Topyraqtaný týraly uǵym. Topyraq óńdeý. Tyńaıtqyshtar. (teorıa)
Sabaqtyń taqyryby: Topyraqtaný týraly uǵym. Topyraq óńdeý. Tyńaıtqyshtar. (teorıa)
Bilimdiligi: Oqýshylardy Qazaqstan aýmaǵyndaǵy topyraq túrleriniń qasıetteri men topyraqtyń negizgi túrlerine anyqtama berýge úıretý.
Tárbıeliligi: Topyraqty qorǵaý jumystarymen adamdardyń sharýashylyq qyzmetin topyraqtyń qunarsyzdanýy, odan saqtaý joldary men óńdeý sharalary týraly túsindirý.
Damytýshylyǵy: oqýshylardyń óı óristerin damytý.
Kórnekilik: Qaz fız. atlas kartasy. Oqýlyq. Keskin karta karandash
Pán aralyq baılanys: bıologıa, tarıh
Sabaqtyń barysy: oqýshylarmen amandasý, úı tapsyrmasyn tekserý.
I. Uıymdastyrý:
II. Úı tapsyrmasyn tekserý: 35 Qazaqstan topyraǵy.
III. Úı tap. qorytyndylaý:
1) Topyraq degenimiz ne? (topyraq degenimiz – Sý, aýa, jylý, ósimdik jáne tiri aǵzalardyń áserinen, taý jynystardyń úgilý nátıjesinde jer qyrtysynyń betki qabatynda paıda bolǵan erekshe tabıǵı qurylym.
2) Topyraq quraýshy faktorlardy atańdar? (sý, aýa, jylý, ósimdik, tiri aǵzalar áseri, taý jynystaryńyń úgilýi)
3) Topyraqtyń mehanıkalyq quramyna neler jatady? ( topyraqtyń mehanıkalyq quramyna topyraqtyń irili jáne kishili mıneral bólshekteriniń jıyntyǵy jatady.)
4) Topyraqtyń qara shirigi qalaı paıda bolady? (janýarlar dúnıesi ózderiniń tirshilik áreketiniń nátıjesinde topyraqty baıytady da shirindi mólsherin kóbeıte túsedi)
5) Qurylymdy topyraq qandaı topyraq? (shirindi men kálsıge baı jáne qurylymy kesek topyraqtardy qurylymdy topyraq)
6) Qurylymy joq topyraq qandaı topyraq? ( Qurylymynda túıirshikteri usaq topyraqty qurylymy joq topyraq deıdi)
Jańa sabaq jospary:
1. Topyraqtyń túrlerimen tanysý
2. Topyraqtyń paıda bolý jaǵdaıy.
3. Topyraqtyń negizgi qasıetterimen jáne topyraqty qorǵaý sharalary tanysatyn bolamyz.
IY. Jańa sabaq
Elimizdiń topyraq jamylǵysy kúrdeli jáne ár túrli. Jalpy topyraq tabıǵat zonalary boıynsha taralady jáne aıqyn baıqalady. Negizinen 3 topyraq zonalaryna bólinedi.
1 - Qara topyraqty zona (52⁰ s. e. soltústiginde)
2 - Qara qońyr topyraqty zona (52⁰ – 48⁰s. e. aralyǵynda)
3 - Qońyr sur qońyr topyraqty zona (52 ⁰– 48⁰ s. e. aralyǵynda)
1) Qara topyraqty zona – Elimizdiń sol – ginde taralǵan. Bul zonaǵa Sol – k Qaz - n oblysyn túgelimen, Qostanaı obl, Aqmola, Pavlodar, Aqtóbe, Oral oblystarynyń sol – k bóligin qamtıdy. Qara topyraqty zona Respýblıka aýmaǵynyń 25, 5 mln gektar jerin (9, 5% – yn) alyp jatyr. Bul topyraq zona 3 zona aralyǵyna bólinedi: 1 – siltisizdengen qara topyraq – ormanda dala tabıǵat zonasynyń ońtústiginde azǵana bóligin alyp jatyr. 2 – kádimgi qara topyraq jáne ońtústiktegi qýań dalanyń qara topyraǵy – dala zonasyna tán. Qunarlyǵy jaǵyna kelsek 2 zonanyń da gýmýsy (qara shirindisi) mol 6 - 8% al ońtústiginde qara topyraqtyń shirindisi azdaý 4 - 6%. Qara topyraqty zona ylǵalmen qamtamasyz etilgen jazyq dalada taraǵan. Bul topyraqty zona respýblıkanyń negizgi astyq óndiretin alqaby sanalady.
Topyraqtaný týraly uǵym. Topyraq óńdeý. Tyńaıtqyshtar. (teorıa). júkteý
Bilimdiligi: Oqýshylardy Qazaqstan aýmaǵyndaǵy topyraq túrleriniń qasıetteri men topyraqtyń negizgi túrlerine anyqtama berýge úıretý.
Tárbıeliligi: Topyraqty qorǵaý jumystarymen adamdardyń sharýashylyq qyzmetin topyraqtyń qunarsyzdanýy, odan saqtaý joldary men óńdeý sharalary týraly túsindirý.
Damytýshylyǵy: oqýshylardyń óı óristerin damytý.
Kórnekilik: Qaz fız. atlas kartasy. Oqýlyq. Keskin karta karandash
Pán aralyq baılanys: bıologıa, tarıh
Sabaqtyń barysy: oqýshylarmen amandasý, úı tapsyrmasyn tekserý.
I. Uıymdastyrý:
II. Úı tapsyrmasyn tekserý: 35 Qazaqstan topyraǵy.
III. Úı tap. qorytyndylaý:
1) Topyraq degenimiz ne? (topyraq degenimiz – Sý, aýa, jylý, ósimdik jáne tiri aǵzalardyń áserinen, taý jynystardyń úgilý nátıjesinde jer qyrtysynyń betki qabatynda paıda bolǵan erekshe tabıǵı qurylym.
2) Topyraq quraýshy faktorlardy atańdar? (sý, aýa, jylý, ósimdik, tiri aǵzalar áseri, taý jynystaryńyń úgilýi)
3) Topyraqtyń mehanıkalyq quramyna neler jatady? ( topyraqtyń mehanıkalyq quramyna topyraqtyń irili jáne kishili mıneral bólshekteriniń jıyntyǵy jatady.)
4) Topyraqtyń qara shirigi qalaı paıda bolady? (janýarlar dúnıesi ózderiniń tirshilik áreketiniń nátıjesinde topyraqty baıytady da shirindi mólsherin kóbeıte túsedi)
5) Qurylymdy topyraq qandaı topyraq? (shirindi men kálsıge baı jáne qurylymy kesek topyraqtardy qurylymdy topyraq)
6) Qurylymy joq topyraq qandaı topyraq? ( Qurylymynda túıirshikteri usaq topyraqty qurylymy joq topyraq deıdi)
Jańa sabaq jospary:
1. Topyraqtyń túrlerimen tanysý
2. Topyraqtyń paıda bolý jaǵdaıy.
3. Topyraqtyń negizgi qasıetterimen jáne topyraqty qorǵaý sharalary tanysatyn bolamyz.
IY. Jańa sabaq
Elimizdiń topyraq jamylǵysy kúrdeli jáne ár túrli. Jalpy topyraq tabıǵat zonalary boıynsha taralady jáne aıqyn baıqalady. Negizinen 3 topyraq zonalaryna bólinedi.
1 - Qara topyraqty zona (52⁰ s. e. soltústiginde)
2 - Qara qońyr topyraqty zona (52⁰ – 48⁰s. e. aralyǵynda)
3 - Qońyr sur qońyr topyraqty zona (52 ⁰– 48⁰ s. e. aralyǵynda)
1) Qara topyraqty zona – Elimizdiń sol – ginde taralǵan. Bul zonaǵa Sol – k Qaz - n oblysyn túgelimen, Qostanaı obl, Aqmola, Pavlodar, Aqtóbe, Oral oblystarynyń sol – k bóligin qamtıdy. Qara topyraqty zona Respýblıka aýmaǵynyń 25, 5 mln gektar jerin (9, 5% – yn) alyp jatyr. Bul topyraq zona 3 zona aralyǵyna bólinedi: 1 – siltisizdengen qara topyraq – ormanda dala tabıǵat zonasynyń ońtústiginde azǵana bóligin alyp jatyr. 2 – kádimgi qara topyraq jáne ońtústiktegi qýań dalanyń qara topyraǵy – dala zonasyna tán. Qunarlyǵy jaǵyna kelsek 2 zonanyń da gýmýsy (qara shirindisi) mol 6 - 8% al ońtústiginde qara topyraqtyń shirindisi azdaý 4 - 6%. Qara topyraqty zona ylǵalmen qamtamasyz etilgen jazyq dalada taraǵan. Bul topyraqty zona respýblıkanyń negizgi astyq óndiretin alqaby sanalady.
Topyraqtaný týraly uǵym. Topyraq óńdeý. Tyńaıtqyshtar. (teorıa). júkteý
You Might Also Like
