Aqqus týraly ańyz. Orazbek Bodyqov
Taqyryby: «Aqqus týraly ańyz». O. Bodyqov.
Maqsaty: 1) Oqýshylardy ańyzben tanystyrý. Sh. Qaldaıaqovtyń ómir baıanymen tanystyrý. Qosymsha maǵlumattar berý.
2) Aýyzsha jáne jazbasha tilderin damytý, sózdik qoryn baılanystyryp sóıleýin, shyǵarmashylyq qabiletterin arttyrý.
3) Uqyptylyqqa, jınaqylyqqa jáne saýatty ári kórkem jazýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta. Sh. Qaldaıaqovtyń sýreti. Test suraqtary. Sózjumbaq.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý.
- Balalar, qazir bizde ana tili sabaǵy. Sabaqqa kóp qonaqtar keldi, bilimimizdi kórseteıik. Oqý quraldaryńdy daıyndap, ornymyzǵa durys otyraıyq.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
- Balalar, úı tapsyrmasyn tekserý úshin myna taqtaǵa nazar aýdaryńdar. Munda test suraqtary jazylǵan, sender aldaryńda jatqan qaǵazǵa óz attaryńdy jazyp, testi oryndańdar. (Jınap alý, qorytyndysyn kelesi sabaqta aıtý).
3. Mýzyka oınaıdy. – Balalar, sender osy ándi buryn estidińder me? Osy ánniń avtoryn bilý úshin myna taqtaǵa qaraıyq, sózjumbaqty shesheıik. Olúshin myna maqaldardaǵy joǵalǵan sózderdi ornyna qoıýymyz kerek. (sózjumbaqty oryndaý). Kók jolaqshanyń ishindegi sózdi oqyńdarshy. Shámshi. Ol kim ózi? (oqýshylardyń oıyn tyńdaý)
- Ia, balalar, Shámshi Qaldaıaqov – ánshi, kompozıtor, Qazaqstannyń halyq ártisi. Sh. Qaldaıaqov Shymkent oblysy, Otyrar aýdanynda 1930 jyly dúnıege kelgen. Sh. Qaldaıaqovtyń ánderi tek bizdiń Qazaqstanda ǵana emes búkil dúnıe júzine tanys. Án súıer qaýym Shámshiniń ánderin uıyp tyńdap, jattap shyrqap júredi. Shámshiniń 300 - ge jýyq ánderi bar. Shámshi aǵa qalyń jurtqa mahabatty jyrlaǵan kompozıtor retinde tanymal. Ánderi qulaqqa jaǵymdy, júrekte jyly qabyldanady. Elge, jerge, Otanǵa, ata - anaǵa, dosqa, jarǵa degen mahabbat - Shámshi aǵamyzdyń ánderiniń basty taqyryby. Batys ónerindegi válsti qazaq topyraǵyna, qazaq tabıǵatyna jaqyndatyp, qazaq óneriniń tól ónerine aınaldyrǵan Shámshi aǵamyzdy qazaq halqy asa qurmettep «qazaq válsiniń koroli» dep atap, maqtan etetin. Sh. Qaldaıaqov 1992 jyly 29 aqpanda 62 jasynda aýyr naýqastan kóz jumǵan. Qazaq óneri orny tolmas qazaǵa dýshar boldy. Shámshi aǵamyz ózi ómirden ótse de, onyń ánderi barlyq qazaqtyń júreginde máńgi saqtalady. Al senderdiń qazirgi ýaqytta jatqa biletin, súıip oryndaıtyn Shámshi atalaryńnyń bir týyndysy ol «Meniń Qazaqstanym». Bir kezde ol jáı án bolǵan, halyq ony barlyq jerde súıip oryndaıtyn. 1986 jyly Almaty qalasynda Jeltoqsan kóterilisinde jastar kóteriliske shyqqanda osy ándi urandaı shyrqaǵan. 2005 jyldan bastap «Meniń Qazaqstanym» Qazaqstan Respýblıkasynyń Ánurany bolyp bekitildi. Prezıdentimiz N. Á. Nazarbaev osy ánniń sózderine biraz ózgertýler engizdi. Endi qazir Ánurandy tek saltanatty jıyndarda ǵana oryndaý kerek.
4. Jańa taqyryp. – Al qazir balalar, biz Orazbek Bodyqovtyń «Aqqus týraly ańyz» atty shyǵarmasymen tanysamyz. O. Bodyqov - jazýshy, dramatýrg, zertteýshi. Sh. Qaldaıaqovtyń jan dosy bolǵan, Sh. Qaldaıaqov týraly kóptegen shyǵarmalar jazǵan, birneshe kitap shyǵarǵan.
