InfoHub Logo

Stresspen kúresýdiń nemese odan qashýdyń ornyna ony qabyldap, jetilý úshin paıdalaný kerek eken...

60-tan astam ǵylymı kitaptyń avtory, AQSH-tyq psıhıatr A. J. Tverskıı (Abraham J. Twerski) stress pen qıynshylyqtyń adamnyń jetilýi men damýy úshin ótpeli kezeń ekendigin mynadaı mysalmen túsindiredi: Teńiz shaıany — muhıttarda tirshilik etetin teńiz jándikteriniń biri. Meılinshe uzaq ómir súretin jáne tirshiligi barysynda ósip, úlkeıe beretin qasıeti bar. Úlkeıý kezinde denelerin jańalaı alǵandyqtan qartaıý belgileri baıqalmaıdy. Teńiz shaıandarynyń jas jáne baqýatty bolýynyń sebebi nede?!

Teńiz shaıandary — jele tárizdi, jumsaq dene qurylymyna ıe. Syrtqy áserlerden qorǵaný úshin synbaıtyn, keńeımeıtin jáne tózimdi bolǵan qabyqtarynyń ishinde ómir súredi. Al endi osyndaı keńeımeıtin, sozylmaıtyn syrtqy qabyqtarynyń ishinde qalaı ósedi dep oılaısyzdar?

Shynynda da teńiz shaıandary óse kele qabyǵy tánine tar kelip, denesin qysa bastaıdy. Bul kezeńde teńiz shaıany qysym astynda, jabyrqaýly, stresti kúı keshedi. Tasty túkpirge jasyrynyp, qabyǵyn syndyrý úshin edáýir kúsh jumsaıdy. Uzaq ýaqyt boıy alysyp aqyrynda qabyǵyn syndyryp bostandyqqa shyǵady. Birshama ýaqyttan soń denesine jańa qabyqsha qalyptasady. Tabıǵı túrde ósýge, ulǵaıýǵa daǵdylanǵan teńiz shaıanynyń bul qabyǵy da biraz ýaqyttan keıin tarshylyq ete bastaıtyny zańdylyq. Bul jándik qaıtadan tasty túkpirge yǵysyp, qıyn da bolsa taǵy bir uzaq arpalystan soń qabyǵyn syndyryp, ishinen shyǵady jáne qaıtadan jańa qabyq paıda bolady. Teńiz shaıanynyń tirshiligi barysynda osyndaı úrdis san márte qaıtalanady. Baıqaǵanymyzdaı jándiktiń ósip, jetilýi streske túsip, qınalǵan shaǵynda bastalýda jáne ózgerý arqyly bul tyǵyryqtan shyǵýda. Eger teńiz shaıanynyń dárigeri bar bolǵanda ol óspes edi. Óıtkeni qınalǵan kezinde dárigerge baryp, al dáriger antıdepresant berip ózin jaqsy sezine qoıar edi. Jaqsy sezingendikten qabyǵyn syndyrý oıyna da kirmes edi...         

---