Tehnologıa sabaǵynda oqýshylardy kásipke baǵdarlaý
Tehnologıa sabaǵynda oqýshylardy kásipke baǵdarlaý
Tehnologıa pánin oqytýda – eńbek etýdiń alǵysharttaryn úıretý arqyly oqýshyny jeke tulǵa retinde tárbıeleý maqsaty kózdeledi. Osy maqsatty júzege asyrý barysynda oqýshylarǵa beriletin tálim –tárbıe úrdisin jetildirý jumys mádenıetin adamdar arasyndaǵy adamgershilik qarym-qatynastardy jańartý eńbek biliktiligin qalyptastyrý arqyly eńbekke qyzyǵýshylyǵyn oıatý, eńbek ónimdiligin arttyrýǵa yntalandyrý. Sondyqtan jas urpaqty qoǵamdyq ómirge, kásipke daıarlaý, sol sebepti ár oqýshyǵa onyń qabiletterine sáıkes keletin bilim berý qajet. Adamǵa eń birinshi ómirlik qajeti – eńbek ekenin ýaqyt dáleldeýde.
Adam ómiri úshin asa qajetti ári ómir boıy toqtaýsyz bilim beretin tehnologıa páni. Oqýshylardy kásipkerlikke, qazirgi zaman talabyna saı basqarý bilý, uıymdastyrý iske asyrý jumystaryna beıimdeý. Bir-birimen jalǵasyp kele jatqan tehnologıa oqý pániniń bilim standartyndaǵy basty maqsaty oqýshylardy belgili bir kásipke baǵdarlaý oqytý bolyp tabylady. Sonymen birge oqýshylardy kásibı eńbekke baýlý arqyly iske asyrý tehnologıasyn jasaý, oqýshylardy kásipkerlikke baýlýǵa baǵyttalǵan oqý-tárbıelik, shyǵarmashylyq úıirmeler qajet.
Qazirgi kezde bilim berý, oqýshylardy kásipke baǵdarlaý kásiptik bilim, oqýshylardy eńbekke tárbıeleý - qol eńbegi sabaǵynan bastalady. Adam balasy týa sala emes, kóre-kóre, júre-júre jetiledi. Sondyqtan jas urpaqty ejelden ele jatqan qolóner túrlerin oqyp úırenýge baýlý arqyly olardyń ózdiginen izdenip jumystar júrgizýine sheberlik deńgeıin arttyryp, ynta-yqylasyn, qorshaǵan ortaǵa qyzyǵýshylyǵyn oıatýǵa jeteleıtin tehnologıa pániniń muǵalimderi. Ózim sabaq beretin 5, 6, 7, 8 synyptarda oqýshylarǵa “Qolóner - árbir adamnyń mindeti ekenin”- únemi aıtyp otyramyn. Adamnyń ómir súrýine qajetti ıgiliktiń báride eńbekten tabylatynyn, adamdardyń barlyǵy eńbektiń nátıjesinde jaqsy jetistikterge jetip júrgendikterin ómirmen baılanystyryp túsindiremin. Tehnologıa páninen bilim berýde oqýshy oqý baǵdarlamasyn ıgerýshi, muǵalim balaǵa bilim berip qana qoımaıdy. Oqýshylardyń qabiletin jáne belgili bir kásipke beıimdiligin aıqyndaı otyryp bilim berý.
Men 12 jyldaı tehnologıa páninen sabaq berip kelemin ár balanyń ereksheligin eskerip taqyrypty ómirmen baılanystyryp, ár oqýshyǵa jeke taqyryptar baǵyt-baǵdar berip otyramyn. Sonda ǵana oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵy artady. Qazirgi tańda jeke tulǵany qalyptastyrý tehnologıa páni muǵalimderine óz qyzmetine óte úlken jaýapkershilikpen qaraýdy talap etedi. Sonymen birge tehnologıa páni muǵalimi ár oqýshynyń iskerligi men belsendiligine erekshe kóńil bólinýi qajet. Osyndaı jetistikterge qol jetkizý baǵytynda tehnologıa sabynda oqýshylardyń kásibı iskerlikterin jetildirý kásipke baǵdarlaý úshin ár túrli ádis-tásilderdi qoldanamyn oqýshylarǵa úıretemin.
Atap aıtqanda túsindirý, bezendirý ádisteri sabaqqa jalpy túsinik berý oqýshylar ár túrli buıymdar jasaýdy jan-jaqty zerttep, qolóner túrlerin úırenedi. Jumys barysynda oqýshylardyń arasynda jańa ıdeıalar týyndap oılaý, salystyrý arqyly jumystar júrgiziledi. Jalpy tehnologıa sabaqtarynda ár túrli taqyryptar kezdesedi. Salat túrleri, salqyn taǵamdar, qazaqtyń ulttyq taǵamdary, kıim úlgileri, tigin mashınalarmen jumys, beldemsheler tigý taqyryby ótýde. Eń aldymen beldemsheniń túrlerimen oqýshylardy tanystyryp, oqýshylardy sheberlikpen talǵampazdyqqa ǵana emes, únemdilikke de úıretedi.
Taqyryp jaıly tolyq málimet alǵan soń ár oqýshy beldemsheniń ózine unaǵan túrlerin tańdap alady. Tehnologıa sabaqtarynda kez-kelgen shyǵarmashylyq jobany iske asyrý barysynda jumystyń tehnologıalyq kartasyn quraımyz. Úlgiler jasaımyz. Tehnologıalyq karta oqýshyǵa ýaqytty tıimdi paıdalanýǵa, jumys ornyny durys uıymdastyrýǵa óz jumystaryna durys júrgizilýine qajetti materıaldardy únemdi paıdalanýyna kómektesedi, osyndaı ádisterdi tehnologıa sabaqtarynda oqýshylardy kásipke baǵdarlaý sheberlikterin shyǵarmashylyq qabiletterin damytý arqyly oqýshylardy eptilikke iskerlikke úıretemiz. Mine iskerlik ónerdiń arqasynda óskeleń urpaqqa qýyrshaqty daıyndaý tehnologıasyn meńgertý arqyly zaman talabyna saı tehnologıalyq bilim berýdi maqsat ettim.
Atamyz qazaq “Kóz qorqaq, qol batyr“ degen. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq jumystarynan mektepte kórmeler jıi uıymdastyrylsa. Mektep qabyrǵasynan bastap úıretý árbir tehnologıa páni muǵaliminiń birinshi mindeti bolýy tıis. Óıtkeni básekelestik qoǵamda ómir súrýge beıimdelý - zaman talaby. Oıymdy túıindeı kele elimizdiń, jerimizdiń, tabıǵatymyzdyń, halqymyzdyń bolashaǵyn oılap ony qadirleı biletin jas urpaqty balǵyn kezinen tárbıeleıik degen oımen Ahmet Baıtursynovtyń “Basqadan kem bolmas úshin biz bilimdi, hám kúshti bolýymyz kerek. Bilimdi bolýǵa oqý kerek. Baı bolýǵa kásip kerek” degen sózimen támámdaýdy jón kórdim.
Tehnologıa pánin oqytýda – eńbek etýdiń alǵysharttaryn úıretý arqyly oqýshyny jeke tulǵa retinde tárbıeleý maqsaty kózdeledi. Osy maqsatty júzege asyrý barysynda oqýshylarǵa beriletin tálim –tárbıe úrdisin jetildirý jumys mádenıetin adamdar arasyndaǵy adamgershilik qarym-qatynastardy jańartý eńbek biliktiligin qalyptastyrý arqyly eńbekke qyzyǵýshylyǵyn oıatý, eńbek ónimdiligin arttyrýǵa yntalandyrý. Sondyqtan jas urpaqty qoǵamdyq ómirge, kásipke daıarlaý, sol sebepti ár oqýshyǵa onyń qabiletterine sáıkes keletin bilim berý qajet. Adamǵa eń birinshi ómirlik qajeti – eńbek ekenin ýaqyt dáleldeýde.
Adam ómiri úshin asa qajetti ári ómir boıy toqtaýsyz bilim beretin tehnologıa páni. Oqýshylardy kásipkerlikke, qazirgi zaman talabyna saı basqarý bilý, uıymdastyrý iske asyrý jumystaryna beıimdeý. Bir-birimen jalǵasyp kele jatqan tehnologıa oqý pániniń bilim standartyndaǵy basty maqsaty oqýshylardy belgili bir kásipke baǵdarlaý oqytý bolyp tabylady. Sonymen birge oqýshylardy kásibı eńbekke baýlý arqyly iske asyrý tehnologıasyn jasaý, oqýshylardy kásipkerlikke baýlýǵa baǵyttalǵan oqý-tárbıelik, shyǵarmashylyq úıirmeler qajet.
Qazirgi kezde bilim berý, oqýshylardy kásipke baǵdarlaý kásiptik bilim, oqýshylardy eńbekke tárbıeleý - qol eńbegi sabaǵynan bastalady. Adam balasy týa sala emes, kóre-kóre, júre-júre jetiledi. Sondyqtan jas urpaqty ejelden ele jatqan qolóner túrlerin oqyp úırenýge baýlý arqyly olardyń ózdiginen izdenip jumystar júrgizýine sheberlik deńgeıin arttyryp, ynta-yqylasyn, qorshaǵan ortaǵa qyzyǵýshylyǵyn oıatýǵa jeteleıtin tehnologıa pániniń muǵalimderi. Ózim sabaq beretin 5, 6, 7, 8 synyptarda oqýshylarǵa “Qolóner - árbir adamnyń mindeti ekenin”- únemi aıtyp otyramyn. Adamnyń ómir súrýine qajetti ıgiliktiń báride eńbekten tabylatynyn, adamdardyń barlyǵy eńbektiń nátıjesinde jaqsy jetistikterge jetip júrgendikterin ómirmen baılanystyryp túsindiremin. Tehnologıa páninen bilim berýde oqýshy oqý baǵdarlamasyn ıgerýshi, muǵalim balaǵa bilim berip qana qoımaıdy. Oqýshylardyń qabiletin jáne belgili bir kásipke beıimdiligin aıqyndaı otyryp bilim berý.
