Tabıǵat - tirshilik besigi
Taqyryby: Tabıǵat tirshilik besigi
Maqsaty: 1. Oqýshylardyń tabıǵat týraly túsinikterin keńeıtý. Qorshaǵan ortaǵa degen súıispenshilikterin, qurmetin arttyrý.
2. Shyǵarmashylyq qabiletterin, jaqsylyq jasaı bilý iskerlikterin damytý. Óz oıyn erkin jetkize bilýge daǵdylandyrý.
3. Tabıǵatty qorǵaýǵa, elin, jerin súıýge, meıirimdilikke, izgilikke tárbıeleý, ekologıalyq tárbıe berý. Tabıǵat – anaǵa, Otanǵa, týǵan jerge, elge degen súıispenshiligin arttyrý.
Sabaqtyń túri: Saıahat túrindegi oı – tolǵaý sabaǵy.
Ádisi: Áńgimeleý, túsindirý, suraq – jaýap, pikirlesý, shyǵarmashylyq jumystar.
Júrisi: İ. Uıymdastyrý.
İİ. Tabıǵat degen ne? (Saıahat – sholý)
1. Tabıǵattyń basty baılyǵy – jer.
2. Tirshilik ataýlynyń bar armany – aýa.
3. Árqashan kún sónbesin!
4. Tirshilik kózi – sý.
5. Tabıǵat baılyǵy – ósimdikter.
6. Orman sáni – qustar.
7. Tabıǵattyń sulý músini – haıýanattar.
İİİ. Oıyn «Meıirimdi júrek»
İV. Oı – tolǵaý. Tabıǵatpen syrlasý.
V. Eger men sýretshi bolsam...
Eger men aqyn bolsam...
Egermen ánshi bolsam...
Vİ. Tabıǵatqa tilek.
Vİİ. Hor: Qazaqstanym meniń!
Muǵalim: Qaıyrly kún, balalar! Kúnde tańerteń sender oıana salysymen, terezeni ashyp, Tabıǵat – anaǵa kóz salyp qaraısyńdar. Dál búgingi kúni Tabıǵat – ana bizdi nesimen qýantty, bizge ne aıtady? Olaı bolsa men senderi Tabıǵat – anaǵa saıahatqa birge shyǵýǵa shaqyramyn. Búgingi saıahatymyzdyń taqyryby: «Tabıǵat – tirshiliktiń besigi» dep atalady. Maqsatymyz, biz búgin sendermen birge qorshaǵan ortaǵa degen mahabbat qundylyqtary jaıly túsinigimizdi keńeıtemiz. Tabıǵatty súıýdi, qorǵaýdy úırenemiz. Biz búgin tabıǵatpen syrlasamyz, ony túsinýge tyrysamyz. Biz búgin Tabıǵat – anadan meıirimdilikti úırenemiz. Tabıǵat adamzattyń, jalpy tirshilik ataýlynyń ejelden ómir súrip kele jatqan ortasy, altyn besigi. Tabıǵat – sulýlyqtyń taýsylmas kózi. Endeshe, biz búgin sabaǵymyzdy tabıǵatpen amandasýdan bastaımyz. Barlyǵymyz ornymyzdan turyp, myna óleń joldaryn birge aıtaıyq!
Armysyń, shapaǵatty kúnimiz,
Armysyń, meıirimdi jerimiz,
Armysyń, tabıǵat – anamyz!
Keldi sizge ózińizdiń balańyz.
Muǵalim: Balalar, jalpy tabıǵat degenimiz ne?
Oqýshylar: Aýa, sý, ósimdikter, haıýanattar, qustar, balyqtar.
Muǵalim: Balalar, men senderge jumbaq jasyramyn:
Kóktemde kógeredi,
Jazda yrysqa bólenedi.
Kúzde pisip marqaıady,
Qysta birden qartaıady.
Oqýshylar: Jer
Muǵalim: Saıahatymyzdyń 1 – shi aıaldamasy – «Tabıǵattyń basty baılyǵy – jer» dep atalady.
Jer – Nurǵısa: Armysyzdar, aǵaıyndar.
Muǵalim: Balalar, jer bizge ne beredi?
1 – oqýshy Meırambek: Tabıǵattyń basty baılyǵy – jer. Jer – bizdiń qazynamyz, baılyǵymyz.
2 – oqýshy Nazerke: Adamdar, janýarlar, ósimdikter óz qoregin osy jerden alady.
3 – oqýshy Mıras: Ata – babamyz osy jer úshin san ǵasyrlar boıy qan tógip, basyn qaterge tikken.
Muǵalim: Jer týraly qandaı maqal – mátelder bilemiz?
4 – oqýshy Úmit: Jeri baıdyń – eli baı.
5 – oqýshy Saıat: Kúte bilseń, jer jomart.
6 – oqýshy Arystan: Adam jerge nár beredi,
Jer adamǵa nan beredi.
Muǵalim: Jer týraly qandaı óleń bilesińder?
7 – oqýshy Meırambek:
Adamdar, jer seniń aıaýly besigiń,
Osy jer ústinde ashtyń sen tirshilik esigin.
Onymen kindiktes janyń da, qanyń da,
Jer jahan aıalap tur alaqanynda.
Muǵalim: Jer, sizdiń peıilińizge raqmet, tórge shyǵyp jaıǵasyńyz.
Hor: Týǵan jer.
Muǵalim: Al, balalar, ekinshi jumbaqty shesheıik:
Ómirde odan mol eshteńe bolmaıdy,
Qushaqtasań, qushaǵyń tolmaıdy.
Oqýshylar: Aýa
Muǵalim: Saıahatymyzdyń 2 – shi aıaldamasy «Tirshilik ataýlynyń bar armany – aýa» dep atalady. (Ortaǵa aýa kiredi)
Aýa – Baıanǵalı: Sálemetsizder me, qonaqtar! Senderge aýa kerek pe? Qane, dem alyńdar taza aýamen. Men týraly ne bilesińder? Men ne úshin kerekpin?
8 – oqýshy Nurdana: Tabıǵat baılyqtarynyń ishindegi tirshilik ataýlynyń ómir ózegi – aýa.
Tirshilikte ne deısiń ǵoı eń qymbat,
Tirshilikte adam qymbat, sen qymbat.
Al adamǵa aýa qymbat bárinen,
Aýa qymbat, alatuǵyn dem qymbat.
9 – oqýshy Aqnur: Rasynda da aýadan qymbat esh nárse joq. Adam bar – joǵy bir – eki mınýt ǵana dem almaı tura alady. Sondyqtan dana halqymyzda «Aýadaı qajet» degen sóz bar. Biraq sol aýamyz qanshalyqty taza ekenine eshkim tolyq jaýap bere almaıdy. Sonaý 1949 jyldardan bastap, Semeı dalasynda ıadrolyq qarý jarylyp, sol gazdar aýany ýlady. Sol aýamen dem alǵan qanshama adam aýrýǵa ushyrady. Dúnıege kelgen sábı múgedek bolyp jaryq dúnıeni óksikpen ótkizdi. Men sózimniń sońynda adamdarǵa bylaı demekpin: - Eı, adamdar, Tabıǵat – ana saǵan dem al dep aýany syılady, óıtkeni ol óte meıirimdi. Sen onyń senimin aqta, aýany lastama!
10 – oqýshy Saıat: Jer betinde barlyq tirshilik aýamen ǵana ómir súredi.
11 – oqýshy Saǵadat: Atameken aýasy – jan – júıeniń daýasy.
12 – oqýshy Nazerke: Aýany bylǵama, aýa – Allanyń demi.
Muǵalim: Aýany bylǵamaý úshin ne isteý kerek?
Úmit: Men aýany gazben bylǵaıtyn kólik túrlerin azaıtar edim.
Ásel: Men zaýyttar men fabrıkalardy qalanyń shetine saldyrar edim.
Arystan: Men aýlaǵa aǵashtar men gúlderdi kóp otyrǵyzyp, kógaldandyrar edim.
Muǵalim: Kim aýa týraly óleń biledi?
13 – oqýshy Nurǵısa:
Jer shary dáý álem,
Maqsaty: 1. Oqýshylardyń tabıǵat týraly túsinikterin keńeıtý. Qorshaǵan ortaǵa degen súıispenshilikterin, qurmetin arttyrý.
2. Shyǵarmashylyq qabiletterin, jaqsylyq jasaı bilý iskerlikterin damytý. Óz oıyn erkin jetkize bilýge daǵdylandyrý.
3. Tabıǵatty qorǵaýǵa, elin, jerin súıýge, meıirimdilikke, izgilikke tárbıeleý, ekologıalyq tárbıe berý. Tabıǵat – anaǵa, Otanǵa, týǵan jerge, elge degen súıispenshiligin arttyrý.
Sabaqtyń túri: Saıahat túrindegi oı – tolǵaý sabaǵy.
Ádisi: Áńgimeleý, túsindirý, suraq – jaýap, pikirlesý, shyǵarmashylyq jumystar.
Júrisi: İ. Uıymdastyrý.
İİ. Tabıǵat degen ne? (Saıahat – sholý)
1. Tabıǵattyń basty baılyǵy – jer.
2. Tirshilik ataýlynyń bar armany – aýa.
3. Árqashan kún sónbesin!
4. Tirshilik kózi – sý.
5. Tabıǵat baılyǵy – ósimdikter.
6. Orman sáni – qustar.
7. Tabıǵattyń sulý músini – haıýanattar.
İİİ. Oıyn «Meıirimdi júrek»
İV. Oı – tolǵaý. Tabıǵatpen syrlasý.
V. Eger men sýretshi bolsam...
Eger men aqyn bolsam...
Egermen ánshi bolsam...
Vİ. Tabıǵatqa tilek.
Vİİ. Hor: Qazaqstanym meniń!
Muǵalim: Qaıyrly kún, balalar! Kúnde tańerteń sender oıana salysymen, terezeni ashyp, Tabıǵat – anaǵa kóz salyp qaraısyńdar. Dál búgingi kúni Tabıǵat – ana bizdi nesimen qýantty, bizge ne aıtady? Olaı bolsa men senderi Tabıǵat – anaǵa saıahatqa birge shyǵýǵa shaqyramyn. Búgingi saıahatymyzdyń taqyryby: «Tabıǵat – tirshiliktiń besigi» dep atalady. Maqsatymyz, biz búgin sendermen birge qorshaǵan ortaǵa degen mahabbat qundylyqtary jaıly túsinigimizdi keńeıtemiz. Tabıǵatty súıýdi, qorǵaýdy úırenemiz. Biz búgin tabıǵatpen syrlasamyz, ony túsinýge tyrysamyz. Biz búgin Tabıǵat – anadan meıirimdilikti úırenemiz. Tabıǵat adamzattyń, jalpy tirshilik ataýlynyń ejelden ómir súrip kele jatqan ortasy, altyn besigi. Tabıǵat – sulýlyqtyń taýsylmas kózi. Endeshe, biz búgin sabaǵymyzdy tabıǵatpen amandasýdan bastaımyz. Barlyǵymyz ornymyzdan turyp, myna óleń joldaryn birge aıtaıyq!
Armysyń, shapaǵatty kúnimiz,
Armysyń, meıirimdi jerimiz,
Armysyń, tabıǵat – anamyz!
Keldi sizge ózińizdiń balańyz.
Muǵalim: Balalar, jalpy tabıǵat degenimiz ne?
Oqýshylar: Aýa, sý, ósimdikter, haıýanattar, qustar, balyqtar.
Muǵalim: Balalar, men senderge jumbaq jasyramyn:
Kóktemde kógeredi,
Jazda yrysqa bólenedi.
Kúzde pisip marqaıady,
Qysta birden qartaıady.
Oqýshylar: Jer
Muǵalim: Saıahatymyzdyń 1 – shi aıaldamasy – «Tabıǵattyń basty baılyǵy – jer» dep atalady.
Jer – Nurǵısa: Armysyzdar, aǵaıyndar.
Muǵalim: Balalar, jer bizge ne beredi?
1 – oqýshy Meırambek: Tabıǵattyń basty baılyǵy – jer. Jer – bizdiń qazynamyz, baılyǵymyz.
2 – oqýshy Nazerke: Adamdar, janýarlar, ósimdikter óz qoregin osy jerden alady.
3 – oqýshy Mıras: Ata – babamyz osy jer úshin san ǵasyrlar boıy qan tógip, basyn qaterge tikken.
Muǵalim: Jer týraly qandaı maqal – mátelder bilemiz?
4 – oqýshy Úmit: Jeri baıdyń – eli baı.
5 – oqýshy Saıat: Kúte bilseń, jer jomart.
6 – oqýshy Arystan: Adam jerge nár beredi,
Jer adamǵa nan beredi.
Muǵalim: Jer týraly qandaı óleń bilesińder?
7 – oqýshy Meırambek:
Adamdar, jer seniń aıaýly besigiń,
Osy jer ústinde ashtyń sen tirshilik esigin.
Onymen kindiktes janyń da, qanyń da,
Jer jahan aıalap tur alaqanynda.
Muǵalim: Jer, sizdiń peıilińizge raqmet, tórge shyǵyp jaıǵasyńyz.
Hor: Týǵan jer.
Muǵalim: Al, balalar, ekinshi jumbaqty shesheıik:
Ómirde odan mol eshteńe bolmaıdy,
Qushaqtasań, qushaǵyń tolmaıdy.
Oqýshylar: Aýa
Muǵalim: Saıahatymyzdyń 2 – shi aıaldamasy «Tirshilik ataýlynyń bar armany – aýa» dep atalady. (Ortaǵa aýa kiredi)
Aýa – Baıanǵalı: Sálemetsizder me, qonaqtar! Senderge aýa kerek pe? Qane, dem alyńdar taza aýamen. Men týraly ne bilesińder? Men ne úshin kerekpin?
8 – oqýshy Nurdana: Tabıǵat baılyqtarynyń ishindegi tirshilik ataýlynyń ómir ózegi – aýa.
Tirshilikte ne deısiń ǵoı eń qymbat,
Tirshilikte adam qymbat, sen qymbat.
Al adamǵa aýa qymbat bárinen,
Aýa qymbat, alatuǵyn dem qymbat.
9 – oqýshy Aqnur: Rasynda da aýadan qymbat esh nárse joq. Adam bar – joǵy bir – eki mınýt ǵana dem almaı tura alady. Sondyqtan dana halqymyzda «Aýadaı qajet» degen sóz bar. Biraq sol aýamyz qanshalyqty taza ekenine eshkim tolyq jaýap bere almaıdy. Sonaý 1949 jyldardan bastap, Semeı dalasynda ıadrolyq qarý jarylyp, sol gazdar aýany ýlady. Sol aýamen dem alǵan qanshama adam aýrýǵa ushyrady. Dúnıege kelgen sábı múgedek bolyp jaryq dúnıeni óksikpen ótkizdi. Men sózimniń sońynda adamdarǵa bylaı demekpin: - Eı, adamdar, Tabıǵat – ana saǵan dem al dep aýany syılady, óıtkeni ol óte meıirimdi. Sen onyń senimin aqta, aýany lastama!
10 – oqýshy Saıat: Jer betinde barlyq tirshilik aýamen ǵana ómir súredi.
11 – oqýshy Saǵadat: Atameken aýasy – jan – júıeniń daýasy.
12 – oqýshy Nazerke: Aýany bylǵama, aýa – Allanyń demi.
Muǵalim: Aýany bylǵamaý úshin ne isteý kerek?
Úmit: Men aýany gazben bylǵaıtyn kólik túrlerin azaıtar edim.
Ásel: Men zaýyttar men fabrıkalardy qalanyń shetine saldyrar edim.
Arystan: Men aýlaǵa aǵashtar men gúlderdi kóp otyrǵyzyp, kógaldandyrar edim.
Muǵalim: Kim aýa týraly óleń biledi?
13 – oqýshy Nurǵısa:
Jer shary dáý álem,
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
