InfoHub Logo

Maqsaty: Tanymdylyq: qazaqtyń ulttyq oıyndaryn, salt - dástúrleri boıynsha alǵan bilimderin tekserý;
Damytýshylyq: oı – óristerin, zeıinderin, sózdik qoryn, logıkalyq, este saqtaý qabiletterin damytý:
Tárbıelik: alǵyr, tapqyr, shapshań bolýǵa baýlý.
Túri: oıyn
Ádisi: suraq – jaýap
Kórnekilik: alań, ınteraktıvti taqta, áripter, qorapsha. t. b.
Ótilý barysy
Uıymdastyrý.
Oıynshylardy ortaǵa shaqyrý.

Alǵashqy oıynshylarǵa arnalǵan suraq
Teńge alý. Jerde jatqan teńgeni atpen shaýyp kele jatyp ilip alý úlken eptilikti, at qulaǵynda oınaıtyn shabondozdyq tájirıbeni talap etedi. Teńgeni jerden ilip alǵandarǵa báıge beriledi. Buryndary qazaq jigitteri atpen shaýyp kele jatyp qolyndaǵy qylyshymen jerde jatqan tezekti túırep alyp kókke laqtyryp jiberip, ony jalma - jan qylyshymen ekige bólip shaýyp túsiretin.
Ekinshi oıynshylarǵa arnalǵan suraq

Soqyrteke. Oıynshylar dóńgelene turady. Ortaǵa oramalmen kózi baılanǵan adamdy – «soqyrtekeni» shyǵarady. Sheńber boıynsha turǵan oıynǵa qatysýshylar «soqyrtekeni» túrtkileıdi. Ol sol kezde túrtken oıynshyny ustap alyp, atyn aıtýǵa tıis. «Soqyrtekeniń» tynysh turǵan oıynshyny da ustap alýyna bolady. Ustalynyp qalǵan oıynshy «soqyrtekege» aınalyp, oıyn jalǵasa beredi
Úshinshi oıynshylarǵa arnalǵan suraq

Altybaqan. Bul – jastardyń keshkilik bas qosyp, án aıtyp, dombyra tartyp, qyzdar, jigitter bolyp aıtysyp, bir - birimen ázildesip kóńil kóteretin oıyn - saýyǵy. Qazir de úlken toılarda altybaqan qurylady. Altybaqandy qurý mynandaı tásilmen júzege asyrylady: alty baqandy syryqtyń eki basyn úsh - úshten qosaqtaıdy da mosy tárizdi etip baılap tastaıdy. Baqannyń asha tarmaǵy syryqqa kıgizilip turýǵa tıisti. Alty baqandy qurastyryp bolǵannan soń onyń eki basyna 3 qatar arqan baılanady
Fınalǵa shyqqan oıynshyǵa arnalǵan suraq

Toqymqaǵar Jas adam jolǵa shyqqanda jasalatyn dástúrli bas qosý. Arnaýly mal soıylyp syıly músheler salynyp et asylyp, keń dastarhan jasalady, oıyn - saýyq, óleń, jyr aıtylady. Bul – saparǵa shyqqan jigittiń toqymy jerde qalmasyn, at - kóligi aman kelsin degen jaqsy tilek bildirýdiń belgisi.
Sýper oıynshyǵa arnalǵan suraq:
«Úme» ıakı «Asar». Qazaq arasynda erteden kele jatqan salttardyń biri – «úme» ıakı «asar salý» dep atalady. Bul salt boıynsha, kópshilik kúsh biriktirip, bir – biriniń jumysyna qolqabys kórsetedi. Qaýyrt kúsh jumsaýdy talap etetin jumys kezinde, ıaǵnı qoı toǵytý, qoı qyrqý, jún sabap, kıiz basý, úı kóterý, jylqy kúzep, taı tańbalaý, bıe baılaý, soǵym soıý, egin orý, shóp shabý jáne jınaý, úı – jaı, toı jasaý, as berý, ólim uzatý jáne t. b. isterde aýyldastar men rýlastar jabyla jumylyp, bul isterdi istep keledi. Úı qojasy osy kómekke kelip, qolqabys istegenderdi tamaqpen syılaıdy, asar salǵanda kóbinese mal soıylady, biraq qolqabys isteýshiler istegen jumysyna aqy almaıdy. Bul qarapaıym malshylar arasynda ózara kómektiń bir túri, ıaǵnı erýge – qarý jolmen alma – kezek bolyp otyrady. Bul «asarǵa» at salyspaǵan adam óz basyna is túskende basqalardyń kómeginen qur qalady. «Úme» ıakı «Asar» qazaq arasynda ózara kómektiń bir túri bolyp dástúrde máńgi qalady

Kórermenderge suraq:
«Erýlik». Kóshpeli qazaq halqy kóshi – qondy asa keleli is sanady, kóshý – qazaqtar úshin saltanat esepteldi. Qazaq sanasynda kóshe almaı jurttan qalýdan úlken qorlyq joq, qazaq qaýymy kóshken kúni – erýde kımeıtin jaqsy kıimderin kıedi, kóshtegi júk artqan túıege kilem-kilshe, syrmaqtaryn oń betin syrtyna qaratyp jaýyp saltanat etedi. Erý otyrǵan aýyldar janyna kelip qonǵan aýyldy jabyla qarsy alyp, «qonys jaıly bolsyn» aıtyp, olardyń júgin túsirisip, úıin tigisedi jáne «erýlik» aparady. Bul erýlikke dastarqan kóterip, shaı aparý, sabalap qymyz aparý, tipti qoı soıyp aparý isteri de bolady. Bul kóship, sharshap kelgen týys-juraǵattaryna jasalǵan syı – qurmet jáne qamqorlyq edi. Bul ister aǵaıyn arasynda «erýge qarý» retinde alma – kezek bolyp otyrady. Muny qazaqtar «aǵaıyn berekesi» dep ataıdy
Qorytyndy. Oıynshylar marapattalady.