Men 12 jyldaı tehnologıa páninen sabaq berip kelemin ár balanyń ereksheligin eskerip taqyrypty ómirmen baılanystyryp, ár oqýshyǵa jeke taqyryptar baǵyt-baǵdar berip otyramyn. Sonda ǵana oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵy artady. Qazirgi tańda jeke tulǵany qalyptastyrý tehnologıa páni muǵalimderine óz qyzmetine óte úlken jaýapkershilikpen qaraýdy talap etedi. Sonymen birge tehnologıa páni muǵalimi ár oqýshynyń iskerligi men belsendiligine erekshe kóńil bólinýi qajet. Osyndaı jetistikterge qol jetkizý baǵytynda tehnologıa sabynda oqýshylardyń kásibı iskerlikterin jetildirý kásipke baǵdarlaý úshin ár túrli ádis-tásilderdi qoldanamyn oqýshylarǵa úıretemin.
Atap aıtqanda túsindirý, bezendirý ádisteri sabaqqa jalpy túsinik berý oqýshylar ár túrli buıymdar jasaýdy jan-jaqty zerttep, qolóner túrlerin úırenedi. Jumys barysynda oqýshylardyń arasynda jańa ıdeıalar týyndap oılaý, salystyrý arqyly jumystar júrgiziledi. Jalpy tehnologıa sabaqtarynda ár túrli taqyryptar kezdesedi. Salat túrleri, salqyn taǵamdar, qazaqtyń ulttyq taǵamdary, kıim úlgileri, tigin mashınalarmen jumys, beldemsheler tigý taqyryby ótýde. Eń aldymen beldemsheniń túrlerimen oqýshylardy tanystyryp, oqýshylardy sheberlikpen talǵampazdyqqa ǵana emes, únemdilikke de úıretedi.
Taqyryp jaıly tolyq málimet alǵan soń ár oqýshy beldemsheniń ózine unaǵan túrlerin tańdap alady. Tehnologıa sabaqtarynda kez-kelgen shyǵarmashylyq jobany iske asyrý barysynda jumystyń tehnologıalyq kartasyn quraımyz. Úlgiler jasaımyz. Tehnologıalyq karta oqýshyǵa ýaqytty tıimdi paıdalanýǵa, jumys ornyny durys uıymdastyrýǵa óz jumystaryna durys júrgizilýine qajetti materıaldardy únemdi paıdalanýyna kómektesedi, osyndaı ádisterdi tehnologıa sabaqtarynda oqýshylardy kásipke baǵdarlaý sheberlikterin shyǵarmashylyq qabiletterin damytý arqyly oqýshylardy eptilikke iskerlikke úıretemiz. Mine iskerlik ónerdiń arqasynda óskeleń urpaqqa qýyrshaqty daıyndaý tehnologıasyn meńgertý arqyly zaman talabyna saı tehnologıalyq bilim berýdi maqsat ettim.
Atamyz qazaq “Kóz qorqaq, qol batyr“ degen. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq jumystarynan mektepte kórmeler jıi uıymdastyrylsa. Mektep qabyrǵasynan bastap úıretý árbir tehnologıa páni muǵaliminiń birinshi mindeti bolýy tıis. Óıtkeni básekelestik qoǵamda ómir súrýge beıimdelý - zaman talaby. Oıymdy túıindeı kele elimizdiń, jerimizdiń, tabıǵatymyzdyń, halqymyzdyń bolashaǵyn oılap ony qadirleı biletin jas urpaqty balǵyn kezinen tárbıeleıik degen oımen Ahmet Baıtursynovtyń “Basqadan kem bolmas úshin biz bilimdi, hám kúshti bolýymyz kerek. Bilimdi bolýǵa oqý kerek. Baı bolýǵa kásip kerek” degen sózimen támámdaýdy jón kórdim.
You Might Also Like
-
Ulttyq kıim úlgisindegi daıyndaý kezinde daıyn qýyrshaqtyń denesin aldym. Oǵan karton, qaǵaz, jelim, arnaıy túrli-tústi mata, lentalar, áshekeı oıýly tesmalar, ólsheýish lentasy, qaıshy, qalam, syzǵysh, ó...
