Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Sóılem (kúndelikti sabaq josparlary)
Qazaq tili páni boıynsha jyldyq kúntizbelik jospar, 8 synyp
Kúndelikti sabaq jospary, qazaq tili 8 synyp.
Taqyryptar:
1. Sóılem
2. Sóılemniń túrleri
3. Habarly sóılem
4. Suraýly sóılem
5. Lepti sóılem

Sabaqtyń taqyryby: Sóılem
Sabaqtyń maqsaty: a) Sóılem onyń túrleri týraly túsinik bere otyryp, oqýshylardy sabaqqa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý;
á) oqýshynyń til baılyǵyn damytý arqyly tildik qurylymdardy óz betinshe taldap meńgere bilý, is - áreket, izdenimpazdyq daǵdylaryn qalyptastyrý.
b) oı men tildi damytý, sózdik qoryn molaıtý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, shyǵarmashylyq izdený
Sabaqtyń kórnekiligi: kespe qaǵazdar, sýretter
Pánaralyq baılanys: ádebıet, tarıh

Sabaqtyń barysy:
a) Uıymdastyrý kezeńi:
Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý, oqý quraldaryn tekserý. Synyptyń tazalyǵyna kóńil bólý. Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý.

á) Úı tapsyrmasyn pysyqtaý:
Úıge berilgen tapsyrmany suraımyn. Oqýshylarǵa ótken sabaqty qalaı meńgergenin baıqaý úshin birneshe suraqtar qoıamyn.

b) Jańa sabaqty túsindirý.
Sóılem týraly túsinik. Sóılem degenimiz - sózderdiń ár alýan tulǵada ózara tirkesip, birshama tıanaqtalǵan oıdy bildirýi. Sóılem adamdardyń bir - birimen túsinisip, pikir alysýy úshin, qarym - qatynas jasaýy úshin qajet.
- Oqyp júrgenińdi Kenjetaı aıtyp edi. Oqýlaryń búgin bastaldy ma?
- Búgin tórt saǵat oqydyq. (S. M.)
Munda eki adam sóılesip, qarym - qatynasqa túsken, pikir alysqan. Bul sóılesýde birshama tıanaqty oıdy bildirgen úsh sóılem bar. Alǵashqy sóılemde — Kenjetaıdyń aıtqany týraly oı, ekinshisinde - oqýlarynyń bastalǵan - bastalmaǵanyn bilýdi maqsat etken oı, sońǵysynda tyńdaýshynyń oǵan qaıtarǵan jaýaby túrindegi oı berilgen. Sóılem ózimen syrttaı uqsas tildik qubylystardan, eń aldymen, kommýnıkatıvtik qyzmeti (qarym - qatynas jasaý quraly bolý), ıaǵnı birdeme jaıynda habarlaý qyzmeti jaǵynan ajyratylady. Mysaly, sút pisirildi degen men sút pisirý degen mysaldardy salystyrýdan mynany ańǵarýǵa bolady: birinshisinde (sút pisirildi) bastaýysh pen baıandaýyshtyń qurylymdyq úlgisi bar, ol birdeme jaıynda habar berý úshin qurastyrylǵan. Al ekinshi mysaldaǵy sıntaksıstik qurylym birdemeni ataý úshin qurastyrylǵan. Sondyqtan birinshisi – sóılem, ekinshisi - sóz tirkesi. Sóz tirkesinde nomınatıvti qyzmet bolsa, sóılemde habarlaý qyzmeti bar. Sóz tirkesi sóılem quraýdyń materıaly bolady: sózder ózara tirkesip, belgili sıntaksıstik qarym - qatynasqa túsip, sóılem quramynda jumsalady.

Tilimizde ár túrli maǵynalardy bildiretin, mysaly, sálem berý, raqmet aıtý, tilek bildirý, keshirim suraý (Kesh jaryq! Keshirińiz! Jańa jylyńyzben! maquldaý men teriske shyǵarý (Iá, solaı, jarar), ár túrli emosıany bildirý (Bárekeldi! Oıpyrmaı!), jalpy suraqty bildirý jáne oǵan jaýap aıtý (Bul qalaı? Eshteńe emes, t. b.) sıaqty aıtylystar bar. Biraq bular ózdiginen málimet bere almaıdy, sóılem bola almaıdy, óıtkeni olarǵa bastaýysh - baıandaýyshtyq qurylym tán emes. Sóılem bolý úshin, onyń gramatıkalyq negizi, ıaǵnı turlaýly músheleri bolý kerek.
Jattyǵýmen jumys: 10 - jattyǵýdy oryndap, sóılemderge sıntaksıstik taldaý júrgizedi.

Bilimdi bekitý: Ótilgen taqyrypqa baılanysty birneshe suraqtar qoıamyn. Túsinbegen suraqtaryna jaýap beremin.
Baǵalaý: Sabaqqa qatysyp otyrǵandaryna qaraı bilimderi baǵalanady.
Úıge tapsyrma: 11 - jattyǵý.

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.


6, 7, 8, 9, 10 sabaqtardy qaraý
11, 12, 13, 14, 15 sabaqtardy qaraý
16, 17, 18, 19, 20 sabaqtardy qaraý
21, 22, 23, 24, 25 sabaqtardy qaraý
26, 27, 28, 29, 30 sabaqtardy qaraý
31, 32, 33, 34, 35 sabaqtardy qaraý
36, 37, 38, 39, 40 sabaqtardy qaraý
41, 42, 43, 44, 45 sabaqtardy qaraý
46, 47, 48, 49, 50 sabaqtardy qaraý
51, 52, 53, 54, 55 sabaqtardy qaraý
56, 57, 58, 59, 60 sabaqtardy qaraý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama