InfoHub Logo

Erte kezderden bastap-aq qazaq halqy tobylǵy butasyna erekshe mán bergen, ári ony qasıetti dep te sanaǵan. Sondyqtan da, onyń tamyryna balta shabýǵa bolmaıdy dep eseptegen. Óıtkeni tamyry qyrqylǵan tobylǵy jerden nár alyp óse almaıdy. Ony bákimen kesip, gúlin silkilep, tuqymyn túsirip alatyn bolǵan. Tobylǵy ósken jerge mal jaımaǵan, tipti beıbereket aıaqpen basýǵa da ruhsat etpegen.

Tobylǵy ósken jerde ylǵal mol bolatynyn halqymyz baıqap bilgen. «Tobylǵy shópke jetedi, shóp kópke jetedi» — degen mátel sonyń aıǵaǵy. Tobylǵynyń dárilik qasıetin de halqymyz joǵary baǵalaǵan. «Qaraǵan — ken, tobylǵy — em» degen mátel, tobylǵynyń emdik qasıetin ańǵartyp tur. Tobylǵynyń maıyn ot jalyna ustap eritip alyp, jaraqattanǵan jerge, temirtkige qarsy paıdalanǵan. Tobylǵy tútininde erekshe qasıet bar. Tobylǵy tútininen mıkrobtar men bakterıalar joıylady. Tobylǵydan tis shuqyǵyshtar daıyndalyp tis arasyndaǵy mıkrobtarǵa qarsy paıdalanǵan. Tobylǵy tútinimen sabany, kúbini, torsyqty ystaǵan. Tobylǵydan túrli buıymdar jasaǵan. Tobylǵy shybyǵynyń túsine qarap halqymyz aýa-raıynyń qandaı bolatynyn da boljaǵan. Mysaly, jaýyn shashyn kóp bolatyn maýsymda tobylǵy shybyǵynyń túsi qońyr, al jaýyn-shashyn az bolatyn maýsymda onyń túsi kúlgin bolady. Egerde mamyr aıynyń alǵashqy on kúndiginde tobylǵy shybyǵynyń túsi qońyr-qyzyl bolsa jaz jańbyrly, al onyń túsi kúlgin bolsa, jańbyr az jaýady dep topshylaǵan.

Oqýǵa keńes beremiz:

Tobylǵy

---