Toǵysqan eki óner
Mýzyka páni 6 klass
Sabaqtyń taqyryby: Toǵysqan eki óner
Sabaqtyń maqsaty: Óner túrleriniń toǵysýy jaıly áńgimeleý.
Bilimdilik: Kompozıtor N. Meńdiǵalıevtiń shyǵarmashylyǵymen tanystyrý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń mýzykalyq saýatyn ashý, án - kúıdi tyńdatý arqyly mýzykany sezinýge baýlý.
Tárbıelik: Ónerge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyryp, estetıkalyq tárbıe berý.
Sabaq túri: Aralas sabaq.
Ádisi: áńgimeleý, galereıaǵa saıahat, venn dıagramsy, oı qozǵaý
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, slaıdtar, kúıshi, sýretshiler portretteri, plakattar, flomasterler, úntaspa.
Pánaralyq baılanys: beıneleý, ádebıet
Sabaq barysy:
İ. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
1. Ándetip amandasý.
2. Psıhologıalyq trenıń
- Men kúshtimin,
- Men myqtymyn,
- Men ónerlimin,
- Men sýretshimin,
- Men qıyndyqtyń bárin bylaı jeńemin. (Bas barmaqty kórsetý)
3. Klasty úsh topqa bólip tapsyrma berý
İ top. Sóz ben saz óneriniń baılanysy týraly áńgimelep, plakatqa sýretteý
İİ top. Sýret pen saz óneriniń baılanysy týraly aıtý.
İİİ top. HH ǵasyrdaǵy mýzyka (Oqýshylardyń jaýaptary tyńdalady)
İ. Maǵynany taný.
1. Óner túrleriniń toǵysýy jaıly áńgimeleý.
Kez kelgen halyqtardyń mádenıetinde ónerdiń barlyq túrleriniń arasynda baılanys ornaıtyny aqıqat. Ǵasyrlar boıy qazaq halqynyń mádenıetinde sóz ben saz óneri birin - biri tolyqtyra otyra qatar damydy. H1H ǵasyrda Abaı shyǵarmashylyǵynan bastap sóz ben saz óneri jeke óner túri retinde daralanyp shyqty. Sol kezeńnen bastap bizdiń mádenıetimizde Eýropa halyqtaryna uqsas jazýshylar, aqyndar men kompozıtorlar jáne ártister daralanyp shyǵa bastady. Qazirgi ýaqytta da aqyndar men sazgerler birlese otyryp opera, horǵa arnalǵan shyǵarmalar, romanstar men ánder shyǵaryp keledi. Qazaqstanda beıneleý óneri HH ǵasyrdyń basynda damı bastady. Sýret óneriniń eń negizgi: tarıhı sýret, turmystyq janr, peızaj, portret, natúrmort syndy kórkemdik janrlar asa qarqynmen damydy. Sýretshiler orys jáne Eýropa halyqtarynyń mádenıetinde qalyptasqan sýret salý tásilderi men onyń kórkemdeýshi quralyn qoldanady. Degenmen, sýrettiń negizgi mazmuny men onyń kórkemdik beınesin qazaqtyń sóz jáne saz óneriniń rýhanı bastaýlarynan alady. Tarıhı jáne turmystyq sýretter qazaqtyń jyraýlyq ónerine tán epıkalyq jáne fálsafalyq tereń mazmunymen erekshelenedi. Kóne zamandardan kók táńirge tabynǵan qazaq halqy ómirin tabıǵatpen baılanystyryp tirshilik etken. Sol sebepti, peızaj janryndaǵy týyndylarda tolǵaý kúılerine tán darhan dalanyń tynysy esip turǵandaı. Al, keshki tylsym tabıǵatty beıneleıtin peızaj janrynan sulý sazdy halyq ánderiniń áýenin sezýge bolady. Ásirese, batyrlar taqyrybyna arnalǵan kúılerdegi jigerli de qarqyndy ekpin, attyń dúbiri men shaıqas ústindegi talas - tartysty beıneleý qyl qalam sheberleriniń sýretterinen keńinen oryn alady. Sýretshiler eń aldymen onyń yrǵaǵyn, ekpinin, jyldamdyǵyn sýret arqyly kórsetýge talpynady. Kóptegen sýretter qazaq kúıleriniń dybysymen úndesip jatady. Sońǵy on jyldyqta halyqtyń qol ónerine degen qyzyǵýshylyǵy arta tústi. Qazaqtyń qol ónerin jasaýdaǵy kóne tásilderdi qoldana otyra, sýretshiler teriden, shıden jáne kıizden jasalǵan jańa týyndylardy jasaı bastady. Al, shyny men farfordan jasalǵan túrli buıymdar men qýyrshaqtar qazaq ónerindegi jańalyq boldy.
2. Sen bilesiń be?
Sýretshi, aqyn, kompozıtordyń bir beıneni somdaýy týraly áńgime qozǵaý. Týyndylardy kórsetý. (Interaktıvti taqtadan kórsetý)
Omarovanyń «Qoja Ahmet Iassaýı», Omarova. «Qorqyt - ata», Beregovaıa Z. «Aqyn». Beregovaıa Z. «Dına Nurpeıisova»
Óner qansha jańarǵanymen sýretshiler halyq ánderi men kúılerinen sýsyndap, halyq danalyǵynyń qaınar kózindeı jadynda saqtady. HH ǵasyrda tek qana sýret jáne sóz óneri ózgeriske ushyrap qana qoıǵan joq. Kúı óneri de jańa zamanǵa laıyq jańǵyra tústi. Jańa mýzykalyq janrlar paıda boldy. Olar – sımfonıalyq kúı, skrıpka jáne fortepıanoǵa arnalǵan kúıler. Kompozıtorlar kúı arqyly jańa tehnıkalyq dáýirdi beıneledi. Sýretshi, aqyn, kompozıtorlardyń mundaı týyndylary bir beıneni somdaı otyra, ómirdi mándi de sándi etýge talpyndy. Tyńdaýshy men kórermenniń mádenı talǵamyn ósirip, rýhanı baılyǵyn asyra tústi.
3. Mýzyka tyńdaıyq: J. Áýbákirovanyń oryndaýynda N. Meńdiǵalıevtiń fortepıanoǵa arnalǵan «Dombyra týraly ańyz» atty shyǵarmasyn tyńdap kórelik. Shyǵarmanyń sıpatyn anyqtaý.
4. Bilip al! Naǵym Meńdiǵalıev - (1921 - 2006) - kompozıtor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, profesor. Batys Qazaqstan oblysy, Jańa qala aýdanynda dúnıege kelgen. Qazaqtyń alǵashqy kásibı pıanısi. Qazaqstandaǵy fortepıano mýzykasynyń damýynda bolǵan jetistikteri N. Meńdiǵalıevtiń atymen tyǵyz baılanysty. Ol kóptegen fortepıanoǵa arnalǵan alǵashqy týyndylardyń avtory. Ol 300 - den astam aspaptyq pesalar, ánder, romanstar, spektáklderge arnalǵan mýzyka jazdy. Onyń «Dombyra týraly ańyz» atty konserttik pesasy qazaq fortepıanolyq mýzykasynyń eń tanymal týyndysyna aınaldy.
5. Daýys jattyǵýlary
Artıkýlásıa:
legato (legato) – jumsaq, baıaý.
Án aıtý.
Ár topqa toqsan boıy úırengen ánderdi jatqa oryndatý
İİİ. Oı tolǵanys.
Suraqtar:
1. Qazaq mádenıetindegi sóz ben saz óneri qandaı ózgeriske ushyrady?
2. Beıneleý ónerindegi negizgi janrlardy ata.
3. Halyqtyń qol ónerinde qandaı jańalyq boldy?
4. Kúı óneri qalaısha jańǵyrdy?
İÚ. Baǵalaý. BISS tehnologıasymen
Ú. Úıge tapsyrma. Qaıtalaý.
Sabaqtyń taqyryby: Toǵysqan eki óner
Sabaqtyń maqsaty: Óner túrleriniń toǵysýy jaıly áńgimeleý.
Bilimdilik: Kompozıtor N. Meńdiǵalıevtiń shyǵarmashylyǵymen tanystyrý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń mýzykalyq saýatyn ashý, án - kúıdi tyńdatý arqyly mýzykany sezinýge baýlý.
Tárbıelik: Ónerge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyryp, estetıkalyq tárbıe berý.
Sabaq túri: Aralas sabaq.
Ádisi: áńgimeleý, galereıaǵa saıahat, venn dıagramsy, oı qozǵaý
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, slaıdtar, kúıshi, sýretshiler portretteri, plakattar, flomasterler, úntaspa.
Pánaralyq baılanys: beıneleý, ádebıet
Sabaq barysy:
İ. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
1. Ándetip amandasý.
2. Psıhologıalyq trenıń
- Men kúshtimin,
- Men myqtymyn,
- Men ónerlimin,
- Men sýretshimin,
- Men qıyndyqtyń bárin bylaı jeńemin. (Bas barmaqty kórsetý)
3. Klasty úsh topqa bólip tapsyrma berý
İ top. Sóz ben saz óneriniń baılanysy týraly áńgimelep, plakatqa sýretteý
İİ top. Sýret pen saz óneriniń baılanysy týraly aıtý.
İİİ top. HH ǵasyrdaǵy mýzyka (Oqýshylardyń jaýaptary tyńdalady)
İ. Maǵynany taný.
1. Óner túrleriniń toǵysýy jaıly áńgimeleý.
Kez kelgen halyqtardyń mádenıetinde ónerdiń barlyq túrleriniń arasynda baılanys ornaıtyny aqıqat. Ǵasyrlar boıy qazaq halqynyń mádenıetinde sóz ben saz óneri birin - biri tolyqtyra otyra qatar damydy. H1H ǵasyrda Abaı shyǵarmashylyǵynan bastap sóz ben saz óneri jeke óner túri retinde daralanyp shyqty. Sol kezeńnen bastap bizdiń mádenıetimizde Eýropa halyqtaryna uqsas jazýshylar, aqyndar men kompozıtorlar jáne ártister daralanyp shyǵa bastady. Qazirgi ýaqytta da aqyndar men sazgerler birlese otyryp opera, horǵa arnalǵan shyǵarmalar, romanstar men ánder shyǵaryp keledi. Qazaqstanda beıneleý óneri HH ǵasyrdyń basynda damı bastady. Sýret óneriniń eń negizgi: tarıhı sýret, turmystyq janr, peızaj, portret, natúrmort syndy kórkemdik janrlar asa qarqynmen damydy. Sýretshiler orys jáne Eýropa halyqtarynyń mádenıetinde qalyptasqan sýret salý tásilderi men onyń kórkemdeýshi quralyn qoldanady. Degenmen, sýrettiń negizgi mazmuny men onyń kórkemdik beınesin qazaqtyń sóz jáne saz óneriniń rýhanı bastaýlarynan alady. Tarıhı jáne turmystyq sýretter qazaqtyń jyraýlyq ónerine tán epıkalyq jáne fálsafalyq tereń mazmunymen erekshelenedi. Kóne zamandardan kók táńirge tabynǵan qazaq halqy ómirin tabıǵatpen baılanystyryp tirshilik etken. Sol sebepti, peızaj janryndaǵy týyndylarda tolǵaý kúılerine tán darhan dalanyń tynysy esip turǵandaı. Al, keshki tylsym tabıǵatty beıneleıtin peızaj janrynan sulý sazdy halyq ánderiniń áýenin sezýge bolady. Ásirese, batyrlar taqyrybyna arnalǵan kúılerdegi jigerli de qarqyndy ekpin, attyń dúbiri men shaıqas ústindegi talas - tartysty beıneleý qyl qalam sheberleriniń sýretterinen keńinen oryn alady. Sýretshiler eń aldymen onyń yrǵaǵyn, ekpinin, jyldamdyǵyn sýret arqyly kórsetýge talpynady. Kóptegen sýretter qazaq kúıleriniń dybysymen úndesip jatady. Sońǵy on jyldyqta halyqtyń qol ónerine degen qyzyǵýshylyǵy arta tústi. Qazaqtyń qol ónerin jasaýdaǵy kóne tásilderdi qoldana otyra, sýretshiler teriden, shıden jáne kıizden jasalǵan jańa týyndylardy jasaı bastady. Al, shyny men farfordan jasalǵan túrli buıymdar men qýyrshaqtar qazaq ónerindegi jańalyq boldy.
2. Sen bilesiń be?
Sýretshi, aqyn, kompozıtordyń bir beıneni somdaýy týraly áńgime qozǵaý. Týyndylardy kórsetý. (Interaktıvti taqtadan kórsetý)
Omarovanyń «Qoja Ahmet Iassaýı», Omarova. «Qorqyt - ata», Beregovaıa Z. «Aqyn». Beregovaıa Z. «Dına Nurpeıisova»
Óner qansha jańarǵanymen sýretshiler halyq ánderi men kúılerinen sýsyndap, halyq danalyǵynyń qaınar kózindeı jadynda saqtady. HH ǵasyrda tek qana sýret jáne sóz óneri ózgeriske ushyrap qana qoıǵan joq. Kúı óneri de jańa zamanǵa laıyq jańǵyra tústi. Jańa mýzykalyq janrlar paıda boldy. Olar – sımfonıalyq kúı, skrıpka jáne fortepıanoǵa arnalǵan kúıler. Kompozıtorlar kúı arqyly jańa tehnıkalyq dáýirdi beıneledi. Sýretshi, aqyn, kompozıtorlardyń mundaı týyndylary bir beıneni somdaı otyra, ómirdi mándi de sándi etýge talpyndy. Tyńdaýshy men kórermenniń mádenı talǵamyn ósirip, rýhanı baılyǵyn asyra tústi.
3. Mýzyka tyńdaıyq: J. Áýbákirovanyń oryndaýynda N. Meńdiǵalıevtiń fortepıanoǵa arnalǵan «Dombyra týraly ańyz» atty shyǵarmasyn tyńdap kórelik. Shyǵarmanyń sıpatyn anyqtaý.
4. Bilip al! Naǵym Meńdiǵalıev - (1921 - 2006) - kompozıtor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, profesor. Batys Qazaqstan oblysy, Jańa qala aýdanynda dúnıege kelgen. Qazaqtyń alǵashqy kásibı pıanısi. Qazaqstandaǵy fortepıano mýzykasynyń damýynda bolǵan jetistikteri N. Meńdiǵalıevtiń atymen tyǵyz baılanysty. Ol kóptegen fortepıanoǵa arnalǵan alǵashqy týyndylardyń avtory. Ol 300 - den astam aspaptyq pesalar, ánder, romanstar, spektáklderge arnalǵan mýzyka jazdy. Onyń «Dombyra týraly ańyz» atty konserttik pesasy qazaq fortepıanolyq mýzykasynyń eń tanymal týyndysyna aınaldy.
5. Daýys jattyǵýlary
Artıkýlásıa:
legato (legato) – jumsaq, baıaý.
Án aıtý.
Ár topqa toqsan boıy úırengen ánderdi jatqa oryndatý
İİİ. Oı tolǵanys.
Suraqtar:
1. Qazaq mádenıetindegi sóz ben saz óneri qandaı ózgeriske ushyrady?
2. Beıneleý ónerindegi negizgi janrlardy ata.
3. Halyqtyń qol ónerinde qandaı jańalyq boldy?
4. Kúı óneri qalaısha jańǵyrdy?
İÚ. Baǵalaý. BISS tehnologıasymen
Ú. Úıge tapsyrma. Qaıtalaý.
You Might Also Like
