Sultanmahmut Toraıǵyrov «Arystan men tyshqan» (mysal)
Ádebıettik oqý 4 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: Sultanmahmut Toraıǵyrov «Arystan men tyshqan» (mysal)
Sabaqtyń maqsaty: Mysal mazmunymen tanystyra otyryp, negizgi oıdy uǵyndyrý.
Sabaqtyń mindetteri:
- oqýshylardyń oılaý, este saqtaý qabiletterin damytý.
- aýyzsha, dıalogty sóıleý mashyǵyn jetildirý;
- synı oılaý daǵdylaryn damytý;
- qoıylǵan máselege naqty óz sózimen erkin jaýap berýge úırený;
Qoldanylǵan modýl: «Bilim berý men bilim alýdaǵy jańa tásilder», «Oqýshylardyń jas erekshelikterine sáıkes bilim berý jáne oqytý», «Synı turǵydan oılaýǵa úıretý», AKT.
Ádis - tásilderi: Oı qozǵaý, mentaldi karta, dıalogty oqytý, oı túıindeý, Venn dıagramsy, toppen jumys
Muǵalimniń is - áreketi
Oqýshylarmen jyly amandasý. Shaǵyn úsh topqa bólý.
Bilem deme balam,
Bilmeıtiniń kóp shyǵar.
Bárin bilgen adam,
Dúnıede joq shyǵar.
Sh. Ýálıhanov «Abylaı han»
I top.
1. Qazaq jerine kimder shabýyl jasady?
2. Halyq neden qatty qınaldy?
3. 1730 j. Shabýyl jasaǵan Jońǵar qontaıshysy kim? Maqsaty ne edi?
II top.
1. Abylaı kim?
2. Nege qazaq halqy Abylaıǵa senedi?
3. Qaldan Seren qaıtys bolǵan sońǵy jaǵdaıdy aıt.
III top.
1. Abylaı ósıetinde kimnen baılanysty úzbeý kerek dedi?
2. Abylaıdyń denesi qaıda jerlendi?
3. Halqy Abylaıdy nege pir tutty?
Mátindi osy jospar boıynsha áńgimeleý.
Sonymen balalar, Abylaı han qandaı adam eken?
Endeshe bizdiń de boıymyzdan osyndaı jaqsy qasıetter baıqalsyn.
Jumbaq
Aıbarly susy bar,
Qanjardaı tisi bar.
Tula boıynda
Tasyǵan kúshi bar,
Kújireıgen jaldy,
Bilseń aıt bul ańdy? (Arystan)
Úı ishin aralap,
Túnde kóp jortady.
Qaptardy jaryp,
Mysyqtan qorqady. (Tyshqan)
Olaı bolsa, búgin
S. Toraıǵyrovtyń «Arystan men tyshqan» degen mysal óleńimen tanysamyz.
Mysal dep neni aıtamyz?
Mysal - aıtylatyn ónegeli oıdy tuspaldap jetkizetin, kólemdi shyǵarma. Mysaldyń taqyryby san alýan, keıipkerleri ań, qus, balyq, ósimdik, keıde oqıǵaǵa adam da qatystyrylady.
- Qane, balalar, S. Toraıǵyrov týraly málimetter jınaqtadyq. Olaı bolsa, suraqtarǵa jaýap bereıik.
S. Toraıǵyrov kim?
A) S. Toraıǵyrov týraly tolyqtyrý.
B) Syzbaǵa túsirý
- S. Toraıǵyrov (1893 - 1920) qazirgi Pavlodar oblysy, Baıanaýyl aýlynda dúnıege kelgen. Qazaq ádebıetiniń asa kórnekti ókili, aqyn, jazýshy, ári pedagog. Jastardy oqýǵa úndegen «Nege jasaımyn», «Shákirt oıy», t. b. óleńderdiń, «Qamar sulý», t. b. kórkem shyǵarmalardyń ıesi.
- Al, balalar, búgingi taqyrybymyz «Arystan men tyshqan» dep atalady.
«Arystan men tyshqan»
a) Oqýshynyń oqýy (oqýshylar qaryndashpen avtor, arystan, tyshqan sózderin bólip otyrady).
v) Sózdik jumysyn júrgizý.
Seıil qurý – qydyrý, boıyn jazý.
Zıan – zalal, zaqym
Azat qyl – erkindikke jiber, bosat.
- Mátin shyǵarmanyń qaı túrine jatady?
Mysal
Mysal - aıtylatyn ónegeli oıdy tuspaldap jetkizetin, kólemdi shyǵarma. Mysaldyń taqyryby san alýan, keıipkerleri ań, qus, balyq, ósimdik, keıde oqıǵaǵa adam da qatystyrylady.
á) qarapaıym sózben mazmunyń aıtqyzý.
b) Oqýshylardyń rólderge bólip oqýy (betperde kıip).
Mynaý meniń júregim,
Bári osydan bastalǵan.
Mynaý basym aqyldy,
Bárin osy basqarǵan.
Mynaý meniń oń qolym
Mynaý meniń sol qolym
Barlyq isti atqarǵan.
1 top. Mysaldan adamdardyń boıyndaǵy qandaı minez - qulyqtar baıqalady?
Arystannyń sózinen onyń qandaı minez - qulqyn baıqaýǵa bolady?
2 top. Bir shýmaq óleń jaz.
3 top. Mysaldy bólikterge ból. At qoı. (Tyshqannyń oınaqtaýy. Arystannyń (kóńilshektigi) meırimdiligi. Tyshqannyń Arystandy qutqarýy.). Ary qaraı ne bolady dep oılaısyń?
Qane, endeshe balalar, aıta qoıyńdarshy, arystan men tyshqannyń aıyrmashylyǵyn salystyryńdarshy, ekeýine minezdeme berińder. Ekeýi de ań.
I top. Arystanǵa minezdeme bereıik.
II top. Tyshqanǵa minezdeme berý.
III top.
Mysal mazmunyna sáıkes maqal – mátel aıt.(Áldi - álsiz týraly maǵynasyn túsindir)
Shyǵarmany vıdeo arqyly oqýshylarǵa kórsetý.
- Mysaldaǵy oqıǵa neler arasynda bolǵan?
- Arystan tyshqandy ne úshin óltirmek boldy?
- Tyshqan arystanǵa bergen ýádesin qalaı oryndady?
- Balalar, búgin biz kimniń shyǵarmasymen tanystyq?
- Mátin unady ma?
- Mátin shyǵarmanyń qaı túrine jatady?
- Adamdar qatty qysylǵan ýaqytta qandaı kómek berý kerek?
- Osy mysaldan qandaı sabaq aldyńdar?
Túıin
Úlken sabaq túıgenimiz mysaldan –
Naǵyz dushpan artyq jaman dosyńnan.
Tyǵyryqqa tireler kún týǵanda
Arystan da kómek surar tyshqannan!
Arystan men tyshqan mánerlep oqý.
Mysaldaǵy arystan men tyshqan áreketinen adamnyń qandaı qasıetterin ańǵarýǵa bolatynyn kestege jazyp shyq.
Úıge tapsyrma
Ózin – ózi baǵalaý
Sabaqtyń taqyryby: Sultanmahmut Toraıǵyrov «Arystan men tyshqan» (mysal)
Sabaqtyń maqsaty: Mysal mazmunymen tanystyra otyryp, negizgi oıdy uǵyndyrý.
Sabaqtyń mindetteri:
- oqýshylardyń oılaý, este saqtaý qabiletterin damytý.
- aýyzsha, dıalogty sóıleý mashyǵyn jetildirý;
- synı oılaý daǵdylaryn damytý;
- qoıylǵan máselege naqty óz sózimen erkin jaýap berýge úırený;
Qoldanylǵan modýl: «Bilim berý men bilim alýdaǵy jańa tásilder», «Oqýshylardyń jas erekshelikterine sáıkes bilim berý jáne oqytý», «Synı turǵydan oılaýǵa úıretý», AKT.
Ádis - tásilderi: Oı qozǵaý, mentaldi karta, dıalogty oqytý, oı túıindeý, Venn dıagramsy, toppen jumys
Muǵalimniń is - áreketi
Oqýshylarmen jyly amandasý. Shaǵyn úsh topqa bólý.
Bilem deme balam,
Bilmeıtiniń kóp shyǵar.
Bárin bilgen adam,
Dúnıede joq shyǵar.
Sh. Ýálıhanov «Abylaı han»
I top.
1. Qazaq jerine kimder shabýyl jasady?
2. Halyq neden qatty qınaldy?
3. 1730 j. Shabýyl jasaǵan Jońǵar qontaıshysy kim? Maqsaty ne edi?
II top.
1. Abylaı kim?
2. Nege qazaq halqy Abylaıǵa senedi?
3. Qaldan Seren qaıtys bolǵan sońǵy jaǵdaıdy aıt.
III top.
1. Abylaı ósıetinde kimnen baılanysty úzbeý kerek dedi?
2. Abylaıdyń denesi qaıda jerlendi?
3. Halqy Abylaıdy nege pir tutty?
Mátindi osy jospar boıynsha áńgimeleý.
Sonymen balalar, Abylaı han qandaı adam eken?
Endeshe bizdiń de boıymyzdan osyndaı jaqsy qasıetter baıqalsyn.
Jumbaq
Aıbarly susy bar,
Qanjardaı tisi bar.
