Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Tapqyr bolsań taýyp kór
«Tapqyr bolsań taýyp kór» oıyny. (5- synyp aralyqtarynda)

Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardyń bilimin tekserý, bilimin paıdalan bilý daǵdysyn qalyptastyrý, sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý, óz oılaryn, bilimderin jınaqtap tujyrymdaı bilýge daǵdylandyrýdy maqsat etken sabaqta oqýshylardyń ózin kórermender aldynda durys ustaı bilýge, mádenıettilikke, alǵyrlyqqa tárbıeleý de qamtyldy.

Kórnekilik: dúnıejúzilik fızıkalyq kartasy, sýretter.
Oıynnyń júrgizilýi:

İ bólim.
İ- taraý. Kún – juldyz.
İİ- taraý. Jer ǵalamshary.

İİ bólim.
Dene jáne tabıǵattaǵy zattar. Taqyrypqa 2 mınýttan jaýap beredi. Jaýaby durys bolsa, oıyndy jalǵastyrady, az upaı jınaǵan oqýshy oıynnan shyǵyp otyrady.

Oıynnyń barysy:
Ádilqazylar oqýshylardyń jaýabyn tyńdap bolǵannan keıin, tómen upaı jınaǵan oqýshylardy ár aınalymda shyǵaryp otyrady. Sońynda 2 oqýshy qalady. 2 oqýshyǵa 10 suraqtan «Kim jyldam?» qoıylyp, suraqta aty atalǵan jaratylystaný obektileri neni bildiretinin oılanbastan tez ataý kerek, sońynda kóp upaı jınaǵan oqýshy oıyn júldegeri atanady.

İ- kezeń.
5 a
1) Jaratylystaný bul qandaı ǵylym? (tabıǵatty oqyp úırenýdiń ártúrli ádisteri).
5 á
2) Dene neden turady? (zattan).
5 b
3) Organıkalyq zat degenimiz ne? (belok, krahmal).
5 a
4) Tabıǵattaǵy qubylys degenimiz ne? (tiri jáne óli tabıǵatta bolatyn ózgerister).
5 á
5) Tabıǵatty oqyp – úırený ádisteri (baqylaý, tájirıbe, ólsheý).
5 b
6) Aýanyń qysymy (barometr - aneroıd).
5 a
7) Jeldiń baǵyty? (flúger).
5 á
8) Juldyzdy aspandy zertteýde úlken úles qosqan orta azıalyq ǵalym? (Ulyqbek).
5 b
9) Qazirgi kezde astronomdardyń esepteýi boıynsha qansha shoqjuldyzdar bar? (88).
5 a
10) Jer men Kúnniń ortasha ara qashyqtyǵy? (150 mln.km).
5 á
11) Ǵalamsharlardyń Kúndi aınalyp ótetin syzyǵyn qalaı aıtady? (orbıta).
5 b
12) Jer tobyna jatatyn ǵalamshar? (Merkýrıı, Sholpan, Jer, Mars).
5 a13) Eń birinshi ǵaryshker? (Iý.Gagarın).
5 á
14) Tuńǵysh qazaq ǵaryshkeri? (T.Áýbákirov).
5 b
15) Juldyz degenimiz? (Janyp, jarqyrap turǵan gazdy shar).
5 a
16) Temirqazyq juldyzdary qaı jaqta ornalasqan? (soltústikte).
5 á
17) Ǵarysh týraly ejelgi kózqarasty ózgertken belgili polák oqymystysy? (N.Kopernık).
5 b
18) Alǵash ret «Jer Kúndi aınalyp júredi» degen oıdy aıtqan ǵalym? (Ál Bırýnı).
5 a
19) Marstyń serikteri? (Fobos pen Deımos).
5 á
20) Teleskoptardyń túrleri? (optıkalyq, radıoteleskop).
5 b
21) Jer betiniń kishireıtilgen túri? (globýs).

İİ- kezeń.
Jer qurylysy.
Geografıalyq qabyq? (lıtosfera, gıdrosfera, atmosfera, bıosfera).
Neshe materık jáne neshe muhıt bar? (5 materık, 4 muhıt).
Arhıpelag degenimiz ne? (araldardyń toptasyp ornalasýy).
Teńizdiń neshe túri bar?
Jerdiń qurylysy? (qyrtysy, mantıa, ıadro).
Araldar neshege bólinedi? (materıktik, janartaýlyq, marjandyq).
Ózenderdiń quramdas bólikteri? (bastaý, alaby, ańǵar, jaıylymy, salasy, saǵasy).
Masshtabtyń neshe túri bar? (sandyq, ataýlyq, iri, orta, usaq).
Taý jynystary? (magmalyq, shógindi, metamorftyq).
Topyraqtyń quramdas bóligi? (qatty, suıyq, gaz tárizdes, tiri zattardan turady).
Sýdyń neshe kúıi bar? (suıyq, qatty, bý).
Teńiz sýynyń ortasha tuzdylyǵy? (1 metrge 35 g).
Shyǵanaq degenimiz ne? (muhıt, teńiz sýlarynyń qurlyqqa súıirlene nemese tereńirek ishke engen bóligi).
Buǵaz degen ne? (qurlyqty bir-birinen bólip turǵan teńiz, kól, muhıt sýlaryn bir-birimen jalǵastyryp turǵan jińishke sýly ótkel).
Aýa? (gazdardyń qosyndysy).

İİ. Menen suraq – sizden jaýap.

Eń erekshe baǵalanýy 1 upaı.
5 a
Eń úlken muhıt – Tynyq
Eń sýyq muhıt – Soltústik Muzdy muhıt
5 á
Eń jyly muhıt – Úndi muhıty
Eń uzyn –
5 b
Eń tuzdy -
Eń kishi -

Dúnıe júzindegi eń uzyn ózen – Nil. Uzyndyǵy 667 km.
Eń sýy mol ózen – Amazonka.
Qazaqstandaǵy eń uzyn sýy mol ózen – Ertis.

İİİ. Jumbaq sheshý.(15, 10, 5)
5 a
1) Keń baıtaq, sý ishýge bolmaıdy (teńiz –more- .........)
5 á
2) Qanaty joq ushady, aıaǵy joq qashady. (jel – veter - ....)
5 b
3) Otqa janbas, sýǵa batpas. (muz - led- ....).

IV.
Maqal-mátelder. 10 upaı.
Bir sóz aıtylady, soǵan arnap maqal máteldi jalǵastyrý.
5 a
1) Aýa. (Jupar – aýa janǵa daýa).
5 á
2) Taý (Asqar taý alystan kórinedi).
5 b
3) Aı (Aı jaryq – qoıan aryq).

V. Sóz jumbaq- qurastyrý ár topqa.
10 upaı.
5 a
1) Magnıtofon.
5 á
2) Teledıdar.
5 b
3) Dombyra.

VI. Tájirıbe jasaý ár synyp tabıǵattaǵy qubylystarǵa.
VİI. Kim jyldam?

Qorytyndy.
İ, İİ, İİİ oryndardy anyqtap marapattaý.

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama