Táýelsiz eldiń tuǵyry bıik
Sabaqtyń taqyryby: Táýelsiz eldiń tuǵyry bıik.
Sabaqtyń maqsaty: 1. Tyńdaýshylardyń sózdik qorlaryn, oı tolǵaý qabiletterin damytý úshin berilgen tapsyrmalardy oryndaı otyryp, taqyryp boıynsha málimetter alýyna yqpal etý.
2. Qazaq halqynyń táýelsizdik jolyndaǵy erlik kúresimen, qol jetken jetistikterimen qysqasha tanystyrý. Joǵaryda atalǵan qasıettermen qatar taza sóıleý, tyńdalǵan, oqylǵan materıaldardan qorytyndy shyǵara bilý, oı túıindeýge daǵdylandyrý.
3. Ana tilinde tek sabaqta ǵana sóıleýmen shektelmeı, kúndelikti ómirde, turmysta, qyzmetterinde sóıleýge nasıhattaý. Otansúıgishtik sezimderin shyńdaý.
Sabaqtyń túri: dástúrli emes
Sabaqtyń kórnekiligi: sýretter, maqal - mátelder, slaıdtar, naqyl sózder.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi: Jańa sabaq
Júrgizýshi: Qurmetti tyńdaýshylar, qonaqtar, áriptester! Elimiz egemendik alyp, táýelsiz memleket bolǵanymyzǵa minekeı 30 jyl boldy. Sizderdi Táýelsizdik merekesimen quttyqtaımyn ómirleriń mándi de sándi bolsyn, aspanymyz ashyq, denimiz saý bolsyn deı otyryp «Táýelsiz eldiń tuǵyry bıik» atty is - sharamyzdy bastaımyz.
Oqytýshy: Qýan halqym! Qýanatyn kún búgin,
Serpin tasta muńdy júrek túndigin
Sharyqtaıyq, shattanaıyq, tynbaıyq
Táýelsizdik kúnin búgin, halqym birge toılaıyq!
Shaıqalmasyn eshkimniń shańyraǵy,
Baqyt kórsin Otannyń san ulany.
Endi aǵaıyn, kóginde qalyqtasyn,
Qazaǵymnyń qasterli - Ánurany!
QR memlekettik ánurany oryndalady. (Ánuran)
(Slaıd)
Mýltımedıalyq taqtadan Prezıdent qalaı saılanǵany jáne Táýelsizdigimizdi qalaı alǵanymyz týraly beınejazba kórsetiledi.
Búgingi sabaqta qarastyrylatyn kezeńder:
1. Bilim kilti -... (til)
2. Aıtylǵan sóz -... (atylǵan oq)
3. Tilden artyq... (qazyna joq)
4. Eń ashy da til, eń... (til)
5. Pil kótermegendi... (til kóteredi)
6. Tilge qurmet... (elge qurmet)
7. Óner aldy... (qyzyl til)
8. Jaqsy sóz -... (jarym yrys)
9. Til qylyshtan... (ótkir)
10. Basqa pále... (tilden)
11. Bas kespek bolsa da,... (til kespek joq)
12. Taýdy, tasty jel buzar, adamzatty... (sóz buzar)
Oqytýshy: Qurmetti tyńdaýshylar! Táýelsiz Qazaqstan degende eń aldymen oılaryńyzǵa ne keledi?
Táýelsiz Qazaqstan dep aıtarlyqtaı, elimizdiń, óz jeri, Elbasy, rámizderi, halqy, ulttyq teńgesi, tarıhy, bas qalasy bar.
Qazaqstan – respýblıkam, maqtanyshym,
Men seni jyrlaımyn maqtan úshin.
Qudaıym maǵan kuıttaı ǵana júrek bergen,
Lúpildep seni súıip, saqtaý úshin!
Ekinshi kezeń: Táýelsizdiktiń jetistigi
Bul bólimniń sharty: Nazarlaryńyzǵa beınejazba usynylady. Ásirese, mańyzdy datalarǵa muqıat bolyńyzdar, osy datalar boıynsha tapsyrmalar bolady.
BEINEJAZBA. 30 JYL (kórsetiledi)
«Táýelsizdik» sózimen baılanysty ataýly datalar berilgen. Osy ataýly datalardy qandaı oqıǵalarmen baılanystyrasyz?
Táýelsizdik
Jaýaptary.
1. 1998 jyly 11shilde Til týraly Zań qabyldandy.
2. 1998 jyly bas qalamyzǵa Astana aty berildi.
3. Qazaqstanda eń alǵashqy jalpyhalyqtyq prezıdent saılaýy 1991 jyly 1 jeltoqsanda ótti.
4. 1992 j. 4 maýsymda «QR Memlekettik rámizderi týraly» Zań qabyldanyp, 4 maýsym rámizder kúni dep ataldy.
5. 1993 jyl 15 qarashada Qazaqstan Respýblıkasynyń ulttyq aqshasy - Teńge aınalymǵa endi.
6. Qazaqstan halqy Assambleıasy – 1995 jyly 1 naýryzda QR Prezıdentiniń Jarlyǵymen quryldy.
7. 1995 jyl 30 - tamyzda jańa Ata Zańymyz bir aýyzdan qabyldandy.
8. 2017 jyldyń 10 maýsymymen 10 qyrkúıegi aralyǵynda Astana qalasynda EKSPO - 2017 halyqaralyq mamandandyrylǵan kórmesi ótti.
Tapsyrma. Sınonımderin tabyńyz.
Táýelsizdik Elorda
Astana óte úlken
Prezıdent egemendik
Otan Elbasy
Keń baıtaq týǵan jer
at baıraq
tý syılaý
oıý pyraq
SERGİTÝ SÁTİ «Ystyq oryndyq»
Oqytýshy. «Biz táýelsizdikti ańsap, zaryǵyp jettik. Endi sol táýelsizdiktiń qasıetti belgilerin de erekshe qadirleýimiz, qasterleýimiz kerek. Árbir azamat Qazaqstannyń týyn, eltańbasyn, ánuranyn tumardaı qasıet tutýy qajet. Eldigimizdiń synalatyn bir tusy osy. «Meniń armanym – Qazaqstannyń «Máńgilik el» bolýy. Zaman ótedi, adamdar ótedi. Biraq táýelsizdik qalady».
Bul kimniń naqyl sózi dep oılaısyzdar? Árıne, bizdiń tuńǵysh Prezıdentimizdiń.
Jańbyr jaýmasa, jer jetim,
Basshysy bolmasa, el jetim.
Kósile shabar jerim bar,
Taý kótergen elim bar.
Qol bastaıtyn erim bar,
Atadan qalǵan sara jolym bar.
E – Qoly qolyna juqpaý (epti)
L – Teń kórdi (laıyq)
B – Júreginiń túgi bar. (batyr)
A – Aq jarqyn (ashyq kóńil)
S – Jer qozǵalsa da qozǵalmaý (sabyrly)
Y – Qumartty, kórýge zaryqty (yntyq bolý)
Oqytýshy. Birinshi áripterin oqyńyzdar qandaı sóz shyqty? Durys. Elbasy degen sóz shyqty. Elbasynyń osyndaı minezi bar. Árıne, Elbasy men Táýelsizdik bul egiz uǵym. Osyndaı maqty Elbasy, Prezıdentimiz bar bolǵanda, biz eshteńeden qoryqpaýymyz kerek. Qanshama qurbandyqpen qol jetken táýelsizdigimizdi qurmetteı, qasterleı bilip, Qazaqstannyń keleshegi úshin aıanbaı kúresýge jáne eńbek etýge árdaıym daıynbyz deımin.
Oqytýshy. Mine, qurmetti til úırenýshiler bizdiń sabaǵymyz óz máresine jetti. Endi sizderge osy saltanatty notada. Bir án shyrqap jiberýlerińizdi suraımyn.
«ATAMEKEN» áni oryndalady.
Qurmetti, til úırenýshiler ózderińizdiń tilek, armandaryń bar shyǵar, bizge bir lebizderińizdi bildirseńizder.
Ázirlegen: Mashırova Anar Qalymjanqyzy –
Aqmola oblysy, Býrabaı aýdany Tilderdi oqytý ortalyǵynyń oqytýshysy
Sabaqtyń maqsaty: 1. Tyńdaýshylardyń sózdik qorlaryn, oı tolǵaý qabiletterin damytý úshin berilgen tapsyrmalardy oryndaı otyryp, taqyryp boıynsha málimetter alýyna yqpal etý.
2. Qazaq halqynyń táýelsizdik jolyndaǵy erlik kúresimen, qol jetken jetistikterimen qysqasha tanystyrý. Joǵaryda atalǵan qasıettermen qatar taza sóıleý, tyńdalǵan, oqylǵan materıaldardan qorytyndy shyǵara bilý, oı túıindeýge daǵdylandyrý.
3. Ana tilinde tek sabaqta ǵana sóıleýmen shektelmeı, kúndelikti ómirde, turmysta, qyzmetterinde sóıleýge nasıhattaý. Otansúıgishtik sezimderin shyńdaý.
Sabaqtyń túri: dástúrli emes
Sabaqtyń kórnekiligi: sýretter, maqal - mátelder, slaıdtar, naqyl sózder.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi: Jańa sabaq
Júrgizýshi: Qurmetti tyńdaýshylar, qonaqtar, áriptester! Elimiz egemendik alyp, táýelsiz memleket bolǵanymyzǵa minekeı 30 jyl boldy. Sizderdi Táýelsizdik merekesimen quttyqtaımyn ómirleriń mándi de sándi bolsyn, aspanymyz ashyq, denimiz saý bolsyn deı otyryp «Táýelsiz eldiń tuǵyry bıik» atty is - sharamyzdy bastaımyz.
Oqytýshy: Qýan halqym! Qýanatyn kún búgin,
Serpin tasta muńdy júrek túndigin
Sharyqtaıyq, shattanaıyq, tynbaıyq
Táýelsizdik kúnin búgin, halqym birge toılaıyq!
Shaıqalmasyn eshkimniń shańyraǵy,
Baqyt kórsin Otannyń san ulany.
Endi aǵaıyn, kóginde qalyqtasyn,
Qazaǵymnyń qasterli - Ánurany!
QR memlekettik ánurany oryndalady. (Ánuran)
(Slaıd)
Mýltımedıalyq taqtadan Prezıdent qalaı saılanǵany jáne Táýelsizdigimizdi qalaı alǵanymyz týraly beınejazba kórsetiledi.
Búgingi sabaqta qarastyrylatyn kezeńder:
- Til mártebesi - el mártebesi
- Táýelsizdiktiń jetistigi
- Arman qala
- Elbasy el tiregi
- Qazaq tili qandaı topqa jatady? (Túrki tildes tilder tobyna)
- Qazaq tili memlekettik tili mártebesin qashan aldy? Osyǵan oraı, qandaı mereke bar? (1989 jyly, 22 qyrkúıek – Tilder merekesi, qazirgi tańda 5 qyrkúıekte toılaımyz)
- «Til týraly» Zańnyń neshinshi babynda memlekettik til týraly naqty aıtylǵan? (tórtinshi babynda naqty aıtylǵan)
- «Tilge qurmet – elge qurmet» degendi qalaı túsinesińder?
- Tildi nasıhattaý boıynsha bizdiń aýdanda qandaı jumystar atqarylyp jatyr?
1. Bilim kilti -... (til)
2. Aıtylǵan sóz -... (atylǵan oq)
3. Tilden artyq... (qazyna joq)
4. Eń ashy da til, eń... (til)
5. Pil kótermegendi... (til kóteredi)
6. Tilge qurmet... (elge qurmet)
7. Óner aldy... (qyzyl til)
8. Jaqsy sóz -... (jarym yrys)
9. Til qylyshtan... (ótkir)
10. Basqa pále... (tilden)
11. Bas kespek bolsa da,... (til kespek joq)
12. Taýdy, tasty jel buzar, adamzatty... (sóz buzar)
Oqytýshy: Qurmetti tyńdaýshylar! Táýelsiz Qazaqstan degende eń aldymen oılaryńyzǵa ne keledi?
| Táýelsiz Qazaqstan |
Qazaqstan – respýblıkam, maqtanyshym,
Men seni jyrlaımyn maqtan úshin.
Qudaıym maǵan kuıttaı ǵana júrek bergen,
Lúpildep seni súıip, saqtaý úshin!
Ekinshi kezeń: Táýelsizdiktiń jetistigi
Bul bólimniń sharty: Nazarlaryńyzǵa beınejazba usynylady. Ásirese, mańyzdy datalarǵa muqıat bolyńyzdar, osy datalar boıynsha tapsyrmalar bolady.
BEINEJAZBA. 30 JYL (kórsetiledi)
«Táýelsizdik» sózimen baılanysty ataýly datalar berilgen. Osy ataýly datalardy qandaı oqıǵalarmen baılanystyrasyz?
| 1993 jyl 15 qarasha |
| 1998 jyl 6 mamyr |
| 1991 jyl 1 jeltoqsan |
| 1989 jyl 11 shilde |
| 1992 jyl 4 maýsym |
| 1995 jyl 30 tamyz |
| 2017 jyl 10 maýsym |
| 1995 jyl 1 naýryz |
1. 1998 jyly 11shilde Til týraly Zań qabyldandy.
2. 1998 jyly bas qalamyzǵa Astana aty berildi.
3. Qazaqstanda eń alǵashqy jalpyhalyqtyq prezıdent saılaýy 1991 jyly 1 jeltoqsanda ótti.
4. 1992 j. 4 maýsymda «QR Memlekettik rámizderi týraly» Zań qabyldanyp, 4 maýsym rámizder kúni dep ataldy.
5. 1993 jyl 15 qarashada Qazaqstan Respýblıkasynyń ulttyq aqshasy - Teńge aınalymǵa endi.
6. Qazaqstan halqy Assambleıasy – 1995 jyly 1 naýryzda QR Prezıdentiniń Jarlyǵymen quryldy.
7. 1995 jyl 30 - tamyzda jańa Ata Zańymyz bir aýyzdan qabyldandy.
8. 2017 jyldyń 10 maýsymymen 10 qyrkúıegi aralyǵynda Astana qalasynda EKSPO - 2017 halyqaralyq mamandandyrylǵan kórmesi ótti.
Tapsyrma. Sınonımderin tabyńyz.
Táýelsizdik Elorda
Astana óte úlken
Prezıdent egemendik
Otan Elbasy
Keń baıtaq týǵan jer
at baıraq
tý syılaý
oıý pyraq
SERGİTÝ SÁTİ «Ystyq oryndyq»
- Kelesi kezeń. Arman qala
| 1 | Qazaqstannyń nyshany, qazaq halqynyń qaıta órleýiniń, memlekettiliginiń, bıiktik pen tereńdiktiń, keńdiktiń belgisi, darhandyqtyń kórinisi ispetti. Bul nysan úsh bólikten turady; jer asty bóligi ulttyń tamyr jaıýy, al odan keıingileri órkendeý kezeńderiniń nyshandaryn bildiredi. Eń joǵarǵy jaǵynda «Aıaly alaqan» kompozısıasy oryn alǵan. | |
| 2 | Keshenniń bıiktigi 200 metrdi quraıdy. Bul saýda jáne oıyn - saýyq ortalyǵynda eń úlken qalalyq baq, iri saýda ortalyqtary, kınoteatr, konsert zaldary bar. Norman Fosterdiń qıalynan shyqqan sáýlet ǵajaıyby Ortalyq Azıadaǵy balamasyz ári eń iri arhıtektýralyq joba bolyp tabylady. | |
| 3 | Bul ǵımarat úsh qabattan turady. Erlerge arnalǵan 4 000 adamdyq zaly, halyqqa qyzmet kórsetý orny, áıelderge arnalǵan 1 000 oryndyq zaly, osynda qyzmet etetin adamdardyń bólmeleri bar. Sondaı - aq arnaıy neke qıý bólmesi, kitaphana syndy qosymsha oryndarmen jabdyqtalǵan. Qurylysqa qajetti materıaldar álemniń 11 elinen jetkizilgen. | |
| 4 | Bul záýlim ǵımarat 3 qabattan turady. 3082 adamǵa jasalǵan Kongres - zal, 268 orny bar Rásimdeý zaly, 220 orny bar Pres - ortalyq, syıymdylyǵy 678 adamǵa arnalǵan jáne sahna men dybys aparatýrasymen jabdyqtalǵan keń meıramhana ornalasqan. Ekinshi qabatta qol óner jáne etnografıa, arheologıa jáne antropologıa galereıasy ornalasqan. Ataqty Altyn adam osynda saqtalǵan. Úshinshi qabatta Astana qalasy tarıhynyń murajaıy ornalasqan. | |
