Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
Sıqyrly mýzykalyq úıshik
Qyzylorda oblysy,
Qazaly aýdany, Ǵ. Muratbaev aýyly,
№ 15 "Baldáýren" balabaqshasynyń mýzyka jetekshisi
Jamanqara Gúlnár

Taqyryp: Sıqyrly mýzykalyq úıshik

Motıvasıalyq qozǵaýshy
Balalar jáı mýzykamen mýzyka zalyna keledi. Balalardyń nazaryn dalaǵa aýdaryp, qys mezgiliniń erekshelikterin surap, qazir ormanǵa saıahatqa « Sıqyrly úıshikke» barý kerek ekenin aıtý. Sheńber boıymen júrgizip, ormanda kezdesýi múmkin ańdardyń ( aıý, túlki, qasqyr, qoıan) júristerin mýzyka yrǵaǵyna oraı júrgizý.

Tabıǵat qubylysy. Boran daýsy.
Balalar kún salqyn, qar jaýyp, jel soǵyp tur. Sıqyrly úıshikke ushatyn kilemshelerge otyryp ushyp barǵylaryń kele me? Olaı bolsa kilemshelerdi aınaldyra jaıyp, ekeýden otyramyz. Jel ushyryp ketpeý úshin bir - birimizdiń qolymyzdan ustap alamyz, kózimizdi jumamyz. Jaılap kóterile bastadyq. mine aspanǵa da kóterildik. Jel basylǵan sıaqty. Biz óte bıiktemiz.

Bethoven «Tynyshtyq» mýzykasyn tyńdatý
Balalar, qandaı tamasha! Munda jel joq, aınalamyzda appaq bulttar ushyp júr. Qolymyzben bulttardy ysyryp, qar ulpalaryn ustap kóremiz. Alystan tómende kip - kishkene bolyp úıshik kórinedi. Jaılap qonamyz. Qulap qalmaıyq, mine keldik. Kózimizdi ashamyz
Sıqyrly úıshikke keldik. Bul úıshiktiń ishinde mýzykalyq aspaptar bar. Qalaı alamyz, balalar, esiginde qulyp tur
Myna belgiler ne ekenin bilesińder me, balalar? Bul belgiler nota belgileri dep atalady Balalar mýzykada 7 dybys bolady. Olar: do, re, mı, fa, sol. lá. sı, Qane daýystap aıtyp kóreıikshi. Al, mynaý skrıpka kilti.
Qulypty skrıpka kiltimen ashyp kóreıik. Ashylmaıdy.
Osy kezde kúshiktiń abalap úrgen daýsy estiledi..
Balalar, myna kúshikti qarańdar.
- Seniń atyń kim?
- Af, af Aqtós. Meni osynda quıyn ushyryp ákelgen. Sodan osy úıshikti kúzetip otyrmyn. Senderdiń kelgenderiń jaqsy boldy. Bul úıshikti Aıaz sıqyrlap tastaǵan. Esikti ashý úshin terezelerge japsyrylǵan barlyq sharttardy oryndaýlaryn qajet. Sol kezde baryp sıqyrly qulyp ashylyp, meni de bosatady.
- Sen qoryqpa Aqtós. Biz bul úıshiktiń sıqyryn qaıtaryp, mýzykalyq aspaptarymyzdy alýymyz kerek. Sosyn birge qaıtamyz. Balalar, kelisemiz ba?
Balalar myna qulyptyń astynda jumbaq bar eken. Sheship kóreıikshi.

İzdenis - uıymdastyrýshy
Oınańdar da oılańdar,
Sábiz muryn kimde bar?
Durys aıtasyńdar. Bul Aqqala. Qardan jasalady.
Balalar, Aqqala týraly daýys jattyǵýyn jasaıyq.
Mýzykamen «Aqqala» jumbaq daýys jattyǵýdy aıtqyzý
Balalar, terezeniń qulpy ashyldy. Qarańdar. mynaý ne zattar eken? Aqqalanyń zattary ǵoı. Sypyrǵy, shelek, muryny.
Balalar, oıyn oınaımyz ba, kim aqqalany jyldam kıindiredi eken?
Qımyldy oıyn: «Aqqalany kim jyldam kıindiredi?»

Balalar, endi ekinshi qulypty ashýǵa tyrysaıyq. Bunda da sýret bar eken. Mynaý ne balalar?
Balapanǵa «Án salaıyq» dep jazyp qoıypty. Taptym. «Balapan» telekanalynan «Án salaıyq» baǵdarlamasyn aıtqan ǵoı. Balalar, olaı bolsa biz Aıazǵa arnap án aıtyp bereıik.

Án aıtý: halyq áni «Sáýlem - aı» áýenimen «Aıaz, aıaz» áni

Al, balalar, kelesi qulypty kóreıik. Onda ne jazylǵan eken.
Qolǵaptyń sýreti tur. Al myna jerde maskalar bar eken. Bul ne degeni balalar? Aqtós, sen ne deısiń?
«Qolǵap» ertegisin oınaý kerek deısiń be? Balalar ertegi ándi aıtyp kóreıikshi aldymen.
«Qolǵap» ertegi ándi halyq áni «Haıláılim» áýenimen balalarǵa aıtqyzyp, rólderge bólip balalarǵa oınatý.

Rólge bólinbegen balalar ertegi ándi aıtyp turady.

Al, balalar, kelesi qulypty kóreıik, taǵy da balapan sýreti. Artyna bılep jatqan qyzdar sýreti.
Bul ne degen maǵyna beredi balalar?
«Balapan» telekanalynan «Bıle - bıle» baǵdarlamasyn kóresińder me balalar. Olaı bolsa biz osy
«Bıle - bıle» baǵdarlamasynan Iakýt bıin úırenemiz. IaÝT BIİ MÝZYKASY.
Balalar Iakýtıa halqy jazy salqyn, qysy sýyq jaqta ómir súretin halyq. Reseıdiń quramyna kiredi. Kóbine dańǵyra sıaqty urmaly aspaptar paıdalanady. Bılep úırenemiz ba, balalar?
- Birinshi qımyldy bizge Nurbaqyt kórsetedi.
2 - qımyldy Aıagóz kórsetedi. t. s. s...
Bar qımyldardy qosyp bıleımiz. Jaraısyńdar balalar!
Kúshik úredi.
- Ne boldy, Aqtós?
OO. Úıshiktiń esigi ashylypty. bárekeldi balalar. İshindegi mýzykalyq aspaptarymyzdy alaıyq. Balalarǵa urmaly aspaptar, asataıaq, syldyrmaqtardy taratý.

«Aıaz - aıaz» ánin aspappen yrǵaǵyn saqtaı otyryp, uryp oınap aıtý.

Refleksıvti túzetý
- Balalar, qaıtatyn ýaqyt bolypty. Aspaptardy ornyna qoıamyz. Úıshiktiń sıqyry ashyldy. Biz keıin taǵy da kelemiz, ıá, balalar. Ushatyn kilemshelerimizge otyryp jerimizge, balabaqshamyzǵa qaıtamyz. Aqtós, sen de júr bizben birge. Qane, ornalasaıyq.
Tabıǵat qubylysy. Boran daýsy.
Kózimizdi jumyp, qoldarymyzdan ustap alamyz. Jeldiń dybysy. Ushyp kelemiz. Minekeı, balabaqshamyz da kórindi. Jaılap qonamyz.

- Balalar, búgin biz qaıda bardyq?
- Ne kórdik?
- Qandaı sharttar oryndadyq? Qandaı án aıttyq, qandaı bı bıledik? Qandaı oıyn oınadyq? Ertegi de qoıdyq ıá. balalar.
- Jaraısyńdar, Aqtóstiń senderge arnalǵan syılyǵy bar eken.
Aqtós úrip rahmetin aıtyp, balalardy madaqtaıdy.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama