Syn turǵysynan oılaýdy qoldaný
BASTAÝYSH SYNYP OQÝSHYLARYNYŃ OILAÝ QABİLETİN DAMYTÝDA SYN TURǴYSYNAN OILAÝDY QOLDANÝ (slaıdymen)
Anotasıa
Krıtıcheskoe myshlenıe vklúchaet razvıtıe takıh navykov, kak prıobretenıe dokazatelstv posredstvam nablúdenıa ı slýshanıa, s ýchetom konteksta, ı prımenenıe sootvetstvýıýshıh krıterıev dlá prınátıa reshenıı. Poetomý ýchenıkam neobhodımo predostavıt vozmojnostdlá razvıtıa navykov nablúdenıa, analıza, sýjdenıa ı ınterpretasıı.
Summary
Critical thinking involves developing skills such as acquiring evidence through observation and listening, taking account of context, and applying relevant criteria for making judgements. Pupils must therefore be given opportunities to develop skills of observation, analysis, inference and interpretaion.
Qazirgi tańda aldymyzdaǵy balalardyń oqýǵa degen motıvasıasyn qalaı kóterý kerek? Oqýshylardy sabaq úrdisine qalaı qyzyqtyrý kerek? Bilim alýǵa qalaı úıretý qajet? Osyndaı suraqtar ár ustazdy jıi mazalaıtynyn bilemiz. Al, bizdiń kúndelikti dástúrli sabaqtarymyz arqyly mundaı suraqtyń jaýabyn tabý qıynǵa soǵary anyq. Sondyqtan oqytýdaǵy kózqarasymyzdy ózgertýge týra keledi. Ol degenimiz sabaqtaǵy oqý úrdisiniń basty keıipkeri ustaz emes, oqýshy bolýy qajet.
«Bilim negizi – bastaýyshta» demekshi, bilim berýdiń alǵashqy satysy – bastaýysh bilim. Balany bastaýysh synyptan bastap shyǵarmashylyq oılaýǵa, óz betine sheshim qabyldaı alýǵa, praktıkalyq áreketterge daıyn bolýǵa, olardy shyǵarmashylyq baǵytta jan - jaqty damytý - búgingi kúnniń basty talaby. Ár muǵalim shyǵarmashylyqpen jumys istegen jaǵdaıda ǵana elimizdiń sanaly, daryndy azamattaryn tárbıelep shyǵarýǵa múmkindik bar. Bastaýysh synyp oqýshylarymen jumys jasaı otyra, osy jastaǵy balalardyń oılaý qabiletterin arttyratyndaı qandaı ádis - tásilder qoldaný qajet degen oımen izdenis ústinde boldym.
Osy tusta V. G. Belınskııdiń: «... ustazdyń qolynda adam ómiriniń keleshektegi tutas taǵdyry tur.» - degen sózi eriksiz eske túsedi. Óıtkeni, ustaz – bolashaqtyń tutqasy, jas urpaqty tárbıeleý jáne tereń de jan - jaqty bilim berý isindegi qoǵamnyń jurt sengen ókili.
Syn turǵysynan oılaý degenimiz – oı qozǵaı otyryp, oqýshynyń óz oıymen ózgelerdiń oıyna synı qarap, estigen, bilgenin taldap, salystyryp, rettep, suryptap, júıelep, bilmegenin ózi zerttep, dáleldep, tujyrym jasaýǵa baǵyttaý óz betimen jáne birlesip shyǵarmashylyq jumys jasaý. Basty maqsaty oqýshylarǵa kez kelgen mazmunǵa synı turǵydan qarap, eki uıǵarym bir pikirdiń bireýin tańdaýǵa sanaly sheshim qabyldaýǵa úıretý.
Meniń osy oraıda tańdaǵan taqyrybym «Bastaýysh synyp oqýshylarynyń oılaý qabiletin damytýda syn turǵysynan oılaýdy qoldaný» boldy.
Syn turǵysynan oılaý arqyly oqýshylardyń sabaq barysynda túsinikke synı turǵydan qarap, sonymen qatar ómirde de oılana otyra sheshim qabyldaý, aqparatpen jumys jasaı alý, taldaı bilýge mashyqtandyrý.
Osy bilimdi berýde muǵalimniń alǵa qoıar maqsaty men mindetin bylaı aıtýǵa bolady. Oqýshy - oqý úderisi – nátıje.
Synı turǵydan oılaı biletin oqýshy suraqtar qoıa biledi.
- Men ne bilemin, neni bilgim keledi?
- Meniń jańasha kózqarasym, qalaı ózgerdim?
- Meniń qyzyǵýshylyǵym neden artty?
- Men osy bilimmen ne isteı alamyn, kimge kómek qolyn sozamyn?
Aldyma qoıǵan mindetterim:
1. Syn turǵysynan oılaýdyń teorıalyq suraqtaryn zerdeleý
2. Oqýshylardyń mektepke alǵashqy kelgendegi kezdegi jáne oqý barysynda dıagnostıka júrgizý
3. Kútiletin nátıjelerdiń krıterıılerin josparlaý
4. Syn turǵysynan oılaýdyń ádis - tásilderin sabaq barysynda júıeli túrde qoldaný
5. Oqýshylardyń oılaý qabiletteriniń deńgeıin anyqtaý.
Meniń oqýshylarym ne isteı alady? Sabaq josparyn oqýshylardyń óz betterimen meńgerýine yńǵaıly etip jáne olardyń jas erekshelikterin eskere otyra qurý.
«Synı oılaýǵa» kelsek, bul amerıkandyq kóptegen ǵalymdardyń aldyńǵy qatarly ıdeıalary negizinde qurylǵan joba. Maqsaty: barlyq jastaǵy oqýshylarǵa kez kelgen mazmundy synı turǵydan qarap, eki uıǵarym bir pikirdiń bireýin tańdaýǵa sanaly sheshim qabyldaýǵa sabaqtarda úıretý.
Anotasıa
Krıtıcheskoe myshlenıe vklúchaet razvıtıe takıh navykov, kak prıobretenıe dokazatelstv posredstvam nablúdenıa ı slýshanıa, s ýchetom konteksta, ı prımenenıe sootvetstvýıýshıh krıterıev dlá prınátıa reshenıı. Poetomý ýchenıkam neobhodımo predostavıt vozmojnostdlá razvıtıa navykov nablúdenıa, analıza, sýjdenıa ı ınterpretasıı.
Summary
Critical thinking involves developing skills such as acquiring evidence through observation and listening, taking account of context, and applying relevant criteria for making judgements. Pupils must therefore be given opportunities to develop skills of observation, analysis, inference and interpretaion.
Qazirgi tańda aldymyzdaǵy balalardyń oqýǵa degen motıvasıasyn qalaı kóterý kerek? Oqýshylardy sabaq úrdisine qalaı qyzyqtyrý kerek? Bilim alýǵa qalaı úıretý qajet? Osyndaı suraqtar ár ustazdy jıi mazalaıtynyn bilemiz. Al, bizdiń kúndelikti dástúrli sabaqtarymyz arqyly mundaı suraqtyń jaýabyn tabý qıynǵa soǵary anyq. Sondyqtan oqytýdaǵy kózqarasymyzdy ózgertýge týra keledi. Ol degenimiz sabaqtaǵy oqý úrdisiniń basty keıipkeri ustaz emes, oqýshy bolýy qajet.
«Bilim negizi – bastaýyshta» demekshi, bilim berýdiń alǵashqy satysy – bastaýysh bilim. Balany bastaýysh synyptan bastap shyǵarmashylyq oılaýǵa, óz betine sheshim qabyldaı alýǵa, praktıkalyq áreketterge daıyn bolýǵa, olardy shyǵarmashylyq baǵytta jan - jaqty damytý - búgingi kúnniń basty talaby. Ár muǵalim shyǵarmashylyqpen jumys istegen jaǵdaıda ǵana elimizdiń sanaly, daryndy azamattaryn tárbıelep shyǵarýǵa múmkindik bar. Bastaýysh synyp oqýshylarymen jumys jasaı otyra, osy jastaǵy balalardyń oılaý qabiletterin arttyratyndaı qandaı ádis - tásilder qoldaný qajet degen oımen izdenis ústinde boldym.
Osy tusta V. G. Belınskııdiń: «... ustazdyń qolynda adam ómiriniń keleshektegi tutas taǵdyry tur.» - degen sózi eriksiz eske túsedi. Óıtkeni, ustaz – bolashaqtyń tutqasy, jas urpaqty tárbıeleý jáne tereń de jan - jaqty bilim berý isindegi qoǵamnyń jurt sengen ókili.
Syn turǵysynan oılaý degenimiz – oı qozǵaı otyryp, oqýshynyń óz oıymen ózgelerdiń oıyna synı qarap, estigen, bilgenin taldap, salystyryp, rettep, suryptap, júıelep, bilmegenin ózi zerttep, dáleldep, tujyrym jasaýǵa baǵyttaý óz betimen jáne birlesip shyǵarmashylyq jumys jasaý. Basty maqsaty oqýshylarǵa kez kelgen mazmunǵa synı turǵydan qarap, eki uıǵarym bir pikirdiń bireýin tańdaýǵa sanaly sheshim qabyldaýǵa úıretý.
Meniń osy oraıda tańdaǵan taqyrybym «Bastaýysh synyp oqýshylarynyń oılaý qabiletin damytýda syn turǵysynan oılaýdy qoldaný» boldy.
Syn turǵysynan oılaý arqyly oqýshylardyń sabaq barysynda túsinikke synı turǵydan qarap, sonymen qatar ómirde de oılana otyra sheshim qabyldaý, aqparatpen jumys jasaı alý, taldaı bilýge mashyqtandyrý.
Osy bilimdi berýde muǵalimniń alǵa qoıar maqsaty men mindetin bylaı aıtýǵa bolady. Oqýshy - oqý úderisi – nátıje.
Synı turǵydan oılaı biletin oqýshy suraqtar qoıa biledi.
- Men ne bilemin, neni bilgim keledi?
- Meniń jańasha kózqarasym, qalaı ózgerdim?
- Meniń qyzyǵýshylyǵym neden artty?
- Men osy bilimmen ne isteı alamyn, kimge kómek qolyn sozamyn?
Aldyma qoıǵan mindetterim:
1. Syn turǵysynan oılaýdyń teorıalyq suraqtaryn zerdeleý
2. Oqýshylardyń mektepke alǵashqy kelgendegi kezdegi jáne oqý barysynda dıagnostıka júrgizý
3. Kútiletin nátıjelerdiń krıterıılerin josparlaý
4. Syn turǵysynan oılaýdyń ádis - tásilderin sabaq barysynda júıeli túrde qoldaný
5. Oqýshylardyń oılaý qabiletteriniń deńgeıin anyqtaý.
Meniń oqýshylarym ne isteı alady? Sabaq josparyn oqýshylardyń óz betterimen meńgerýine yńǵaıly etip jáne olardyń jas erekshelikterin eskere otyra qurý.
«Synı oılaýǵa» kelsek, bul amerıkandyq kóptegen ǵalymdardyń aldyńǵy qatarly ıdeıalary negizinde qurylǵan joba. Maqsaty: barlyq jastaǵy oqýshylarǵa kez kelgen mazmundy synı turǵydan qarap, eki uıǵarym bir pikirdiń bireýin tańdaýǵa sanaly sheshim qabyldaýǵa sabaqtarda úıretý.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Qazaq tilinen 6 synypqa orta merzimdi jumys jospary