| 5 | Bul ǵımarat Esildiń sol jaǵalaýynada ornalasqan. Jalpy kólemi 36 720 m². Ǵımarat jer betinde 5 jer astynda 2 qabattan turady. 1 - qabatynyń bıiktigi 10 m., qalǵan qabattary 5m. «Altyn zaly», Shyǵys zaly, kamın zaly, syılyqtar men senim gramotalaryn tapsyrý zaly bar. | |
| 6 | Bul nysannyń bıiktigi 62 m. Ǵımarattyń syrtqy beti ishki beıneni kórsetetin áınek jáne tas plıtalarmen qaptalǵan. Saraı ishinde 1302 orynǵa arnalǵan Opera zaly, Atrıým saltanat zaly, «Besik» konferensıa zaly, kórme alańdary, «Qulanshy» galereıasy, baspasóz ortalyǵy, Astana qalasynyń etnıkalyq mádenı ortalyqtary, Halyqaralyq mádenıetter men dinder ortalyǵy ornalasqan. Ǵımarattyń geometrıalyq pishin ataýymen tanymal. | |
| 7 | Aıtylǵaly otyrǵan sáýlet óneriniń týyndysy syrtqy bóliginde 28 kolonnadan turatyn jalpy uzyndyǵy 120 metrlik doǵa pishindes aq kolonna da ornatylǵan. Ózi osy aq kolonnadanyń qaq ortasynda, granıtten jasalǵan tórt qyrly tuǵyrǵa otyrǵyzylǵan. Onyń tórt qyrly bolǵan sebebi – dúnıeniń tórt buryshyna da Qazaqstannyń qushaǵy ashyq degendi aıǵaqtaıdy. Bıiktigi 91 metr, bul elimiz táýelsizdigin alǵan 1991 jyldyń belgisi. Al onyń basyndaǵy Samuryq Qazaqstannyń tynyshtyǵyn kúzetip tur. Al aq tús – qazaqstandyqtardyń dostyqqa adal, baýyrmal, aq nıetin pash etedi. |
Bul kimniń naqyl sózi dep oılaısyzdar? Árıne, bizdiń tuńǵysh Prezıdentimizdiń.
Jańbyr jaýmasa, jer jetim,
Basshysy bolmasa, el jetim.
Kósile shabar jerim bar,
Taý kótergen elim bar.
Qol bastaıtyn erim bar,
Atadan qalǵan sara jolym bar.
- Kelesi kezeńimiz: Elbasy el tiregi
E – Qoly qolyna juqpaý (epti)
L – Teń kórdi (laıyq)
B – Júreginiń túgi bar. (batyr)
A – Aq jarqyn (ashyq kóńil)
S – Jer qozǵalsa da qozǵalmaý (sabyrly)
Y – Qumartty, kórýge zaryqty (yntyq bolý)
Oqytýshy. Birinshi áripterin oqyńyzdar qandaı sóz shyqty? Durys. Elbasy degen sóz shyqty. Elbasynyń osyndaı minezi bar. Árıne, Elbasy men Táýelsizdik bul egiz uǵym. Osyndaı maqty Elbasy, Prezıdentimiz bar bolǵanda, biz eshteńeden qoryqpaýymyz kerek. Qanshama qurbandyqpen qol jetken táýelsizdigimizdi qurmetteı, qasterleı bilip, Qazaqstannyń keleshegi úshin aıanbaı kúresýge jáne eńbek etýge árdaıym daıynbyz deımin.
Oqytýshy. Mine, qurmetti til úırenýshiler bizdiń sabaǵymyz óz máresine jetti. Endi sizderge osy saltanatty notada. Bir án shyrqap jiberýlerińizdi suraımyn.
«ATAMEKEN» áni oryndalady.
Qurmetti, til úırenýshiler ózderińizdiń tilek, armandaryń bar shyǵar, bizge bir lebizderińizdi bildirseńizder.
Ázirlegen: Mashırova Anar Qalymjanqyzy –
Aqmola oblysy, Býrabaı aýdany Tilderdi oqytý ortalyǵynyń oqytýshysy
You Might Also Like
