Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Tabıǵı qorshaǵan orta
Atyraý oblysy, Qyzylqoǵa aýdany, Mıaly selosy.
H.Dosmuhameduly atyndaǵy orta mektep.
Geografıa páni muǵalimi. Nurmuhanova Qarylǵash Baqtıarqyzy

Sabaqtyń taqyryby: Tabıǵı qorshaǵan orta

Sabaqtyń maqsattary:
Bilimdilik: Ǵalamsharymyzdaǵy tabıǵı orta men ondaǵy aǵzalardyń bir-birimen tyǵyz baılanysta ómir súrýin, taralýyn túsindirý;
Tárbıelik: Tirshilik ortasy týraly túsinik bere otyryp, tabıǵı ortanyń alýan túrliligin túsine bilýge úıretip, estetıkalyq tárbıe berý, ekologıalyq saýattylyqqa baýlý;
Damytýshylyq: Jańa tehnologıany meńgertý jáne qosymsha tapsyrmalar berý negizinde, logıkalyq oı-óristi damytý, bilim deńgeıin tereńdetý, tehnıkalyq quraldar arqyly qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;

Sabaqtyń tıpi: Jańa bilimdi meńgertý.
Sabaqtyń túri: Ashyq sabaq
Sabaq ádisi: Túsindirý, baıandaý, suraq-jaýap, toptastyrý ádisi,
B.Ú.Ú ádisi, " Muratqa jetý " ádisi.
Kórnekiligi: Oqýlyq, DJ kartasy,, syzbalar, ınteraktıvti taqta
Pánaralyq baılanys: geografıa, ekologıa, bıologıa, sýret, ózin-ózi taný t.b.

Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
İİİ. Jańa sabaq
IV. Tapsyrmalar oryndaý
V. Bekitý suraqtary
VI. Úıge tapsyrma
VII. Baǵalaý
VIIİ. Qorytyndylaý

İ. Uıymdastyrý kezeńi
a) Oqýshylarmen amandasyp, sabaqqa qatysyn túgendep alý.
á) Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
1. Úı tapsyrmasy boıynsha §52 Jasandy birlestik taqyrybyna túsinik aıtý.
2. Venn dıagramsy

III. Jańa sabaq
Tirshilik ortasy degenimiz – tiri aǵzalardyń bir-birimen baılanysyp ómir súretin tabıǵattyń bir bóligi.

Bizdiń ǵalamsharymyzda tiri aǵzalar 4 túrli tirshilik ortasyna beıimdelgen.
Olar: 1. sýly orta
2. jer beti
3. aýa ortasy
4. tiri aǵzalardyń ózi parazıtter jaılaǵan dúnıe
Básekelestik jaǵdaıda tirshilik etip, ol jerdiń tabıǵat jaǵdaıyna jáne ortasyna beıimdelýin adaptasıa deımiz.

IV.Tapsyrmalar
I deńgeı. ”Toptastyrý” ádisi boıynsha

Iİ deńgeı. “Geografıalyq dıktant” jazý
Barlyq tirshilik ıesi úshin - …, …, …, … mańyzdy ról atqarady.
Ǵalamsharymyzdaǵy … … alýan túrliligi tiri aǵzalardyń kóp túrliliginen kem túspeıdi.
Sút qorektilerdiń ystyq aýa men kúresýde … erekshe ról atqarady.

III deńgeı. “Muratqa jetý” ádisi
Bárekeldi!
Muratyńa jet!
Qyzyǵa bil!
Umtylys jasa!
Nıet qyl!
Qushtar bol!

1) Kún sýytqanda uıqyǵa ketetin janýar?
2) Kún sýytqanda jyly jaqqa ushyp ketetin qustar?
3) Kúndiz uıyqtap, túnde jortýylǵa shyǵatyn qustar ?
4) Qaı janýarlar túriniń ystyq aýamen kúresýde qulaǵy erekshe ról atqarady?
5) Qaı janýarlardyń qoregin taýyp jeýi úshin syrtqy pishini ózgergen?

IV deńgeı. Oı tolǵanys
Tiri aǵzalardaǵy parazıtterdi kóz aldymyzǵa elestete otyryp, sýretin salý.

V deńgeı. Bekitý suraqtary. BÚÚ ádisi
Bilgenim
Úırengenim
Bilgim keledi
Tań qalǵanym

Test jumysy
1. Tiri aǵzalardy tirshilik ortasyna beıimdelýine baılanysty neshe topqa bólemiz?
a) 2
á) 4
b) 6
v) 3

2. Tirshilik ıesi úshin neniń mańyzy zor?
a) temperatýra, sý, aýa
á) topyraq, jylý, kún
b) ylǵal, aýa, ósimdik
v) temperatýra, jaryq, ylǵal

3. Taý jynystarynyń buzylýyna, topyraqtyń qalyptasýyna ... mańyzy zor?
a) temperatýranyń
á) birlestiktiń
b) tiri aǵzalar
v) topyraq

4. Adaptasıa degenimiz?
a) tiri aǵzalardyń jaýynan qorǵaýy
á) tabıǵattyń quramdas bóligi
b) tabıǵat jaǵdaıyna jáne ortasyna beıimdelip ómir súrýin
v) aǵzalardy qalyptastyrýshy tirshilik ortasy

5. Tiri aǵzalardyń ózi -...
a) parazıtter jaılaǵan dúnıe
á) ósimdiktiń tirshilik ortasy
b) flora
v) faýna

Vİ Úıge tapsyrma
1 §53 Tabıǵı qorshaǵan orta taqyrybyna túsinik aıtý.
2 129 bettegi emen jibek kóbeleginiń qýyrshaǵynyń sýretin salý.
Vİİ Baǵalaý
Vİİİ Qorytyndylaý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama