Tabıǵat pen adam egiz
taqyryby: Tabıǵat pen adam egiz.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa týǵan ólke, onyń baılyǵy, alýan túrli tabıǵaty týraly túsinik berý. Týǵan jerge degen súıispenshiligin arttyrý. Tabıǵatty qorǵaı bilýge, ony aıalaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: AQT Slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý.
Shattyq sheńberi.
- Balalar, bizdiń asyraýshylarymyzda, panamyz da – Tabıǵat - anamyz.
- Olaı bolsa, Tabıǵat - anaǵa tilek aıtaıyqshy.
- Tabıǵat - Anamyz taza bolsyn!
- Tabıǵat - Anamyz kórkemde, sulý bolsyn!
- Tabıǵatymyz uzaq jasasyn!
- Bizdiń tabıǵatsyz ómir súrýimiz múmkin emes. Ózderiń elestetip kórińdershi, tabıǵattyń sýy, aǵashy, ózen - kóli, sulýlyǵy bolmaǵanda ne bolar edi.
Batystan tolqyndaǵan Kaspıı teńizi men Jaıyq, Edil jaǵalaýynan shyǵystaǵy Altaı taýlaryna deıin, soltústikte Oral taýlarynan táńirli taý atanǵan Tán - Shan taýlaryna deıin Ulanǵaıyr jerdi alyp jatqan tunyp turǵan tabıǵaty bar Qazaqstan Respýblıkasy.
1 - oqýshy:
Qazaqstan - týǵan ólkem.
Jer kóppe sendeı kórkem.
Kórsin dep kúlli álemge
Jalaýyńdy jelge jelpem.
2 - oqýshy:
Kóz aldyńda kógildir taý munartyp,
Aspanymda aqqýdyń áni qalǵyp.
Qushaqtap bir ózińdi týǵan dalam.
Jatamyn kók shalǵynda janym balqyp.
3 - oqýshy:
Tasyp jatqan ózender jaǵasynan.
Sary belde saǵymdar arasynan.
Taraıdy dán jupary bar álemge.
Qazaqtyń qasıetti dalasynan.
Muǵalim: Týǵan jer, ósken el, júrekke jyly sózderdiń bári de tabıǵat degen tańǵajaıyp uǵymmen birigip jatady. Qazaqstan – kóz tartar asa kórkem, bar sulýlyqty ón boıyna jınap alǵan ólke.
4 - oqýshy: Keń dala kóremisiń sonaý jatqan,
Jibekteı jasyl shóppen betin basqan.
Asqar taý, aıdyn shalqar kól men ózen,
Áne, sol anam edi meni tapqan.
5 - oqýshy: Sulý dala! Meniń súıgen erkemsiń,
Janym senen jaratylǵan ólkemsiń.
Qandaı jaqsy qazaq bolyp týǵanym.
O týǵan jer, tamashasyń, kórkemsiń.
Muǵalim: Tabıǵat adam balasyn dúnıege keltirip, boıyndaǵy bar mahabbat, meıirimin, kún shýaǵyn júregimizge uıalatqan aıaýly ana.
6 - oqýshy: Týǵan jer - altyn besik, asyl - anam,
Aýańmen, aq sútińmen asyraǵan.
Mendaǵy ulyń edim, óziń tektes,
Alysqa nesibesi shashyraǵan.
7 - oqýshy: Tabıǵat qyzyǵam san sýretińe,
Bas ıem seniń alyp qudiretińe.
Turasyń kúlli álemge nur taratyp,
Tutqasy kúlli álemge nur taratyp.
Muǵalim: Tabıǵat – adamnyń boıyna qýat, kóńiline shabyt, sezimine lázzat shapaǵatyn uıalatatyn sulýlyq pen ásemdik álemi. Tabıǵat – adam densaýlyǵynyń saqshysy, janǵa daýa shıpager.
Muǵalim: Qazaqstannyń qoınaýynda paıdaly qazbalar óte kóp. «Jeri baıdyń eli baı» dep tegin aıtylmaǵan.
8 - oqýshy: «Qazyna qara jerde» deıdi qazaq,
Kún kórgen osy jerden biraz alyp.
Jer - anadan úzilip kete almaǵan,
Kemeńger nebir dana, nebir alyp.
9 - oqýshy: Ken aıtady el men jurtyń ólshemin,
Kende jatyr kún qýat pen mol senim.
Keniń barma, joq bolsa jarlysyń,
Keniń bolsa keleshegiń zor seniń.
Muǵalim: Tabıǵattyń basty baılyǵy – jer. Qazaqstan 272 mln gektar jerdi alyp jatyr, sonyń 222 mln gektary aýyl sharýashylyǵyna jaramdy jerler.
«Kúte bilseń jer jomart» degen halyqtyń dana sózi beker aıtylmaǵan.
10 - oqýshy: Topyraqtan ómir ıisi shyǵady,
Ony deneń tıip ketse uǵady.
Eńbegińdi esesimen beretin
Jaqsylyq ta topyraqtan shyǵady.
Hor: «Týǵan jer».
Muǵalim: Tabıǵat baılyǵynyń bir toby jer betiniń sáýleti, elimizdiń dáýleti - jasyl álem. Orman - toǵaı, jasyl shóp, túkti kilemdeı kómkergen dalasy bar, jaılaýy bar bizdiń el.
11 - oqýshy: Arqanyń kerbez sulý Kókshetaýy,
Damylsyz sulý betin jýǵan jaýyn.
Jan - jaqty erteli - kesh bulttar kelip,
Júredi bilip ketip esen - saýyn.
Seksen kól Kókshetaýdyń saıasynda,
Árqaısysy altyn kese aıasynda.
Aýasy dertke daýa, jupar ıisi -
Kókirek qansha jutsa toıasyń ba?
12 - oqýshy: Baıanaýyl basynan bult aýmaıdy,
Kól betinde kúlimdep nur oınaıdy.
Almatydan alystaý demeseńiz,
Alataýdan Baıanyń bir aýmaıdy.
Muǵalim: Tirshilik ataýynyń ómirlik ózegi, ańsar armany – taza aýa.
13 - oqýshy: Tirshilikte ne ǵoı deısiń eń qymbat,
Tirshilikte adam qymbat, sen qymbat.
Al adamǵa aýa qymbat bárinen,
Aýa qymbat, alatuǵyn dem qymbat.
- Bizdiń tabıǵatsyz ómir súrýimiz múmkin emes. Ózderiń elestetip kórińdershi, tabıǵattyń sýy, aǵashy, ózen - kóli, sulýlyǵy bolmaǵanda ne bolar edi.
KÓRİNİS.
Qatysýshylar: Kún, Aýa, Sý, Jer - Ana, oqýshy.
Oqýshy: Eı adamdar,
Kún men gúlden jaralǵan.
Ystyq sezim shýaq sodan taralǵan,
Tirshiliktiń ıesi – Jer - Anany umytpańdar!
Jer - Ana: Balalar, adamnyń densaýlyǵynan asqan baılyǵy joq. Sondyqtan óz densaýlyqtaryńdy tabıǵat emshilerine qaratýdy umytpańdar.
Kún: Nur sáýle – shýaǵym,
Beretin qýatym.
Uly emshi bolamyz,
Bizden kúsh alasyz.
Jylytyp qyzdyryp,
Nuryma júzińder,
Altyndaı shýaǵym,
Syrqatty qýamyn.
Aýa: Jer shary – uly álem,
Qorshaǵan bizderdi.
Aýadan tynys ap,
Ósedi yrys - baq.
Densaýlyq daýada,
Demge kúsh aýada.
Sý: Sýsynda ári em,
Biz emshi bárinen.
Jýynsań sergiter,
Sý ómir júregi.
Densaýlyq tiregi.
Oqýshy: Ýa, Jer - Ana! Móldir sý! Taza aýa! Altyn kún! Deni saý urpaqtyń qalyptasýyna taǵy ne kerek?
Jer - Ana: Densaýlyǵyń myqty bolýy úshin turaqty da mándi óz kúshiń bolýy kerek. Iaǵnı, dene jattyǵýyn jasaý, tabıǵı taǵam ishý, dem alý, jeriń men tabıǵatyńdy qorǵaý kerek.
Mátin. «Serýenge barǵanda» mazmunyn áńgimeleý, maǵynasyn ashý.
Qorytyndy:
Slaıdtar. Tabıǵatty qorǵaý, taza ustaý.
Júrekten júrekke.
- Týǵan jer tabıǵaty qandaı bolsyn dep oılaısyńdar?
- Men saıaly aǵashtar óssin deımin, tabıǵat ana jap - jasyl bolsyn, kúnimiz jaınap aspanymyz ashyq bolsyn, gúlder jaıqalyp óssin dep tileımin.
Olaı bolsa, senderde kúndeı kúlimdep, gúldeı jaınap, aǵashtaı bıik, sýdaı taza bolyp ósińder!
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa týǵan ólke, onyń baılyǵy, alýan túrli tabıǵaty týraly túsinik berý. Týǵan jerge degen súıispenshiligin arttyrý. Tabıǵatty qorǵaı bilýge, ony aıalaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: AQT Slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý.
Shattyq sheńberi.
- Balalar, bizdiń asyraýshylarymyzda, panamyz da – Tabıǵat - anamyz.
- Olaı bolsa, Tabıǵat - anaǵa tilek aıtaıyqshy.
- Tabıǵat - Anamyz taza bolsyn!
- Tabıǵat - Anamyz kórkemde, sulý bolsyn!
- Tabıǵatymyz uzaq jasasyn!
- Bizdiń tabıǵatsyz ómir súrýimiz múmkin emes. Ózderiń elestetip kórińdershi, tabıǵattyń sýy, aǵashy, ózen - kóli, sulýlyǵy bolmaǵanda ne bolar edi.
Batystan tolqyndaǵan Kaspıı teńizi men Jaıyq, Edil jaǵalaýynan shyǵystaǵy Altaı taýlaryna deıin, soltústikte Oral taýlarynan táńirli taý atanǵan Tán - Shan taýlaryna deıin Ulanǵaıyr jerdi alyp jatqan tunyp turǵan tabıǵaty bar Qazaqstan Respýblıkasy.
1 - oqýshy:
Qazaqstan - týǵan ólkem.
Jer kóppe sendeı kórkem.
Kórsin dep kúlli álemge
Jalaýyńdy jelge jelpem.
2 - oqýshy:
Kóz aldyńda kógildir taý munartyp,
Aspanymda aqqýdyń áni qalǵyp.
Qushaqtap bir ózińdi týǵan dalam.
Jatamyn kók shalǵynda janym balqyp.
3 - oqýshy:
Tasyp jatqan ózender jaǵasynan.
Sary belde saǵymdar arasynan.
Taraıdy dán jupary bar álemge.
Qazaqtyń qasıetti dalasynan.
Muǵalim: Týǵan jer, ósken el, júrekke jyly sózderdiń bári de tabıǵat degen tańǵajaıyp uǵymmen birigip jatady. Qazaqstan – kóz tartar asa kórkem, bar sulýlyqty ón boıyna jınap alǵan ólke.
4 - oqýshy: Keń dala kóremisiń sonaý jatqan,
Jibekteı jasyl shóppen betin basqan.
Asqar taý, aıdyn shalqar kól men ózen,
Áne, sol anam edi meni tapqan.
5 - oqýshy: Sulý dala! Meniń súıgen erkemsiń,
Janym senen jaratylǵan ólkemsiń.
Qandaı jaqsy qazaq bolyp týǵanym.
O týǵan jer, tamashasyń, kórkemsiń.
Muǵalim: Tabıǵat adam balasyn dúnıege keltirip, boıyndaǵy bar mahabbat, meıirimin, kún shýaǵyn júregimizge uıalatqan aıaýly ana.
6 - oqýshy: Týǵan jer - altyn besik, asyl - anam,
Aýańmen, aq sútińmen asyraǵan.
Mendaǵy ulyń edim, óziń tektes,
Alysqa nesibesi shashyraǵan.
7 - oqýshy: Tabıǵat qyzyǵam san sýretińe,
Bas ıem seniń alyp qudiretińe.
Turasyń kúlli álemge nur taratyp,
Tutqasy kúlli álemge nur taratyp.
Muǵalim: Tabıǵat – adamnyń boıyna qýat, kóńiline shabyt, sezimine lázzat shapaǵatyn uıalatatyn sulýlyq pen ásemdik álemi. Tabıǵat – adam densaýlyǵynyń saqshysy, janǵa daýa shıpager.
Muǵalim: Qazaqstannyń qoınaýynda paıdaly qazbalar óte kóp. «Jeri baıdyń eli baı» dep tegin aıtylmaǵan.
8 - oqýshy: «Qazyna qara jerde» deıdi qazaq,
Kún kórgen osy jerden biraz alyp.
Jer - anadan úzilip kete almaǵan,
Kemeńger nebir dana, nebir alyp.
9 - oqýshy: Ken aıtady el men jurtyń ólshemin,
Kende jatyr kún qýat pen mol senim.
Keniń barma, joq bolsa jarlysyń,
Keniń bolsa keleshegiń zor seniń.
Muǵalim: Tabıǵattyń basty baılyǵy – jer. Qazaqstan 272 mln gektar jerdi alyp jatyr, sonyń 222 mln gektary aýyl sharýashylyǵyna jaramdy jerler.
«Kúte bilseń jer jomart» degen halyqtyń dana sózi beker aıtylmaǵan.
10 - oqýshy: Topyraqtan ómir ıisi shyǵady,
Ony deneń tıip ketse uǵady.
Eńbegińdi esesimen beretin
Jaqsylyq ta topyraqtan shyǵady.
Hor: «Týǵan jer».
Muǵalim: Tabıǵat baılyǵynyń bir toby jer betiniń sáýleti, elimizdiń dáýleti - jasyl álem. Orman - toǵaı, jasyl shóp, túkti kilemdeı kómkergen dalasy bar, jaılaýy bar bizdiń el.
11 - oqýshy: Arqanyń kerbez sulý Kókshetaýy,
Damylsyz sulý betin jýǵan jaýyn.
Jan - jaqty erteli - kesh bulttar kelip,
Júredi bilip ketip esen - saýyn.
Seksen kól Kókshetaýdyń saıasynda,
Árqaısysy altyn kese aıasynda.
Aýasy dertke daýa, jupar ıisi -
Kókirek qansha jutsa toıasyń ba?
12 - oqýshy: Baıanaýyl basynan bult aýmaıdy,
Kól betinde kúlimdep nur oınaıdy.
Almatydan alystaý demeseńiz,
Alataýdan Baıanyń bir aýmaıdy.
Muǵalim: Tirshilik ataýynyń ómirlik ózegi, ańsar armany – taza aýa.
13 - oqýshy: Tirshilikte ne ǵoı deısiń eń qymbat,
Tirshilikte adam qymbat, sen qymbat.
Al adamǵa aýa qymbat bárinen,
Aýa qymbat, alatuǵyn dem qymbat.
- Bizdiń tabıǵatsyz ómir súrýimiz múmkin emes. Ózderiń elestetip kórińdershi, tabıǵattyń sýy, aǵashy, ózen - kóli, sulýlyǵy bolmaǵanda ne bolar edi.
KÓRİNİS.
Qatysýshylar: Kún, Aýa, Sý, Jer - Ana, oqýshy.
Oqýshy: Eı adamdar,
Kún men gúlden jaralǵan.
Ystyq sezim shýaq sodan taralǵan,
Tirshiliktiń ıesi – Jer - Anany umytpańdar!
Jer - Ana: Balalar, adamnyń densaýlyǵynan asqan baılyǵy joq. Sondyqtan óz densaýlyqtaryńdy tabıǵat emshilerine qaratýdy umytpańdar.
Kún: Nur sáýle – shýaǵym,
Beretin qýatym.
Uly emshi bolamyz,
Bizden kúsh alasyz.
Jylytyp qyzdyryp,
Nuryma júzińder,
Altyndaı shýaǵym,
Syrqatty qýamyn.
Aýa: Jer shary – uly álem,
Qorshaǵan bizderdi.
Aýadan tynys ap,
Ósedi yrys - baq.
Densaýlyq daýada,
Demge kúsh aýada.
Sý: Sýsynda ári em,
Biz emshi bárinen.
Jýynsań sergiter,
Sý ómir júregi.
Densaýlyq tiregi.
Oqýshy: Ýa, Jer - Ana! Móldir sý! Taza aýa! Altyn kún! Deni saý urpaqtyń qalyptasýyna taǵy ne kerek?
Jer - Ana: Densaýlyǵyń myqty bolýy úshin turaqty da mándi óz kúshiń bolýy kerek. Iaǵnı, dene jattyǵýyn jasaý, tabıǵı taǵam ishý, dem alý, jeriń men tabıǵatyńdy qorǵaý kerek.
Mátin. «Serýenge barǵanda» mazmunyn áńgimeleý, maǵynasyn ashý.
Qorytyndy:
Slaıdtar. Tabıǵatty qorǵaý, taza ustaý.
Júrekten júrekke.
- Týǵan jer tabıǵaty qandaı bolsyn dep oılaısyńdar?
- Men saıaly aǵashtar óssin deımin, tabıǵat ana jap - jasyl bolsyn, kúnimiz jaınap aspanymyz ashyq bolsyn, gúlder jaıqalyp óssin dep tileımin.
Olaı bolsa, senderde kúndeı kúlimdep, gúldeı jaınap, aǵashtaı bıik, sýdaı taza bolyp ósińder!
You Might Also Like
-
Oqýshylardyń boıyndaǵy matematıkaǵa degen qyzyǵýshylyqty oıatý, árbir ustazdyń basty mindeti. Ózim sabaqta ár túrli saıystar, ózara tekserý, test, matematıkalyq dıktanttar, ártúrli deńgeılik tapsyrmal...
