Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Tabıǵattaǵy sý
Sabaqtyń taqyryby: Tabıǵattaǵy sý.
Sabaqtyń maqsaty: Sýdyń adam ómirindegi mańyzdylyǵyn jáne ony qorǵaýdyń qajettiligin, tabıǵattaǵy sý aınalymyn uǵyndyrý.
Oqýshynyń sózdik qoryn baıyta otyryp, tilin ustartý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý. Adamgershilikke, tabıǵatty súıýge, qorǵaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: jańa sabaq
Ádis - tásilderi: túsindirý, suraq - jaýap, oılandyrý, áńgimeleý, problemalyq izdenýshilik.
Kórnekiligi: Sh. Ýálıhanov portreti, buryshy, sózjumbaq, jumbaqtar, globýs, karta.
Tehnıkalyq qural: beınetaspa.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
- psıhologıalyq qoldaý.

İİ. Jańa sabaq
1) kirispe
• Búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby: Tabıǵattaǵy sý. Bul taqyryp senderge tańsyq emes, aldyńǵy synyptaǵy alǵan bilimderińdi pash eteıik.
• Jer sharyna nazar aýdaraıyq! Qandaı tujyrym jasaýǵa bolady?
• Jer betinde eń kóp taralǵan zat sý. Ol jer sharynyń 2/3 bóligin alyp jatyr. Olar - muhıttar, ózen - kólder, teńizder.
• Olardy atap, kartadan kórsetedi.

2) Qosymsha bilim berý
• Dúnıe júzindegi eń bıik sarqyrama – Ońtústik Amerıkadaǵy Anhel sarqyramasy (1025m).
• Eń uzyn ózen – Afrıkadaǵy Nil ózeni (6671 km).
• Eń tereń kól – Sibirdegi Baıkal kóli (1620 m).
• Eń iri kól – Kaspıı kóli (1620 m).

3) Slaıdpen jumys.
- Sabaǵymyzǵa baılanysty týǵan jer tabıǵatymen tanysaıyq.
• «Qora» jaılaýynyń kórinisteri
• «Burqanbulaq» sarqyramasy
- Sen bilesiń be?
• 1 kg kartop óndirýge 300 l, 1 kg bıdaı ósirýge 1200 l sý, al 1 t alúmını alýǵa 1000 t, 1 t shoıyn qorytýǵa 130 t sý qajet.
• Bul jerde qandaı tujyrym jasaýǵa bolady?
• Sýdyń tirshilik úshin mańyzy óte zor. Sondyqtan sýdy qorǵaý, únemdeý, lastamaý kerek.

4) Ata - babamyz sýǵa baılanysty qandaı tyıym sózder qaldyrǵan?
Bulaq kórseń, kózin ash.
Sýdyń da suraýy bar.
Sý ishken qudyǵyńa túkirme.
Sýly jer – nýly jer.
Ózen jaǵalaǵannyń ózegi talmas.

5) Toppen jumys
a) jumbaqtar sheshý
1 - top. Jylt - jylt etedi,
Jylǵadan ótedi. (Sý)
2 - top. Ózi sýdan jaralǵan,
Biraq sýdan qorqady.(Muz)
3 - top. Kózge kóringenimen
Ustasań qolǵa ilinbeıdi.(Bý)
• Jumbaqtar sheshýine qarap, qandaı qorytyndy jasaımyz?
Sý – suıyq kúıi.
Muz – qatty kúıi.
Bý – gaz kúıi.
á) assosasıa qurý
tússiz, ıissiz
eritkish, móldir
b) tapsyrmalar oryndaý
1 - top. Adam ómirindegi sýdyń mańyzdylyǵy.
2 - top. Tabıǵattaǵy sýdyń mańyzdylyǵy.
3 - top. Tabıǵattaǵy sý aınalymy.
6) Mátinmen jumys
• úlgi retinde oqytý
• tizbekteı oqytý
• plakat boıynsha túsindirý
a ǵ a Sh
------O q ý
------Q a r
--a n A
------N e m e r e

İİİ. Sózjumbaq sheshý
1. Orman kórki.
2. Oqýshynyń mindeti.
3. Qystyń kórki.
4. Eń qymbat esim.
5. Sen atańa kimsiń?
- Erekshe torkózden qandaı sóz shyqty? (Shoqan)
- Shoqan kim?
Shoqan – ǵalym, zertteýshi, saıahatshy, sýretshi, tarıhshy.
- Ol kisi týraly, aýylymyzǵa qatysty ne bilemiz?
Shoqan atamyz Qashqarıaǵa saparynda osy aýylymyzdyń topyraǵyn basyp, sýyn ishken, dem alǵan. Ol kisiniń qoljazbalarynan Qapal batyrdyń jerlengen jeri tabylyp úlken kesene ornatyldy.
- Aýylymyzdaǵy Shoqan atalaryń sý iship, dám tatqan jáne de basqa bulaqtardyń attaryn atańdar. (Aqtasty, Aqtuma, Qyzyljuldyz, Qasqabulaq, Tastybulaq t. b.)
- Aýylymyzda 12 bulaq bar. Beınetaspadan joǵarǵy synyp oqýshylary qamqorlyqqa alǵan osy bulaqtardy kóreıik. Aıtatyn pikirlerińdi oılanyp otyryńdar.
- Sýdy qorǵaýdy osylaı ózimizden bastaý kerek.
Vİ. Shyǵarmashylyq jumys
1. Sý – tirshilik kózi. (áńgime jazý)
2. Sý týraly maqal - mátelder jazý.
3. Bult túrleri. (sýretin salý, túsinik berý)
V. Bekitý. Baǵalaý. Sý, tabıǵattaǵy sý aınalymy týraly bilip, bilimimizdi tolyqtyrdyq. Biletinimiz kóp eken. Aldaǵy ýaqytta úırenetinimiz budan da kóp bolar.
Vİ. Úıge tapsyrma: oqý, mazmundaý.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama