InfoHub Logo

Synyby: 6 synyp
Taqyryby: Sút taǵamdaryn daıyndaý, onyń qasıeti men mańyzy
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Tórt túlik maldan óndiriletin sút ónimderi, sútten jasalatyn taǵamdardyń jasalý ádisin úıretý.
Damytýshylyǵy: teorıalyq jáne praktıkada alǵan bilimderin kúndelikti tirshilikte paıdalana bilýge, adam aǵzasy úshin paıdasyn tanı bilýinen málimet berý, sút taǵamdaryn daıyndaı bilýge úıretý.
Tárbıelik: taǵam jasaýdyń tásilderin úıretý tazalyqqa, uqyptylyqpen únemdilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń ádisi: kórnekilikpen túsindirý, saramandyq jumysta alǵan bilimderin bekitý.
Kerekti qural jabdyqtar: tórt túlik mal týraly sózder, sútten daıarlanǵan taǵam túrleri, sózjumbaq

1. Oı shaqyrý
Maldyń qadirin bilip, qasıetin baǵalaǵan babalarymyz adam esimine mal ataýlaryn qoıýǵa ádetke aınaldyrǵan.
Qoshqarbaı
Qozy Kórpesh
Nartaı
Botagóz
Qunanbek
Qoıshyǵul

Tórt túlik
Jylqy
Sıyr
Túıe
Qoı
Eshki Aq

Sút ónimi
Qymyz
Sút
Shubat
Qoımaljyń

Tórt túlik maldyń paıdasyna toqtalatyn bolsaq: minse kóligi, ishse sýsyny, jıse tamaǵy, kıse kıimi, tutynsa buıymy, baılyǵy maqtanyshy osy mal bolǵan.

2. Maǵynany ashý
Mal ósirýge qolaıly el – Qazaqstan. Qaı halyqqa bolmasyn óte erte zamannan beri málim juǵymdy taǵamnyń biri – sút. Súttiń alatyn orny erekshe. Barsha jurt sútti eń jeńil taǵam retinde baǵalaıdy. Paıdasy: asqazany buzylǵan, sondaı - aq basqa da aýyr naýqastarǵa júregi, búıregi, baýyry aýyratyn adamdarǵa paıdaly. Ásirese eshki súti aǵzaǵa juǵymdy. Eshki súti ana sútimen teń. Álsiregen adamǵa nemese kók jótelmen aýyratyn balaǵa beriledi. Búgingi sabaǵymyzda sútten daıyndalatyn irimshik taǵamyn jasap úırenemiz. İrimshik qunarly azyqtyń biri. Onyń quramynda 22 - 30% belok, 15 - 30 % maı bar.
İrimshik – qatty, jumsaq, tuzdy jáne tuzsyz irimshikter bolyp bólinedi. Kóbinese aspazdyq pisirilgen taǵamdarda – pırog, quımaq, jumsaq nan ortalaryna paıdalanady.
Jasaý joly: İrimshik sútten jasalady. 3 lıtr sútti qaınatyp jyly jerge ishine aıran quıyp 20gr iritki qosyp iritedi nemese uıytady. Az ýaqyt otqa qoıyp betine kók sýy shyqqasyn súzip alady. Daıyn bolǵan soń seker salyp nemese salmaı da paıdalanýǵa bolady.

Bekitý
1. Tórt túlik maldyń paıdasyn qalaı baǵalaǵan?
2. Sút ónimderiniń aǵza úshin mańyzy qandaı?
3. İrimshik taǵamynyń daıyndalý joldaryn eske túsir?

Praktıkalyq jumysqa daıyndyq
Tazalyq talap erejesimen tanysaıyq
1. Sút taǵamdaryn daıyndaý aldynda qolyńdy jaqsylap jýý kerek
2. Sút taǵamdaryn salqyn jerde saqtaıdy
3. Sútke kereginshe seker salyp, uzaq qaınatyp tátti sút daıyndaýǵa bolady ol uzaq saqtalady.
Jumbaq
Mal tóldep, ár aýyl pisiredi aq baýyr
(ýyz)
Ýyz – jańa týǵan sıyrdan alynady.
Sabaqtyń teorıalyq jáne praktıkalyq bólimine basa nazar aýdaryla otyryp oqýshylardyń bilimin baǵalaý.
Úıge tapsyrma: İrimshik qosyp pırog daıyndap kelý