5. Mátindi oqý. (muǵalim)
Osy jerde Aqqustyń ánin estirtý.
6. Sózdik jumysy. (dápterge jazý).
7. Suraqtarǵa jaýap berý.
- Mátinde kimder týraly aıtylǵan?
- Shámshi Aqqus týraly ańyzdy kimnen estigen eken?
- Jurt mol jınalǵannan keıin aqqus aspanǵa kóterilip ne jaıynda án salatyn?
- Qaraqus týraly ne aıtasyńdar? Ol qandaı ózi?
- Osy mátindi basqa taǵy qalaı ataýǵa bolady?
8. Sergitý sáti.
Renjidim – týh dedim.
Sharshadym – ýh dedim.
Qoryqtym – aı dedim.
Qaıǵyrdym – eı dedim.
Tańǵaldym – oı dedim.
Qýandym – ha - ha - ha dedim.
9. Mátindi tizbektep oqytý.
- Aqqus mahabbat jaıly án salǵan kezde tabıǵat qandaı kúıde boldy? Mátinnen taýyp oqý.
- Al endi Aqqustyń aqtyq shaǵy taqaǵanda, óler aldynda salǵan ánin estigende tabıǵat qandaı kúıge ushyrady? taýyp oqý.
- Bar, ush! Sen azatsyń! – degendi qalaı túsinesińder?
10. Sýretpen jumys.
- Jaqsy balalar. Sh. Qaldaıaqovty Aqqustyń qanatyna beınelegeni, Shámshideı adam joq, ol qaıtalanbas, dara tulǵa. Osy Aqqustaı Shámshi Qazaqstanda talaı juldyzdy ashyp, bulbulsha saıratqan.
11. Sýret salý. «Aqqustyń qýanyshty áni» atty taqyrypqa sýret salý. (mýzyka oınap turady).
12. Sýretteri boıynsha qorytyndy jasaý.
13. Qorytyndy. Baǵalaý. Úıge tapsyrma: osy áńgimeni mazmundaý.
Aqqus týraly ańyz. Orazbek Bodyqov. slaıdty júkteý
Maqsaty: 1) Oqýshylardy ańyzben tanystyrý. Sh. Qaldaıaqovtyń ómir baıanymen tanystyrý. Qosymsha maǵlumattar berý.
2) Aýyzsha jáne jazbasha tilderin damytý, sózdik qoryn baılanystyryp sóıleýin, shyǵarmashylyq qabiletterin arttyrý.
3) Uqyptylyqqa, jınaqylyqqa jáne saýatty ári kórkem jazýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta. Sh. Qaldaıaqovtyń sýreti. Test suraqtary. Sózjumbaq.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý.
- Balalar, qazir bizde ana tili sabaǵy. Sabaqqa kóp qonaqtar keldi, bilimimizdi kórseteıik. Oqý quraldaryńdy daıyndap, ornymyzǵa durys otyraıyq.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
- Balalar, úı tapsyrmasyn tekserý úshin myna taqtaǵa nazar aýdaryńdar. Munda test suraqtary jazylǵan, sender aldaryńda jatqan qaǵazǵa óz attaryńdy jazyp, testi oryndańdar. (Jınap alý, qorytyndysyn kelesi sabaqta aıtý).
3. Mýzyka oınaıdy. – Balalar, sender osy ándi buryn estidińder me? Osy ánniń avtoryn bilý úshin myna taqtaǵa qaraıyq, sózjumbaqty shesheıik. Olúshin myna maqaldardaǵy joǵalǵan sózderdi ornyna qoıýymyz kerek. (sózjumbaqty oryndaý). Kók jolaqshanyń ishindegi sózdi oqyńdarshy. Shámshi. Ol kim ózi? (oqýshylardyń oıyn tyńdaý)
- Ia, balalar, Shámshi Qaldaıaqov – ánshi, kompozıtor, Qazaqstannyń halyq ártisi. Sh. Qaldaıaqov Shymkent oblysy, Otyrar aýdanynda 1930 jyly dúnıege kelgen. Sh. Qaldaıaqovtyń ánderi tek bizdiń Qazaqstanda ǵana emes búkil dúnıe júzine tanys. Án súıer qaýym Shámshiniń ánderin uıyp tyńdap, jattap shyrqap júredi. Shámshiniń 300 - ge jýyq ánderi bar. Shámshi aǵa qalyń jurtqa mahabatty jyrlaǵan kompozıtor retinde tanymal. Ánderi qulaqqa jaǵymdy, júrekte jyly qabyldanady. Elge, jerge, Otanǵa, ata - anaǵa, dosqa, jarǵa degen mahabbat - Shámshi aǵamyzdyń ánderiniń basty taqyryby. Batys ónerindegi válsti qazaq topyraǵyna, qazaq tabıǵatyna jaqyndatyp, qazaq óneriniń tól ónerine aınaldyrǵan Shámshi aǵamyzdy qazaq halqy asa qurmettep «qazaq válsiniń koroli» dep atap, maqtan etetin. Sh. Qaldaıaqov 1992 jyly 29 aqpanda 62 jasynda aýyr naýqastan kóz jumǵan. Qazaq óneri orny tolmas qazaǵa dýshar boldy. Shámshi aǵamyz ózi ómirden ótse de, onyń ánderi barlyq qazaqtyń júreginde máńgi saqtalady. Al senderdiń qazirgi ýaqytta jatqa biletin, súıip oryndaıtyn Shámshi atalaryńnyń bir týyndysy ol «Meniń Qazaqstanym». Bir kezde ol jáı án bolǵan, halyq ony barlyq jerde súıip oryndaıtyn. 1986 jyly Almaty qalasynda Jeltoqsan kóterilisinde jastar kóteriliske shyqqanda osy ándi urandaı shyrqaǵan. 2005 jyldan bastap «Meniń Qazaqstanym» Qazaqstan Respýblıkasynyń Ánurany bolyp bekitildi. Prezıdentimiz N. Á. Nazarbaev osy ánniń sózderine biraz ózgertýler engizdi. Endi qazir Ánurandy tek saltanatty jıyndarda ǵana oryndaý kerek.
4. Jańa taqyryp. – Al qazir balalar, biz Orazbek Bodyqovtyń «Aqqus týraly ańyz» atty shyǵarmasymen tanysamyz. O. Bodyqov - jazýshy, dramatýrg, zertteýshi. Sh. Qaldaıaqovtyń jan dosy bolǵan, Sh. Qaldaıaqov týraly kóptegen shyǵarmalar jazǵan, birneshe kitap shyǵarǵan.
5. Mátindi oqý. (muǵalim)
Osy jerde Aqqustyń ánin estirtý.
6. Sózdik jumysy. (dápterge jazý).
7. Suraqtarǵa jaýap berý.
- Mátinde kimder týraly aıtylǵan?
- Shámshi Aqqus týraly ańyzdy kimnen estigen eken?
- Jurt mol jınalǵannan keıin aqqus aspanǵa kóterilip ne jaıynda án salatyn?
- Qaraqus týraly ne aıtasyńdar? Ol qandaı ózi?
- Osy mátindi basqa taǵy qalaı ataýǵa bolady?
8. Sergitý sáti.
Renjidim – týh dedim.
Sharshadym – ýh dedim.
Qoryqtym – aı dedim.
Qaıǵyrdym – eı dedim.
Tańǵaldym – oı dedim.
Qýandym – ha - ha - ha dedim.
9. Mátindi tizbektep oqytý.
- Aqqus mahabbat jaıly án salǵan kezde tabıǵat qandaı kúıde boldy? Mátinnen taýyp oqý.
- Al endi Aqqustyń aqtyq shaǵy taqaǵanda, óler aldynda salǵan ánin estigende tabıǵat qandaı kúıge ushyrady? taýyp oqý.
- Bar, ush! Sen azatsyń! – degendi qalaı túsinesińder?
10. Sýretpen jumys.
- Jaqsy balalar. Sh. Qaldaıaqovty Aqqustyń qanatyna beınelegeni, Shámshideı adam joq, ol qaıtalanbas, dara tulǵa. Osy Aqqustaı Shámshi Qazaqstanda talaı juldyzdy ashyp, bulbulsha saıratqan.
11. Sýret salý. «Aqqustyń qýanyshty áni» atty taqyrypqa sýret salý. (mýzyka oınap turady).
12. Sýretteri boıynsha qorytyndy jasaý.
13. Qorytyndy. Baǵalaý. Úıge tapsyrma: osy áńgimeni mazmundaý.
Aqqus týraly ańyz. Orazbek Bodyqov. slaıdty júkteý
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Topyraqtaný týraly uǵym. Topyraq óńdeý. Tyńaıtqyshtar. (teorıa)
-
Álemdegi eń keshirimdi, eń meıirimdi jan – Ana. Ana mahabbatyn sózben aıtyp jetkizý múmkin emes. Ananyń meıirimi jan – jaǵyna óz shýaǵyn tógedi. Osy shýaqpen jylynyp, asyl ananyń qushaǵynda meıirim aly...
