńgeıinde kórinýine óz jobamyzdy usynamyz. (Ár top óz jobalaryn ortaǵa shyǵyp qorǵaıdy)/7 mın./
Bul tapsyrma oqýshylardyń izdenisterin, óz betimen sheshim qabyldaı alý múmkindikterin arttyryp, senimdilikke jol ashady.
11 - slaıd. Oı tolǵanys.
«Biz - qandaı qıyndyq kórsek te irgesi sógilmegen elmiz»,«Qazaqstan men Reseı dostastyǵy - berik te myqty», «Qazaqstan - bolashaǵy jarqyn memleket»
/7 mın./
Oqýshylar ózderine berilgen taqyryptar negizinde ózderiniń ishki túıinderin qysqasha jazady.
12 - slaıd. Bekitý suraqtary:
- Búgin biz qandaı shyǵarmamen tanystyq?
- Bul óleńniń burynǵy óleńderden ereksheligi qandaı?
- Aqynnyń ishki jan dúnıesi qandaı?
- Sol zamandaǵy aqyndardyń «Zar zaman aqyndary»dep atalý sebebi nede?
Oqýshylardyń búgingi sabaqtan túıgen oılary arqyly sabaqty bekitý./1 mın./
13 - slaıd. Baǵalaý. Oqýshylardyń aldaryna baǵalaý paraǵy úlestirildi, sol boıynsha top basshysy óz tobynyń sabaqqa qatysyn taldap, oqýshylardy baǵalap shyǵady.
Oqýshylardyń aldaryna baǵalaý paraǵy úlestirildi, sol boıynsha top basshysy óz tobynyń sabaqqa qatysyn taldap, oqýshylardy baǵalap shyǵady.
/3 mın./
Baǵalaý paraǵy
14 - slaıd. Úıge tapsyrma. «Zar zaman»óleńin mánerlep oqý. «Reseı halqynyń qazaq dalasyna qonystanýynyń paıdasy boldy ma?» degen taqyrypta kózqarasyn jazý. Maılyqoja Sultanqojauly týraly qosymsha izdený. /0, 5 mın/
Oqýshylar tapsyrmany dápterlerine jazyp alady.
15 - slaıd. Qorytyndy.
Mine, balalar, biz óz táýelsizdigimizdiń arqasynda ádildikti jyrlaýdan taısalmaǵan, batyl da qaısar uldaryn tereń tanýǵa múmkindik aldyq.
Elbasymyz N. Á. Nazarbaev óziniń halyqqa joldaýynda: «Men sizder, búgingi jastar, erekshe urpaq ekenderińizdi qaıtalaýdan jalyqpaımyn. Sizder táýelsiz Qazaqstanda ómirge keldińizder jáne sonda erjetip kelesizder. Sizderdiń jastyq shaqtaryńyzdyń ýaqyty – bizdiń elimizdiń kóterilý jáne gúldený ýaqyty. Sizder osy jetistikter rýhyn jáne tabysqa degen umtylýshylyqty boılaryńyzǵa sińirdińizder», - dep paıymdaǵan. Sondyqtan, Qazaqstannyń jańa damý kezeńi – tikeleı jastardyń qolynda. Sarabdal saıasatshy, kóregen kemeńger elbasy arqasynda jasalǵan jarqyn bolashaqqa jasaǵan jarqyn qadam jolynda eńbek etip, óz úlesimizdi qosa bileıik. /1mın./
You Might Also Like
-
Úıirme jumysyn qyzyq ári tıimdi etip ótkizeıik
