InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Toktyń jumysy men qýaty
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik mindeti
Oqýshylarǵa elektr togynyń jumysy, elektr togynyń qýaty, paıdaly qýat, joǵalatyn qýat, tolyq qýat, toktyń jylýlyq áreketiniń mánisi, týraly túsinikti anyqtaýy
b) Damytýshylyq mindeti:
Oqýshylardyń oı - órisin damytý, ǵylymı dúnıetanymyn qalyptastyrý
v) Tárbıelik mindeti:
Jaýapkershilikke, izdenimpazdyqqa, eńbekqorlyqqa, únemdilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Saıys sabaǵy
Sabaqtyń ádis – tásilderi: Syn turǵysynan oılaýdyń túrli ádis – tásilderin paıdalaný, BBÚ strategıasy, asosıasıa ádistemesi.
Sabaqtyń kórnekiligi: «Meniń kóńil - kúıim» plakat, poster, túrli - tústi markerler, stıkerler, «Bilim aǵashy», top basshynyń baǵalaý paraǵy.
Qural – jabdyqtar: eki túrli shamdar, kartochkalar

Sabaq barysy: I. Uıymdastyrý kezeńi
1) Sálemdesý
2) Kelmegen oqýshylardy belgileý
3) Oqýshylardy 2 topqa bólip, top basshysyn saılap alý
4) Oqýshylarǵa sabaqtyń túri men maqsatyn habarlaý
Qazirgi tańda búkil el kóleminde kún tártibinde turǵan mańyzdy da ózekti máselelerdiń biri – energıanyń kólemin meılinshe azaıtý, ony únemdi de uqypty paıdalanýdyń ońtaıly tásilderine kóshý. Elektr qýatyn únemdeý XXI ǵasyrdyń eń mańyzdy mindetteriniń biri. Elimizdiń ekonomıkalyq qatynastarda damyǵan elderdiń qataryndaǵy orny jáne azamattardyń turmys deńgeıi osy máseleni sheshýdiń nátıjesine baılanysty.
Energıa qýatyn únemdeý týraly 1997 j. 25 jeltoqsandaǵy № 210 - 1 Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańy Qazaqstan Respýblıkasynyń
Konstıtýsıasyna negizdeledi jáne osy Zańnyń, sondaı - aq Qazaqstan Respýblıkasynyń ózge de normatıvtik quqyqtyq aktilerinen turady. Alashtyń aıbyny men aıbaryna aınalǵan ajarly Astanada Búkilálemdik
EKSPO - 2017 kórmesi ótedi. Taqyryby: «Bolashaq energıasy» bul búkil álem úshin mańyzdy taqyryp.
Oqýshylardy «geometrıalyq fıgýralar» arqyly 2 topqa bólý, 2 toptyń atyn bólý arqyly anyqtaý. 1 - top: «Ampermetr», 2 - top: «Vóltmetr»
Paıdalanady meni jurt,
Otyn menen jaryqqa.
Qyzmet etem árqashan,
Túsine bilgen halyqqa. (Elektr togy)

Sıpattaıdy jumysty
Tyndyrady kóp isti
Ol kóp bolsa shıraqsyń
Kimder álsiz, kim kúshti? (Qýat)

Joǵalmaıdy eshqashan,
Túrlendirseń egerde.
Basqa kúıge aýyssa,
Jumys isteıdi árqashan. (Energıa)
Olaı bolsa, onda búgingi ótetin taqyrybymyz «Toktyń jumysy men qýaty» Abaı atamyzdyń 38 – shi qara sózinde bylaı delingen: «Adamdar uıqy tynyshtyq, áýes qyzyqtyq bárin qoıyp adam balasynyń turmys tirshiliginiń jaqsarýyna baılanysty ispen aınalysqanyna, ıaǵnı elektrdi taýyp, dúnıeniń o shetinen qazir jaýap alyp adam balasyn batyldyqqa, ótirik pen jalǵandy aıyrýǵa múmkindik bergeni úshin biz olarǵa bas ıýimiz kerek» Sol sebepten osy elektr togyn ashqan ǵalymdarǵa biz myń alǵysymyzdy aıtamyz.
BBÚ starategıasy boıynsha
«Bilemin» Ne bilemiz?
1. Elektr togy degenimiz ne? (Erkin elektr zarádtaryn tasymaldaýshylardyń rettelgen qozǵalysy elektr togy dep atalady)
1. Alǵash ret «elektr togy» túsinigin engizgen fransýz ǵalymy kim? (Amper). Rahmet.
2. Halyqaralyq birlikter júıesinde ólshem birligi tarıhta birinshi bolyp tok kózin oılap tapqan ıtalándyq ǵalym kim? (Vólt) Rahmet.
3. Tizbek boıymen ótetin tokqa ótkizgishtiń kedergi jasaý qasıetin sıpattaıtyn shamany ne dep ataımyz? (kedergi)
4. Tok kúshiniń kerneý men kedergige táýeldilik zańyn ashqan ǵalym kim? (G. Om) Rahmet.
«Bilgim keledi» Ne bilgim keledi?
Abaı atamyzdyń mynandaı óleńinen bastaǵym kelip tur.
Ǵylym tappaı maqtanba,
Oryn tappaı baptanba.
Qumarlanyp shattanba,
Oınap bosqa kúlýge.
Bes nárseden qashyq bol,
Bes nársege asyq bol.
Adam bolam deseńiz,
Ósek, ótirik, maqtanshaq
Erinshek beker mal shashpaq –
Bes dushpannyń bilseńiz
Talap, eńbek, tereń – oı,
Qanaǵat, rahym oılap qoı -
Bes asyl is kónseńiz
Sabaqtaǵy birinshi talabymyz: toktyń qýatyn únemdeı bilý
Bizdiń eńbegimiz: Eksperıment túrinde elektr togyn únemdeýdi esepteı bilý
Bizdiń tereń oıymyz: Logıkalyq suraqtardy bilý
Qanaǵatymyz: Toktyń qýaty men jumysyna baılanysty formýlalardy qoryta bilý
Úılerimizdegi elektr kómekshilerimiz neler? Tońazytqysh, eden súrtkish, kir jýatyn mashınalar jáne nan pisiretin ǵajaıyp pesh. Bunyń barlyǵy nemen qorektenedi. Tok kózinen, ıaǵnı elektr shamdarynyń arqasynda úıimiz jaryq. Elektr shamy úıge tek qana jaryq qana berip qoımaıdy, ol sham - úı qojaıynyń bet - beınesin, onyń minez - qulqyn, ádetin, tipti saıası senimin kórsetedi. Tok kózin paıdalanyp úıdi jylytamyz, nan pisiremiz, kir jýamyz. Elektr tok kóziniń arqasynda aýyr jumysty jeńildetemiz, ıaǵnı apalaryńnyń, ápkelerińniń, analaryńnyń jáne ózderińniń qoldaryń bosaıdy. Qoly bostyń arqasynda úndi, túrik serıaldy kınolaryn úzbeı kóresińder. Endi biz osy elektr togyn únemdeýdi bilemiz be? Biz elektr togyn tegin paıdalanyp júrgenimiz joq, aı saıyn aqshasyn tólep otyramyz. Negizinde bul aqshaǵa baılanysty emes. Eger de biz teledıdardan elektr energıasyn sóndirip júrińder dese, onda biz keshke elektr shamy jaǵylyp qalyp ketken joq pa? dep shamdardy óshirip júremiz, bul jerde biz únemdegimiz kelgenimizben, tolyq qalaı únemdeý kerek ekenin bilmeımiz jáne túsinbeımiz. Áıtsede de elektr energıasyn únemdeýdiń asa mańyzdy rezervteriniń biri bizdiń árqaısymyzdyń sanamyzda jatyr. Elektr energıasyn únemdeý tekten – tek janyp turǵan shamnan da túsinýge bolady. Biraq biz kóbinese elektr energıasyn únemdeýdi, satyp alatyn elektr prıborlarynyń nusqaý qaǵazyna qarap, olardyń tutynatyn qýaty jóninde bilýimiz kerek.