Tula boıynda
Tasyǵan kúshi bar,
Kújireıgen jaldy,
Bilseń aıt bul ańdy? (Arystan)
Úı ishin aralap,
Túnde kóp jortady.
Qaptardy jaryp,
Mysyqtan qorqady. (Tyshqan)
Olaı bolsa, búgin
S. Toraıǵyrovtyń «Arystan men tyshqan» degen mysal óleńimen tanysamyz.
Mysal dep neni aıtamyz?
Mysal - aıtylatyn ónegeli oıdy tuspaldap jetkizetin, kólemdi shyǵarma. Mysaldyń taqyryby san alýan, keıipkerleri ań, qus, balyq, ósimdik, keıde oqıǵaǵa adam da qatystyrylady.
- Qane, balalar, S. Toraıǵyrov týraly málimetter jınaqtadyq. Olaı bolsa, suraqtarǵa jaýap bereıik.
S. Toraıǵyrov kim?
A) S. Toraıǵyrov týraly tolyqtyrý.
B) Syzbaǵa túsirý
- S. Toraıǵyrov (1893 - 1920) qazirgi Pavlodar oblysy, Baıanaýyl aýlynda dúnıege kelgen. Qazaq ádebıetiniń asa kórnekti ókili, aqyn, jazýshy, ári pedagog. Jastardy oqýǵa úndegen «Nege jasaımyn», «Shákirt oıy», t. b. óleńderdiń, «Qamar sulý», t. b. kórkem shyǵarmalardyń ıesi.
- Al, balalar, búgingi taqyrybymyz «Arystan men tyshqan» dep atalady.
«Arystan men tyshqan»
a) Oqýshynyń oqýy (oqýshylar qaryndashpen avtor, arystan, tyshqan sózderin bólip otyrady).
v) Sózdik jumysyn júrgizý.
Seıil qurý – qydyrý, boıyn jazý.
Zıan – zalal, zaqym
Azat qyl – erkindikke jiber, bosat.
- Mátin shyǵarmanyń qaı túrine jatady?
Mysal
Mysal - aıtylatyn ónegeli oıdy tuspaldap jetkizetin, kólemdi shyǵarma. Mysaldyń taqyryby san alýan, keıipkerleri ań, qus, balyq, ósimdik, keıde oqıǵaǵa adam da qatystyrylady.
á) qarapaıym sózben mazmunyń aıtqyzý.
b) Oqýshylardyń rólderge bólip oqýy (betperde kıip).
Mynaý meniń júregim,
Bári osydan bastalǵan.
Mynaý basym aqyldy,
Bárin osy basqarǵan.
Mynaý meniń oń qolym
Mynaý meniń sol qolym
Barlyq isti atqarǵan.
1 top. Mysaldan adamdardyń boıyndaǵy qandaı minez - qulyqtar baıqalady?
Arystannyń sózinen onyń qandaı minez - qulqyn baıqaýǵa bolady?
2 top. Bir shýmaq óleń jaz.
3 top. Mysaldy bólikterge ból. At qoı. (Tyshqannyń oınaqtaýy. Arystannyń (kóńilshektigi) meırimdiligi. Tyshqannyń Arystandy qutqarýy.). Ary qaraı ne bolady dep oılaısyń?
Qane, endeshe balalar, aıta qoıyńdarshy, arystan men tyshqannyń aıyrmashylyǵyn salystyryńdarshy, ekeýine minezdeme berińder. Ekeýi de ań.
I top. Arystanǵa minezdeme bereıik.
II top. Tyshqanǵa minezdeme berý.
III top.
Mysal mazmunyna sáıkes maqal – mátel aıt.(Áldi - álsiz týraly maǵynasyn túsindir)
Shyǵarmany vıdeo arqyly oqýshylarǵa kórsetý.
- Mysaldaǵy oqıǵa neler arasynda bolǵan?
- Arystan tyshqandy ne úshin óltirmek boldy?
- Tyshqan arystanǵa bergen ýádesin qalaı oryndady?
- Balalar, búgin biz kimniń shyǵarmasymen tanystyq?
- Mátin unady ma?
- Mátin shyǵarmanyń qaı túrine jatady?
- Adamdar qatty qysylǵan ýaqytta qandaı kómek berý kerek?
- Osy mysaldan qandaı sabaq aldyńdar?
Túıin
Úlken sabaq túıgenimiz mysaldan –
Naǵyz dushpan artyq jaman dosyńnan.
Tyǵyryqqa tireler kún týǵanda
Arystan da kómek surar tyshqannan!
Arystan men tyshqan mánerlep oqý.
Mysaldaǵy arystan men tyshqan áreketinen adamnyń qandaı qasıetterin ańǵarýǵa bolatynyn kestege jazyp shyq.
Úıge tapsyrma
Ózin – ózi baǵalaý
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: WordPad mátindik redaktorynyń ınterfeısi.
