«Synı turǵydan oılaý» modýli bir sabaqta
«Synı turǵydan oılaý» modýli bir sabaqta.
Synı turǵydan oılaý «oılaý týraly oılaný» degen túsinik beredi. Bul modýl arqyly mańyzdy máselelerdi talqylaýǵa bolady jáne bilim berý úshin tıimdi bolyp tabylady. Bul oqýshylardyń da muǵalimderdiń de synı turǵydan oılaýdy damytýdy sanaly jáne oımen qabyldaýyn kózdeıdi. Synı turǵydan oılaý – baqylaýdyń, tájirıbeniń, oılaý men talqylaýdyń nátıjesinde alynǵan aqparatty oılaýǵa, baǵalaýǵa, taldaýǵa jáne sıntezdeýge baǵyttalǵan pándik sheshim. Synı turǵydan oılaý kóbine qarsy pikir aıtýǵa, balamaly sheshimderdi qabyldaýǵa, oılaý jáne is – áreketimizge jańa nemese túrlendirilgen tásilderdi engizýge daıyn bolýǵa, uıymdastyrylǵan qoǵamdyq áreketterge jáne basqalardy synı turǵydan oılaýǵa baýlýdy bildiredi. Bul joldaǵy eń ońaı tásil balalardyń jeke basynyń tájirıbesindegi dálelderge mán berýge yntalandyrý.
Bizde balalardyń qyzyǵýshylyǵyn oıatyp, olardyń synı turǵydan oılaýlaryn, daǵdylaryn damytý úshin qoldanýǵa bolatyn, álemniń túrli bólikterindegi jáne zamannyń túrli kezeńderindegi balalarǵa aıtýǵa bolatyndaı da mysaldar jetkilikti. Synı turǵysynan oılaý modýlin tańdaý kezinde muǵalimniń bilimdiliginen qatar oqýshylarǵa degen senimdilik kúshti bolý kerek dep oılaımyn: oqytý úrdisinde qalyptasqan kózqarastar muǵalimniń synyptaǵy barlyq is - áreketine áser etedi degendeı meniń sabaqtar toptamamdaǵy synı turǵysynan oılaýdyń Vygotskııdiń syndarlyq turǵydan oqytýdy túsiný oqytý men oqytýdaǵy jańa tásilder negizinde alynǵandyǵyn kórsetýge bolady. Vygotskııdiń pikiri boıynsha, oqýshylar naqty maqsattardy kózdegen, kóbirek biletin qaıratker jandarmen áleýmettik qarym - qatynas nátıjesinde oılaý jáne sóıleý daǵdylary damıtynyna toqtalǵan.
Tájirıbe kezeńinde jańa ádisterdi paıdalanýdy rettilikpen qoldana bilgendigin kózdegen edim. Sabaǵymdy bastamas buryn áriptestermen keńes ótkizip, ata - analarmen baılanys jasap bul jańa ádisterdiń tıimdi, qundy jaqtaryn atap aıttym. «Birlesip pishken ton kelte bolmas»degendeı jalpy mektep ujymy, áriptester qoldaý kórsetip senimdilik tanytqan soń ózimde bir kúsh paıda bolyp yntaly túrde ár sabaǵymdy jaqsy, tıimdi ótkizýge tyrystym jáne tizbektelgen sabaǵymnyń bir úlgisin tómendegideı taldap kórsetýdi uıǵardym.
1. Kirispe
2. Jańa materıaldyń tanystyrylymy
3. Jańa materıaldy qoldaý
4. Qorytyndy bólimi
Sabaqty bastamas buryn oqýshylardy úlestirmeli dıdaktıkalyq materıaldardy paıdalaný arqyly topqa bóldim. Sabaǵymnyń kirispe, uıymdastyrý bólimi «Sátti bolsyn kúnimiz» atty psıhologıalyq daıyndyqtan bastaldy. Bul bólimde balalar bir - birine jaqsy sóz, jyly tilekterin arnady. Mysaly bir oqýshym « anańnan únemi jyly sóz estigenińdi qalaımyn» dese Bekzat degen oqýshymnyń «kúniń de túniń de sátti bolsyn»degen sózderiniń ózi adam janyna jyly tıeri anyq dep oılaımyn.
Ótken sabaqty pysyqtaý barysynda oqýshylarǵa
On suraq daıyndadym. Balalardyń ótken sabaqty qalaı meńgergenin baıqaý barysynda tez jáne utymdy jaýap berýin qaladym. Oqýshylarym ótken sabaqty jaqsy meńgergen, barlyǵy jarysa jaýap berip otyrdy, tipti tómen oqıtyn eki - úsh oqýshymda jaqsy qatysyp otyrǵany qýantty. Osylaısha ótken sabaq pen jańa sabaqty baılanystyra otyryp, jańa sabaq taqyrybyn ashýǵa umtyldym. Bul sabaǵymda da synı turǵysynan oılaý modýliniń keıbir strategıalary kórinis tapty dep túsinemin. Toptastyrý strategıasy boıynsha «Týǵan jer»
degen sózdi qalaı túsinemiz, maǵynasyn kim aıtady degende oqýshylar óz túsinikterin aıta bastady. Olar týǵan jer – atameken, týǵan topyraq, aınalany qorshaǵan orta dep aıta bastady. Sol ýaqytta daryndy oqýshymnyń bireýi týǵan jer - elorda, Astana degen kezde, men endeshe Astanaǵa saıahat jasaımyz, ol jóninde oı – sanamyzdy, bilimimizdi tolyqtyramyz deı kele jańa sabaqty bastap kettik. Sol ýaqytta balalarym da jınaqtalyp, Astana týraly maǵlumat alǵysy kelgen kezde, men elordamyzdyń kórikti jerlerine toqtalyp, ınterbelsendi taqtadan kórsetip, áńgimelep óttim. Osy jerde oqýshylardyń arasynan Astanaǵa barǵandary da bolyp shyqty. Ol – Danıar degen oqýshym edi. Báıterekke baryp óziniń arman tilegin aıtqanyn da áńgimelep berdi. Iaǵnı balalardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyqtary artyp belsendilik tanyta bastady. Astananyń Qazaqstan kartasy arqyly ornalasqan jerin, jalpy Qazaqstannyń bes elmen shektesetinin aıtyp óttim.
Syn turǵysynan oılaýdyń eń jaqsy tustary balalardyń jan – jaqty izdený qabiletteri damıdy jáne nashar oqıtyn oqýshylarda da qozǵalys, umtylys, jumystaný qabiletteri paıda bolady. Keıbir sabaqtarymda kedergilerge ushyrasam da, ony jeńý joldaryn izdestire bastadym. Syn turǵysynan oılaý modýlin reti kelse ár sabaqta qoldanǵan utymdy. Oqýshylarǵa dúnıetanýdan alǵan « Astana - Qazaqstan Respýblıkasynyń elordasy» atty sabaǵymda toptyq jumys bergen bolatynmyn.
Synı turǵydan oılaý «oılaý týraly oılaný» degen túsinik beredi. Bul modýl arqyly mańyzdy máselelerdi talqylaýǵa bolady jáne bilim berý úshin tıimdi bolyp tabylady. Bul oqýshylardyń da muǵalimderdiń de synı turǵydan oılaýdy damytýdy sanaly jáne oımen qabyldaýyn kózdeıdi. Synı turǵydan oılaý – baqylaýdyń, tájirıbeniń, oılaý men talqylaýdyń nátıjesinde alynǵan aqparatty oılaýǵa, baǵalaýǵa, taldaýǵa jáne sıntezdeýge baǵyttalǵan pándik sheshim. Synı turǵydan oılaý kóbine qarsy pikir aıtýǵa, balamaly sheshimderdi qabyldaýǵa, oılaý jáne is – áreketimizge jańa nemese túrlendirilgen tásilderdi engizýge daıyn bolýǵa, uıymdastyrylǵan qoǵamdyq áreketterge jáne basqalardy synı turǵydan oılaýǵa baýlýdy bildiredi. Bul joldaǵy eń ońaı tásil balalardyń jeke basynyń tájirıbesindegi dálelderge mán berýge yntalandyrý.
Bizde balalardyń qyzyǵýshylyǵyn oıatyp, olardyń synı turǵydan oılaýlaryn, daǵdylaryn damytý úshin qoldanýǵa bolatyn, álemniń túrli bólikterindegi jáne zamannyń túrli kezeńderindegi balalarǵa aıtýǵa bolatyndaı da mysaldar jetkilikti. Synı turǵysynan oılaý modýlin tańdaý kezinde muǵalimniń bilimdiliginen qatar oqýshylarǵa degen senimdilik kúshti bolý kerek dep oılaımyn: oqytý úrdisinde qalyptasqan kózqarastar muǵalimniń synyptaǵy barlyq is - áreketine áser etedi degendeı meniń sabaqtar toptamamdaǵy synı turǵysynan oılaýdyń Vygotskııdiń syndarlyq turǵydan oqytýdy túsiný oqytý men oqytýdaǵy jańa tásilder negizinde alynǵandyǵyn kórsetýge bolady. Vygotskııdiń pikiri boıynsha, oqýshylar naqty maqsattardy kózdegen, kóbirek biletin qaıratker jandarmen áleýmettik qarym - qatynas nátıjesinde oılaý jáne sóıleý daǵdylary damıtynyna toqtalǵan.
Tájirıbe kezeńinde jańa ádisterdi paıdalanýdy rettilikpen qoldana bilgendigin kózdegen edim. Sabaǵymdy bastamas buryn áriptestermen keńes ótkizip, ata - analarmen baılanys jasap bul jańa ádisterdiń tıimdi, qundy jaqtaryn atap aıttym. «Birlesip pishken ton kelte bolmas»degendeı jalpy mektep ujymy, áriptester qoldaý kórsetip senimdilik tanytqan soń ózimde bir kúsh paıda bolyp yntaly túrde ár sabaǵymdy jaqsy, tıimdi ótkizýge tyrystym jáne tizbektelgen sabaǵymnyń bir úlgisin tómendegideı taldap kórsetýdi uıǵardym.
1. Kirispe
2. Jańa materıaldyń tanystyrylymy
3. Jańa materıaldy qoldaý
4. Qorytyndy bólimi
Sabaqty bastamas buryn oqýshylardy úlestirmeli dıdaktıkalyq materıaldardy paıdalaný arqyly topqa bóldim. Sabaǵymnyń kirispe, uıymdastyrý bólimi «Sátti bolsyn kúnimiz» atty psıhologıalyq daıyndyqtan bastaldy. Bul bólimde balalar bir - birine jaqsy sóz, jyly tilekterin arnady. Mysaly bir oqýshym « anańnan únemi jyly sóz estigenińdi qalaımyn» dese Bekzat degen oqýshymnyń «kúniń de túniń de sátti bolsyn»degen sózderiniń ózi adam janyna jyly tıeri anyq dep oılaımyn.
Ótken sabaqty pysyqtaý barysynda oqýshylarǵa
On suraq daıyndadym. Balalardyń ótken sabaqty qalaı meńgergenin baıqaý barysynda tez jáne utymdy jaýap berýin qaladym. Oqýshylarym ótken sabaqty jaqsy meńgergen, barlyǵy jarysa jaýap berip otyrdy, tipti tómen oqıtyn eki - úsh oqýshymda jaqsy qatysyp otyrǵany qýantty. Osylaısha ótken sabaq pen jańa sabaqty baılanystyra otyryp, jańa sabaq taqyrybyn ashýǵa umtyldym. Bul sabaǵymda da synı turǵysynan oılaý modýliniń keıbir strategıalary kórinis tapty dep túsinemin. Toptastyrý strategıasy boıynsha «Týǵan jer»
degen sózdi qalaı túsinemiz, maǵynasyn kim aıtady degende oqýshylar óz túsinikterin aıta bastady. Olar týǵan jer – atameken, týǵan topyraq, aınalany qorshaǵan orta dep aıta bastady. Sol ýaqytta daryndy oqýshymnyń bireýi týǵan jer - elorda, Astana degen kezde, men endeshe Astanaǵa saıahat jasaımyz, ol jóninde oı – sanamyzdy, bilimimizdi tolyqtyramyz deı kele jańa sabaqty bastap kettik. Sol ýaqytta balalarym da jınaqtalyp, Astana týraly maǵlumat alǵysy kelgen kezde, men elordamyzdyń kórikti jerlerine toqtalyp, ınterbelsendi taqtadan kórsetip, áńgimelep óttim. Osy jerde oqýshylardyń arasynan Astanaǵa barǵandary da bolyp shyqty. Ol – Danıar degen oqýshym edi. Báıterekke baryp óziniń arman tilegin aıtqanyn da áńgimelep berdi. Iaǵnı balalardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyqtary artyp belsendilik tanyta bastady. Astananyń Qazaqstan kartasy arqyly ornalasqan jerin, jalpy Qazaqstannyń bes elmen shektesetinin aıtyp óttim.
Syn turǵysynan oılaýdyń eń jaqsy tustary balalardyń jan – jaqty izdený qabiletteri damıdy jáne nashar oqıtyn oqýshylarda da qozǵalys, umtylys, jumystaný qabiletteri paıda bolady. Keıbir sabaqtarymda kedergilerge ushyrasam da, ony jeńý joldaryn izdestire bastadym. Syn turǵysynan oılaý modýlin reti kelse ár sabaqta qoldanǵan utymdy. Oqýshylarǵa dúnıetanýdan alǵan « Astana - Qazaqstan Respýblıkasynyń elordasy» atty sabaǵymda toptyq jumys bergen bolatynmyn.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: «MS Word mátindik redaktorynda jumys isteý»
